Rezolucja Rady w sprawie nowej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych na lata 2021-2030

Rezolucja Rady w sprawie nowej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych na lata 2021-2030
(2021/C 504/02)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

MAJĄC NA UWADZE, ŻE:

Kwestią zasadniczą jest to, by w sposób zdecydowany zająć się przyszłością, prowadząc prace uwzględniające potrzeby w zakresie uczenia się dorosłych oraz zapewniając istnienie możliwości w zakresie uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego pozwalających dostarczyć wszelkiego rodzaju wiedzę, umiejętności i kompetencje niezbędne do budowania inkluzywnej, zrównoważonej, sprawiedliwej społecznie i odporniejszej Europy. Jako że mamy do czynienia z coraz bardziej złożonymi i coraz częstszymi zmianami (zwłaszcza transformacją cyfrową i transformacją ekologiczną), a także musimy sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom (takim jak zmiana klimatu, demografia, technologia, zdrowie itp.), uczenie się dorosłych, jako ważny element uczenia się przez całe życie, może przyczynić się do wzmocnienia gospodarek i społeczeństw i zwiększenia ich odporności. Ważne jest również zapewnienie ludziom niezbędnych warunków, tak by - poprzez swoje wybory - mogli stać się siłą napędową zmian.

PRZYPOMINAJĄC, ŻE:

1. Podczas zorganizowanego w 2017 r. w Goteborgu Szczytu Społecznego na rzecz Sprawiedliwego Zatrudnienia i Wzrostu Gospodarczego przywódcy UE wspólnie proklamowali Europejski filar praw socjalnych, ustanawiający jako pierwszą zasadę - prawo wszystkich osób do włączającego kształcenia, szkolenia i uczenia się przez całe życie charakteryzującego się dobrą jakością oraz jako czwartą zasadę - prawo do otrzymania wsparcia w poszukiwaniu pracy, szkoleniu się i zmianie kwalifikacji, a także prawo do przeniesienia uprawnień do ochrony socjalnej i do szkolenia w trakcie przekwalifikowania zawodowego.

2. W konkluzjach Rady Europejskiej z dnia 14 grudnia 2017 r. 1  uznano edukację za klucz do budowania inkluzywnych i spójnych społeczeństw oraz do utrzymania europejskiej konkurencyjności; tym samym kształcenie i szkolenie znalazły się po raz pierwszy w centrum europejskiego programu politycznego.

3. W unijnym Programie strategicznym na lata 2019-2024 przywódcy UE uzgodnili, że należy zwiększyć inwestycje w umiejętności i edukację obywateli.

4. W dniu 7 maja 2021 r. przywódcy UE spotkali się na Szczycie Społecznym w Porto, by pogłębić wdrażanie Europejskiego filaru praw socjalnych i w tym celu postawić edukację i umiejętności w centrum działań politycznych.

5. W konkluzjach Rady Europejskiej z czerwca 2021 r. przywódcy UE wyrazili zadowolenie z głównych unijnych celów w zakresie zatrudnienia, umiejętności i ograniczania ubóstwa określonych w planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych, zgodnie z deklaracją z Porto, obejmujących dążenie do tego, by do 2030 r. na szczeblu UE odsetek osób dorosłych co roku uczestniczących w działaniach związanych z uczeniem się wynosił 60 %.

6. Należy mieć wzgląd na odpowiednie dokumenty referencyjne wymienione w załączniku III do niniejszej rezolucji.

A TAKŻE ODNOTOWUJĄC:

7. Odnowioną europejską agendę w zakresie uczenia się dorosłych, którą Rada Unii Europejskiej przyjęła w 2011 r. z myślą o kontynuowaniu, uzupełnieniu i skonsolidowaniu prac w dziedzinie uczenia się dorosłych według czterech strategicznych celów określonych przez Radę w strategicznych ramach ET 2020.

8. Zalecenie Rady w sprawie ścieżek poprawy umiejętności: nowe możliwości dla dorosłych (2016), w którym podkreśla się specyficzne potrzeby osób dorosłych, zwłaszcza w grupach osób nisko wykwalifikowanych, bezrobotnych i szczególnie wrażliwych, które wymagają dodatkowej uwagi i dodatkowego wsparcia w celu umożliwienia im poprawy podstawowych umiejętności i czynienia postępów.

9. Sprawozdanie Achievements under the Renewed European Agenda for Adult Learning (Osiągnięcia w ramach odnowionej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych) (2019), które podsumowuje osiągnięcia z lat 2011-2018. Sprawozdanie to wskazuje ponadto nowe tematy i priorytety, które można by uwzględnić w okresie po roku 2020, w tym dalsze prace nad zarządzaniem, kwestie oferty i jej wykorzystania, elastyczności i dostępu, a także zapewnianie jakości.

10. Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności (2020) proponujący między innymi działanie 8 "umiejętności na całe życie", które przewiduje, że Komisja i państwa członkowskie będą pracować nad nowymi priorytetami europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych w celu budowania kompleksowych, jakościowych i włączających systemów uczenia się dorosłych.

11. Zawarte w zaleceniu Rady w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego na rzecz zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności (2020) oraz w deklaracji z Osnabrück w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego (2020) wezwanie do dalszego rozwijania kształcenia i szkolenia zawodowego jako atrakcyjnej i charakteryzującej się wysoką jakością ścieżki w wymiarze zawodowym i osobistym oraz do ukształtowania i umacniania wśród dorosłych poczucia, że uczenie się jest przedsięwzięciem trwającym całe życie.

12. Rezolucję Rady w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030) przewidującą europejską współpracę w dziedzinie kształcenia i szkolenia w okresie do roku 2030, która ma być prowadzona przy zastosowaniu włączającej, całościowej perspektywy uwzględniającej uczenie się przez całe życie, a także stwierdzającą, że uczenie się przez całe życie obejmuje wszystkie formy i poziomy, od wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem po uczenie się dorosłych, w tym kształcenie i szkolenie zawodowe (VET) oraz szkolnictwo wyższe.

UZNAJE, ŻE:

13. Państwa członkowskie Unii Europejskiej mają różne modele uczenia się dorosłych, które są uzależnione od krajowych, regionalnych i lokalnych potrzeb, warunków, polityk, strategii i tradycji. Sprawozdania wskazują na to, że wynikające z pandemii COVID-19 zmiany w uczeniu się dorosłych i w środowiskach uczenia się spowodowały na terytorium Europy dalsze zróżnicowanie praktyk w zakresie uczenia się dorosłych 2 .

