P9_TA(2021)0500Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej w latach 2018-2020 (2021/2020(INI))
(2022/C 251/02)
(Dz.U.UE C z dnia 30 czerwca 2022 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 2 i art. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 6, 8, 10, 83, 153 i 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz art. 21 i 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
- uwzględniając dyrektywy UE z 1975 r. dotyczące różnych aspektów równego traktowania kobiet i mężczyzn, a mianowicie dyrektywę Rady 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego 1 , dyrektywę Rady 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyństwa 2 , dyrektywę Rady 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią 3 , dyrektywę Rady 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług 4 , dyrektywę 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy 5 , dyrektywę Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC 6 oraz dyrektywę 2010/41/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek oraz uchylającą dyrektywę Rady 86/613/EWG 7 ,
- uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zwalczania handlu ludźmi i eksploatacji prostytucji z 1949 r.,
- uwzględniając Agendę na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i cele zrównoważonego rozwoju, w szczególności cel 5 wraz z jego zadaniami i wskaźnikami,
- uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (konwencję stambulską),
- uwzględniając deklarację pekińską i pekińską platformę działania, przyjęte podczas IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w dniu 15 września 1995 r., a także późniejsze dokumenty końcowe z sesji specjalnych ONZ "Pekin + 5", "Pekin + 10", "Pekin + 15" i "Pekin + 20",
- uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 18 grudnia 1979 r.,
- uwzględniając Konwencję nr 100 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą jednakowego wynagrodzenia dla pracujących mężczyzn i kobiet za pracę jednakowej wartości,
- uwzględniając Konwencję nr 156 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącą równości szans i traktowania pracowników obu płci: pracowników mających obowiązki rodzinne
- uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 5 marca 2020 r. pt. "Unia równości: strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025" (COM(2020)0152),
- uwzględniając komunikat Komisji z czwartek, 12 listopada 2020 r. pt. "Unia równości: strategia na rzecz równości osób LGBTIQ na lata 2020-2025" (COM(2020)0698),
- uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 5 marca 2021 r. zatytułowany "2021 Report on gender equality in the EU" [Sprawozdanie z 2021 r. na temat równości płci w UE] (SWD(2021)0055),
- uwzględniając komunikat Komisji z 24 marca 2021 r. pt. "Strategia UE na rzecz praw dziecka (2020-2025)" (COM(2021)0142),
- uwzględniając badanie pt. "The gendered impact of the COVID-19 crisis and post-crisis" [Skutki kryzysu związanego z pandemią COVID-19 i okresu pokryzysowego w aspekcie płci], opublikowane przez Departament Tematyczny ds. Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Wewnętrznej w dniu 30 września 2020 r.,
- uwzględniając wskaźnik równouprawnienia płci za lata 2019 i 2020 opracowany przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2015 r. w sprawie strategii UE na rzecz równości kobiet i mężczyzn w okresie po 2015 r. 8 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie potrzeby opracowania unijnej strategii mającej na celu wyeliminowanie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć i zapobieganie występowaniu takich różnic 9 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie potrzeby stworzenia osobnego składu Rady do spraw równości płci 10 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz równouprawnienia płci 11 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie perspektywy płci w okresie kryzysu związanego z COVID-19 oraz w okresie pokryzysowym 12 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2021 r. w sprawie przyszłych wyzwań w dziedzinie praw kobiet w Europie: ponad 25 lat po deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformie działania 13 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z 24 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w UE w kontekście zdrowia kobiet 14 ,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A9-0315/2021),
A. mając na uwadze, że prawa kobiet są prawami człowieka, a zatem prawami uniwersalnymi i niepodzielnymi, jak zapisano w Traktacie o Unii Europejskiej i Karcie praw podstawowych; mając na uwadze, że walka o równość płci oraz propagowanie i ochrona praw kobiet to prawdziwie wspólna odpowiedzialność, która wymaga szybszych postępów i szybszych działań ze strony instytucji UE i państw członkowskich; mając na uwadze, że UE i jej państwa członkowskie muszą dążyć do zwalczania nierówności i dyskryminacji ze względu na płeć, promować równość płci i gwarantować równe prawa i równe traktowanie kobietom i mężczyznom w całej ich różnorodności, a także zapewnić im równe uprawnienia i szanse kształtowania społeczeństwa i własnego życia; mając na uwadze, że według Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn Unię Europejską dzieli co najmniej 60 lat od osiągnięcia pełnej równości płci; mając na uwadze, że równość kobiet i mężczyzn nie została jeszcze osiągnięta w UE, a w niektórych regionach i krajach proces osiągania równości nadal postępuje powolnie, ulega stagnacji lub nawet regresowi; mając na uwadze, że wynik wskaźnika równouprawnienia płci dla UE wzrósł zaledwie o 4,1 punktu od 2010 r. i o 0,5 punktu od 2017 r. 15 ; mając na uwadze, że w 2020 r. państwa członkowskie osiągnęły średni wynik 67,9 na 100;
B. mając na uwadze, że kobiety muszą mieć takie same możliwości osiągnięcia niezależności ekonomicznej jak mężczyźni; mając na uwadze, że choć wskaźnik zatrudnienia kobiet wzrósł, nierówność płci na rynku pracy pozostaje niepokojącą rzeczywistością i poważnym wyzwaniem, podczas gdy tendencje na rynku pracy związane z pandemią mają większy wpływ na kobiety niż na mężczyzn 16 ; mając na uwadze, że wskaźnik zatrudnienia mężczyzn w wieku produkcyjnym w UE-27 w 2019 r. wyniósł 79 % i był o 11,7 punktu procentowego wyższy niż wskaźnik zatrudnienia kobiet; mając na uwadze, że jeśli chodzi o udział w rynku pracy, 8 % mężczyzn w UE pracuje w niepełnym wymiarze godzin w porównaniu z 31 % kobiet, co wskazuje na utrzymujące się nierówności; mając na uwadze, że różnica w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn mierzona w ekwiwalentach pełnego czasu pracy wzrosła od 2010 r. w ośmiu państwach członkowskich; mając na uwadze, że poczyniono zbyt małe postępy w zwalczaniu sektorowej i zawodowej segregacji płci na rynku pracy; mając na uwadze, że różnica w poziomie zatrudnienia jest szczególnie duża w przypadku kobiet o niskim statusie społecznoekonomicznym, takich jak samotne matki, kobiety pełniące obowiązki opiekuńcze, kobiety niepełnosprawne, migrantki i uchodźczynie, kobiety z różnych środowisk rasowych i etnicznych, kobiety należące do mniejszości religijnych, kobiety o niskich kwalifikacjach, kobiety LGBTIQ+ oraz kobiety młode i starsze;
C. wynagrodzenie za godzinę pracy kobiet w Unii Europejskiej jest średnio o 14 % niższe niż wynagrodzenie mężczyzn, a zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w państwach członkowskich waha się od 3,3 % do 21,7 %; mając na uwadze, że chociaż od 1957 r. zasada równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet stanowi część dorobku prawnego UE i obszernego zbioru przepisów krajowych oraz że pomimo podjętych działań i wydatkowanych środków na rzecz zmniejszenia tych nierówności postępy są bardzo powolne, a nierówności płacowe nawet wzrosły w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że znacznie więcej kobiet niż mężczyzn (8,9 mln w porównaniu z 560 000) pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy ze względu na obowiązki opiekuńcze; mając na uwadze, że rosnące potrzeby w zakresie opieki długoterminowej i brak usług opiekuńczych pogłębiają nierówności między płciami w rodzinach i na rynku pracy; mając na uwadze, że dane Eurostatu pokazują, iż bezrobocie wśród kobiet wzrosło z 6,9 % w kwietniu do 7,9 % w sierpniu 2020 r., podczas gdy stopa bezrobocia wśród mężczyzn wzrosła w tym samym okresie z 6,5 % do 7,1 %;
