P9_TA(2021)0141Wynik negocjacji między UE a Zjednoczonym Królestwem
(2021/C 506/06)
(Dz.U.UE C z dnia 15 grudnia 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE) i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "Kartą"),
- uwzględniając projekt decyzji Rady (05022/2021),
- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2020/2252 z dnia 29 grudnia 2020 r. w sprawie podpisania, w imieniu Unii, i tymczasowego stosowania umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, oraz Umowy między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie procedur bezpieczeństwa na potrzeby wymiany i ochrony informacji niejawnych 1 ,
- uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 217, art. 218 ust. 6 akapit drugi i art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C9-0086/2021),
- uwzględniając swoje rezolucje z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem w związku ze złożoną przezeń notyfikacją o zamiarze wystąpienia z Unii Europejskiej 2 , z dnia 3 października 2017 r. w sprawie stanu zaawansowania negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem 3 , z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie stanu zaawansowania negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem 4 , z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie ram przyszłych stosunków między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem 5 , z dnia 18 września 2019 r. w sprawie wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej - rozwój wypadków 6 , z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie wdrożenia i monitorowania przepisów dotyczących praw obywateli zawartych w umowie o wystąpieniu 7 , z dnia 12 lutego 2020 r. w sprawie propozycji mandatu dotyczącego negocjacji w sprawie nowego partnerstwa ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej 8 oraz z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie negocjacji dotyczących nowego partnerstwa ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej 9 ,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 29 stycznia 2020 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej 10 ,
- uwzględniając Umowę o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej 11 (zwaną dalej "umową o wystąpieniu") i deklarację polityczną określającą ramy przyszłych stosunków między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem 12 , towarzyszącą umowie o wystąpieniu (zwaną dalej "deklaracją polityczną"),
- uwzględniając uwagi Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Budżetowej, Komisji Kontroli Budżetowej, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji
Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Transportu i Turystyki, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Rybołówstwa, Komisji Kultury i Edukacji, Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych i Komisji Spraw Konstytucyjnych,
- uwzględniając Zalecenie w sprawie decyzji Rady upoważniającej do rozpoczęcia negocjacji dotyczących nowego partnerstwa ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, w którym to zaleceniu Komisję wyznaczono na negocjatora Unii, oraz załącznik do tego zalecenia zawierający wytyczne negocjacyjne dotyczące nowego partnerstwa (COM(2020)0035) (zwane dalej "wytycznymi negocjacyjnymi"),
- uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
1. z wielkim zadowoleniem przyjmuje zawarcie umowy o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem, która to umowa ogranicza negatywne konsekwencje wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE oraz ustanawia ramy współpracy, które powinny być podstawą silnego i konstruktywnego partnerstwa, co pozwoli uniknąć największych komplikacji wynikających ze scenariusza braku porozumienia i zagwarantuje pewność prawa dla obywateli i przedsiębiorstw; w związku z tym wyraża uznanie dla solidnej pracy i kluczowej roli głównego negocjatora UE i jego zespołu;
2. ponownie wskazuje, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE jest historycznym błędem, i przypomina, że UE zawsze szanowała decyzję Zjednoczonego Królestwa, podkreślając jednocześnie, że Zjednoczone Królestwo musi również zaakceptować konsekwencje wystąpienia z UE oraz że państwo trzecie nie może mieć takich samych praw i korzyści jak państwo członkowskie; przypomina, że w trakcie procesu występowania Zjednoczonego Królestwa z UE Parlament dążył do ochrony praw obywateli UE, ochrony pokoju i dobrobytu na wyspie Irlandii, ochrony społeczności rybackich, utrzymania porządku prawnego UE, zagwarantowania autonomii podejmowania decyzji w UE, zachowania integralności unii celnej i rynku wewnętrznego przy jednoczesnym unikaniu dumpingu socjalnego, środowiskowego, podatkowego lub regulacyjnego, ponieważ ma to zasadnicze znaczenie dla ochrony europejskich miejsc pracy, przemysłu i konkurencyjności oraz dla realizacji ambicji określonych w Europejskim Zielonym Ładzie;
3. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że cele te zostały w dużej mierze osiągnięte dzięki umowie o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem oraz umowie o wystąpieniu, a to poprzez możliwe do wyegzekwowania równe warunki działania, w tym w odniesieniu do pomocy państwa, norm społecznych i środowiskowych, długoterminowe porozumienie w sprawie rybołówstwa, porozumienie gospodarcze, które złagodzi wiele negatywnych konsekwencji wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE, oraz nowe ramy współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości, policji i bezpieczeństwa wewnętrznego oparte na pełnym poszanowaniu europejskiej konwencji praw człowieka i unijnych ram prawnych w zakresie ochrony danych; ubolewa jednak nad ograniczonym zakresem tej umowy ze względu na brak woli politycznej ze strony Zjednoczonego Królestwa do zaangażowania się w ważne obszary, w szczególności politykę zagraniczną, obronną i zewnętrzną w zakresie bezpieczeństwa, co znacznie odbiega od ambicji określonych w deklaracji politycznej; wyraża również ubolewanie z powodu decyzji Zjednoczonego Królestwa o nieuczestniczeniu w programie Erasmus+, co pozbawia młodych ludzi tej jedynej w swoim rodzaju możliwości;
4. z zadowoleniem przyjmuje silny element umowy koncentrujący się na towarach, a to z uwagi na intensywność handlu towarowego między UE a Zjednoczonym Królestwem, i zauważa, że logiczną konsekwencją wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE, a w szczególności zniesienia swobody przemieszczania się jest to, że możliwości dla gospodarki Zjednoczonego Królestwa w dużej mierze opartej na usługach są znacznie ograniczone, co oznacza, że nie będzie kontynuowane podejście oparte na zasadzie kraju pochodzenia lub zasadzie paszportowania, kwalifikacje zawodowe nie będą uznawane automatycznie, a usługodawcy ze Zjednoczonego Królestwa potencjalnie będą mieć do czynienia z 27 różnymi zestawami przepisów, a tym samym z większą biurokracją; podkreśla, że jest to pierwsze porozumienie w historii UE, w którym negocjacje miały na celu doprowadzenie do stanu rozbieżności, a nie konwergencji, w związku z czym nieuniknione były większe tarcia, bariery i koszty dla obywateli i przedsiębiorstw;