14. W Monitorze Kształcenia i Szkolenia za rok 2020 3  odnotowuje się, że uczestnictwo w uczeniu się dorosłych jest na niskim poziomie, a średnia unijna, jeśli chodzi o osoby dorosłe w wieku 25-64 lat, które w ciągu czterech tygodni poprzedzających badanie z 2019 r. uczestniczyły w uczeniu się dorosłych, wynosi jedynie 10,8 % (11,9 % kobiet, 9,8 % mężczyzn). Ponadto z danych Eurostatu z 2020 r. wynika, że uczestnictwo w uczeniu się dorosłych jest na niższym poziomie niż przed pandemią COVID-19, a średnia unijna, jeśli chodzi o osoby dorosłe w wieku 25-64 lat, które w ciągu czterech tygodni poprzedzających badanie uczestniczyły w uczeniu się dorosłych, wynosi jedynie 9,2 % (10,0 % kobiet, 8,3 % mężczyzn).

15. Sprawozdanie Eurydice z 2021 r. Adult education and training in Europe: Building inclusive pathways to skills and qualifications (2021) (Kształcenie i szkolenie dorosłych w Europie: budowanie włączających ścieżek zdobywania umiejętności i kwalifikacji) pokazuje, że mniej więcej co piąta osoba dorosła w UE nie uzyskała wykształcenia na poziomie średnim II stopnia, a w przypadku znacznego odsetka dorosłych w Europie niski jest poziom umiejętności rozumienia i tworzenia informacji, umiejętności rozumowania matematycznego i umiejętności cyfrowych. Istnieją ponadto różnice, jeśli chodzi o uczestnictwo dorosłych w kształceniu i szkoleniu w poszczególnych państwach; cechą wspólną jest jednak to, że większość działań w zakresie uczenia się, w których biorą udział dorośli, ma charakter pozaformalny.

UZNAJE, ŻE:

16. Nowa kultura uczenia się powinna kłaść nacisk na znaczenie umiejętności podstawowych dla wszystkich i ciągłego zdobywania, przez całe życie, odpowiedniej wiedzy oraz odpowiednich umiejętności i kompetencji na wszystkich poziomach w kontekście uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego. Osoby, które wykształciły otwartą postawę na uczenie się przez całe życie są lepiej przygotowane, by przystosowywać się do nowych okoliczności oraz rozwijać umiejętności potrzebne do pracy oraz do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i do rozwoju osobistego.

17. Uczenie się dorosłych zajmuje szczególne miejsce w kontekście priorytetu strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji - "zapewnienie wszystkim rzeczywistych możliwości uczenia się przez całe życie i mobilności"; realizacja tego priorytetu jest pilniejsza niż kiedykolwiek wcześniej ze względu na wyzwania związane z odbudową po kryzysie wywołanym COVID-19 oraz potrzeby dotyczące odporności, zmieniające się zapotrzebowanie na rynku pracy, niedopasowanie umiejętności, transformację ekologiczną i cyfrową oraz utrzymujący się duży odsetek osób dorosłych w Europie mających wiedzę podstawową na niskim poziomie oraz niskie umiejętności podstawowe i kompetencje podstawowe.

18. Należy zająć się zjawiskiem fragmentacji w zakresie uczenia się dorosłych występującej pomiędzy sektorami, obszarami polityki i ramami prawnymi. Konieczny jest dialog między wszystkimi stronami, aby zapewnić wspólną wizję wzmocnionej oferty w zakresie uczenia się dorosłych, w której bierze się pod uwagę wymiar społeczny uczenia się dorosłych oraz kwestie zatrudnialności. Ponieważ korzyści z uczenia się dorosłych czerpią poszczególne osoby, pracodawcy i państwo, należy uznać odpowiedzialność i wkład każdej ze stron.

19. Niezmiernie ważne jest zwiększanie wśród pracodawców świadomości, że uczenie się dorosłych wpływa na jakość procesów i efekty pracy, a także na jakość zaangażowania pracowników w pracę. Uczenie się dorosłych może mieć wkład w wydajność, konkurencyjność, włączenie społeczne, równość płci, kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość. Jest to ważny czynnik zachęcający pracodawców do odgrywania aktywniejszej roli w ciągłym wspieraniu swoich pracowników w podnoszeniu i zmianie kwalifikacji oraz w zwiększaniu szans na zatrudnienie i w transformacji zawodowej. Dlatego ważne jest tworzenie we wszystkich miejscach pracy kultury uczenia się oraz planowanie i organizowanie możliwości uczenia się w miejscu pracy; powinno być to promowane i wspierane przez wszystkich interesa- riuszy.

20. Uczenie się dorosłych musi jednak wykraczać poza rozwijanie umiejętności związanych z pracą. Ważne jest również zwiększanie świadomości ogółu społeczeństwa na temat znaczenia uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie i na temat płynących z niego korzyści. Uczenie się dorosłych powinno być powiązane ze wszystkimi rodzajami i poziomami kształcenia i szkolenia, w tym ze szkolnictwem wyższym, poprzez elastyczne ścieżki formalne, pozaformalne i nieformalne.

21. Uczenie się dorosłych jest w stanie zwiększyć możliwości życiowe i zawodowe dorosłych, niezależnie od ich sytuacji społeczno-demograficznej i osobistej. W ramach całożyciowego poradnictwa i wsparcia zawodowego należy uwzględnić indywidualną odpowiedzialność za rozwój kariery zawodowej. Ponadto uczenie się dorosłych może przyczynić się do aktywności obywatelskiej i do uczenia się we wspólnocie. Wspiera również rozwój i spełnienie w wymiarze osobistym, społecznym i zawodowym, zdrowie i dobrostan, stosownie do aktualnych i przyszłych potrzeb, talentów i aspiracji jednostki. Uczenie się dorosłych odgrywa kluczową rolę w reagowaniu na obecne i przyszłe wyzwania i możliwości życiowe i zawodowe i prowadzi w konsekwencji do powstania zrównoważonych społeczności.

22. Ze względu na skutki zmian demograficznych, a także transformację ekologiczną i cyfrową konieczne są nowe podejścia, aby ułatwić uczestnictwo dorosłych w uczeniu się, w tym osób, które nie są skłonne do uczestnictwa w działaniach edukacyjnych, oraz osób w wieku 65+, w celu wspierania ich pełnej integracji i pełnego udziału w społeczeństwie.

PODKREŚLA, ŻE:

23. Uczenie się dorosłych wymaga całościowego podejścia obejmującego współpracę międzysektorową i wielostronną oraz skuteczną koordynację na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, prowadzoną z uwzględnieniem różnych modeli uczenia się dorosłych w Unii Europejskiej i z pełnym poszanowaniem specyficznych kompetencji poszczególnych szczebli polityki.

ZGADZA SIĘ ZATEM, ŻE:

24. W okresie do roku 2030 włącznie ogólnym celem nowej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych na lata 2021-2030 (nowej europejskiej agendy

2030) będzie poszerzanie i doskonalenie oferty, promocji i wykorzystania dostępnych dla wszystkich możliwości uczenia się formalnego, pozaformalnego i nieformalnego.