D. mając na uwadze, że kobiety doświadczają wzajemnie powiązanych nierówności i dyskryminacji, w tym ze względu na rasę, pochodzenie etniczne lub społeczne, orientację seksualną, tożsamość i ekspresję płciową, religię lub światopogląd, status rezydenta i niepełnosprawność, a także mając na uwadze, że należy podjąć wysiłki na rzecz zwalczania wszelkich form dyskryminacji w celu osiągnięcia równości płci dla wszystkich kobiet; mając na uwadze, że do tej pory w strategiach politycznych UE nie stosowano podejścia przekrojowego i zajęto się jedynie indywidualnym wymiarem dyskryminacji, pomijając tym samym jej wymiar instytucjonalny, strukturalny i historyczny; mając na uwadze, że stosowanie analizy przekrojowej pomaga nie tylko zrozumieć bariery strukturalne, ale również dostarcza dowodów na poziomy wskaźników referencyjnych i otwiera drogę dla strategicznych i skutecznych strategii politycznych mających na celu zwalczanie systemowej dyskryminacji, wykluczenia i nierówności społecznych;
E. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Komisji z 2021 r. na temat równości płci w UE stwierdzono, że pandemia COVID-19 ma istotny wpływ na życie kobiet i zwiększyła istniejące nierówności w traktowaniu kobiet i mężczyzn w niemal wszystkich aspektach życia; mając na uwadze, że około 70 % pracowników socjalnych i służby zdrowia
znajdujących się na pierwszej linii walki z pandemią to kobiety, m.in. pielęgniarki, lekarki lub personel sprzątający; mając na uwadze, że wielorakie skutki pandemii dla kobiet są zróżnicowane, począwszy od wzrostu przemocy ze względu na płeć i przemocy domowej oraz nękania, po wzrost obciążeń związanych z nieodpłatną opieką i obowiązkami domowymi, przy czym kobiety nadal wykonują większość zadań domowych i rodzinnych, zwłaszcza gdy pracują zdalnie, są bezrobotne lub pracują w niepełnym wymiarze godzin; mając ponadto na uwadze, że kobiety, w szczególności kobiety pracujące w służbie zdrowia, jako opiekunki i zatrudnione w innych sektorach zdominowanych przez kobiety, gdzie praca jest niepewna, cierpią z powodu niekorzystnej sytuacji gospodarczej na rynku pracy, a ich dostęp do praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego jest ograniczony; mając na uwadze, że skutki gospodarcze pandemii mogą zniszczyć wszystko to, co z tak wielkim trudem zostało osiągnięte w zakresie niezależności ekonomicznej kobiet w ostatnim dziesięcioleciu; mając na uwadze, że spadek zatrudnienia kobiet w czasie pandemii był gwałtowniejszy niż podczas recesji w 2008 r. 17 , co ma poważne konsekwencje dla kobiet i ich rodzin oraz całej gospodarki, w tym zmniejszenie szans, wolności, praw i dobrobytu; mając na uwadze, że w sprawozdaniu na temat różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn z 2021 r. stwierdzono, że w wyniku pandemii czas potrzebny na zlikwidowanie różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn wydłużył się o jedno pokolenie z 99,5 do 135,6 lat 18 ;
F. mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu nacisk na równouprawnienie płci w sporcie był bezprecedensowy, ale nie zawsze z najlepszych powodów i dla najlepszych celów, zwłaszcza jeśli chodzi o prawa kobiet w praktyce;
G. mając na uwadze, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn definiuje przemoc ze względu na płeć wobec kobiet jako wszelkie formy przemocy skierowanej przeciwko kobiecie, dlatego że jest kobietą, lub przemocy dotykającej kobiety w sposób nieproporcjonalny; mając na uwadze, że wszelkie formy przemocy wobec kobiet (fizyczna, seksualna, psychologiczna, gospodarcza lub w internecie) stanowią naruszenie praw człowieka, skrajną formę dyskryminacji kobiet i jedną z głównych przeszkód w osiągnięciu równości płci; mając na uwadze, że przemoc ze względu na płeć jest zakorzeniona w nierównym podziale władzy między kobietami i mężczyznami, strukturach patriarchalnych i stereotypach płci, które doprowadziły do dominacji mężczyzn nad kobietami i dyskryminacji kobiet przez mężczyzn, co nie zawsze wygląda taka samo i może przybierać różne stopnie i formy; mając na uwadze, że społeczeństwo wolne od przemocy uwarunkowanej płcią powinno zostać uznane za warunek wstępny równouprawnienia płci;
H. mając na uwadze, że 31 % kobiet w Europie doświadczyło przemocy fizycznej lub seksualnej, a wiele kobiet doświadcza przemocy seksualnej i molestowania seksualnego w związkach intymnych i w życiu publicznym 19 ; mając na uwadze, że sprawozdania i dane liczbowe z kilku państw członkowskich wskazują na niepokojący wzrost przemocy ze względu na płeć podczas pandemii COVID-19; mając na uwadze, że według Światowej Organizacji Zdrowia niektóre państwa członkowskie zgłosiły 60-procentowy wzrost liczby zgłoszeń alarmowych od kobiet, które w czasie pandemii padły ofiarą przemocy ze strony swojego partnera 20 ; mając na uwadze, że według sprawozdania Europolu liczba przypadków seksualnego niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych w internecie w UE dramatycznie wzrosła 21 ; mając na uwadze, że skutki obostrzeń dla życia społecznego, gospodarczego, psychologicznego i demokratycznego są nieproporcjonalnie dotkliwe dla osób i kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji, w szczególności pod względem podatności na przemoc, zwiększonej zależności ekonomicznej oraz nierówności w miejscu pracy i w podziale ról opiekuńczych; mając ponadto na uwadze, że obostrzenia utrudniły ofiarom przemocy ze strony partnera zwracanie się o pomoc, ponieważ często przebywały one w izolacji ze sprawcami i miały ograniczony dostęp do usług wsparcia; mając na uwadze, że niewystarczające lub nieodpowiednie struktury wsparcia i zasoby pogłębiły istniejącą mroczną stronę pandemii;
I. mając na uwadze, że w całej Europie pojawiły się niepokojące ruchy przeciwko równouprawnieniu płci i prawom kobiet, które atakują prawa kobiet w całej Europie, podważają osiągnięcia i postępy, godząc tym samym w wartości demokratyczne; mając na uwadze, że ostry sprzeciw wobec polityki równości płci i praw kobiet wyrażany w tych ruchach staje się kwestią budzącą poważne zaniepokojenie;
J. mając na uwadze, że handel ludźmi jest zjawiskiem silnie uwarunkowanym płcią, a prawie trzy czwarte wszystkich ofiar zgłaszanych w UE to kobiety i dziewczęta, które stały się przedmiotem handlu ludźmi głównie w celu wykorzystywania seksualnego; mając na uwadze, że handel ludźmi stanowi coraz większą część przestępczości zorganizowanej i naruszenie praw człowieka; mając na uwadze, że 78 % wszystkich dzieci będących ofiarami handlu ludźmi to dziewczęta, a 68 % dorosłych ofiar stanowią kobiety;
K. mając na uwadze, że dostęp do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, w tym edukacji seksualnej i w zakresie związków, planowania rodziny, metod antykoncepcyjnych oraz bezpiecznej i legalnej aborcji, ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że autonomia dziewcząt i kobiet oraz możliwość podejmowania przez nie swobodnych i niezależnych decyzji dotyczących ich ciała i życia są warunkiem wstępnym ich niezależności ekonomicznej, a tym samym osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że nie do przyjęcia jest fakt, że kilka państw członkowskich próbuje obecnie ograniczyć dostęp do zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz praw w tym zakresie poprzez bardzo restrykcyjne przepisy, które prowadzą do dyskryminacji ze względu na płeć i mają negatywny wpływ na zdrowie kobiet;