5. z zadowoleniem przyjmuje szerszy horyzontalny mechanizm rozstrzygania sporów, który powinien umożliwiać terminowe rozstrzyganie sporów i możliwość wzajemnego zawieszenia we wszystkich obszarach gospodarczych, jeżeli jedna ze stron nie będzie przestrzegać swoich zobowiązań; uważa, że mechanizm ten może stać się wzorem i standardem dla wszystkich przyszłych umów o wolnym handlu;
6. przypomina oświadczenie grupy koordynacyjnej ds. Zjednoczonego Królestwa i przewodniczących grup z 11 września 2020 r. oraz odnotowuje, że Zjednoczone Królestwo jako sygnatariusz umowy o wystąpieniu jest prawnie zobowiązane do pełnego wdrożenia i przestrzegania jej postanowień, a także z zadowoleniem przyjmuje wycofanie niezgodnych z prawem przepisów ustawy o rynku wewnętrznym Zjednoczonego Królestwa; potępia niedawne jednostronne działania Zjednoczonego Królestwa, stanowiące naruszenie umowy o wystąpieniu, których celem jest przedłużenie okresów karencji dotyczących zwolnienia wywozu z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej z obowiązku wydawania wywozowych świadectw zdrowia dla wszystkich transportów z produktami pochodzenia zwierzęcego, zwolnienia z obowiązku składania zgłoszeń celnych w przypadku paczek oraz odstępstwa od przepisów UE uniemożliwiających wprowadzanie gleby na rynek wewnętrzny i od przepisów dotyczących paszportów weterynaryjnych; uważa, że działania te stanowią poważne zagrożenie dla integralności jednolitego rynku; przypomina, że wszystkie takie decyzje muszą być uzgadniane wspólnie za pośrednictwem odpowiednich wspólnych organów; zdecydowanie wzywa rząd Zjednoczonego Królestwa do działania w dobrej wierze i pełnego wdrożenia warunków umów, które podpisał, bezzwłocznie oraz na podstawie wiarygodnego i kompleksowego harmonogramu uzgodnionego wspólnie z Komisją Europejską zgodnie z zobowiązaniem do lojalnej współpracy wynikającym z umowy o wystąpieniu; w związku z tym wzywa Komisję do zdecydowanego kontynuowania postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, wszczętego 15 marca 2021 r. na mocy art. 12 ust. 4 Protokołu w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej; przypomina, że uporczywe nieprzestrzeganie wyników postępowań w sprawie rozstrzygania sporów na mocy umowy o wystąpieniu może również skutkować zawieszeniem zobowiązań, w tym ograniczeniem bezprecedensowego poziomu dostępu do rynku, na mocy umowy o handlu i współpracy; uważa w związku z tym, że ratyfikacja umowy o handlu i współpracy wzmacnia nasz zestaw narzędzi egzekwowania umowy o wystąpieniu; przypomina, że pełne i właściwe przestrzeganie oraz wdrożenie umowy o wystąpieniu ma kluczowe znaczenie dla ochrony praw obywateli, dla ochrony procesu pokojowego i uniknięcia twardej granicy w Irlandii, dla ochrony integralności rynku wewnętrznego oraz dla zapewnienia, by Zjednoczone Królestwo poniosło sprawiedliwą część kosztów wynikających z zobowiązań i powstałych w trakcie członkostwa i później, a zatem nadal stanowi zasadniczy warunek wstępny przyszłego rozwoju stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem; podkreśla w związku z tym znaczenie postępowania w dobrej wierze oraz potrzebę zaufania i wiarygodności; przypomina, że projekt protokołu w sprawie Irlandii/Irlandii Północnej oraz jego art. 16 odzwierciedlają bardzo delikatną i kruchą równowagę polityczną; nalega, aby wnioski lub działania, które mogłyby zmienić tę równowagę, nie były przyjmowane bez namysłu lub bez przeprowadzenia odpowiednich uprzednich konsultacji z obydwoma stronami; podkreśla wyjątkową sytuację Irlandii Północnej oraz rolę przyznaną w protokole Zgromadzeniu Irlandii Północnej, w tym wymóg udzielenia przezeń zgody na dalsze stosowanie protokołu za cztery lata; wyraża potrzebę stałego i pogłębionego dialogu między przedstawicielami politycznymi i społeczeństwem obywatelskim, w tym z przedstawicielami Irlandii Północnej, na temat wszystkich aspektów Protokołu w sprawie Irlandii i Irlandii Północnej oraz szerzej rozumianego procesu pokojowego w Irlandii Północnej; jest głęboko zaniepokojony niedawnymi napięciami w Irlandii Północnej i przypomina, że UE jest jednym z głównych strażników porozumienia wielkopiątkowego i jest zdecydowana go bronić;
Rola Parlamentu Europejskiego
7. wyraża ubolewanie z powodu zawierania umów w ostatniej chwili i wynikającej stąd niepewności, która powoduje wysokie koszty dla obywateli i podmiotów gospodarczych, a także wpływa na prerogatywy Parlamentu w zakresie kontroli i stosowania demokratycznego nadzoru nad ostatecznym tekstem umów przed rozpoczęciem ich tymczasowego stosowania; podkreśla wyjątkowy charakter tego procesu, a to z uwagi na jednoznaczny termin wygaśnięcia okresu przejściowego i odmowę przedłużenia go przez Zjednoczone Królestwo, nawet ze względu na pandemię; podkreśla, że proces ten w żadnym wypadku nie może stanowić precedensu dla przyszłych umów handlowych, w przypadku których należy zagwarantować dotychczasowy format współpracy i dostępu do informacji, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE, w tym wymianę wszystkich tekstów negocjacyjnych, regularny dialog i wystarczającą ilość czasu na formalną kontrolę i debatę na temat umów w Parlamencie; podkreśla, że umowy nie mogą być stosowane tymczasowo bez zgody Parlamentu; niezależnie od powyższego uznaje, że Parlament był w stanie regularnie wyrażać swoją opinię, gdyż możliwe były zdecydowane i częste konsultacje i dialog z głównym negocjatorem UE i grupą zadaniową Komisji ds. Zjednoczonego Królestwa, a także przyjęcie dwóch rezolucji Parlamentu w lutym i czerwcu 2020 r., które zapewniły pełne odzwierciedlenie naszych stanowisk w pierwotnym mandacie UE i ich obronę przez głównego negocjatora UE w trakcie negocjacji;
8. wspiera utworzenie na mocy umowy Zgromadzenia Parlamentarnego na rzecz Partnerstwa dla posłów do Parlamentu Europejskiego i Zjednoczonego Królestwa; uważa, że takiemu zgromadzeniu należy powierzyć zadanie monitorowania pełnego i właściwego wdrożenia umowy oraz formułowania zaleceń dla Rady Partnerstwa; sugeruje, by zakres obowiązków zgromadzenia obejmował również wdrażanie umowy o wystąpieniu, bez uszczerbku dla struktur zarządzania każdą umową i mechanizmu ich kontroli, a także prawo do przedstawiania zaleceń w obszarach, w których lepsza współpraca mogłaby być korzystna dla obu stron, oraz do podejmowania wspólnych inicjatyw na rzecz promowania bliskich stosunków;
9. podkreśla, że Parlament musi odgrywać pełnoprawną rolę w monitorowaniu i wdrażaniu umowy, zgodnie z treścią pisma przewodniczącego Parlamentu D.M. Sassolego z 5 lutego 2021 r.; bez uszczerbku dla istniejących zobowiązań podjętych przez poszczególnych komisarzy wobec właściwych komisji parlamentarnych z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie Komisji w sprawie roli Parlamentu we wdrażaniu umowy, w tym w realizacji następujących zobowiązań:
a) natychmiastowe i pełne informowanie Parlamentu o działaniach Rady Partnerstwa i innych wspólnych organów;
b) zaangażowanie Parlamentu w ważne decyzje podejmowane na mocy umowy w związku z jednostronnymi działaniami Unii w ramach umowy oraz uwzględnianie - w jak największym stopniu - opinii Parlamentu, a w przypadku nieuwzględnienia opinii Parlamentu - wyjaśnienie powodów, dla których tego nie uczyniono;
c) zaangażowanie Parlamentu z odpowiednim wyprzedzeniem w stosunku do zamiaru przedstawienia wniosku dotyczącego wypowiedzenia lub zawieszenia przez Unię części trzeciej umowy [współpraca w zakresie egzekwowania prawa i współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych], gdyby Zjednoczone Królestwo nie przestrzegało swoich zobowiązań wynikających z europejskiej konwencji praw człowieka;
d) zaangażowanie Parlamentu w proces wyboru potencjalnych arbitrów i członków panelu przewidzianego w umowie;
e) przedkładanie Parlamentowi wszelkich wniosków dotyczących aktów ustawodawczych regulujących warunki przyjmowania autonomicznych środków, do których podjęcia Unia jest uprawniona na mocy umowy;
f) uwzględnianie - w jak największym stopniu - poglądów Parlamentu na temat wdrażania umowy przez obie strony, w tym na temat ewentualnych naruszeń umowy lub nierównowagi w zakresie równych warunków działania, a jeżeli opinie Parlamentu nie zostaną uwzględnione - wyjaśnienie powodów takiej decyzji;
g) pełne informowanie Parlamentu o ocenach i decyzjach Komisji dotyczących adekwatności danych, a także o ustaleniach dotyczących współpracy regulacyjnej z władzami Zjednoczonego Królestwa w zakresie usług finansowych oraz ewentualnego przyznawania równoważności w odniesieniu do usług finansowych;
domaga się jak najszybszego skonsolidowania tych zobowiązań w porozumieniu międzyinstytucjonalnym, które ma być przedmiotem negocjacji;
10. wyraża zadowolenie z umowy w sprawie procedur bezpieczeństwa na potrzeby wymiany i ochrony informacji niejawnych; podkreśla, że umowa ta, w szczególności jej art. 3, pozostaje bez uszczerbku dla praw Parlamentu wynikających z art. 218 ust. 10 TFUE, zwłaszcza w świetle ust. 9 powyżej; zwraca uwagę, że sposób, w jaki Rada zwróciła się do Parlamentu o udzielenie zgody na dwie umowy w ramach jednej procedury - umowę o handlu i współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem oraz umowę między UE a Zjednoczonym Królestwem dotyczącą procedur bezpieczeństwa na potrzeby wymiany i ochrony informacji niejawnych - nie jest zgodny ze standardową praktyką oraz że w żadnym wypadku nie powinien on stać się precedensem, ponieważ Parlament powinien mieć możliwość wyrażenia zgody na każdą umowę międzynarodową oddzielnie przed jej wejściem w życie, a nie na umowy będące częścią pakietu, gdyż w przeciwnym razie prerogatywy Parlamentu zostałyby poważnie naruszone;
11. domaga się silnego zaangażowania związków zawodowych UE i Zjednoczonego Królestwa oraz innych partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w monitorowanie i wdrażanie umowy, w tym konsultacji z nimi i ich potencjalnego udziału w specjalnych komitetach, gdy rozważane są odpowiednie kwestie, a także utworzenia specjalnego forum pracy, które będzie się spotykać przed każdym posiedzeniem Rady Partnerstwa; proponuje, aby w świetle znaczenia i potencjalnych dalekosiężnych skutków umowy wewnętrzna grupa doradcza została rozszerzona o większą liczbę przedstawicieli związków zawodowych i innych partnerów społecznych, w szczególności z europejskich federacji sektorowych, oraz by organizacje społeczeństwa obywatelskiego, związki zawodowe i inni partnerzy społeczni byli uprawnieni do składania skarg do Komisji, przy czym Komisja powinna mieć obowiązek podejmowania działań w związku z takimi skargami;
12. z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji na rzecz jak największego zaangażowania zainteresowanych stron ze względu na ograniczony czas, a także z zadowoleniem przyjmuje szczegółowe informacje na temat gotowości, które pomogły przedsiębiorstwom przygotować się na nieuniknione zmiany od dnia 1 stycznia 2021 r., kiedy to Zjednoczone Królestwo opuściło unię celną i rynek wewnętrzny; wzywa wszystkie państwa członkowskie UE oraz, w stosownych przypadkach, regiony do wzmożenia wysiłków w celu zapewnienia, aby pierwsze miesiące obowiązywania nowego systemu w związku z nowym statusem Zjednoczonego Królestwa przebiegły jak najsprawniej z punktu widzenia wszystkich podmiotów gospodarczych i obywateli; uznając, że wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE ma istotne krótkoterminowe skutki gospodarcze, wzywa Komisję do pełnego i terminowego wykorzystania rezerwy dostosowawczej w wysokości 5 mld EUR po jej przyjęciu przez współprawodawców, aby pomóc zarówno sektorom, przedsiębiorstwom, jak i pracownikom, a także państwom członkowskim najbardziej dotkniętym negatywnymi i nieprzewidzianymi skutkami nowych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem;
Handel
13. zwraca uwagę na bezprecedensowy zakres umowy w odniesieniu do handlu towarami, w ramach której osiągnięto cel zerowych kontyngentów i zerowych stawek celnych, co ułatwi handel ze Zjednoczonym Królestwem w ramach odpowiednich reguł pochodzenia z myślą o ochronie interesów producentów unijnych, w tym poprzez dwustronną kumulację, samocertyfikację pochodzenia przez eksporterów, a także 12-miesięczny okres zwolnienia w odniesieniu do niektórych dokumentów; podkreśla znaczenie skutecznych równych warunków działania, w szczególności w odniesieniu do nieobniżania poziomu ochrony i unikania przyszłych rozbieżności, w połączeniu z bezprecedensowym zakresem umowy;
14. podkreśla, że w odniesieniu do handlu usługami zobowiązania obu stron zapewniają poziom liberalizacji wykraczający poza zobowiązania stron w ramach WTO, w tym dzięki perspektywicznej klauzuli najwyższego uprzywilejowania, zobowiązaniu do dokonywania przeglądów z myślą o przyszłych usprawnieniach oraz dzięki specjalnej zasadzie dotyczącej mobilności specjalistów w celach biznesowych ("sposób 4"); jednocześnie przypomina jednak, że opuszczając rynek wewnętrzny, Zjednoczone Królestwo utraciło automatyczne nieograniczone prawo do świadczenia usług w całej UE; uznaje jasne przepisy dotyczące kwalifikacji zawodowych, które są inne ze względu na to, że Zjednoczone Królestwo jest państwem trzecim; niemniej jednak z zadowoleniem przyjmuje mechanizm przewidziany w umowie, zgodnie z którym UE i Zjednoczone Królestwo mogą w późniejszym terminie dokonać dodatkowych ustaleń w poszczególnych przypadkach i w odniesieniu do konkretnych zawodów;
15. z zadowoleniem przyjmuje rozdział dotyczący handlu elektronicznego, w tym wyraźny zakaz stosowania wymogów dotyczących lokalizacji danych lub obowiązku ujawniania kodu źródłowego, co jest nowością w stosunku do umów o wolnym handlu zawieranych dotychczas przez UE, przy jednoczesnym zachowaniu prawa UE do wprowadzania regulacji i utrzymaniu wymogów w zakresie ochrony danych; uznaje, że rozdział dotyczący handlu elektronicznego może posłużyć za wzór dla przyszłych umów handlowych; z zadowoleniem przyjmuje również współpracę regulacyjną w zakresie nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji;