25. Główne obszary priorytetowe nowej europejskiej agendy 2030 mają zapewnić ciągłość prac i dalsze rozwijanie uczenia się dorosłych; obszary te wymieniono poniżej i szczegółowo określono w załączniku I, są to:

- zarządzanie,

- oferta w zakresie uczenia się przez całe życie i jej wykorzystanie,

- dostępność i elastyczność,

- jakość, sprawiedliwość, włączenie i sukces w uczeniu się dorosłych,

- transformacja ekologiczna i transformacja cyfrowa.

PONADTO, UWZGLĘDNIAJĄC ZASADĘ POMOCNICZOŚCI I UWARUNKOWANIA KRAJOWE PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, UZGADNIA NASTĘPUJĄCE INSTRUMENTY WYKONAWCZE:

26. Otwarta metoda koordynacji: w okresie do 2030 r. państwa członkowskie i Komisja będą ściśle współpracować, aby podsumować prace przeprowadzone na szczeblu technicznym: dokonają oceny tego procesu i jego wyników za pomocą otwartej metody koordynacji i przyjmą odpowiedzialność za ten proces w ramach swoich odnośnych obszarów kompetencji, na szczeblu krajowym, regionalnym lub europejskim. Powinno się to odbywać w porozumieniu z grupą roboczą ds. uczenia się dorosłych, utworzoną w kontekście strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia z myślą o europejskim obszarze edukacji i w dalszej perspektywie (2021-2030), oraz z siecią krajowych koordynatorów ds. uczenia się dorosłych.

27. Wzajemne uczenie się: wzajemne uczenie się jest jednym z kluczowych elementów nowej europejskiej agendy 2030, ponieważ daje możliwość identyfikowania i wykorzystania dobrych praktyk istniejących w różnych państwach członkowskich. Wzajemne uczenie się, z udziałem odpowiednich interesariuszy, będzie prowadzone za pomocą takich środków jak partnerskie uczenie się, wzajemne doradztwo i wymiana najlepszych polityk i praktyk, konferencje, seminaria, fora wysokiego szczebla i grupy ekspertów, a także za pośrednictwem badań i analiz, sieci (w tym internetowych), jak i innych form rozpowszechniania wiedzy oraz poprzez wyraźne eksponowanie wyników.

28. Skuteczne zarządzanie: nowa europejska agenda 2030 jest integralnym elementem strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030).

29. Monitorowanie procesu: okresowe monitorowanie postępów w osiąganiu unijnych celów 4  prowadzone za pomocą unijnych wskaźników (określonych szczegółowo w załączniku II) stosowane w ramach systematycznego gromadzenia i analizowania danych porównywalnych w skali międzynarodowej w istotny sposób przyczynia się do kształtowania polityki opartej na dowodach, a przy tym nie tworzy żadnych dodatkowych obciążeń dla państw członkowskich. Coroczne monitorowanie będzie prowadzone za pośrednictwem Monitora Kształcenia i Szkolenia oraz procesu europejskiego semestru (poprzez zmienioną tablicę wskaźników społecznych) i pozwoli śledzić postępy na drodze do osiągnięcia wszystkich uzgodnionych unijnych celów w dziedzinie uczenia się dorosłych. Monitorowanie i ocena unijnych celów i wskaźników powinny się odbywać we współpracy ze stałą grupą ds. wskaźników i benchmarków i zostać poddane przeglądowi w 2023 r.

30. Budowanie wiedzy i polityka w zakresie uczenia się dorosłych oparta na dowodach: konieczne jest dalsze rozwijanie - tam, gdzie to możliwe - dogłębnej analizy danych i badań na szczeblu międzynarodowym, europejskim i krajowym za pomocą szeregu narzędzi i przy wykorzystaniu prac Eurostatu, Eurydice, CEDEFOP, Europejskiej Fundacji Kształcenia - ETF, Eurofoundu, OECD i innych organizacji. Analiza powinna również obejmować monitorowanie szczególnie wrażliwych grup dorosłych oraz dane na temat inwestowania w kształcenie i szkolenie, w miarę możliwości również m.in. na poziomie pracodawców i społeczności lokalnych. Transformacja miejsc pracy oraz ogromne wysiłki na rzecz podnoszenia i zmiany kwalifikacji wymagają rzetelnych i ukierunkowanych analiz w zakresie dopasowywania umiejętności w celu określenia przyszłego zapotrzebowania na nie na rynku pracy. Pomoże to osobom dorosłym w rozwoju kariery zawodowej przez całe życie i ułatwi zmiany zarówno na rynku pracy, jak i w społeczeństwie.

31. Współpraca z organizacjami międzynarodowymi: ważne jest zacieśnienie współpracy z takimi organizacjami jak OECD (w szczególności poprzez wykorzystanie wyników programu Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC)), ONZ (w szczególności UNESCO i MOP) oraz Radą Europy, a także w ramach odpowiednich inicjatyw regionalnych lub światowych.

32. Finansowanie: uczenie się dorosłych jest finansowane z szeregu różnych instrumentów zasilanych z różnych źródeł. W stosownych przypadkach i zgodnie z zasadą pomocniczości preferowanym rozwiązaniem dla uczenia się dorosłych powinno być stosowanie - zamiast dotacji związanych z projektami lub programami - stałego i regularnego finansowania. Podejście do finansowania oparte na wspólnej odpowiedzialności interesariuszy publicznych i prywatnych może przyczynić się do zwiększenia i zintensyfikowania zasobów.

ZWRACA SIĘ DO PAŃSTW CZŁONKOWSKICH, BY, UWZGLĘDNIAJĄC ZASADĘ POMOCNICZOŚCI I UWARUNKOWANIA KRAJOWE:

33. Skupiły swoje wysiłki w latach 2021-2030 na obszarach priorytetowych opisanych w załączniku I, przyczyniając się tym samym, w stosownych przypadkach, do wdrożenia strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w dalszej perspektywie (2021-2030), z uwzględnieniem kontekstów, uwarunkowań i prawodawstwa na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

34. Wzmocniły skuteczną komunikację między odpowiednimi ministerstwami, a także z interesariuszami, takimi jak partnerzy społeczni, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe i organizacje społeczeństwa obywatelskiego, aby poprawić spójność między politykami w dziedzinie uczenia się dorosłych a szeroko pojętymi politykami społeczno-gospodarczymi. Podejście obejmujące całą administrację rządową i wielu interesariuszy można dodatkowo wzmocnić poprzez skuteczną koordynację na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, która służyłaby połączeniu polityki z praktyką.