L. mając na uwadze, że kobiety w UE są znacznie bardziej dotknięte ubóstwem lub zagrożone wykluczeniem społecznym niż mężczyźni, zwłaszcza kobiety, które doświadczają dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie ze względu na czynniki strukturalne, normy płci i stereotypy; mając na uwadze, że zróżnicowanie zarobków kobiet i mężczyzn wzrosło od 2010 r. w 17 państwach członkowskich, a zróżnicowanie dochodów kobiet i mężczyzn zwiększyło się w 19 państwach członkowskich, co prowadzi do ogólnego wzrostu nierówności w zarobkach i dochodach kobiet i mężczyzn w UE 22 ; mając na uwadze, że w 2019 r. 40,3 % gospodarstw domowych osób samotnie wychowujących dzieci w UE było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym 23 ; mając na uwadze, że kobiety są w większym stopniu zagrożone ubóstwem i niepewnym zatrudnieniem, a osoby zagrożone często pracują na nisko płatnych stanowiskach o niewystarczającym wynagrodzeniu, aby przezwyciężyć pułap ubóstwa i niepewne warunki pracy;
M. mając na uwadze, że ważne jest zagwarantowanie zapisanego w traktatach prawa do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub za pracę takiej samej wartości;
N. mając na uwadze, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć w UE wynosi 14,1 %, chociaż odsetek ten różni się w poszczególnych państwach członkowskich; mając na uwadze, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć ma szereg konsekwencji, w tym różnicę w wysokości 29,5 % 24 w odniesieniu do odpowiednich uprawnień emerytalno-rentowych, co prowadzi do zróżnicowania emerytur ze względu na płeć i zarazem zwiększa zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym w przypadku starszych kobiet; mając na uwadze, że wynika to z różnic w karierze zawodowej i zatrudnieniu, które narosły wskutek obowiązków opiekuńczych kobiet lub pracy w niepełnym wymiarze godzin, a także wynikających z tego skutków dla dostępu do zasobów finansowych, takich jak świadczenia i emerytury; mając na uwadze, że prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości nie zawsze jest zagwarantowane, co pozostaje jednym z głównych wyzwań w walce z dyskryminacją płacową 25 ; mając na uwadze, że w celu rozwiązania problemu zróżnicowania wynagrodzenia ze względu na płeć ważne jest, aby urlop rodzicielski był równo rozdzielany między kobiety i mężczyzn; mając na uwadze, że choć praca w sektorach zdominowanych przez kobiety, takich jak opieka, sprzątanie, sprzedaż detaliczna i edukacja, jest niezbędna i bardzo cenna z punktu widzenia społeczno-gospodarczego, często jest mniej prestiżowa i gorzej opłacana niż praca w sektorach zdominowanych przez mężczyzn; mając na uwadze, że w związku z tym istnieje pilna potrzeba ponownej oceny adekwatności wynagrodzeń w sektorach zdominowanych przez kobiety;
O. mając na uwadze, że w Unii Europejskiej tylko 20,6 % kobiet niepełnosprawnych jest zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, w porównaniu z 28,5 % niepełnosprawnych mężczyzn; mając na uwadze, że dane pokazują, iż średnio 29,5 % kobiet niepełnosprawnych w UE jest zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w porównaniu z 27,5 % w przypadku niepełnosprawnych mężczyzn;
P. mając na uwadze, że stereotypy dotyczące płci nadal wpływają na podział zadań w domu, w edukacji, w miejscu pracy i w społeczeństwie; mając na uwadze, że nieodpłatna opieka i praca w gospodarstwie domowym, która jest wykonywana głównie przez kobiety i w której odgrywają one kluczową rolę, stanowi nieproporcjonalne obciążenie dla kobiet; mając na uwadze, że pandemia COVID-19 ujawniła przerażający stan europejskich placówek opiekuńczych i całego sektora, który zatrudnia głównie kobiety; mając na uwadze, że 80 % pracy opiekuńczej w UE wykonują opiekunowie nieformalni, z czego 75 % stanowią kobiety 26 ; mając na uwadze, że przed wybuchem pandemii COVID-19 kobiety w UE poświęcały na nieodpłatną opiekę i prace domowe tygodniowo średnio o 13 godzin więcej niż mężczyźni; mając na uwadze, że nierówny podział obowiązków opiekuńczych w państwach członkowskich pogłębia ograniczony lub całkowity brak dostępu do odpowiednich i dostępnych placówek opiekuńczych, w tym publicznych placówek opieki nad dziećmi i osobami starszymi, co prowadzi do okresów nieobecności na rynku pracy oraz zwiększa zróżnicowanie wynagrodzenia i emerytur ze względu na płeć; mając na uwadze, że w 2019 r. 7,7 mln kobiet w wieku 20-64 lat zostało wykluczonych z unijnego rynku pracy ze względu na opiekę nad dziećmi lub innymi osobami wymagającymi opieki, w porównaniu z 450 000 mężczyzn; mając na uwadze, że inwestycje w usługi powszechne, w tym usługi opiekuńcze, mogą zmniejszyć nieproporcjonalnie dużą liczbę obowiązków opiekuńczych spoczywających na kobietach i zwiększyć ich możliwość swobodnego uczestnictwa w rynku pracy; mając na uwadze, że każdy, bez względu na płeć, ma prawo do pracy i godzenia życia zawodowego i prywatnego;
Q. mając na uwadze, że środki mające na celu osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym są ważne dla zapewnienia zrównoważonego podziału obowiązków opiekuńczych między kobietami i mężczyznami oraz dla wyeliminowania różnic w dochodach i zatrudnieniu; mając na uwadze, że osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym zależy od dostępności wysokiej jakości usług opiekuńczych po przystępnych cenach; mając na uwadze, że należy zagwarantować i utrzymać wszystkie świadczenia macierzyńskie przy pełnym wdrożeniu przez państwa członkowskie dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym 27 ; mając na uwadze, że konieczna jest polityka publiczna w celu ochrony i promowania sprawowania opieki i karmienia piersią;
R. mając na uwadze, że 5 marca 2020 r. Komisja przyjęła strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025, określającą ambitne ramy promowania równouprawnienia płci w UE; mając na uwadze, że strategie polityczne muszą być skuteczniejsze w promowaniu równouprawnienia płci; mając na uwadze, że kobiety są w nieproporcjonalnym stopniu dotknięte rosnącym bezrobociem, coraz większą niepewnością zatrudnienia, niskimi płacami i cięciami budżetowymi, w tym w sektorze usług publicznych, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia i edukacji; mając na uwadze, że Parlament wezwał Komisję do opracowania konkretnego planu działania zawierającego harmonogramy, cele, coroczny przegląd i mechanizm monitorowania, jasne i wymierne wskaźniki wyników oraz ukierunkowane dodatkowe środki; mając na uwadze, że UE za pośrednictwem swoich strategii politycznych, programów i stosunków z państwami członkowskimi, w tym ścisłej współpracy w zakresie krajowych funduszy odbudowy, powinna starannie ocenić państwa członkowskie, aby upewnić się, że należycie uwzględniają one aspekt płci w pandemii COVID-19;
S. mając na uwadze, że udział kobiet w parlamentach narodowych UE w obu izbach zwiększył się z 24 % w 2010 r. do 32 % w 2020 r; mając na uwadze, że odsetek kobiet wśród ministrów rządów krajowych wzrósł z 26 % w 2010 r. do 32 % w 2020 r.; mając na uwadze, że istnieją jednak znaczne różnice między państwami członkowskimi, a jedynie siedem państw członkowskich osiągnęło parytet płci lub równowagę płci w składzie swoich rządów; mając na uwadze, że tempo zmian na szczeblu regionalnym i lokalnym jest nadal bardzo powolne, przy czym w 2019 r. kobiety zajmowały jedynie 29 % mandatów, natomiast na Węgrzech, na Słowacji i w Rumunii odsetek mężczyzn w zgromadzeniach regionalnych przekraczał 80 %;
T. mając na uwadze, że prawo do równego wynagrodzenia za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości nie zawsze jest gwarantowane, nawet jeżeli jest zapisane w prawie; mając na uwadze, że należy zająć się podstawowymi przyczynami takiej dyskryminacji, czy to poprzez ochronę i wzmocnienie praw pracowniczych, czy też poprzez nasilenie kontroli nad przedsiębiorstwami, zwłaszcza przez krajowe inspektoraty pracy; mając na uwadze, że rokowania zbiorowe są decydującym czynnikiem w przeciwdziałaniu nierównościom i przezwyciężaniu ich;