16. pochwala fakt, że pomimo początkowej niechęci ze strony Zjednoczonego Królestwa wynegocjowano nader ambitny i kompleksowy rozdział dotyczący zamówień publicznych, wykraczający poza Porozumienie w sprawie zamówień rządowych, w celu zagwarantowania równego traktowania przedsiębiorstw z UE, a także rozdział dotyczący potrzeb i interesów mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw; przypomina, że istniejące oznaczenia geograficzne zostały objęte ochroną na mocy umowy o wystąpieniu, ale ubolewa, że nie poczyniono żadnych ustaleń dotyczących przyszłych oznaczeń geograficznych, co jest sprzeczne z zobowiązaniami podjętymi w deklaracji politycznej; uznaje jednak klauzulę rendez-vous w celu rozszerzenia ochrony w przyszłości i wzywa obie strony do jak najszybszego uruchomienia tej klauzuli;
17. zdecydowanie wzywa Komisję i państwa członkowskie do utworzenia odpowiednich platform koordynacji regulacyjnej zapewniających pełną przejrzystość Parlamentowi i do aktywnego udziału w tych platformach, aby umożliwić w przyszłości wysoki stopień zbieżności przepisów, zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem, oraz aby unikać niepotrzebnych konfliktów, a jednocześnie chronić prawo każdej ze stron do wprowadzania regulacji, jak podkreślono w porozumieniu;
Równe warunki działania
18. z zadowoleniem przyjmuje nadrzędny i nowoczesny tytuł dotyczący równych warunków działania na rzecz otwartej i uczciwej konkurencji oraz zrównoważonego rozwoju, który to tytuł należy uznać za wzór dla innych przyszłych umów o wolnym handlu negocjowanych przez UE, w tym:
i) zasady dotyczące nieobniżania obecnego wysokiego poziomu ochrony w zakresie norm pracy i norm społecznych, środowiska, klimatu i opodatkowania, którego to poziomu nie można obniżyć w sposób mający wpływ na handel lub inwestycje, a także zasady dotyczące konkurencji i przedsiębiorstw państwowych;
ii) możliwość stosowania jednostronnych środków równoważących w przypadku znacznych przyszłych rozbieżności w dziedzinie norm pracy i norm społecznych, ochrony środowiska, klimatu lub kontroli dotacji, jeżeli takie rozbieżności mają istotny wpływ na handel lub inwestycje między stronami; podkreśla potrzebę zapewnienia szerokiej interpretacji istotnych rozbieżności mających istotny wpływ na handel lub inwestycje, co można wykazać w praktyczny sposób, aby zagwarantować, że zdolność do stosowania takich środków nie zostanie nadmiernie ograniczona;
iii) uzgodniony zbiór wiążących zasad dotyczących kontrolowania dotacji, których nieprzestrzeganie może zostać zakwestionowane przez konkurentów, przy czym w razie potrzeby sądy są uprawnione do nakazania beneficjentom zwrotu dotacji, a UE ma możliwość zaradzenia wszelkim niezgodnościom ze strony Zjednoczonego Królestwa poprzez jednostronne sankcje, w tym wprowadzenie taryf lub kontyngentów na niektóre produkty lub wzajemne zawieszenie obowiązywania innych elementów partnerstwa gospodarczego; podkreśla potrzebę monitorowania nowego systemu pomocy państwa w Zjednoczonym Królestwie i oceny skuteczności mechanizmu zwalczania nieuzasadnionych dotacji, tak aby skutecznie przyczyniał się on do zapewnienia równych warunków działania;
iv) wyraża jednak ubolewanie, że rozdział dotyczący opodatkowania nie podlega przepisom dotyczącym rozstrzygania sporów ani środkom równoważącym; zwraca się do Komisji o zachowanie czujności w kwestiach opodatkowania i prania pieniędzy, w przypadku których to kwestii należy wykorzystać wszystkie dostępne narzędzia, takie jak procedury umieszczania w wykazie, aby zniechęcić Zjednoczone Królestwo do przyjmowania nieuczciwych praktyk; przypomina w związku z tym o możliwości złożenia wniosku o dokonanie przeglądu działu handlu cztery lata po wejściu w życie umowy w przypadku wystąpienia zakłóceń równowagi;
v) przypomina, że przepisy dotyczące równych warunków działania mają zastosowanie w sposób ogólny, w tym w tzw. specjalnych strefach ekonomicznych;
19. podkreśla, że należyte monitorowanie i odpowiedni nadzór mają kluczowe znaczenie dla uzyskania solidnego zrozumienia istniejących i nowych barier, z którymi przedsiębiorstwa, a zwłaszcza MŚP, mają do czynienia w codziennej działalności; podkreśla znaczenie unikania niepotrzebnej niepewności regulacyjnej, obciążeń administracyjnych i złożoności procedur, co zwiększy skalę kompleksowości i koszty; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do nawiązania kontaktów ze środowiskiem biznesowym, zwłaszcza MŚP, w celu złagodzenia pojawiających się przeszkód w handlu;
Zarządzanie
20. z zadowoleniem przyjmuje horyzontalne ramy zarządzania i ramy instytucjonalne określone w umowie, zapewniające wspólną spójność, powiązanie i egzekwowanie wszystkich rozdziałów, dzięki czemu unika się dodatkowych równoległych struktur i biurokracji, a także gwarantuje pewność prawa i rzetelne przestrzeganie przepisów przez strony; uznaje w szczególności solidny mechanizm rozstrzygania sporów między UE a Zjednoczonym Królestwem dotyczących interpretacji lub realizacji wzajemnych zobowiązań;
21. z zadowoleniem przyjmuje klauzulę o niedyskryminacji w rozdziale dotyczącym zarządzania, która gwarantuje, że Zjednoczone Królestwo nie może, w ramach krajowej polityki wizowej, dyskryminować obywateli państw członkowskich UE do celów wydawania wiz krótkoterminowych; potępia dyskryminacyjne traktowanie niektórych obywateli UE (z Bułgarii, Estonii, Litwy, Rumunii i Słowenii), którzy w przeciwieństwie do obywateli pozostałych 22 państw członkowskich UE nie korzystają w Zjednoczonym Królestwie z takiego samego systemu opłat wizowych za wizę pracowniczą i promesę zatrudnienia;
Bezpieczeństwo, sprawy zagraniczne i rozwój
22. wyraża ubolewanie, że wbrew deklaracji politycznej, która przewidywała ambitne, szerokie, głębokie i elastyczne partnerstwo w dziedzinie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i obrony, Zjednoczone Królestwo odmówiło negocjowania tych aspektów w ramach umowy; przypomina jednak, że w interesie obu stron leży utrzymanie ścisłej i trwałej współpracy w tych dziedzinach, w szczególności w zakresie propagowania pokoju, bezpieczeństwa, w tym walki z terroryzmem, propagowania ładu światowego opartego na zasadach, skutecznego multilateralizmu, Karty Narodów Zjednoczonych, umacniania demokracji i praworządności oraz ochrony praw człowieka i podstawowych wolności zgodnie z art. 21 TUE; proponuje, aby przyszłą współpracą i koordynacją między UE a Zjednoczonym Królestwem zarządzać w ramach systemowej platformy ds. konsultacji i koordynacji na wysokim szczeblu w kwestiach polityki zagranicznej, w tym wyzwań stawianych przez kraje takie jak Rosja i Chiny, ścisłej współpracy w kwestiach bezpieczeństwa, w tym w ramach współpracy UE-NATO, oraz systematycznej preferencyjnej współpracy w szczególności w odniesieniu do operacji pokojowych; apeluje w szczególności o ścisłą współpracę i dogłębną koordynację między UE a Zjednoczonym Królestwem w zakresie polityki sankcji, a to z uwagi na wspólne wartości i interesy, jak i z myślą o ustanowieniu w tym celu mechanizmu koordynacyjnego;
