P9_TA(2020)0359Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie nowej strategii dla europejskich MŚP (2020/2131(INI))
(2021/C 445/01)
(Dz.U.UE C z dnia 29 października 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 3 ust. 3 o Unii Europejskiej odnoszący się do rynku wewnętrznego, zrównoważonego rozwoju i społecznej gospodarki rynkowej,
- uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 1 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych 2 (dyrektywa w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1287/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) (2014-2020) i uchylające decyzję nr 1639/2006/WE 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP): konkurencyjność i możliwości działalności gospodarczej 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 września 2015 r. w sprawie przedsiębiorstw rodzinnych w Europie 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2020 r. w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 maja 2020 r. w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, zasobów własnych i planu naprawy gospodarczej 7 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie konkluzji z nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 17-21 lipca 2020 r. 8 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 lutego 2011 r. zatytułowany "Przegląd programu »Small Business Act« dla Europy" (COM(2011)0078) i rezolucję Parlamentu w tej sprawie z dnia 12 maja 2011 r. 9 ,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. zatytułowany "Plan działania na rzecz ułatwienia dostępu do finansowania dla MŚP" (COM(2011)0870),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 marca 2013 r. zatytułowany "Inteligentne regulacje - odpowiedź na potrzeby małych i średnich przedsiębiorstw" (COM(2013)0122),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 22 listopada 2016 r. zatytułowany "Przyszli liderzy Europy: inicjatywa na rzecz przedsiębiorstw typu startup i przedsiębiorstw scale-up" (COM(2016)0733),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu (COM(2019)0640),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 lutego 2020 r. zatytułowany "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" (COM(2020)0067),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany "Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy" (COM(2020)0103),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany "Nowa strategia przemysłowa dla Europy" (COM(2020)0102),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 marca 2020 r. pt. "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy" (COM(2020)0098),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 maja 2020 r. zatytułowany "Decydujący moment dla Europy: naprawa i przygotowanie na następną generację" (COM(2020)0456),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 maja 2020 r. pt. "Dostosowany program prac Komisji na 2020 r." (COM(2020)0440),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lipca 2020 r. pt. "Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności" (COM(2020)0274),
- uwzględniając sprawozdanie roczne w sprawie europejskich MŚP 2018/2019 z listopada 2019 r.,
- uwzględniając wiosenną prognozę gospodarczą Komisji z 2020 r.,
- uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 02/2020 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 22 stycznia 2020 r. pt.: "Instrument na rzecz MŚP - skuteczny i innowacyjny program, przed którym stoją wyzwania",
- uwzględniając wyniki indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego za 2020 r. opublikowane dnia 11 czerwca 2020 r.,