U. mając na uwadze, że równość płci jest ściśle związana z transformacją ekologiczną i cyfrową oraz mając na uwadze, że zrównoważony rozwój i skuteczne zarządzanie transformacją ekologiczną i cyfrową wymagają udziału kobiet w procesach decyzyjnych, aby osiągnąć uczciwą i sprawiedliwą transformację, niepozostawiającą nikogo w tyle; mając
zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.U. L 188 z 12.7.2019, s. 79). na uwadze, że wszystkie działania w dziedzinie klimatu i polityka cyfrowa muszą uwzględniać perspektywę płci oraz podejście przekrojowe;
V. mając na uwadze, że wpływ zaangażowania mężczyzn i ojcostwa na rodziny pokazuje, że sprawowanie opieki przez mężczyzn ma istotne znaczenie dla optymalnego rozwoju dzieci i może poprawić równowagę między życiem zawodowym a prywatnym oraz pomóc w korygowaniu różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn w relacjach międzyludzkich; mając na uwadze, że zaangażowanie mężczyzn może pomóc w zapobieganiu przemocy domowej i przyczynić się do tworzenia bardziej sprawiedliwych społeczeństw;
W. mając na uwadze, że utrzymujące się stereotypy dotyczące płci oraz oczekiwania co do ról mężczyzn i chłopców mogą utrudniać im okazywanie pozytywnych emocji i skłaniać ich do ukrywania negatywnych emocji, takich jak smutek i lęk, co może skutkować wyższym poziomem agresji i nienawiści u mężczyzn i chłopców niż u kobiet; mając na uwadze, że może to zwiększyć prawdopodobieństwo stosowania przez mężczyzn i chłopców przemocy, takiej jak przemoc ze względu na płeć;
X. mając na uwadze, że nierównowaga płci jest stałym zjawiskiem w bankach centralnych, które są podstawowymi filarami w podejmowaniu decyzji gospodarczych i które kształtują realia społeczne, polityczne i gospodarcze; mając na uwadze, że na czele banków centralnych wszystkich państw członkowskich stoją obecnie mężczyźni oraz mając na uwadze, że w ubiegłym roku kobiety zajmowały tylko jedną czwartą (24,6 %) stanowisk w kluczowych organach decyzyjnych krajowych banków centralnych w UE;
Y. mając na uwadze, że Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn stwierdził, że wyniki państw członkowskich w zakresie uwzględniania aspektu płci pogorszyły się od 2012 r; mając na uwadze, że pomimo podjęcia przez rządy bardziej ambitnych zobowiązań do uwzględniania aspektu płci w administracji publicznej, struktury służące uwzględnianiu aspektu płci są obecnie ograniczone, a stosowanie narzędzi służących uwzględnianiu aspektu płci zmniejszyło się;
Gospodarka oparta na równouprawnieniu płci
1. podkreśla, że poszanowanie prawa do pracy, równości wynagrodzeń i równego traktowania to podstawowe warunki wstępne równych praw kobiet, ich niezależności ekonomicznej i rozwoju zawodowego; podkreśla, że równość szans i większy udział kobiet w rynku pracy zwiększają dobrobyt gospodarczy w Europie; uważa, że zwalczanie nierówności płci musi być kluczową kwestią w miejscu pracy; przypomina, że kobiety są nadmiernie reprezentowane wśród osób o niskich i minimalnych zarobkach, pracy w niepełnym wymiarze godzin i niepewnych formach zatrudnienia; uznaje równe prawo wszystkich kobiet i mężczyzn do godnego wynagrodzenia zapewniającego im i ich rodzinom odpowiedni poziom życia; podkreśla w związku z tym, że należy lepiej zwalczać niepewne formy zatrudnienia, tak aby wszyscy pracownicy otrzymywali godziwe wynagrodzenie wystarczające do zapewnienia im i ich rodzinom godnego poziomu życia dzięki ustawowym mechanizmom ustalania minimalnego wynagrodzenia lub układom zbiorowym zgodnie z zasadą, że stałe zatrudnienie musi być prawdziwym stosunkiem pracy, który uznaje i wzmacnia prawa pracowników; wzywa Komisję i państwa członkowskie do promowania polityki mającej na celu wyeliminowanie niepewnego zatrudnienia i przymusowego zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin w celu poprawy sytuacji kobiet na rynku pracy; zachęca państwa członkowskie, by we współpracy z partnerami społecznymi eliminowały nierówności między mężczyznami i kobietami za pomocą strategii politycznych zwiększających wartość pracy i płac oraz poprawiających warunki pracy i warunki życia pracowników i ich rodzin;
2. zwraca uwagę, że należy zwrócić szczególną uwagę na sytuację i prawa czołowych sportowców zawodowych i niezawodowych reprezentujących swoje kraje w zawodach międzynarodowych i europejskich zarówno w trakcie ich kariery sportowej, jak i po jej zakończeniu; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania dzieciom i młodzieży pełnego prawa do uprawiania sportu oraz do zwalczania pogłębiających się podziałów społecznych w dostępie do sportu;
3. jest zaniepokojony wynikami wskaźnika równouprawnienia płci w 2020 i 2021 r.; podkreśla, że w 2018 r. ponad jedna trzecia państw członkowskich uzyskała mniej niż 60 punktów 28 ; ubolewa, że postępy w kierunku równouprawnienia płci są powolne i że nie wszystkie państwa członkowskie uznają tę kwestię za priorytet w kształtowaniu polityki; ubolewa, że w 2019 r. Słowenia poczyniła krok wstecz w kwestii równości płci, gdyż jej wynik w 2019 r. spadł o 0,1 punktu; wzywa państwa członkowskie do podjęcia praktycznych środków w celu zapewnienia kobietom równego
dostępu do rynku pracy i zatrudnienia oraz godnych warunków pracy, w tym pracy gwarantującej równe prawa i równe płace, a także sprawiedliwego wynagrodzenia, zwłaszcza w sektorach zdominowanych przez kobiety; uznaje rolę partnerów społecznych i rokowań zbiorowych w zwalczaniu i eliminowaniu nierówności poprzez promowanie równouprawnienia płci i przeciwdziałanie dyskryminacji płacowej kobiet w całej ich różnorodności oraz wzywa do przestrzegania w praktyce i w prawie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości;
4. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie wiążących środków w zakresie przejrzystości wynagrodzeń jako ważną inicjatywę mającą na celu utrzymanie i wdrożenie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości, ale podkreśla, że sama przejrzystość płac nie skoryguje głęboko zakorzenionych nierówności leżących u podstaw tej różnicy; wzywa państwa członkowskie do określenia jasnych celów w celu wyeliminowania różnic w wynagrodzeniach i emeryturach kobiet i mężczyzn; podkreśla potrzebę uwzględnienia w tym planie działania perspektywy przekrojowej oraz różnych realiów i doświadczeń związanych z dyskryminacją, z jaką spotykają się kobiety z określonych grup;
5. podkreśla znaczenie podejmowania przez państwa członkowskie zdecydowanych środków, w tym sankcji, w przypadku gdy przedsiębiorstwa nie przestrzegają przepisów prawa pracy zwalczających dyskryminację ze względu na płeć i nierówne traktowanie ze względu na płeć; podkreśla potrzebę zapewnienia warunkowości przy przyznawaniu funduszy UE przedsiębiorstwom, które nie gwarantują praw pracowniczych, zwłaszcza tym, które z naruszeniem prawa dyskryminują kobiety; wzywa Komisję i Radę do dopilnowania, aby wszystkie środki budżetowe w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021-2027 były zgodne z zasadą równości kobiet i mężczyzn oraz promowały uwzględnianie aspektu płci i sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci we wszystkich strategiach politycznych UE; wzywa do włączenia wskaźnika równouprawnienia płci do tablicy wskaźników społecznych oraz do dostarczania danych z podziałem na płeć dotyczących istniejących wskaźników, aby lepiej reagować na wyzwania specyficzne dla poszczególnych krajów; wzywa do wspierania działań promujących niezależność ekonomiczną kobiet za pośrednictwem wszystkich programów UE i funduszy strukturalnych, takich jak strategiczne wdrożenie Europejskiego Funduszu Społecznego, który powinien być wykorzystywany do promowania równości płci, poprawy dostępu kobiet do rynku pracy i reintegracji na nim oraz zwalczania bezrobocia, ubóstwa i wykluczenia społecznego kobiet oraz wszelkich form dyskryminacji; wzywa Komisję do zaproponowania w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich proaktywnych środków mających na celu wspieranie zatrudnienia kobiet na obszarach wiejskich;