35. Zapewniły wsparcie uczeniu się dorosłych za pomocą poradnictwa i rozwoju kariery przez całe życie poprzez budowanie partnerstw na wszystkich szczeblach. Zgodnie z zasadami zapewniania jakości, poradnictwo to powinno być powiązane z działaniami informacyjnymi, walidacją i podnoszeniem świadomości i tym samym przyczyniać się do wdrożenia zalecenia Rady w sprawie ścieżek poprawy umiejętności. Zapewni to wszystkim dorosłym możliwość rozwijania podstawowych umiejętności i kompetencji kluczowych w oparciu o swoje potrzeby oraz możliwość osiągnięcia poziomu umiejętności, który jest niezbędny we współczesnym społeczeństwie i na obecnym rynku pracy.

36. W ramach wdrażania zalecenia Rady w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego, czyniły postępy w zapewnianiu, by wszystkim osobom dorosłym udostępnić możliwości w zakresie walidacji, a tym samym zapewnić także możliwości drugiej szansy, co może prowadzić do uzyskania pełnych lub częściowych kwalifikacji.

37. Wspierały rozwijanie uczenia się dorosłych na poziomie średnim i wyższym, zarówno ogólnego, jak i zawodowego, poprzez elastyczne ścieżki uczenia się, np. zajęcia wieczorowe, edukację w niepełnym wymiarze godzin, uczenie się na odległość i uczenie się mieszane, oraz umożliwiły dorosłym osobom uczącym się a) uzyskiwanie kwalifikacji na poziomie 4 europejskich ram kwalifikacji (ERK) i wyższym; oraz b) odbywanie krótkich kursów służących aktualizacji, poszerzeniu i pogłębieniu kompetencji.

38. Poprawiły status zawodowy edukatorów i trenerów osób dorosłych 5  i wspierały ich profesjonalizację oraz doskonaliły ich kształcenie i szkolenie i ciągłe doskonalenie zawodowe, m.in. poprzez wspieranie wykorzystywania innowacyjnych podejść (np. realizowanych w trybie mieszanym, internetowym, na odległość, hybrydowym itp.) oraz zasobów (infrastruktury i sprzętu ICT).

39. W stosownych przypadkach wspierały wysokiej jakości i zorientowaną na włączenie cyfryzację procesów kształcenia, szkolenia i uczenia się na poziomie organizacji i indywidualnym. Ponadto, by pomagały dorosłym osobom uczącym się, edukowały je i szkoliły w zakresie szerszego i skuteczniejszego wykorzystania narzędzi cyfrowych, mając przy tym na względzie podział cyfrowy oraz przepaść cyfrową między kobietami a mężczyznami.

40. Dążyły do opracowania prostych, elastycznych i szerokich mechanizmów dla przedsiębiorstw i osób indywidualnych w celu podnoszenia świadomości i wspierania zmiany mentalności poszczególnych osób i społeczeństwa, w oparciu o koncepcję uczenia się przez całe życie, która kładzie nacisk na potrzebę stałego zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji.

41. Ułatwiały uczenie się przez całe życie w celu promowania uczestnictwa dorosłych w uczeniu się z zastosowaniem różnych instrumentów, takich jak EPALE - ePlatforma na rzecz uczenia się dorosłych w Europie (np. poprzez wspieranie osób zawodowo zaangażowanych w uczenie się dorosłych, w tym edukatorów i trenerów osób dorosłych, personelu świadczącego poradnictwo i wsparcie, naukowców i pracowników akademickich oraz decydentów).

42. Promowały mobilność edukacyjną dorosłych osób uczących się i kadry uczenia osób dorosłych, a także współpracę transgraniczną, w tym w stosownych przypadkach za pośrednictwem programu Erasmus+, unijnych funduszy polityki spójności i innych instrumentów.

43. Podejmowały dalsze wysiłki w celu usunięcia istniejących przeszkód i barier dla wszystkich rodzajów uczenia się, w tym problemów związanych z mobilnością, dostępnością, nierównościami w traktowaniu kobiet i mężczyzn, poradnictwem, działaniami informacyjnymi, usługami dla studentów i uznawaniem wcześniejszego uczenia się za część efektów uczenia się.

44. W dalszym ciągu rozwijały mechanizmy zapewniania jakości poprzez np. promowanie wewnętrznego i zewnętrznego zapewniania jakości w odniesieniu do programów, procesów, organizacji wdrażających, edukatorów i trenerów osób dorosłych oraz działań w zakresie doradztwa, a także poprzez rozwijanie gromadzenia danych, na przykład dzięki wykorzystywaniu informacji zebranych w ramach monitorowania losów absolwentów.

ZWRACA SIĘ DO KOMISJI, BY ZGODNIE ZE SWOIMI KOMPETENCJAMI I Z UWZGLĘDNIENIEM ZASADY POMOCNICZOŚCI:

45. Wspierała państwa członkowskie we wdrażaniu nowej europejskiej agendy 2030 i jej obszarów priorytetowych opisanych w załączniku I, a także w ewentualnym opracowywaniu przez nie całościowych, obejmujących całą administrację rządową krajowych strategii na rzecz umiejętności.

46. Zapewniła komplementarność i spójność inicjatyw politycznych UE podejmowanych zgodnie z nową europejską agendą 2030.

47. Pozostawała w ścisłym kontakcie z państwami członkowskimi w celu zapewnienia elastycznej i efektywnej struktury zarządzania, jak określono w rezolucji Rady w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030), obejmującej zwłaszcza grupę roboczą ds. uczenia się dorosłych, sieć krajowych koordynatorów ds. uczenia się dorosłych, działania w zakresie partnerskiego uczenia się i inne działania w ramach sieci kontaktów.

48. Wspierała krajowych koordynatorów ds. uczenia się dorosłych poprzez finansowanie ich pracy z myślą o ułatwieniu współpracy pomiędzy państwami członkowskimi i współpracy z Komisją we wdrażaniu nowej europejskiej agendy 2030.

49. Podnosiła poziom wiedzy na temat uczenia się dorosłych w Europie poprzez prowadzenie studiów i badań istotnych dla analizy zagadnień związanych z uczeniem się dorosłych, w tym za pośrednictwem Eurydice, CEDEFOP i ETF oraz we współpracy z innymi odpowiednimi sieciami i instytucjami, w pełni wykorzystując ich zdolności informacyjne i badawcze, bez tworzenia dodatkowych obciążeń dla państw członkowskich. Należy również zwrócić uwagę na grupę wiekową 65+ poprzez opracowanie porównawczych dowodów i danych dotyczących uczestnictwa tych osób w uczeniu się dorosłych.

50. Kontynuowała i zacieśniała współpracę z odpowiednimi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak OECD, ONZ (w szczególności UNESCO i MOP) i Rada Europy, a także z odpowiednimi inicjatywami regionalnymi lub światowymi, na przykład na obszarze Bałkanów Zachodnich, Partnerstwa Wschodniego itp.