- uwzględniając sprawozdanie Banku Światowego z czerwca 2020 r. zatytułowane "Global Economic Prospects" ("Perspektywy gospodarcze na świecie"),
- uwzględniając sprawozdanie OECD z dnia 10 grudnia 2019 r. zatytułowane "The Missing Entrepreneurs 2019" ("Nieodkryci przedsiębiorcy w 2019 r."),
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Handlu Międzynarodowego, Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisję Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisję Transportu i Turystyki, Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisję Kultury i Edukacji,
- uwzględniając pismo Komisji Prawnej,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A9-0237/2020),
A. mając na uwadze opublikowany 10 marca 2020 r. komunikat Komisji zatytułowany: "Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy" oraz ogłoszony 11 marca 2020 r. przez WHO stan pandemii COVID-19 10 , co poważnie wpłynęło na otoczenie gospodarcze, społeczne i polityczne działalności MŚP oraz spowodowało konieczność weryfikacji strategii ze względu na zmianę wielu warunków gospodarczych, społecznych i politycznych; mając na uwadze, że przedstawiona w marcu 2020 r. strategia Komisji zawiera wciąż aktualne rozwiązania mające na celu sprostanie strukturalnym wyzwaniom społecznym, ekonomicznym i środowiskowym, które dotyczyły MŚP przed kryzysem związanym z COVID-19, oraz przyszłym wyzwaniom związanym z transformacją ekologiczną i cyfrową; mając na uwadze, że Komisja powinna przedstawić zaktualizowaną wersję swojego komunikatu w sprawie strategii dla MŚP odzwierciedlającą kwestie poruszone w niniejszej rezolucji; mając na uwadze, że pod względem konkurencyjności Europa nie dotrzymuje kroku innym rozwiniętym gospodarkom, co stanowi zagrożenie dla jej potencjału generowania bogactwa i dobrobytu;
B. mając na uwadze, że 24 miliony MŚP w UE-27 stanowią trzon gospodarki i przed pandemią generowały ponad połowę PKB UE oraz zatrudniały około 100 mln pracowników; mając na uwadze, że 98,9 % przedsiębiorstw w pozafinansowym sektorze gospodarki UE to małe przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 49 pracowników 11 ; mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym, są bardzo złożone i niejednorodne jeśli chodzi o rozmiar i dużą różnorodność sektorów, w których działają; mając na uwadze, że MŚP mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju i odporności europejskich przemysłowych łańcuchów wartości i wnoszą znaczący wkład w gospodarkę lokalną, regionalną i krajową;
C. mając na uwadze, że MŚP powinny znajdować się w centrum Europejskiego Zielonego Ładu i strategii cyfrowej oraz że należy je odpowiednio wspierać dzięki dostosowanym instrumentom finansowym i przyjaznemu dla nich otoczeniu legislacyjnemu, aby umożliwić im odgrywanie ważnej roli we wzroście gospodarki europejskiej, a także w realizacji szerszych celów strategicznych Unii, w tym celów środowiskowych do 2050 r.; mając na uwadze, że w rezolucji w sprawie skoordynowanych działań UE na rzecz walki z pandemią COVID-19 i jej skutkami Parlament podkreślił, że Europejski Zielony Ład i transformacja cyfrowa powinny wspomagać odbudowę gospodarczą po epidemii COVID oraz strategię ożywienia gospodarczego; mając na uwadze, że MŚP muszą być aktywnie zaangażowane i wspierane w ramach strategii cyfrowej UE i Europejskiego Zielonego Ładu, aby poprawić ich konkurencyjność i uwolnić ich potencjał w zakresie cyfryzacji, wdrażania innowacyjnych rozwiązań i rozwiązywania pilnych problemów środowiskowych i społecznych; mając na uwadze, że wkład MŚP będzie miał kluczowe znaczenie dla powodzenia tych strategii;