6. podkreśla znaczenie zapewnienia wszystkim, niezależnie od płci, prawa do pracy i godzenia życia zawodowego i prywatnego; wzywa UE i jej państwa członkowskie do dalszego wzmacniania uprawnień macierzyńskich i ojcowskich poprzez poprawę okresów równego i pełnopłatnego urlopu, tak aby mężczyźni mogli być w równym stopniu zaangażowani w nieodpłatną pracę, w tym obowiązki opiekuńcze, przy jednoczesnym uwzględnieniu zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia; wzywa do zagwarantowania w praktyce prawa do elastycznej organizacji pracy po urlopie macierzyńskim, ojcowskim i rodzicielskim, tak aby oboje rodzice mogli w równym stopniu dzielić pracę z obowiązkami opiekuńczymi; wzywa do wsparcia tych środków poprzez inwestowanie w nowoczesną, wysokiej jakości lokalną infrastrukturę oraz finansowanie usług i opiekunów w celu zapewnienia powszechnej wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, w tym za pośrednictwem usług publicznych;
7. zauważa, że pandemia COVID-19 wywarła silny wpływ na życie kobiet, zwłaszcza kobiet zatrudnionych; zauważa, że nieproporcjonalnie duża część obciążeń spoczywała na pracujących zdalnie kobietach, których życie stało się trudniejsze z powodu konieczności łączenia pracy, opieki nad dziećmi i obowiązków domowych; zwraca uwagę, że wiele kobiet borykało się z wyższymi kosztami i niższymi płacami;
8. podkreśla potrzebę zwiększenia wskaźnika zatrudnienia kobiet w UE; wzywa do podjęcia środków na rzecz tworzenia miejsc pracy i podnoszenia płac, skutecznego zwalczania bezrobocia i promowania zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin dla wszystkich kobiet; wzywa do wspierania istniejących systemów krajowych, ze szczególnym naciskiem na dialog społeczny i rokowania zbiorowe, a także do promowania ich wiążącego charakteru, ożywienia zatrudnienia i zwalczania niepewnego zatrudnienia; zauważa, że mężczyźni i kobiety są narażeni na różne zagrożenia w miejscu pracy i w związku z tym podkreśla znaczenie podejścia do bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniającego aspekt płci poprzez zapewnienie organizacji czasu pracy w taki sposób, aby zarówno mężczyźni, jak i kobiety mogli w równym stopniu korzystać z okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego, przerw i urlopów oraz zapewnienie odpowiednich warunków pracy; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zachęcania pracodawców do przyjmowania środków przyjaznych rodzinie, takich jak możliwość skrócenia czasu pracy mężczyzn i kobiet w celu zagwarantowania opieki nad dziećmi i edukacji dzieci;
9. wzywa Komisję i państwa członkowskie do lepszego stosowania zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości dla mężczyzn i kobiet we wszystkich sektorach gospodarki; wzywa w związku z tym do stworzenia neutralnych pod względem płci narzędzi oceny zatrudnienia i kryteriów klasyfikacji, w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi i z poszanowaniem ich autonomii, a także układów zbiorowych oraz krajowych tradycji i modeli rynku pracy, które mogą przyczynić się do podniesienia wartości pracy, a tym samym do osiągnięcia sprawiedliwszego wynagrodzenia za pracę w sektorach zdominowanych przez kobiety;
10. wzywa UE do przedstawienia zestawu strategii politycznych, programów, finansowania i zaleceń mających w celu promowanie przejścia na gospodarkę opiekuńczą z myślą o przybliżeniu się do modelu społeczeństw, w których życie i dobrobyt wszystkich ludzi traktowane są priorytetowo i w których wartość pracy opiekuńczej - zarówno płatnej, jak i nieodpłatnej - leży u podstaw gospodarek przy jednoczesnym uwzględnieniu skutków społecznych dla osób sprawujących obowiązki opiekuńcze;
11. wzywa do podjęcia środków na rzecz promowania przedsiębiorczości zarówno mężczyzn, jak i kobiet w Unii poprzez promowanie środków podatkowych, gospodarczych i finansowych w celu tworzenia nowych miejsc pracy i zmniejszenia obciążeń finansowych dla przedsiębiorców;
12. podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie zniekształceń i nierówności związanych z płcią w dziedzinie opodatkowania oraz że systemy podatkowe, w tym systemy podatku dochodowego od osób fizycznych, powinny się do tego przyczynić; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by polityka fiskalna, w tym opodatkowanie, służyła zwalczaniu i eliminowaniu nierówności społecznoekonomicznych i nierówności płci we wszystkich ich wymiarach;
13. zwraca uwagę, że pandemia COVID-19 ujawniła niepewną sytuację pracownic umysłowych (badaczek, architektek i innych zawodów), które szczególnie ucierpiały z powodu braku stałego zatrudnienia; podkreśla potrzebę podjęcia nadzwyczajnych środków w celu złagodzenia skutków działań ograniczających podejmowanych przez państwa członkowskie oraz podkreśla znaczenie środków strukturalnych uwzględniających równość w pracy i w życiu codziennym oraz zapewniających poszanowanie praw kobiet;
14. podkreśla rolę kobiet pracujących w sektorze społecznym; uznaje, że ich obciążenie pracą jeszcze bardziej wzrosło w wyniku pandemii oraz że niskie płace, wzrost wyzysku (szczególnie w przypadku migrantek) oraz zatrudnianie osób bez wykształcenia lub kwalifikacji do wykonywania zadań dodatkowo pogarszają ich warunki pracy i życia; podkreśla znaczenie poprawy warunków pracy i płac, przestrzegania czasu pracy i korzystania z rokowań zbiorowych w celu zagwarantowania przestrzegania warunków pracy;
Wykorzenianie przemocy ze względu na płeć
15. zwraca uwagę na przypadki nierównego traktowania i nękania kobiet w miejscu pracy oraz podkreśla potrzebę zwalczania wyzysku, nierówności, dyskryminacji i przemocy wobec kobiet, zauważając, że molestowanie w miejscu pracy prowadzi do wykluczenia kobiet ze ścieżki zawodowej i wybranych przez nie sektorów oraz że takie nękanie stanowi poważny atak na ich zdrowie psychiczne i fizyczne; zauważa, że kobiety są znacznie bardziej narażone na molestowanie seksualne niż mężczyźni; wzywa państwa członkowskie i UE do ratyfikowania konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 190 w celu zapewnienia zgodności z globalnymi normami dotyczącymi położenia kresu przemocy i molestowaniu w miejscu pracy oraz Konwencji nr 189 dotyczącej osób pracujących w gospodarstwie domowym, którą ratyfikowało zaledwie osiem państw i której celem jest zapewnienie prawnego uznania pracy w gospodarstwie domowym, rozszerzenie praw na wszystkie kobiety wykonujące pracę domową, zwłaszcza kobiety pracujące w gospodarce nieformalnej, oraz zapobieganie naruszeniom i nadużyciom; wzywa UE i jej państwa członkowskie do opracowania przepisów dotyczących molestowania seksualnego kobiet w celu zwalczania molestowania seksualnego w miejscu pracy; wzywa państwa członkowskie, pracodawców i stowarzyszenia do zapewnienia odpowiednich procedur zapobiegania dyskryminacji ze względu na płeć, molestowaniu seksualnemu i przemocy ze względu na płeć, które powodują toksyczną atmosferę, oraz nalega, aby procedury te chronił ofiary przemocy ze względu na płeć popełnianej w miejscu pracy lub w ich organizacjach i zapewniały poniesienie odpowiedzialności za taką przemoc;