51. Zapewniała środki finansowe dostępne na szczeblu europejskim w celu wsparcia wdrażania nowej europejskiej agendy 2030 za pośrednictwem odpowiednich unijnych programów, funduszy i instrumentów, takich jak Erasmus+, Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+), Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji dla Zwalnianych Pracowników, Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, InvestEU, Instrument Wsparcia Technicznego itd.

52. Przedstawiała Radzie regularnie aktualizowane sprawozdania na temat systematycznego przeglądu i harmonogramu w odniesieniu do bieżących i planowanych polityk, narzędzi współpracy, instrumentów finansowania, inicjatyw i ukierunkowanych zaproszeń do składania wniosków na szczeblu unijnym, takich jak poprawa ścieżek umiejętności, Eras- mus+ i europejski semestr, które przyczyniają się do realizacji nowej europejskiej agendy 2030.

53. Składała sprawozdania dotyczące wdrażania nowej europejskiej agendy 2030 jako elementu strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030), w oparciu o prace krajowych koordynatorów ds. uczenia się dorosłych, grupy roboczej ds. uczenia się dorosłych, studia i badania ekspertów.

54. Umożliwiła dalszy rozwój i wdrażanie platformy EPALE wspierającej i wzmacniającej osoby zawodowo zaangażowane w uczenie się dorosłych poprzez partnerską wymianę informacji, wpisy na blogu, fora, tworzenie sieci kontaktów oraz dostarczanie dokładnych i istotnych informacji wysokiej jakości na temat wszystkich aspektów uczenia się dorosłych.

55. Wspierała państwa członkowskie, także poprzez udzielanie finansowania, w ich regularnym udziale w cyklach badań, które służą uzyskiwaniu porównywalnych danych na temat postępów czynionych przez państwa członkowskie w dziedzinie umiejętności osób dorosłych (Badanie Umiejętności Osób Dorosłych OECD [PIAAC], badanie edukacji dorosłych i badanie aktywności ekonomicznej ludności).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I

Państwa członkowskie są proszone, by z uwzględnieniem szczególnych uwarunkowań krajowych i z poszanowaniem krajowych priorytetów - w stosownych przypadkach przy wsparciu Komisji - skupiły się na obszarach opisanych poniżej.

Obszar priorytetowy 1 - Zarządzanie

a) Partnerstwa między rządami, władzami regionalnymi i lokalnymi, organizatorami kształcenia i szkolenia, przedsiębiorstwami, partnerami społecznymi, publicznymi służbami zatrudnienia i służbami socjalnymi oraz społeczeństwem obywatelskim są niezbędne i wiążą się ściśle ze wspólną odpowiedzialnością ponoszoną przez wszystkie zaangażowane strony. Odpowiedzialność ta obejmuje zadania, takie jak analiza potrzeb w zakresie kształcenia i szkolenia oraz rozwijanie możliwości uczenia się dorosłych, optymalizacja zaangażowania wszystkich interesariuszy i współpracy między nimi, podnoszenie świadomości i działania informacyjne oraz wspieranie zapewniania wystarczającego poradnictwa i doradztwa organizatorom i przedsiębiorstwom.

b) Wzmocnienie ogólnych warunków umożliwiających współpracę dotyczącą potrzeb w zakresie uczenia się dorosłych: starania na rzecz opracowania kompleksowego podejścia do uczenia się dorosłych, obejmującego wszelkie rodzaje, formy i poziomy kształcenia i szkolenia dorosłych, a także inne odpowiednie formy możliwości uczenia się, i precyzującego rolę wszystkich zaangażowanych sektorów. Podejście to powinno zapewniać nadzór międzysektorowy, a także międzyresortowe i międzysektorowe partnerstwa prowadzące do spójności polityki. Owocem takiego podejścia, stanowiącego element uczenia się przez całe życie, mogłyby być strategie uczenia się dorosłych i krajowe strategie na rzecz umiejętności, oparte na badaniach, dowodach i danych.

c) Współpraca i partnerstwo interesariuszy na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym powinny zaspokajać potrzeby dorosłych osób uczących się oraz pracodawców, w tym, w miarę możliwości i zgodnie z uwarunkowaniami krajowymi, w odniesieniu do skutecznego i efektywnego finansowania inicjatyw w zakresie uczenia się dorosłych.

Obszar priorytetowy 2 - Oferta w zakresie uczenia się przez całe życie i jej wykorzystanie

a) Kwestią o zasadniczym znaczeniu jest podnoszenie świadomości wśród osób dorosłych na temat znaczenia uczenia się jako przedsięwzięcia trwającego całe życie, które powinno być realizowane regularnie przez cały okres życia.

b) Uczenie się dorosłych powinno być lepiej dostosowane do indywidualnych potrzeb. Należy je promować i wspierać za pomocą skutecznych systemów poradnictwa przez całe życie obejmujących działania informacyjne, a także za pomocą zintegrowanych systemów walidacji wcześniejszego uczenia się.

c) Istniejące systemy prognozowania zapotrzebowania na umiejętności (analizy w zakresie dopasowywania umiejętności) powinny być udostępniane wszystkim interesariuszom, tak by wspierać poradnictwo przez całe życie i planowanie w zakresie uczenia się dorosłych.

d) W stosownych przypadkach włączenie zachęt finansowych, zachęt podatkowych i innych świadczeń socjalnych lub środków kompensacyjnych na poziomie pracodawcy w proces wdrażania polityk w zakresie uczenia się dorosłych powinno skutkować zwiększeniem zaangażowania pracodawców w uczenie się dorosłych.

e) Zrównoważone finansowanie publiczne powinno być uzupełniane innymi środkami na różnych poziomach (europejskim, krajowym, regionalnym, lokalnym, pracodawców, indywidualnym) w odniesieniu do wszystkich rodzajów, form i poziomów uczenia się dorosłych. Efektywne przydzielanie i wykorzystanie środków finansowych jest kwestią kluczową i powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb w zakresie uczenia się. Ważną rolę odgrywa w tej kwestii monitorowanie wydatków.