D. mając na uwadze, że wywołany pandemią kryzys gospodarczy i niekorzystne prognozy gospodarcze doprowadziły nieokreśloną liczbę MŚP do granicy niewypłacalności; mając na uwadze, że w 2018 r. tylko 40 % przedsiębiorstw otrzymało płatności w terminie; mając na uwadze, że kryzys płynności finansowej, którego doświadcza wiele MŚP, nie tylko będzie miał negatywny wpływ na ich bieżącą działalność, ale także na przyszłe perspektywy wzrostu, uniemożliwiając im właściwe planowanie inwestycji długoterminowych;
E. mając na uwadze, że awaryjne zakupy aktywów przez Europejski Bank Centralny w odpowiedzi na kryzys gospodarczy spowodowany pandemią pomagają przede wszystkim większym przedsiębiorstwom, ponieważ opierają się one w większym stopniu na rynku wierzytelności gospodarczych, ale nie poprawiają kondycji finansowej MŚP; mając na uwadze, że UE i państwa członkowskie powinny działać zdecydowanie i szybko, aby zminimalizować gospodarcze, społeczne i strategiczne zagrożenia związane z likwidacją takich przedsiębiorstw; zwraca uwagę, że pożyczki bankowe są tradycyjnie najważniejszym zewnętrznym źródłem finansowania MŚP w Unii i stanowią ponad trzy czwarte finansowania MŚP, co sprawia, że przedsiębiorstwa te są szczególnie narażone na trudności w przypadku ograniczenia akcji kredytowej przez banki; mając na uwadze, że MŚP nie dysponują narzędziami pozwalającymi stawić czoła przedłużającemu się kryzysowi, a środki krajowe nie powinny negatywnie wpływać na rynek wewnętrzny UE;
F. mając na uwadze, że skutki niedoborów kapitału spowodowanych kryzysem związanym z COVID-19 będą się różnić w zależności od sektora, rodzaju spółki i w państwa członkowskiego, co doprowadzi do rozbieżności na rynku wewnętrznym; mając na uwadze, że ważne jest utrzymanie równych warunków działania w celu zminimalizowania zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym, przy czym różnice w wynikach w zakresie wzrostu między państwami członkowskimi są jedną z przyczyn nierównego rozwoju gospodarczego w UE; mając na uwadze, że na MŚP jeszcze bardziej niekorzystnie odbija się przytłaczająca i często nieregulowana konkurencja światowa;
G. mając na uwadze, że prognoza gospodarcza OECD nie wyklucza, że w przypadku kolejnej dużej fali COVID-19 utrata dochodów do końca 2021 r. będzie wyższa w porównaniu z każdą recesją, jaka miała miejsce w ciągu ostatnich 100 lat 12 ; mając na uwadze, że pomoc państwa w odpowiedzi na pandemię COVID-19 nie powinna prowadzić do zakłóceń konkurencji na rynku wewnętrznym między MŚP z różnych krajów; mając na uwadze, że pandemia pokazała ogromne znaczenie transformacji cyfrowej i uwypukliła potrzebę cyfryzacji gospodarki w celu zapewnienia większej odporności w przyszłości, przy czym należy stawić czoła nadal istniejącym wyzwaniom środowiskowym; mając na uwadze, że UE stoi w obliczu silnej konkurencji ze strony podmiotów światowych; mając na uwadze, że innowacje stanowią dla MŚP skuteczny sposób budowania długoterminowego i zrównoważonego wzrostu;
H. mając na uwadze, że oczekuje się, iż przyjęcie zrównoważonych pod względem środowiskowym praktyk, innowacji i technologii stworzy nowe miejsca pracy i możliwości biznesowe dla MŚP, poprawiając jednocześnie ich konkurencyjność i zmniejszając koszty, pod warunkiem że istnieją odpowiednie warunki administracyjne, regulacyjne i techniczne; mając na uwadze, że wiele MŚP pragnie poprawić swoją efektywność środowiskową, zasobooszczędność i efektywność energetyczną, wykorzystanie technologii cyfrowych i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, co będzie miało kluczowe znaczenie dla wspierania długoterminowego i zrównoważonego wzrostu i konkurencyjności tych przedsiębiorstw, a także dla umożliwienia im odgrywania kluczowej roli w bezpośrednim wdrażaniu ekoinnowacji; mając na uwadze, że w tym celu należy zapewnić lepszy dostęp do finansowania i wsparcia technicznego;