16. potępia wszelkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt w całej ich różnorodności; zdecydowanie potwierdza swoje zaangażowanie w zwalczanie przemocy uwarunkowanej płcią; wzywa UE i jej państwa członkowskie, w tym Bułgarię, Republikę Czeską, Węgry, Łotwę, Litwę i Słowację, do ratyfikowania lub właściwego wdrożenia konwencji stambulskiej, która między innymi zwraca uwagę na nieporozumienia w zakresie ról związanych z płcią w naszym społeczeństwie, takie jak "tradycyjne wartości rodzinne", oraz dąży do zwalczania represyjnych postaw wobec kobiet; przypomina, że konwencję należy uznać za normę minimalną, i zdecydowanie ponawia swój wcześniejszy apel o kompleksowe prawodawstwo obejmujące wszystkie formy przemocy uwarunkowanej płcią jako najlepszy sposób położenia kresu takiej przemocy;
17. zauważa, że przemoc między mężczyznami a kobietami nasila się we wszystkich rodzajach sytuacji kryzysowych, niezależnie od tego, czy jest to kryzys gospodarczy, konflikt czy epidemia; zauważa, że nierówności oraz presja gospodarcza i społeczna wynikające z obostrzeń związanych z pandemią COVID-19 obejmujących ograniczenia w przemieszczaniu się i izolację społeczną doprowadziły do nasilenia przemocy wobec kobiet; zwraca uwagę, że wiele kobiet zostało zamkniętych w domu ze swoimi oprawcami; zauważa, że ogólnie w niektórych państwach członkowskich podczas pierwszego zamknięcia przemoc domowa wzrosła nawet o 30 % 29 ; wzywa państwa członkowskie do opracowania i wdrożenia skutecznych strategii politycznych i środków na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet oraz do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu zapewnienia identyfikacji i ścigania sprawców nadużyć przez policję i inne organy w celu zapobiegania przemocy i śmierci, a także do zapewnienia ochrony, wsparcia i zadośćuczynienia kobietom będącym ofiarami przemocy, do zapewnienia większych i wystarczających środków oraz do podjęcia przez państwa członkowskie bardziej skutecznych działań; podkreśla potrzebę specjalnych programów ochrony i monitorowania ofiar przemocy, a także środków mających na celu zwiększenie wsparcia społecznego i poprawę dostępu do wymiaru sprawiedliwości, schronienia i profilaktycznej, leczniczej i rehabilitacyjnej opieki w zakresie zdrowia psychicznego;
18. z zadowoleniem przyjmuje wyrażony przez Komisję zamiar zaproponowania środków mających na celu zwalczanie przemocy w internecie wobec kobiet; uważa, że transgraniczny charakter przemocy w internecie wobec kobiet i dziewcząt wymaga wspólnej reakcji UE; podkreśla, że państwa członkowskie powinny wprowadzić programy mające na celu lepsze wskazywanie zagrożeń i zapobieganie powtarzającym się przypadkom przemocy domowej, ponownego popełnienia przestępstwa i kobietobójstwa, a także środki mające na celu wyeliminowanie wszelkich form przemocy w internecie; podkreśla pilną potrzebę ochrony kobiet i dziewcząt przed przemocą w internecie i poza nim oraz przypomina, że przemoc wobec kobiet może przybierać różne formy; uznaje strukturalny charakter przemocy wobec kobiet jako przemocy uwarunkowanej płcią i wskazuje, że przemoc wobec kobiet stanowi jeden z głównych mechanizmów społecznych, za pomocą których kobiety są podporządkowywane mężczyznom; zauważa, że tego rodzaju przemoc jest nadal niedostatecznie zgłaszana i nie wywołuje wystarczających reakcji;
19. podkreśla, że przemoc mężczyzn wobec kobiet zaczyna się od przemocy chłopców wobec dziewcząt; podkreśla, że kompleksowa i dostosowana do wieku edukacja seksualna i edukacja w obszarze budowania relacji ma zasadnicze znaczenie dla zapobiegania przemocy ze względu na płeć oraz dla wyposażenia dzieci i młodzieży w umiejętności niezbędne do budowania bezpiecznych związków wolnych od przemocy seksualnej, przemocy ze względu na płeć i przemocy partnerskiej; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia programów prewencyjnych, w tym środków edukacyjnych skierowanych do młodych ludzi i realizowanych wraz z nimi w takich kwestiach, jak umiejętności potrzebne do tworzenia bezpiecznych i zdrowych relacji, podnoszenie świadomości na temat zakorzenionych uprzedzeń związanych z obowiązkami opiekuńczymi, równość kobiet i mężczyzn, wzajemny szacunek, pokojowe rozwiązywanie konfliktów w relacjach międzyludzkich, przemoc wobec kobiet ze względu na płeć oraz prawo do integralności osobistej;
20. podkreśla, że od 2010 r. nieznacznie wzrosła segregacja płciowa w edukacji, zwłaszcza segregacja ze względu na płeć w niektórych umiejętnościach, przy czym sytuacja pogorszyła się w 13 państwach członkowskich, a w innych pozostała prawie niezmieniona 30 ; podkreśla, że nadal stanowi to istotną przeszkodę dla równouprawnienia płci w UE; wzywa państwa członkowskie do zadbania o to, by każdy miał pełny dostęp do równych szans w rozwoju osobistym bez przeszkód ze względu na stereotypowe pod względem płci struktury, uprzedzenia i postrzeganie; wzywa państwa członkowskie do zwalczania seksizmu i szkodliwych stereotypów związanych z płcią w ich systemach kształcenia i szkolenia, a także opartej na płci segmentacji rynku pracy w zawodach w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki poprzez inwestowanie w formalne, pozaformalne i nieformalne kształcenie kobiet, uczenie się przez całe życie i szkolenie zawodowe kobiet w celu zapewnienia kobietom dostępu do wysokiej jakości miejsc pracy oraz możliwości przekwalifikowania się i podnoszenia kwalifikacji w celu zaspokojenia przyszłych potrzeb rynku pracy oraz zapobiegania szkodliwej segregacji między płciami na rynku pracy;
21. podkreśla, że wykorzystywanie seksualne jest poważną formą przemocy, która dotyka głównie kobiety i dzieci; przypomina w szczególności, że prawie trzy czwarte wszystkich ofiar handlu ludźmi w UE to kobiety i dziewczęta, które są przedmiotem handlu głównie w celu wykorzystywania seksualnego; podkreśla, że handel ludźmi do celów wykorzystywania seksualnego, zwłaszcza kobietami i dziećmi, jest formą niewolnictwa i narusza godność ludzką; podkreśla, że handel ludźmi nasila się na całym świecie i jest napędzany coraz bardziej dochodową przestępczością zorganizowaną; podkreśla znaczenie podejścia do handlu ludźmi uwzględniającego aspekt płci oraz zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia przez państwa członkowskie odpowiednich środków finansowych na zapewnienie wsparcia społecznego i psychologicznego oraz dostępu do usług publicznych dla ofiar handlu ludźmi lub wykorzystywania seksualnego, a także zapewnienia specjalnych usług na rzecz włączenia społecznego kobiet i dziewcząt znajdujących się
w trudnej sytuacji; wzywa państwa członkowskie do pełnego wdrożenia dyrektywy w sprawie zwalczania handlu ludźmi 31 oraz do pilnego zaprzestania zatrzymywania lub wydalania potencjalnych ofiar; podkreśla jednak, że wykorzystywanie seksualne i handel ludźmi do celów seksualnych są napędzane popytem oraz że w wysiłkach na rzecz ich zwalczania należy skupić się na działaniach prewencyjnych i ograniczaniu popytu; nalega, aby wszelkie przepisy dotyczące przestępstw seksualnych opierały się na koncepcji wyrażenia zgody; podkreśla, że jedynie dobrowolne czynności seksualne powinny być uznawane za legalne; wzywa Komisję do priorytetowego traktowania zapobiegania handlowi ludźmi do celów wykorzystywania seksualnego, w tym poprzez kampanie informacyjne, uświadamiające i edukacyjne, poprzez przyjęcie środków i programów mających na celu zniechęcenie do popytu i ograniczenie go, a także poprzez przyjęcie odpowiednich przepisów w przyszłości;
22. podkreśla, że przemoc ze względu na płeć ma związek z wieloma formami ucisku; podkreśla, że niepełnosprawne kobiety i dziewczęta są od dwóch do pięciu razy bardziej narażone na przemoc w różnych formach niż inne kobiety i dziewczęta; podkreśla, że UE jako strona Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych musi podjąć środki w celu zapewnienia pełnego i równego korzystania przez niepełnosprawne kobiety i dziewczęta z wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności; zauważa, że Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami zalecił w 2015 r., aby UE zwiększyła wysiłki w tym kierunku, między innymi poprzez ratyfikację konwencji stambulskiej;