23. w związku z tym wyraża ubolewanie z powodu decyzji Zjednoczonego Królestwa o obniżeniu statusu dyplomatycznego Unii Europejskiej i wzywa właściwe władze Zjednoczonego Królestwa do pilnego zaradzenia tej sytuacji, a także wzywa Komisję do zdecydowanych działań na rzecz właściwego wdrożenia traktatów;
24. odnotowuje znaczenie Zjednoczonego Królestwa jako podmiotu pomocy rozwojowej i humanitarnej, ze względu na skalę udzielanej przez to państwo oficjalnej pomocy rozwojowej (nawet po zmniejszeniu z 0,7 % do 0,5 % DNB), jego wiedzę fachową, zdolności w zakresie realizacji projektów i kompleksowe stosunki ze Wspólnotą Narodów i krajami rozwijającymi się; zachęca Zjednoczone Królestwo, aby pomogło zminimalizować negatywne skutki swojego wystąpienia z UE dla krajów rozwijających się oraz podtrzymało swoje zobowiązanie do odgrywania wiodącej roli w zakresie pomocy rozwojowej i humanitarnej; apeluje o ścisłą koordynację i współpracę darczyńców między UE a Zjednoczonym Królestwem, w tym o możliwość wzajemnego korzystania z potencjału, tak aby zmaksymalizować wydajność, skuteczność rozwoju i postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju ONZ;
Szczegółowe kwestie sektorowe i współpraca tematyczna
25. uważa, że rynek wewnętrzny jest jednym z głównych osiągnięć Unii, przynosi wiele korzyści gospodarkom obu stron i przyczynił się do podniesienia jakości życia obywateli; podkreśla, że ta nowa era partnerstwa gospodarczego powinna być ukierunkowana na wzajemne korzyści i w żadnym wypadku nie powinna spowodować osłabienia integralności i funkcjonowania rynku wewnętrznego i unii celnej; przyjmuje do wiadomości, że właściwym sposobem na uniknięcie zakłóceń w handlu jest rozszerzenie ułatwień przyznawanych upoważnionym przedsiębiorcom;
26. podkreśla, że w procesie wdrażania UE powinna zwrócić szczególną uwagę na równoważność kontroli celnych przed wprowadzeniem na rynek wewnętrzny towarów ze Zjednoczonego Królestwa lub z innych państw trzecich przez terytorium Zjednoczonego Królestwa, jak przewidziano w umowie, oraz zaznacza, że zapewnienie zgodności towarów z zasadami rynku wewnętrznego ma kluczowe znaczenie; podkreśla, że należy zwiększyć inwestycje w infrastrukturę celną oraz poprawić koordynację i wymianę informacji między stronami, aby w jak największym stopniu zapobiec zakłóceniom w handlu, a także zachować integralność unii celnej w interesie konsumentów i przedsiębiorstw; uważa, że harmonijna współpraca organów celnych i organów nadzoru rynku jest absolutnie konieczna, i wyraża szczególne obawy co do niezbędnej zdolności operacyjnej służb UE w Irlandii Północnej;
27. zaważa, że niepewność co do obowiązujących przepisów już wpłynęła negatywnie na zwyczaje konsumentów i ich zaufanie do zakupów transgranicznych, i wzywa rząd Zjednoczonego Królestwa, Komisję i państwa członkowskie do szybkiego wdrożenia przewidzianych w umowie środków służących ochronie konsumentów oraz do zacieśnienia współpracy w zakresie różnych polityk sektorowych związanych ze zrównoważonymi metodami produkcji i bezpieczeństwem produktów; w interesie konsumentów apeluje o przejrzystość w całym łańcuchu dostaw produktów i usług oraz oświadcza, że ceny odzwierciedlające całkowity koszt zakupu, w tym opłaty i cła, oraz jasność co do obowiązujących praw konsumentów mają kluczowe znaczenie dla uniknięcia napięć i dla zwiększenia zaufania konsumentów podczas zakupów transgranicznych;
28. ubolewa nad negatywnym wpływem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE na niektóre społeczności rybackie i przyznaje, że przepisy dotyczące rybołówstwa, które przewidują redukcję o 25 % w ciągu 5,5 roku, są mniej szkodliwe niż całkowite zamknięcie wód Zjednoczonego Królestwa; w związku z tym wzywa Komisję, aby podjęła działania niezbędne do dopilnowania, by próg redukcji wynoszący 25 % nigdy nie został przekroczony oraz by utrzymano wzajemny dostęp; w związku z tym wyraża zaniepokojenie, że Rada Partnerstwa może wprowadzać zmiany w załącznikach 35, 36 i 37; domaga się uprzedniego konsultowania z Parlamentem wszelkich takich zmian;
29. jest poważnie zaniepokojony sytuacją na koniec tego okresu i przypomina Zjednoczonemu Królestwu, że jego stały dostęp do rynków UE jest bezpośrednio związany z dostępem unijnych rybaków do wód Zjednoczonego Królestwa; przypomina, że jeżeli Zjednoczone Królestwo rozważy ograniczenie dostępu po początkowym okresie 5,5 roku, UE będzie mogła podjąć działania w celu ochrony swoich interesów, w tym poprzez przywrócenie ceł lub kwot na przywóz ryb ze Zjednoczonego Królestwa lub zawieszenie innych części umowy w przypadku ryzyka poważnych trudności gospodarczych lub społecznych dla unijnych społeczności rybackich; głęboko ubolewa nad dywersyjnym sposobem kwestionowania praw UE do połowów przez brak możliwości terminowego przyjęcia porozumienia w sprawie całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) i kwot, a także za pomocą niedopuszczalnych środków technicznych i kontrowersyjnych restrykcyjnych interpretacji warunków uzyskiwania licencji;
30. podkreśla głębokie zaniepokojenie potencjalnymi konsekwencjami odstąpienia Zjednoczonego Królestwa od unijnych rozporządzeń w sprawie środków technicznych i innych powiązanych przepisów Unii w zakresie ochrony środowiska, co mogłoby prowadzić do faktycznego ograniczenia dostępu niektórych europejskich statków rybackich do wód Zjednoczonego Królestwa; przypomina, że umowa zobowiązuje każdą ze stron do dokładnego uzasadnienia niedyskryminacyjnego charakteru wszelkich zmian w tym obszarze oraz konieczności zapewnienia długoterminowego zrównoważenia środowiskowego w świetle danych weryfikowalnych naukowo; wzywa Komisję do zachowania szczególnej czujności, aby warunki te były przestrzegane, oraz do zdecydowanej reakcji w przypadku, gdyby Zjednoczone Królestwo działało w sposób dyskryminujący;
31. wyraża zaniepokojenie konsekwencjami różnych przepisów mających zastosowanie do terytoriów o specjalnym statusie związanych ze Zjednoczonym Królestwem, w szczególności terytoriów zależnych i terytoriów zamorskich Korony Brytyjskiej; wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na te terytoria i ich specyfikę;
32. jest zaniepokojony tym, jak będzie można działać i dochodzić swoich praw na mocy umowy, jeśli Zjednoczone Królestwo obniży jednostronnie standardy społeczne i normy pracy w przyszłości; po raz kolejny podkreśla, że w celu utrzymania równych warunków działania wszelkie jednostronne obniżenie norm pracy i standardów społecznych kosztem europejskich pracowników i przedsiębiorstw będzie wymagało szybkiej reakcji i naprawy; ubolewa również nad tym, że