Obszar priorytetowy 3 - Dostępność i elastyczność

a) Uczenie się dorosłych powinno być elastyczne pod względem czasu, miejsca, zasobów, form organizacji i wdrażania oraz powinno obejmować różnorodne podejścia i środki, tak by zwiększyć uczestnictwo, włączenie i motywację do uczenia się. W jego ramach powinno być możliwe przyjmowanie uczestników nie tylko na różnych poziomach formalnego kształcenia i szkolenia, ale również przyjmowanie do uczestnictwa w innych programach - także w kontekście pozaformalnym - służących zmianie i podnoszeniu kwalifikacji, przy jednoczesnym stosowaniu szerszego modelu uczenia się. Aby zwiększyć liczbę uczących się osób dorosłych i utrzymać te osoby w procesie uczenia się, kwestią kluczową jest elastyczność umożliwiająca dopasowanie do obowiązków rodzinnych, życiowych i zawodowych. Programy zapewniane w ramach uczenia się dorosłych muszą charakteryzować się wysoką jakością, niezależnie od tego, czy ich finansowanie pochodzi ze źródeł prywatnych czy publicznych.

b) Programy edukacyjne oferowane w kontekście uczenia się dorosłych powinny bazować na wcześniejszej wiedzy, umiejętnościach i kompetencjach, doświadczeniach, preferencjach i specyficznej sytuacji poszczególnych osób uczących się, opierać się na ich potrzebach i na ewentualnych wynikach samooceny, ze szczególnym uwzględnieniem grup szczególnie wrażliwych. Podejście w zakresie edukacji i uczenia się, które zachęca dorosłych do eksponowania swoich zainteresowań, pragnień i potrzeb, sprzyja włączeniu i motywuje dorosłych do samokształcenia i doskonalenia, oferując jednocześnie możliwości w zakresie rozwoju osobistego i zawodowego, uczenia się we wspólnocie, uczenia się międzypokoleniowego i innych aspektów społecznych.

c) Uczenie się dorosłych powinno również ułatwiać zdobywanie i pogłębianie wiedzy, umiejętności i kompetencji, a tym samym przyczyniać się do zapewnienia bardziej włączających społeczeństw i zagwarantowania równych szans, w związku ze specyficzną sytuacją i statusem społecznoekonomicznym, ze szczególnym uwzględnieniem grup szczególnie wrażliwych.

d) Należy rozważyć wprowadzenie środków finansowych i innych środków wsparcia, a także konkretnych działań wspierających osoby uczące się. Przykładem mogą być zachęty finansowe, takie jak pożyczki, dotacje i ulgi podatkowe.

e) Zbadanie koncepcji i sposobów wykorzystania mikrokwalifikacji może pomóc poszerzyć możliwości uczenia się i mogłoby umocnić rolę uczenia się przez całe życie poprzez zapewnienie bardziej elastycznych i modułowych możliwości uczenia się i oferowanie bardziej włączających ścieżek uczenia się.

Obszar priorytetowy 4 - Jakość, sprawiedliwość, włączenie i sukces w uczeniu się dorosłych

Profesjonalizacja:

a) Konieczne są profesjonalizacja i budowanie zdolności edukatorów i trenerów osób dorosłych, w tym praktyków (np. mentorów, opiekunów) i innych specjalistów zaangażowanych w działania wspierające, takie jak poradnictwo, walidacja, działania informacyjne, podnoszenie świadomości, przywództwo i zarządzanie w zakresie uczenia się dorosłych. Określenie i walidacja kluczowych kompetencji osób zawodowo zaangażowanych w uczenie się dorosłych może stanowić wartość dodaną.

b) Profesjonalizacja w uczeniu się dorosłych ma zasadnicze znaczenie dla jakości zapewnianego kształcenia i szkolenia (np. oprócz umiejętności merytorycznych, dorosłe osoby uczące się muszą zdobywać umiejętności społeczne i cyfrowe, w przypadku których potrzebne jest inne/dostosowane podejście dydaktyczne). Edukatorzy i trenerzy osób dorosłych powinni otrzymywać wsparcie we wdrażaniu nauczania i uczenia się opartego na kompetencjach, m.in. ze strony doradców i w ramach działań w zakresie partnerskiego uczenia się.

c) Dobrze rozwinięte sieć i partnerstwo skupiające organizatorów uczenia się dorosłych i innych partnerów oferujących możliwości uczenia się mogłyby sprawić, że uczenie się dorosłych stanie się bardziej dostępne, a pieniądze i czas będą mniejszą barierą niż wcześniej.

Mobilność:

d) Mobilność dorosłych osób uczących się, edukatorów i trenerów osób dorosłych oraz innych interesariuszy zaangażowanych w uczenie się dorosłych należy nadal rozszerzać jako jeden z kluczowych elementów europejskiej współpracy oraz jako narzędzie służące poprawie jakości uczenia się dorosłych i promowaniu wielojęzyczności w Unii Europejskiej. Należy podjąć dalsze wysiłki w celu usunięcia istniejących przeszkód i barier we wszystkich rodzajach mobilności w zakresie uczenia się i nauczania, w tym problemów związanych z dostępem, poradnictwem, usługami dla studentów i uznawaniem efektów uczenia się.

e) Należy wykorzystywać program Erasmus+, który oferuje różnorodne nowe możliwości zwiększania mobilności w UE i poza nią oraz wzmacniania współpracy transgranicznej, z ewentualnym dopełnieniem za pomocą finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.

Włączenie:

f) Uczenie się dorosłych jest ważne dla wspierania równości płci i solidarności między różnymi grupami wiekowymi, między kulturami i między ludźmi ze wszystkich środowisk, a także dla wzmacniania demokratycznego obywatelstwa i podstawowych wartości UE; w tym kontekście uwagę należy zwrócić zwłaszcza na grupy szczególnie wrażliwe.

g) W ramach kształcenia i szkolenia niezbędny jest zrównoważony przydział zasobów na uczenie się dorosłych. Należy rozważyć modele finansowania oparte na wspólnej odpowiedzialności i silnym zaangażowaniu publicznym, zwłaszcza w odniesieniu do docelowych grup osób dorosłych - osób ze środowisk defaworyzowanych, osób z niepełnosprawnościami lub osób dotkniętych innymi czynnikami, które mogą powodować wykluczenie.

h) Należy rozważyć wprowadzenie zachęt w celu wyeliminowania barier w uczestnictwie wszystkich grup docelowych w uczeniu się dorosłych, takich jak brak czasu na naukę, niskie umiejętności podstawowe, niskie umiejętności zawodowe, niedostępność, niski poziom motywacji i negatywne nastawienie do uczenia się. Współpraca z odpowiednimi interesariuszami ma zasadnicze znaczenie w ponownym przyciąganiu do uczenia się niezaangażowanych osób dorosłych i konkretnych grup docelowych.

i) Uczenie się międzypokoleniowe, obejmujące grupę osób 65+, może mieć korzystny wpływ na promowanie dobrostanu, a także aktywnego, niezależnego i zdrowego starzenia się.