23. z zadowoleniem przyjmuje jednoznaczną obronę wszystkich wolności na całym świecie i potępia środki podważające prawa, wolności i gwarancje, a także wszelkie formy uprzedzeń i dyskryminacji z jakichkolwiek względów; wzywa do podjęcia skutecznych działań w celu zwalczania przemocy uwarunkowanej płcią, w tym za pomocą środków edukacyjnych ukierunkowanych na młodych ludzi i realizowanych z ich udziałem, a także do zapewnienia wszystkim młodym ludziom kompleksowej edukacji w zakresie praw i zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz edukacji na temat relacji międzyludzkich; wzywa do dalszych wysiłków na rzecz zwalczania stereotypów związanych z płcią, w tym poprzez skupienie się na mężczyznach i chłopcach oraz kwestionowanie szkodliwych relacji i norm dotyczących płci; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia jaśniejszych środków ukierunkowanych na te normy, ponieważ stereotypy płci są jedną z podstawowych przyczyn nierówności płci i mają wpływ na wszystkie obszary życia społecznego; podkreśla znaczenie walki z ubóstwem i pogłębiającymi się nierównościami wśród kobiet, zwłaszcza kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji;
24. podkreśla, że każda strategia mająca na celu osiągnięcie równości płci powinna obejmować wszystkie formy przemocy wobec kobiet, w tym ograniczanie i naruszanie praw kobiet do opieki zdrowotnej i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego; ponownie podkreśla, że dostęp do opieki zdrowotnej i usług, w tym usług publicznych, dostęp do wsparcia aborcyjnego oraz bezpieczne, legalne i bezpłatne wsparcie psychologiczne dla kobiet będących ofiarami przemocy należy uznać za priorytet; podkreśla, że naruszenia w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw, w tym odmowa dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji, stanowią formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt; podkreśla, że autonomia kobiet i dziewcząt oraz możliwość podejmowania przez nie swobodnych i niezależnych decyzji dotyczących ich ciała i życia są warunkami wstępnymi ich niezależności ekonomicznej, a tym samym osiągnięcia równości płci i wyeliminowania przemocy uwarunkowanej płcią; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia politycznego udzielanego obrońcom praw człowieka, podmiotom świadczącym opiekę zdrowotną promującym zdrowie seksualne i reprodukcyjne oraz związane z nim prawa, a także organizacjom społeczeństwa obywatelskiego zajmującym się zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym oraz związanymi z nim prawami, które są kluczowymi podmiotami społeczeństwa opartego na równości płci oraz ważnymi dostawcami usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz informacji na ich temat, a także na rynku zdrowia reprodukcyjnego;
Zdrowie, edukacja, włączenie społeczne i ubóstwo
25. podkreśla, że prawa związane z opieką zdrowotną, w szczególności ze zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym, są podstawowymi prawami kobiet, które należy wzmacniać i których nie należy w żaden sposób ograniczać ani usuwać; przypomina, że usługi w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw są podstawowymi usługami zdrowotnymi, które powinny być dostępne dla wszystkich, w tym dla migrantek i uchodźczyń; potępia działania ruchów przeciwko równouprawnieniu płci i prawom kobiet w Europie i na świecie, które systematycznie atakują prawa kobiet i osób LGBTIQ+, w tym, w tym prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne; wzywa Komisję do zdecydowanego potępienia regresu w odniesieniu do praw kobiet, praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz osób LGBTIQ+ w niektórych państwach członkowskich oraz do wykorzystania wszystkich dostępnych jej uprawnień do wzmocnienia
środków na rzecz przeciwdziałania temu zjawisku, w tym do zwiększenia wsparcia dla obrońców praw kobiet i organizacji praw kobiet w UE, a także organizacji zajmujących się prawami i zdrowiem reprodukcyjnym i seksualnym i LGBTIQ+;
26. podkreśla, że państwa członkowskie muszą przyjąć politykę kładącą szczególny nacisk na poprawę systemów i usług zdrowotnych oraz zapobieganie chorobom i uwzględniającą aspekty związane z płcią, gwarantując przystępną cenowo opiekę zdrowotną wysokiej jakości oraz zapewniając dostępność zasobów niezbędnych do rozwiązania najważniejszych problemów zdrowotnych, takich jak te spowodowane obecnym kryzysem pandemicznym; podkreśla, że nierówności w zakresie zdrowia nawarstwiają się w przypadku kobiet o niskim poziomie wykształcenia i kobiet niepełnosprawnych, których stan zdrowia jest gorszy i które mają ograniczony dostęp do usług zdrowotnych; podkreśla, że dostęp do opieki zdrowotnej w niektórych państwach członkowskich został ograniczony przez obostrzenia związane z COVID-19 oraz że nie zawsze zapewniano konsultacje, leczenie i diagnostykę; wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej, w tym usług publicznych, w celu przyspieszenia dostępu do odwołanych konsultacji, leczenia i diagnostyki;
27. z zadowoleniem przyjmuje zbliżający się przegląd celów barcelońskich i podkreśla potrzebę ich osiągnięcia oraz zapewnienia wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi, w tym publicznej edukacji przedszkolnej; podkreśla potrzebę zapewnienia usług wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem, które są rzeczywiście dostępne dla wszystkich dzieci i odgrywają kluczową rolę w zwiększaniu udziału kobiet w rynku pracy, zwłaszcza biorąc pod uwagę doświadczenia związane z pandemią COVID-19; uznaje potrzebę stworzenia i rozszerzenia infrastruktury wsparcia dla osób starszych i osób niepełnosprawnych, a także rozwoju placówek opieki długoterminowej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do osiągnięcia tych celów, które mają kluczowe znaczenie dla promowania równouprawnienia płci i modelu równości pod względem podejmowania pracy zarobkowej i świadczenia opieki;
28. podkreśla, że ubóstwo lub wykluczenie społeczne nasilają się wśród niektórych grup kobiet, takich jak samotne matki, kobiety powyżej 65 roku życia, kobiety niepełnosprawne, kobiety o niskim poziomie wykształcenia i kobiety ze środowisk migracyjnych; podkreśla znaczenie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz jego złożonych przyczyn; wzywa państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań w celu zapobiegania i zwalczania zagrożenia ubóstwem kobiet starszych i emerytowanych, biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa i odsetek starszych kobiet znajdujących się w niekorzystnej sytuacji lub w trudnej sytuacji; uważa, że konieczne jest zajęcie się kwestią równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zlikwidowanie zróżnicowania emerytur ze względu na płeć poprzez zagwarantowanie wszystkim kobietom sprawiedliwych emerytur i dostępu do powszechnych i solidarnych systemów zabezpieczenia społecznego, a także lepsze egzekwowanie zasady równości wynagrodzeń za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości, aby zlikwidować zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć i zapobiec pogłębianiu się tej różnicy przez cały okres kariery zawodowej kobiet; jest głęboko zaniepokojony faktem, że od 2017 r. w 21 państwach członkowskich wzrosło zróżnicowanie ubóstwa ze względu na płeć 32 ;