I. mając na uwadze, że zgodnie z indeksem gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego w 2020 r. 13 wiele MŚP wciąż nie dysponuje pełnym dostępem do transformacji cyfrowej i jest w gorszej sytuacji w porównaniu z dużymi firmami, zarówno pod względem umiejętności cyfrowych, jak i cyfryzacji działalności, co w pewnym stopniu jest wynikiem nierównej konkurencji ze strony korporacji wielonarodowych; mając na uwadze, że te same zasady powinny mieć zastosowanie zarówno na jednolitym rynku cyfrowym, jak i na rynku niecyfrowym, aby zapewnić równe warunki działania, unikając jednocześnie negatywnego wpływu na prawa pracownicze i socjalne; mając na uwadze, że wykorzystanie danych może prowadzić do przewagi konkurencyjnej i umożliwiać MŚP czerpanie korzyści z transformacji cyfrowej, a nacisk na umiejętności cyfrowe powinien iść w parze ze zwiększeniem inwestycji UE w infrastrukturę cyfrową, a także z poprawą dostępu MŚP do danych oraz sprawiedliwymi ramami handlowymi i regulacyjnymi na wszystkich rodzajach rynków, tj. między przedsiębiorstwami, między przedsiębiorstwami a konsumentami i między przedsiębiorstwami a organami administracji;
J. mając na uwadze, że jednym z głównych wyzwań związanych z uwolnieniem potencjału cyfryzacji jest pozyskanie wykwalifikowanych pracowników; mając na uwadze, że Komisja, państwa członkowskie i samorządy lokalne powinny działać na rzecz poprawy otoczenia biznesowego w celu zapewnienia konkurencyjności MŚP oraz trwałego i długoterminowego wzrostu gospodarczego w Unii; mając na uwadze, że strategia na rzecz MŚP stanowi okazję do wsparcia kultury przedsiębiorczości wśród grup osób niedostatecznie reprezentowanych oraz do umożliwienia im pełnego wykorzystania możliwości związanych z cyfrową i zieloną transformacją;
K. mając na uwadze, że wzmocnienie kultury przedsiębiorczości pozwoliłoby na to, by MŚP w pełni przyczyniły się do dwojakiej transformacji i czerpały z niej korzyści, a także tworzyły miejsca pracy, a tym samym zwiększyłoby wpływ MŚP na rynek pracy; mając na uwadze, że kobiety stanowią 52 % całej populacji UE, ale tylko 34,4 % osób samozatrudnionych i reprezentują tylko 30 % przedsiębiorstw typu startup w UE 14 ; mając na uwadze, że kreatywność i potencjał przedsiębiorczości kobiet pozostają niewykorzystane i powinny być rozwijane;
L. mając na uwadze, że należy zmniejszyć obciążenia regulacyjne, takie jak koszty finansowe przestrzegania przepisów i związane z tym niedogodności wynikające z nadmiernej regulacji i zbyt złożonych procedur administracyjnych, w tym wyzwania związane z rozstrzyganiem sporów patentowych, na przykład w dziedzinie ochrony własności intelektualnej, ale również w odniesieniu do możliwości finansowania; mając na uwadze, że innowacje nie są związane z regulacją, lecz są napędzane wspólnym wysiłkiem, w ramach którego przedsiębiorstwa współpracują ze sobą w celu wymiany wiedzy i informacji oraz łączenia pomysłów i finansowania z partnerami w ramach szerszych systemów innowacji; mając na uwadze, że w przypadku MŚP lub działalności, w które MŚP częściej się angażują, zazwyczaj bardziej prawdopodobne jest uzyskanie dotacji niż ulg podatkowych;
Funding women entrepreneurs - How to empower growth, czerwiec 2020.