Zapewnianie jakości:

j) W stosownych przypadkach należy dalej wzmacniać na poziomie systemowym zapewnianie jakości organizatorów kształcenia i szkolenia dorosłych oraz ich partnerów.

k) Monitorowanie wyników korzystania z oferty w zakresie uczenia się dorosłych może przyczynić się do lepszego zapewnienia jakości.

l) Kształcenie i szkolenie powinny być w większym stopniu zorientowane na osobę uczącą się i mogłyby zapewniać krótkie okresy uczenia się pozwalające nabywać lub aktualizować docelowe kompetencje.

m) Stały rozwój metod w zakresie monitorowania, oceny i jakości ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia oceny efektów uczenia się i dla perspektyw uzyskiwania postępów.

n) Aby wspierać jakość uczenia się dorosłych, krajowe i regionalne systemy lub modele, w tym te z zakresu walidacji i uznawania wcześniejszego uczenia się, powinny być ukierunkowane na rozwój i świadczenie wewnętrznego i zewnętrznego zapewniania jakości.

Obszar priorytetowy 5 - Transformacja ekologiczna i transformacja cyfrowa

a) Dwojaka transformacja (tj. transformacja cyfrowa i ekologiczna) działa jako siła napędowa innowacji dotyczących ścieżek uczenia się i nowych podejść do kształcenia i szkolenia, w tym co się tyczy środowisk uczenia się. Innowacje te muszą zapewniać przenikalność i elastyczność pomiędzy różnymi formami i poziomami uczenia się dorosłych. Transformacja cyfrowa i transformacja ekologiczna wymagają, by wszystkie pokolenia rozwijały niezbędne umiejętności ekologiczne i cyfrowe (tj. zwiększały umiejętności korzystania z mediów cyfrowych i świadomość ekologiczną), aby proaktywnie pracować i żyć w środowisku cyfrowym. Do celów cyfrowego (mieszanego, hybrydowego itp.) uczenia się konieczne są także rozwój zawodowy edukatorów i trenerów osób dorosłych, jak i wsparcie w korzystaniu z narzędzi cyfrowych oraz dostosowanie materiałów, podejść i zasobów dydaktycznych.

b) Należy opracować podejścia służące uwzględnianiu kwestii zrównoważonego rozwoju w uczeniu się dorosłych, m.in. poprzez zajęcie się postawami proekologicznymi, pracę nad odpowiednim nastawieniem, zwiększanie świadomości oraz rozważenie podjęcia konkretnych kroków z myślą o rozwijaniu szkoleń. Zdobywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji w kontekście uczenia się dorosłych powinno być ważnym elementem procesu transformacji ekologicznej. Umiejętności ekologiczne, tj. umiejętności niezbędne w gospodarce niskoemisyjnej i niskoemisyjnym społeczeństwie, będą potrzebne w całym społeczeństwie i wśród siły roboczej (we wszystkich sektorach i na wszystkich szczeblach), w miarę jak nowe formy działalności gospodarczej powodować będą powstawanie nowych (lub odnowionych) zawodów i w miarę realizowania zamierzeń odnośnie do osiągnięcia zrównoważonego stylu życia.

c) Dodatkowe wsparcie na rzecz otwarcia środowisk uczenia się pozwoli przyspieszyć transformację cyfrową lub usprawnić istniejące już infrastruktury/inicjatywy, np. poprzez promowanie włączających, cyfrowych i zrównoważonych społeczeństw i miejsc pracy sprzyjających uczeniu się. Takie środowiska powinny wzmacniać równy dostęp do materiałów cyfrowych dla dorosłych osób uczących się w każdym wieku oraz wspierać bezpieczne korzystanie z technologii cyfrowych. Platformy edukacyjne służące dobru publicznemu powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby oferować uczestnikom wsparcie motywacyjne, a także profesjonalne: mentoring, poradnictwo i doradztwo.

ZAŁĄCZNIK  II

UNIJNE CELE I WSKAŹNIKI

Monitorowanie średnich europejskich wyników w zakresie uczenia się dorosłych

Aby można było monitorować postępy, identyfikować wyzwania oraz przyczynić się do kształtowania polityki opartej na rzetelnych informacjach w drodze systematycznego gromadzenia, analizowania i badania danych porównywalnych w skali międzynarodowej, strategicznym celom nakreślonym w nowej europejskiej agendzie 2030 powinny towarzyszyć: szereg poziomów referencyjnych wyznaczających średnie europejskie wyniki w zakresie uczenia się dorosłych ("cele unijne") i zbiór wskaźników. Powinny one opierać się wyłącznie na porównywalnych i wiarygodnych danych i uwzględniać odmienną sytuację w poszczególnych państwach członkowskich.

1. Unijne cele 6

Uczestnictwo dorosłych w uczeniu się

Do 2025 r. odsetek osób dorosłych w wieku 25-64 lat, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy uczestniczyły w uczeniu się, powinien wynosić co najmniej 47 % 7 .

Do 2030 r. odsetek osób dorosłych w wieku 25-64 lat, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy uczestniczyły w uczeniu się, powinien wynosić co najmniej 60 %.

2. Unijne wskaźniki

a) Uczestnictwo nisko wykwalifikowanych osób dorosłych w uczeniu się 8

b) Bezrobotne osoby dorosłe, które niedawno uczestniczyły w uczeniu się 9

c) Osoby dorosłe posiadające co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe 10

ZAŁĄCZNIK  III

Dokumenty referencyjne dotyczące nowej europejskiej agendy 2030:

Rada Europejska

1. Konkluzje Rady Europejskiej z dnia 24-25 czerwca 2021 r. (EUCO 7/21)

2. Nowy program strategiczny na lata 2019-2024 (przyjęty przez Radę Europejską w dniu 20 czerwca 2019 r.)

3. Konkluzje Rady Europejskiej z dnia 14 grudnia 2017 r. (EUCO 19/1/17 REV 1)

Rada Unii Europejskiej

4. Konkluzje Rady pt. "Sprawiedliwość i włączenie w kształceniu i szkoleniu jako czynniki sprzyjające osiąganiu sukcesu edukacyjnego przez wszystkich" (Dz.U. C 221 z 10.6.2021, s. 3)

5. Rezolucja Rady w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030) (Dz.U. C 66 z 26.2.2021, s. 1)

6. Zalecenie Rady w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego na rzecz zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności (Dz.U. C 417 z 2.12.2020, s. 1)

7. Zalecenie Rady w sprawie pomostu do zatrudnienia - wzmocnienia gwarancji dla młodzieży oraz zastępujące zalecenie Rady z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie ustanowienia gwarancji dla młodzieży (Dz.U. C 372 z 4.11.2020, s. 1)

8. Konkluzje Rady w sprawie europejskich nauczycieli i trenerów przyszłości (Dz.U. C 193 z 9.6.2020, s. 11)

9. Konkluzje Rady w sprawie kluczowej roli polityk uczenia się przez całe życie we wzmacnianiu społeczeństw z myślą o technologicznej i ekologicznej transformacji wspierającej trwały i włączający wzrost (Dz.U. C 389 z 18.11.2019, s. 12)