29. podkreśla, że nadal panuje błędne przekonanie, że bezdomność kobiet jest stosunkowo niewielkim problemem społecznym w Europie; zwraca uwagę, że brak podstawowych danych na temat charakteru i skali bezdomności wśród kobiet zmniejsza widoczność tego problemu; podkreśla znaczenie uznania przemocy ze względu na płeć i traumy uwarunkowanej płcią za jedną z podstawowych przyczyn bezdomności kobiet, a także analizy szerszych wyzwań społecznych, które łączą się z szerszymi barierami społeczno-gospodarczymi i strukturalnymi, takimi jak ubóstwo, brak przystępnych cenowo mieszkań i inne czynniki strukturalne; wzywa UE i jej państwa członkowskie do uwzględnienia perspektywy płci w strategiach politycznych i praktykach dotyczących bezdomności oraz do opracowania specjalnej strategii zwalczania bezdomności kobiet, a także do zapewnienia odpowiedniego i skutecznego funkcjonowania usług w celu zaspokojenia potrzeb bezdomnych kobiet;
30. przypomina o potrzebie zwalczania przekrojowych form dyskryminacji, dotykających w szczególności grupy zmarginalizowane, takie jak kobiety niepełnosprawne, kobiety czarnoskóre, migrantki, kobiety należące do mniejszości etnicznych i kobiety romskie, kobiety starsze, samotne matki, osoby LGBTIQ+ i kobiety bezdomne; podkreśla znaczenie uwzględnienia ich potrzeb i obaw w strategiach politycznych i inicjatywach UE; wzywa Komisję Europejską do opracowania konkretnych wytycznych dotyczących wdrażania ram przekrojowych oraz do przedstawienia planu działania UE zawierającego konkretne środki mające na celu poprawę sytuacji społeczno-gospodarczej kobiet doświadczających krzyżujących się form dyskryminacji oraz zwalczanie feminizacji ubóstwa i niepewnych form zatrudnienia;
Równość w życiu
31. uznaje, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie szeregu skutecznych, odpowiednich i ukierunkowanych środków mających na celu zwalczanie dyskryminacyjnych postaw i praktyk, osiągnięcie równych szans i równości wynagrodzeń za taką samą pracę oraz promowanie równouprawnienia płci, ze szczególnym uwzględnieniem skutków pandemii COVID-19, a także promowanie wymiany najlepszych praktyk w zakresie zwalczania dyskryminacji i umożliwienie kobietom korzystania z przysługujących im praw obywatelskich i politycznych na równych zasadach oraz pełnego uczestnictwa we wszystkich aspektach naszego społeczeństwa; podkreśla potrzebę zapewnienia odpowiednich inwestycji w usługi świadczone w interesie ogólnym i usługi publiczne, w szczególności w dziedzinie zdrowia, edukacji i transportu, w celu promowania niezależności, równości i emancypacji kobiet; wzywa państwa członkowskie do wdrożenia konkretnych środków społecznych i uwzględniających aspekt płci w celu zwalczania ryzyka wykluczenia społecznego i ubóstwa w odniesieniu do dostępu do mieszkań, transportu i energii, zwłaszcza w przypadku kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji;
32. jest głęboko zaniepokojony faktem, że Europejski Zielony Ład i powiązane z nim inicjatywy w zakresie klimatu i środowiska nie uwzględniają perspektywy płci; wzywa Komisję do wypełnienia obowiązku uwzględniania aspektu płci we wszystkich obszarach polityki UE, w tym w polityce UE w zakresie środowiska i klimatu; nalega, aby polityce tej towarzyszyła dogłębna analiza pod kątem płci w celu dopilnowania, aby uwzględniała ona nierówności płci i inne formy wykluczenia społecznego; wzywa Komisję do opracowania planu działania na rzecz realizacji zobowiązań wynikających z planu działania w sprawie równości płci uzgodnionego na COP 25 w ramach Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz do wyznaczenia stałego punktu kontaktowego UE ds. płci i zmiany klimatu, dysponującego wystarczającymi środkami budżetowymi, aby wdrażać i monitorować działania w dziedzinie klimatu uwzględniające aspekt płci w UE i na świecie;
33. podkreśla istotny wkład kobiet w zatrudnienie, kulturę, edukację, naukę i badania naukowe; uznaje, że zawieszenie działalności gospodarczej i kulturalnej w czasie pandemii COVID-19 doprowadziło do znacznego pogorszenia warunków życia kobiet pracujących w dziedzinie kultury i sztuki, kobiet prowadzących mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa, a także kobiet pracujących w gospodarstwach rolnych i żyjących w społecznościach wiejskich;
34. wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego wypracowania wspólnego stanowiska w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną 33 , który został zablokowany od czasu jego przyjęcia przez Parlament w kwietniu 2009 r.;
35. ponownie podkreśla znaczenie uwzględniania aspektu płci jako systematycznego podejścia do osiągania równości płci; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie przez Komisję grupy roboczej ds. równych szans; podkreśla znaczenie przejrzystości i zaangażowania organizacji działających na rzecz praw kobiet i organizacji społeczeństwa obywatelskiego wywodzących się z różnych środowisk;
36. uważa, że zasadnicze znaczenie ma promowanie udziału kobiet w zajęciach sportowych, strukturach i rozwoju sportu; dostrzega potrzebę zniwelowania różnic w dostępie kobiet do sportu i w przyznawaniu nagród;
37. wzywa państwa członkowskie i Radę do ustanowienia formalnego składu Rady ds. równości płci w celu zapewnienia ministrom i sekretarzom stanu odpowiedzialnym za równouprawnienie płci specjalnego forum do prowadzenia dyskusji na temat równości płci na najwyższym szczeblu politycznym oraz w celu promowania uwzględniania problematyki płci we wszystkich obszarach polityki UE;
38. podkreśla znaczenie sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci w celu stosowania zasady uwzględniania aspektu płci we wszystkich procedurach budżetowych;
39. zwraca uwagę na ustalenia Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, zgodnie z którymi Komisja nie wypełniła jeszcze swojego zobowiązania do uwzględniania aspektu płci w budżecie UE; w związku z tym wzywa Komisję do wdrożenia zaleceń Trybunału Obrachunkowego dotyczących wzmocnienia ram instytucjonalnych wspierania sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci, przeprowadzenia analizy potrzeb i skutków pod kątem płci oraz do aktualizacji wytycznych dotyczących lepszego stanowienia prawa, do gromadzenia i analizowania istniejących danych z podziałem na
płeć w odniesieniu do programów finansowania UE oraz do systematycznego przedstawiania sprawozdań na ten temat, do wykorzystywania celów i wskaźników związanych z płcią do monitorowania postępów, do opracowania systemu monitorowania środków przydzielanych i wydawanych na rzecz równouprawnienia płci oraz do corocznego składania sprawozdań na temat wyników osiągniętych w zakresie równouprawnienia płci;
40. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do uwzględnienia równości płci w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, który stanowi największą część instrumentu NextGenerationEU; wyraża jednak głębokie ubolewanie, że brak wskaźników i celów uwzględniających aspekt płci utrudni monitorowanie wpływu tych funduszy na aspekt płci oraz podejmowanie działań uwzględniających wyniki; w związku z tym wzywa Komisję do wykorzystywania danych i wskaźników z podziałem na płeć, w szczególności w tabeli wyników w zakresie odbudowy i zwiększania odporności, do oceny wpływu wdrożonych środków i wyników pod kątem płci przy ocenie krajowych planów państw członkowskich określających reformy i programy inwestycyjne, a także do zapewnienia zrównoważonego pod względem płci zarządzania Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz europejskim semestrem;
41. ubolewa nad słabym powiązaniem między strategią UE na rzecz równouprawnienia płci a Europejskim Zielonym Ładem; wzywa Komisję do wzmocnienia powiązania między polityką przeciwdziałania zmianie klimatu a równouprawnieniem płci w przyszłych wnioskach;
42. wzywa Komisję do uwzględniania kwestii równości płci we wszystkich procesach kształtowania polityki oraz do przeprowadzania oceny skutków dla kwestii płci przy opracowywaniu nowej polityki, aby pomóc zapewnić spójniejszą i opartą na faktach reakcję polityczną UE w odpowiedzi na wyzwania związane z równouprawnieniem płci; wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich środków na szczeblu krajowym;
o
o o
43. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