M. mając na uwadze, że ponad 100 aktach prawnych obejmujących szerokie spektrum polityki zawiera odniesienie do unijnej definicji MŚP; mając na uwadze, że Komisja przeprowadzi dalszą analizę obecnej definicji i przedstawi sprawozdanie dotyczące konkretnych kwestii poruszonych w ramach ostatnich konsultacji publicznych, takich jak złożone struktury własności lub możliwe efekty "lock-in"; mając na uwadze, że Komisja nie zastosowała się jeszcze do orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 15 września 2016 r. wymagającego wyjaśnienia kryteriów "niezależności" i "autonomii";
N. mając na uwadze, że mikroprzedsiębiorstwa stanowią znaczną część europejskich MŚP i bardzo często mają trudności z dostępem do finansowania, a także z uzyskaniem wiedzy na temat możliwości dostępnych na szczeblu europejskim i krajowym; mając na uwadze, że ta kategoria przedsiębiorstw również bardzo mocno ucierpiała w wyniku kryzysu związanego z COVID-19 i - bez uszczerbku dla obecnej definicji MŚP - zasługuje na większą pomoc i lepsze promowanie;
O. mając na uwadze, że spółki o średniej kapitalizacji znacząco przyczyniają się do zatrudnienia i wzrostu, zwłaszcza w niektórych państwach członkowskich; mając na uwadze, że w ramach inicjatywy REFIT Komisja powinna ocenić potrzebę oddzielnej definicji spółki o średniej kapitalizacji, aby umożliwić ukierunkowane działania, a jednocześnie zadbać o to, by nie rozszerzało to istniejącej definicji MŚP ani w żaden sposób nie osłabiało wsparcia dla MŚP;
Wyzwania strukturalne przed kryzysem związanym z COVID-19
1. z zadowoleniem przyjmuje strategię Komisji na rzecz MŚP i podziela jej pogląd, że MŚP mają kluczowe znaczenie dla gospodarki europejskiej; podkreśla potrzebę aktualizacji strategii na rzecz MŚP w świetle kryzysu związanego z COVID-19, przy jednoczesnym utrzymaniu nacisku na postępy w przechodzeniu na społeczeństwo odporne społecznie, gospodarczo i środowiskowo oraz na konkurencyjną gospodarkę, w związku z czym wzywa do dostosowania strategii na rzecz MŚP do strategii przemysłowej, europejskiej strategii w zakresie danych 15 i Europejskiego Zielonego Ładu, aby aktywnie zaangażować wszystkie MŚP w dwojaką transformację i wspierać je w tej transformacji w celu osiągnięcia większej konkurencyjności, długoterminowego wzrostu i większej odporności;
2. apeluje ponadto o środki mające na celu poprawę środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości i wzmocnienie ducha przedsiębiorczości, w tym poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla MŚP; wzywa w związku z tym do przyjęcia planu działania dla MŚP z jasno określonymi celami końcowymi i pośrednimi oraz harmonogramem, a także regularnym monitorowaniem, sprawozdawczością i oceną; podkreśla w tym kontekście potrzebę wzmocnienia ducha przedsiębiorczości w Unii oraz stworzenia warunków, które umożliwią nowym przedsiębiorstwom i istniejącym MŚP rozwój i innowacje, a tym samym przyczynią się do zrównoważenia gospodarczego, społecznego i środowiskowego Unii oraz konkurencyjności gospodarczej;
3. przyznaje, że nadmierna ilość obciążeń administracyjnych i regulacyjnych utrudnia MŚP rozwój, ponieważ nie dysponują one zasobami niezbędnymi do sprostania złożonym wymogom biurokratycznym;
4. w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do wprowadzenia zasady "jedno więcej - jedno mniej", ale przypomina, że ogranicza się ona do utrzymania status quo w prawodawstwie, co nie jest wystarczająco ambitne, i podkreśla, że państwa członkowskie muszą unikać nadmiernie rygorystycznego wdrażania jako pierwszy krok do powstrzymania napływu nowych regulacji; przypomina, że administracja publiczna, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu łatwości prowadzenia działalności gospodarczej oraz m.in. we wspieraniu inwestycji mających na celu zwiększenie konkurencyjności gospodarczej, przy jednoczesnym zapewnieniu najwyższych standardów przejrzystości, zdrowia, praw i bezpieczeństwa pracowników oraz ochrony środowiska;