chociaż Zjednoczone Królestwo zostało zobowiązane na mocy art. 127 umowy o wystąpieniu do transpozycji dyrektyw w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz dyrektywy w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy 13 w okresie przejściowym, to jednak nie poczyniło jeszcze kroków niezbędnych w tym celu, a tym samym pozbawiło pracowników w Zjednoczonym Królestwie niektórych nowo ustanowionych praw;
33. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że nowy mechanizm współpracy w zakresie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego jest zbliżony do istniejących przepisów na mocy rozporządzenia (WE) nr 883/2004 14 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz rozporządzenia (WE) nr 987/2009 15 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004; wyraża szczególne zadowolenie, że w umowie zachowano przepisy UE dotyczące niedyskryminacji, równego traktowania i sumowania okresów; ubolewa jednak nad ograniczonym zakresem przedmiotowym, a w szczególności nad nieuwzględnieniem świadczeń rodzinnych, świadczeń związanych z opieką długoterminową, nieskładkowych świadczeń pieniężnych oraz możliwości przenoszenia zasiłków dla bezrobotnych; wzywa strony, aby niezwłocznie zapewniły obywatelom objętym ograniczeniami w swobodnym przemieszczaniu się rzetelne i wiarygodne informacje na temat ich praw do pobytu, pracy i koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
34. przyjmuje do wiadomości tymczasowy przepis o przekazywaniu Zjednoczonemu Królestwu danych osobowych; przywołuje swoje rezolucje z 12 lutego 2020 r. i 18 czerwca 2020 r., w których podkreśla znaczenie ochrony danych zarówno jako prawa podstawowego, jak i czynnika kluczowego w gospodarce cyfrowej; przypomina, że jeżeli chodzi o adekwatność brytyjskich ram ochrony danych, zgodnie z orzecznictwem TSUE poziom ochrony gwarantowany przez Zjednoczone Królestwo musi być "zasadniczo równoważny" poziomowi ochrony zapewnianemu dzięki ramom prawnym UE, w tym w zakresie dalszego przekazywania danych do państw trzecich, zarówno w celach handlowych, jak i do celów egzekwowania prawa; przyjmuje do wiadomości rozpoczęcie w dniu 19 lutego 2021 r. procedury przyjęcia obu decyzji stwierdzających odpowiedni stopień ochrony w odniesieniu do przekazywania danych osobowych do Zjednoczonego Królestwa na mocy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych 16 (RODO) i dyrektywy w sprawie egzekwowania prawa 17 ; wzywa Komisję do nieprzyjmowania pozytywnej decyzji stwierdzającej odpowiedni stopień ochrony, jeżeli warunki określone w prawie i orzecznictwie UE nie będą w pełni przestrzegane; podkreśla, że decyzja o odpowiedniości nie może być przedmiotem negocjacji między Zjednoczonym Królestwem a UE, ponieważ dotyczy ochrony prawa podstawowego uznanego w EKPC, Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej i Traktatach UE;
35. podkreśla, że w umowie ustanawia się współpracę organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości UE i Zjednoczonego Królestwa w sprawach karnych i że nigdy wcześniej współpraca z państwem trzecim w tym zakresie nie była tak bliska; zwraca uwagę, że w tytule III umowy przewidziano jako dodatkowe zabezpieczenie szczególny system rozstrzygania sporów w tej delikatnej dziedzinie; z zadowoleniem przyjmuje postanowienia dotyczące zawieszenia i uchylenia części III, w szczególności uzależnienia współpracy od bycia stroną europejskiej konwencji praw człowieka;
36. ubolewa nad brakiem reakcji na apele Parlamentu o wypracowanie wspólnego podejścia UE do azylu, migracji i zarządzania granicami oraz nad tym, że te ważne kwestie, mające również wpływ na prawa osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, takich jak małoletni bez opieki, pozostawia się obecnie do rozwiązania w ramach współpracy dwustronnej; wzywa UE i Zjednoczone Królestwo do szybkiego uzgodnienia odpowiedniego porozumienia, które zastąpiłoby rozporządzenie dublińskie 18 ;
37. ubolewa, że w umowie brakuje ambitnych rozwiązań dotyczących polityki mobilności, i wzywa do opracowania bezpiecznych legalnych dróg migracji między UE a Zjednoczonym Królestwem; z zadowoleniem przyjmuje przepisy dotyczące wiz krótkoterminowych oraz klauzulę o niedyskryminowaniu państw członkowskich; wzywa Zjednoczone
Królestwo, aby nie dyskryminowało obywateli UE ze względu na obywatelstwo ani przy rejestracji w systemie przyznawania statusu osoby osiedlonej, ani w dziedzinie mobilności i wiz; wzywa Komisję do skrupulatnego egzekwowania zasady wzajemności; wyraża ubolewanie z powodu podjęcia przez Zjednoczone Królestwo dyskryminującej decyzji o pobieraniu różnych opłat za wizy pracownicze od obywateli niektórych państw członkowskich UE, na przykład za sezonowe wizy pracownicze oraz wizy dla pracowników sektora zdrowia i opieki; podkreśla, że trzeba zagwarantować równy dostęp obywateli UE do rynku pracy Zjednoczonego Królestwa oraz stosować taką samą opłatę w odniesieniu do obywateli wszystkich państw członkowskich, dlatego wzywa Zjednoczone Królestwo do natychmiastowego cofnięcia wspomnianej decyzji;
38. wzywa Komisję, aby przekazywała Parlamentowi wszystkie informacje o monitorowaniu wdrażania umowy przez Europejski Bank Centralny, europejskie urzędy nadzoru, Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego i Jednolitą Radę ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, a także o zmianach na rynku usług finansowych, aby w odpowiednim czasie zidentyfikować potencjalne zakłócenia rynku i zagrożenia dla stabilności finansowej, integralności rynku i ochrony inwestorów;
39. wzywa Komisję, aby korzystała z dostępnych narzędzi, aby podczas zbliżającego się przeglądu ram przeciwdziałania praniu pieniędzy zastanowiła się nad nowymi narzędziami i zadbała o lojalną współpracę w zakresie przejrzystości beneficjentów rzeczywistych, aby zagwarantowała równe warunki działania i chroniła jednolity rynek przed ryzykiem prania pieniędzy i finansowania terroryzmu pochodzącym ze Zjednoczonego Królestwa;
40. docenia fakt, że w umowie określono zobowiązania do zapewnienia przejrzystości podatkowej i uczciwej konkurencji podatkowej oraz że zawarto w niej wspólną deklarację polityczną w sprawie przeciwdziałania szkodliwym systemom podatkowym;
41. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź porozumienia między Zjednoczonym Królestwem a UE w sprawie protokołu ustaleń o usługach finansowych, ale ubolewa, że decyzje Zjednoczonego Królestwa w sprawie równoważności przyznano dotychczas tylko pojedynczym państwom EOG, w tym państwom członkowskim Unii Europejskiej, a nie Unii jako całości; przypomina, że decyzje w sprawie równoważności obejmują kilka obszarów prawa podlegających harmonizacji na szczeblu UE oraz że w niektórych przypadkach nadzór sprawują bezpośrednio organy UE; w związku z tym wzywa Komisję do rozważenia, czy decyzje Zjednoczonego Królestwa w sprawie równoważności zostały skierowane do UE jako całości, zanim sama dokona własnych ustaleń dotyczących równoważności;