10. Konkluzje Rady o wdrażaniu zalecenia Rady w sprawie ścieżek poprawy umiejętności: nowe możliwości dla dorosłych (Dz.U. C 189 z 5.6.2019, s. 23)

11. Rezolucja Rady Unii Europejskiej i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży: Strategia Unii Europejskiej na rzecz młodzieży na lata 2019-2027 (Dz.U. C 456 z 18.12.2018, s. 1)

12. Zalecenie Rady w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Dz.U. C 189 z 4.6.2018, s. 1)

13. Zalecenie Rady w sprawie ścieżek poprawy umiejętności: nowe możliwości dla dorosłych (Dz.U. C 484 z 24.12.2016, s. 1)

14. Zalecenie Rady w sprawie walidacji uczenia się pozaformalnego i nieformalnego (Dz.U. C 398 z 22.12.2012, s. 1)

15. Rezolucja Rady w sprawie odnowionej europejskiej agendy w zakresie uczenia się dorosłych (Dz.U. C 372 z 20.12.2011, s. 1)

Deklaracje

16. Deklaracja z Porto (8 maja 2021)

17. Deklaracja z Osnabrück w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego jako czynnika odbudowy i sprawiedliwego przechodzenia na gospodarkę cyfrową i ekologiczną (30 listopada 2020 r.)

Komisja Europejska

18. Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych (COM(2021) 102 final)

19. Zielona księga w sprawie starzenia się. Wspieranie solidarności i odpowiedzialności między pokoleniami (COM(2021) 50 final)

20. Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej na lata 2021-2027. Nowe podejście do kształcenia i szkolenia w epoce cyfrowej (COM(2020) 624 final)

21. Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności (COM(2020) 274 final)

22. Unia równości: strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025 (COM(2020) 152 final)

23. Europejski Zielony Ład (COM(2019) 640 final)

1 EUCO 19/1/17 REV 1.
2 Zob. na przykład następujące publikacje: Adult Learning and COVID-19: challenges and opportunities (Uczenie się dorosłych a COVID-19: wyzwania i możliwości) (sprawozdanie grupy roboczej programu ET2020 ds. uczenia się dorosłych, 2020), Adult learning and education and COVID-19 (Uczenie się i edukacja dorosłych a COVID-19) (sprawozdanie Instytutu Uczenia się przez Całe Życie UNESCO, 2020) i Adult Learning and COVID-19: How much informal and non-formal learning are workers missing? (Uczenie się dorosłych a COVID-19: jakie straty musimy nadrobić w uczeniu się nieformalnym i pozaformalnym pracowników) (OECD, 2021).
3 Monitor Kształcenia i Szkolenia za rok 2020. Teaching and learning in a digital age (Nauczanie i uczenie się w epoce cyfrowej), SWD (2020) 234 final. Źródło danych: Eurostat, unijne badanie aktywności ekonomicznej ludności (w 2022 r. przewiduje się zmianę metodyki).
4 Cele te definiowane są jako wartości średnie dla UE, które państwa członkowskie mają osiągnąć wspólnie. Składając sprawozdanie z postępów w osiąganiu tych celów, w tym, w stosownych przypadkach, w kontekście europejskiego semestru, Komisja powinna uwzględnić specyfikę różnych krajowych systemów i uwarunkowań. Państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystywać możliwości unijnego finansowania stosownie do krajowych uwarunkowań, priorytetów i wyzwań. Wspomniane cele nie przesądzają o decyzjach dotyczących sposobu wdrażania unijnych instrumentów finansowania w kontekście wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 i instrumentu Next Generation EU.
5 Do celów niniejszej rezolucji termin nauczyciel oznacza osobę, która - zgodnie z ustawodawstwem i praktyką państwa członkowskiego - posiada status nauczyciela (lub status równorzędny), natomiast trener to każda osoba realizująca co najmniej jedno zadanie związane z funkcją szkoleniową (w zakresie teorii lub praktyki) w instytucji edukacyjnej bądź w miejscu pracy. Zgodnie z konkluzjami Rady w sprawie europejskich nauczycieli i trenerów przyszłości (Dz.U. C 193 z 9.6.2020, s. 11) wlicza się w to nauczycieli w kształceniu ogólnym i szkolnictwie wyższym, nauczycieli i instruktorów wstępnego i ustawicznego kształcenia i szkolenia zawodowego, a także pracowników placówek wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi oraz edukatorów osób dorosłych.
6 Cel na 2025 rok Rada uzgodniła w swojej rezolucji w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz europejskiego obszaru edukacji i w szerszej perspektywie (2021-2030). Cel na 2030 został pozytywnie przyjęty przez unijnych szefów państw i rządów w deklaracji z Porto i przez Radę Europejską w jej konkluzjach z 24-25 czerwca 2021 r.
7 Eurostat / unijne badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) - zbiór danych począwszy od 2022 r. Ponieważ w 2022 r. ma nastąpić zmiana źródła danych (z badania edukacji dorosłych na unijne badanie aktywności ekonomicznej ludności), konieczne będzie potwierdzenie tego celu w 2023 r. na podstawie doświadczeń związanych z tym nowym źródłem danych. Komisja, we współpracy ze stałą grupą ds. wskaźników i benchmarków, oceni wpływ tych zmian poprzez porównanie w 2023 r. wyników badania edukacji dorosłych z badaniem aktywności ekonomicznej ludności (BAEL) i rozważy ewentualne zmiany metodyki BAEL lub zmiany poziomu samego celu. Na podstawie tej oceny Rada zdecyduje o ewentualnym dostosowaniu poziomu celu.
8 Definicja i źródła tego wskaźnika są podobne do definicji i źródła wskaźnika dotyczącego uczestnictwa osób dorosłych w uczeniu się. Główna różnica polega na położeniu nacisku na nisko wykwalifikowane osoby dorosłe, tj. na tych dorosłych, którzy osiągnęli maksymalnie wykształcenie średnie I stopnia (lub niższe) jako swój najwyższy poziom formalnego kształcenia. Wskaźnik ten mierzy zatem odsetek nisko wykwalifikowanych osób dorosłych, które potwierdzają, że uczestniczyły w formalnym lub pozaformalnym kształceniu i szkoleniu w okresie 12 miesięcy.
9 Dane pochodzą z unijnego badania aktywności ekonomicznej ludności. "Niedawne uczestnictwo w uczeniu się" oznacza udział w formalnym lub pozaformalnym kształceniu i szkoleniu w ciągu ostatnich 4 tygodni.
10 Źródłem danych na potrzeby tego wskaźnika jest prowadzone w UE wspólnotowe badanie wykorzystania ICT w gospodarstwach domowych i wśród osób prywatnych.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024