5. wzywa zatem państwa członkowskie i Komisję, by uznały potrzebę lepszego stanowienia prawa i uproszczenia oraz by przyjęły plan działania zawierający konkretne i wiążące cele i wskaźniki jako zasadniczy warunek zdolności naszej gospodarki do odbudowy i innowacji oraz zachowania konkurencyjności przedsiębiorstw UE; zauważa, że jeśli chodzi o zmniejszenie obciążeń administracyjnych, kilka państw członkowskich wyznaczyło cele ilościowe na poziomie do 30 % 16 i wzywa Komisję do wyznaczenia ambitnych i wiążących celów ilościowych i jakościowych na szczeblu UE w zakresie zmniejszenia obciążeń administracyjnych, jak najszybciej po przeprowadzeniu oceny skutków i nie później niż w czerwcu 2021 r. oraz przed komunikatem Komisji;
6. uważa, że plan działania powinien określać obszary, w których należy znacznie zmniejszyć obciążenia administracyjne i regulacyjne dla MŚP w celu ograniczenia kosztów przestrzegania przepisów, w tym biurokracji, oraz wspierać państwa członkowskie w szybkim ograniczaniu liczby przepisów przy jednoczesnej ochronie praw pracowniczych, przestrzeganiu norm społecznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska; podkreśla, że w celu monitorowania skuteczności ograniczania biurokracji ważne jest również, by oceniać takie środki ex post, z uwzględnieniem perspektywy MŚP, z zastrzeżeniem przestrzegania praw pracowników;
7. wzywa do lepszego dostosowania regulacyjnego, któremu powinna towarzyszyć inteligentna cyfryzacja, większa przystępność dla użytkownika, usprawnione procedury oraz bezpieczniejsze i chroniące prywatność procedury przetwarzania danych; domaga się w związku z tym zwiększonej i bardziej ukierunkowanej pomocy technicznej i administracyjnej na szczeblu krajowym i unijnym, wymiany najlepszych praktyk i możliwości szkoleniowych dla MŚP; wzywa Komisję do zarządzania prawdziwie jednolitym cyfrowym punktem dostępu do wszystkich zapytań dotyczycących możliwości unijnego finansowania dla MŚP oraz do zadbania o to, by unijne systemy wsparcia, w tym te dotyczące następstw COVID-19, zawierały silny komponent dotyczący MŚP;
8. z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe osiągnięcia w zakresie stosowania zasad lepszego stanowienia prawa; zauważa, że należy poczynić dalsze postępy, w szczególności w zakresie uproszczenia i standaryzacji formularzy i procedur, przy konsekwentnym wdrażaniu zasady jednorazowości i zasady domyślnej cyfrowości, zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich, a także ogólnie w zakresie redukcji obciążeń administracyjnych;
9. wzywa Komisję, by przy przeprowadzaniu ocen skutków przed przedstawieniem wniosku ustawodawczego uważnie przeanalizowała gospodarcze i społeczne skutki kryzysu związanego z COVID-19 dla MŚP oraz uwzględniła obawy MŚP wynikające z kryzysu związanego z COVID-19;
10. w związku z tym wzywa do przeprowadzenia wiążącego testu, który umożliwiłby ocenę, w odniesieniu do MŚP, kosztów i korzyści wniosków ustawodawczych, w tym ich skutków gospodarczych i ich wpływu na pracowników MŚP; oczekuje, że wyniki testu MŚP zostaną w pełni uwzględnione we wszystkich wnioskach ustawodawczych i jasno pokażą, w jaki sposób zostanie osiągnięte uproszczenie, oraz, w miarę możliwości, sformułują dodatkowe zalecenia w celu uniknięcia niepotrzebnych obciążeń administracyjnych lub regulacyjnych dla MŚP; przypomina, że w procesie legislacyjnym UE główny nacisk należy położyć na jakość ocen skutków, a nie na tempo, w jakim realizowane są inicjatywy; wzywa państwa członkowskie do gromadzenia i propagowania najlepszych praktyk i do opracowania wytycznych w zakresie systematycznego wprowadzania testu MŚP, również na szczeblu krajowym;