42. uważa, że trzeba dokładniej wyjaśnić zakres obowiązku nieobniżania poziomu ochrony w kwestiach podatkowych; obawia się skutków rozbieżności przepisów podatkowych; jest szczególnie zaniepokojony wczesną zapowiedzią Zjednoczonego Królestwa, że będzie się stosować jedynie do obowiązkowego ujawniania uzgodnień podlegających zgłoszeniu, opartych na słabszych normach międzynarodowych, a także wyraża ubolewanie z powodu publicznych oświadczeń w sprawie otwarcia wolnych portów w Zjednoczonym Królestwie;
43. ostrzega, że stosowanie w umowie niejasnej terminologii oraz niewiążących lub nieprzewidywalnych przepisów prawnych i mechanizmów nadzoru w odniesieniu do opodatkowania zwiększa ryzyko dumpingu podatkowego; zwraca ponadto uwagę, że egzekwowanie umowy grozi powstaniem sporów, których nie da się rozwiązać z powodu braku klauzul mających bezpośredni skutek, dotyczących np. szkodliwych praktyk podatkowych; zauważa z zaniepokojeniem, że warunki pomocy państwa w kwestiach podatkowych są bardziej rygorystyczne w umowach handlowych UE ze Szwajcarią i z Kanadą;
44. zauważa, że umowa nie ma zastosowania do terytoriów zależnych Korony Brytyjskiej i terytoriów zamorskich Zjednoczonego Królestwa; uważa, że należy przeprowadzić dogłębną kontrolę, by umowa nie zawierała luk prawnych umożliwiających wykorzystywanie tych terytoriów jako partnerów w tworzeniu nowych szkodliwych systemów podatkowych mających wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego;
45. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że zasadniczym elementem umowy będzie porozumienie paryskie; ubolewa jednak, że w podstawowym poziomie ochrony klimatu w odniesieniu do gazów cieplarnianych nie uwzględniono zmienionych celów na 2030 r. dla całej gospodarki, które mają zostać wkrótce przyjęte; podkreśla ponadto, że UE planuje dalsze wzmocnienie i rozszerzenie zakresu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji; uważa, że jeżeli pojawią się znaczne różnice między unijnym a brytyjskim systemem handlu uprawnieniami do emisji, mogłoby dojść do zakłócenia równych warunków działania, co z kolei można by uwzględnić przy stosowaniu unijnego mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, kiedy mechanizm ten zostanie wprowadzony;
46. z zadowoleniem przyjmuje postanowienia dotyczące współpracy w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego, które umożliwiają stronom i właściwym organom państw członkowskich wymianę stosownych informacji, ale wyraża ubolewanie, że zakres tej współpracy ograniczono do oceny "poważnego" zagrożenia dla zdrowia publicznego oraz do koordynacji środków, które mogłyby być niezbędne do ochrony zdrowia publicznego;
47. jest zadowolony, że unijne normy bezpieczeństwa żywności nie ulegną zmianie oraz że celem umowy jest ochrona surowych norm sanitarnych i fitosanitarnych UE; przypomina, że przepływy towarów objętych środkami sanitarnymi i fitosanitarnymi między UE a Zjednoczonym Królestwem będą niezwykle duże oraz że UE powinna je odpowiednio koordynować, aby uniknąć niespójnych kontroli towarów ze Zjednoczonego Królestwa w portach UE;
48. z zadowoleniem przyjmuje zawarty w umowie kompleksowy rozdział dotyczący transportu lotniczego, który powinien zapewnić ochronę strategicznych interesów UE i który zawiera odpowiednie postanowienia dotyczące dostępu do rynku, praw przewozowych, dzielenia oznaczeń linii i praw pasażerów; wyraża zadowolenie z uwzględnienia w tym rozdziale szczegółowych przepisów dotyczących równych warunków działania, dzięki którym przewoźnicy lotniczy z UE i Zjednoczonego Królestwa będą konkurować na takich samych zasadach; zwraca uwagę na rozwiązanie dotyczące zasad własności i kontroli, które regulują dostęp do rynku wewnętrznego, a jednocześnie pozostawiają możliwość dalszej liberalizacji w przyszłości; z zadowoleniem przyjmuje poświęcenie bezpieczeństwu lotniczemu osobnego rozdziału przewidującego bliską współpracę w zakresie bezpieczeństwa lotniczego i zarządzania ruchem lotniczym; uważa, że taka współpraca nie powinna ograniczać UE w określaniu poziomu ochrony, jaki uzna za właściwy do celów bezpieczeństwa; podkreśla znaczenie przyszłej ścisłej współpracy między brytyjskim Urzędem Lotnictwa Cywilnego a Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego;
49. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa zapewni przewoźnikom drogowym bezkontyngentową łączność między UE a Zjednoczonym Królestwem oraz zagwarantuje pełne prawa związane z tranzytem przez terytoria obu stron, tzw. most lądowy; z zadowoleniem przyjmuje równe warunki działania osiągnięte w negocjacjach w sprawie transportu drogowego oraz szczegółowe postanowienia w tym zakresie, które zobligują Zjednoczone Królestwo do przestrzegania wysokich standardów unijnych w transporcie drogowym towarów; podkreśla w związku z tym, że umowa zawiera między innymi normy dotyczące dostępu do zawodu, delegowania kierowców, czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku, tachografów oraz masy i wymiarów pojazdów; zauważa, że takie normy zapewnią nie tylko uczciwą konkurencję, ale również dobre warunki pracy kierowców i wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego; pozytywnie ocenia specjalne przepisy dotyczące Irlandii Północnej, które przyjęto z uwzględnieniem wyjątkowej sytuacji Irlandii i które zminimalizują zakłócenia w gospodarce całej wyspy; wzywa państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz udzielania podmiotom sektora transportu dokładnych i przydatnych informacji, zapewnienia sprawnych i solidnych systemów informatycznych oraz udostępnienia w internecie wszystkich dokumentów wymaganych do tranzytu; uważa, że trzeba zastanowić się nad finansowym wsparciem niektórych portów w celu szybkiego usunięcia przeszkód dla infrastruktury fizycznej wynikających z wydłużenia czasu oczekiwania przewoźników przekraczających granicę; apeluje do UE i Zjednoczonego Królestwa o ścisłą współpracę, aby zapobiec zbędnym opóźnieniom i zakłóceniom w systemie transportowym oraz utrzymać łączność w jak największym stopniu;
50. z zadowoleniem przyjmuje kontynuację współpracy między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem w dziedzinie nauki, badań, innowacji i kosmosu; podkreśla, że trzeba wspierać mobilność naukowców, gdyż zapewnia ona swobodny przepływ wiedzy naukowej i technologii; apeluje w związku z tym do operatorów telefonii komórkowej o dalsze stosowanie w UE i Zjednoczonym Królestwie roamingu na warunkach krajowych; zauważa, że rozdział dotyczący energii wygasa 30 czerwca 2026 r.; podkreśla, że współpracę we wszystkich kwestiach energetycznych trzeba kontynuować po upływie tego terminu ze względu na wzajemne powiązania między oboma rynkami energii oraz pozostanie Irlandii Północnej na wewnętrznym rynku energii UE; przyjmuje do wiadomości umowę między UE a Zjednoczonym Królestwem o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej; ubolewa, że nie podlega ona procedurze zgody, gdyż Traktat Euratom nie przyznał Parlamentowi żadnej roli w tym względzie; wzywa, aby w oparciu o ramy współpracy w dziedzinie energetyki na Morzu Północnym zawrzeć protokół ustaleń obejmujący wspólne projekty, planowanie przestrzenne obszarów morskich i wykorzystywanie energii morskiej na rynkach energii;
51. z zadowoleniem przyjmuje zasady regulujące uczestnictwo Zjednoczonego Królestwa w programach unijnych określone w odpowiedniej sekcji umowy; uważa, że zasady te zasadniczo odpowiadają oczekiwaniom Parlamentu przedstawionym w zaleceniu z 18 czerwca 2020 r. dotyczącym negocjacji w sprawie nowego partnerstwa ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej; uważa w szczególności, że zasady te chronią interesy finansowe Unii; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zastosowanie automatycznego mechanizmu korygującego do programu "Horyzont Europa";
52. z zadowoleniem przyjmuje stowarzyszenie Zjednoczonego Królestwa na potrzeby programu "Horyzont Europa" oraz fakt, że Zjednoczone Królestwo zamierza uczestniczyć w programie badawczo-szkoleniowym Euratom, będącym elementem programu kosmicznego Copernicus, i w projekcie ITER, a także będzie miało dostęp do systemu obserwacji i śledzenia obiektów kosmicznych w ramach programu kosmicznego; pozytywnie ocenia fakt, że program PEACE+ będzie podlegać oddzielnej umowie w sprawie finansowania;
53. wyraża głębokie ubolewanie z powodu decyzji Zjednoczonego Królestwa o nieuczestniczeniu w programie Erasmus + w okresie obowiązywania wieloletnich ram finansowych (WRF) na lata 2021-2027; podkreśla, że decyzja ta będzie niekorzystna dla obu stron, ponieważ pozbawi ludzi i organizacje w UE i w Zjednoczonym Królestwie przełomowych możliwości, jakie oferuje wymiana i współpraca; jest szczególnie zaskoczony tym, że jako powód swojej decyzji Zjednoczone Królestwo podało nadmierne koszty uczestnictwa; wzywa Zjednoczone Królestwo do wykorzystania okresu karencji przewidzianego we wspólnej deklaracji w sprawie udziału w programach Unii do ponownego przemyślenia swojego stanowiska; z zadowoleniem przyjmuje hojną ofertę Irlandii, aby wprowadzić mechanizm i finansowanie umożliwiające dalszy udział studentów z Irlandii Północnej w tym programie;
54. przypomina, że edukacja i badania naukowe stanowią integralną część współpracy akademickiej oraz że synergia między programem "Horyzont Europa" i Erasmus+ stanowi kluczowy wymiar nowej generacji programów; podkreśla, że będzie dokładnie monitorować sytuację, aby zróżnicowane podejście do udziału Zjednoczonego Królestwa w dwóch unijnych programach współpracy akademickiej nie zagroziło ich skuteczności ani wynikom wcześniejszej współpracy;
55. podkreśla znaczenie ochrony wszystkich interesów finansowych Unii oraz zadbania o to, by Zjednoczone Królestwo w pełni wywiązywało się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z umowy; podkreśla potrzebę ścisłej współpracy w dziedzinie podatku VAT i ceł w celu zapewnienia właściwego poboru i odzyskiwania wierzytelności; podkreśla, że procedury celne są bardzo złożone i że istnieje stała potrzeba zapewnienia szybkiej wymiany informacji i bliskiej współpracy między UE a Zjednoczonym Królestwem, aby zapewnić efektywne kontrole i odprawy oraz egzekwowanie odpowiednich przepisów; podkreśla też, że trzeba przeciwdziałać oszustwom związanym z cłami i VAT, w tym nielegalnemu handlowi czy przemytowi, za pomocą odpowiednich kontroli uwzględniających prawdopodobieństwo, że konkretne towary będą przedmiotem nielegalnego handlu lub przemytu albo nieprawidłowych deklaracji pochodzenia lub treści.
56. podkreśla potrzebę zapewnienia pełnego wdrożenia umowy oraz pełnego przestrzegania - zgodnie z przepisami dotyczącymi ścisłej współpracy między stronami - prawa dostępu służb Komisji, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, OLAF-u i Prokuratury Europejskiej, a także prawa Parlamentu do kontroli; ponadto podkreśla znaczenie kompetencji TSUE w odniesieniu do decyzji podejmowanych przez Komisję;
57. podkreśla znaczenie własności intelektualnej oraz potrzebę zapewnienia ciągłości regulacyjnej z wyjątkiem przyszłych oznaczeń geograficznych; z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym ustanowioną w umowie wzmocnioną ochronę praw własności intelektualnej, która obejmuje wszystkie ich rodzaje, oraz przepisy dotyczące egzekwowania i współpracy, obejmujące szeroki zakres środków;
58. głęboko ubolewa, że istniejące rodzaje spółek obu stron, takie jak spółki europejskie lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie są uwzględnione w umowie i nie będą już akceptowane przez drugą stronę umowy; niemniej jednak z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strony chronią podmioty gospodarcze, a jednocześnie uwzględniły potrzebę zapewnienia zrównoważonych i konkurencyjnych warunków rozwoju poprzez zobowiązanie się do nieobniżania norm pracy i standardów społecznych oraz poprzez uzgodnienie przepisów dotyczących zakazanych praktyk w dziedzinie polityki konkurencji, jej egzekwowania i współpracy w tym zakresie;
59. ubolewa, że negocjacje dotyczące przyszłego partnerstwa między UE a Zjednoczonym Królestwem nie objęły współpracy sądowej w sprawach cywilnych, i zaznacza, że jak najszybciej należy wypracować wspólne podejście w tej dziedzinie; przypomina w związku z tym, że UE powinna bardzo uważnie przemyśleć decyzję o możliwości pozostania przez Zjednoczone Królestwo stroną konwencji z Lugano z 2007 r., zwłaszcza w świetle protokołu II w sprawie jednolitej interpretacji konwencji oraz możliwości utrzymania ogólnej równowagi w stosunkach z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, oraz że zasadnicze znaczenie miałyby skuteczna współpraca i dialog między Komisją a Parlamentem, w szczególności Komisją Prawną, odpowiedzialną za wykładnię i stosowanie prawa międzynarodowego w odniesieniu do UE;
60. głęboko ubolewa, że w umowie nie przewidziano szczegółowego i rozsądnego rozwiązania dotyczącego spraw małżeńskich, odpowiedzialności rodzicielskiej i innych spraw rodzinnych; z zadowoleniem przyjmuje zatem możliwości zacieśnienia współpracy, przynajmniej w kluczowych kwestiach prawa rodzinnego i praktycznej współpracy w dziedzinie odpowiedzialności rodzicielskiej, uprowadzenia dziecka i zobowiązań alimentacyjnych, które to możliwości może zapewnić udział Zjednoczonego Królestwa w charakterze obserwatora w posiedzeniach Europejskiej Sieci Sądowej w sprawach cywilnych i handlowych;
61. ubolewa, że w umowie nie przyznano żadnej roli TSUE, mimo że w deklaracji politycznej strony zobowiązały się do dopilnowania, by organ arbitrażowy zwracał się do TSUE o wydanie wiążącego orzeczenia w sporach między nimi dotyczących wykładni prawa UE;
62. zauważa, że umowa nie ma zastosowania do Gibraltaru ani nie powoduje żadnych skutków dla tego terytorium; odnotowuje wstępne porozumienie między Hiszpanią a Zjednoczonym Królestwem w sprawie proponowanych ram umowy między UE a Zjednoczonym Królestwem w sprawie przyszłych stosunków Gibraltaru z UE, które to ramy umożliwią stosowanie odpowiednich przepisów dorobku Schengen na Gibraltarze;
o
o o
63. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich, a także rządowi i parlamentowi Zjednoczonego Królestwa.