11. wzywa Komisję do zapewnienia skuteczności i dobrego funkcjonowania Rady ds. Kontroli Regulacyjnej poprzez zapewnienie jej większości ekspertów zewnętrznych i wsparcia ze strony Wspólnego Centrum Badawczego; ponownie podkreśla, że należy zapewnić niezależność, przejrzystość i obiektywność Rady ds. Kontroli Regulacyjnej i jej prac, a jej członkowie nie powinni być poddawani jakiejkolwiek kontroli politycznej, konfliktowi interesów ani stronniczości; wzywa Komisję do zagwarantowania zrównoważonej reprezentacji dużych i małych przedsiębiorstw we wszystkich właściwych organach i komisjach związanych z kształtowaniem polityki UE, w tym w Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej; uważa, że obecny wymóg posiadania tylko jednego przedstawiciela MŚP w Radzie ds. Kontroli Regulacyjnej, reprezentującego wszystkie MŚP we wszystkich sektorach, jest niewystarczający, biorąc pod uwagę dużą różnorodność MŚP w Europie;
12. wzywa do wznowienia wdrażania programu Small Business Act; podkreśla potrzebę spójnego stosowania zasady "najpierw myśl na małą skalę" oraz wzmocnienia zasady "działać na dużą skalę w sprawach ważnych, a na mniejszą skalę w sprawach mniej istotnych" w celu zapewnienia odpowiedniego skoncentrowania się na MŚP w prawodawstwie unijnym i krajowym oraz jako podstawę nowego międzyinstytucjonalnego zobowiązania do zmniejszenia obciążeń administracyjnych;
13. zwraca uwagę na plan Komisji dotyczący powołania specjalnego pełnomocnika UE ds. MŚP, aby lepiej wyeksponować obawy MŚP, a ponadto wzywa Komisję do umieszczenia pełnomocnika ds. MŚP w jednostce centralnej pod przewodnictwem przewodniczącego Komisji, aby umożliwić nadzór nad kwestiami dotyczącymi MŚP we wszystkich dyrekcjach generalnych; wzywa Komisję do wykorzystywania istniejącego procesu przeglądu wyników MŚP i do udziału w corocznej debacie na temat "sytuacji MŚP w Unii", która odbędzie się na posiedzeniu plenarnym Parlamentu; podkreśla możliwość wzmocnienia współpracy między siecią pełnomocników ds. MŚP a krajowymi i lokalnymi organizacjami reprezentującymi MŚP;
14. uważa, że celom UE w zakresie zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji powinny w pełni odpowiadać środki udostępnione państwom członkowskim, w tym finansowe, na wspieranie transformacji ich MŚP w obu tych dziedzinach, co ma szczególne znaczenie dla regionów słabiej rozwiniętych; podkreśla, że cele te nie mogą być sprzeczne, a wręcz przeciwnie, muszą się wzajemnie wzmacniać, a towarzyszyć im powinny środki na rzecz miejsc pracy gwarantujących prawa i poprawy warunków pracy;
15. wyraża ubolewanie, że MŚP doświadczały większych trudności w dostępie do finansowania niż większe przedsiębiorstwa, m.in. ze względu na różne środki pieniężne i ramy regulacyjne; sugeruje w związku z tym podjęcie działań mających na celu zwiększenie dostępu MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw typu startup, do kredytów; przypomina, że MŚP nie dysponują zazwyczaj wystarczającymi zasobami finansowymi i ludzkimi, aby na równi z innymi zainteresowanymi stronami, w szczególności wielonarodowymi korporacjami, uczestniczyć w procesie dostępu do instrumentów finansowych;
16. wyraża zaniepokojenie trudnościami, jakie napotyka większość MŚP w dostępie do linii finansowania EBI, w szczególności MŚP o ograniczonej kapitalizacji, i apeluje o uwzględnienie w warunkach dostępu potrzeby większego zaangażowania MŚP; z ubolewaniem odnotowuje, że wiele MŚP, w tym w mikroprzedsiębiorstw i przedsiębiorstw typu startup, nie jest w stanie uzyskać dostępu do finansowania unijnego, ponieważ nie wiedzą, co jest dla nich dostępne, ale także z uwagi na powolność i nadmierną złożoność obowiązujących procedur i kryteriów kwalifikowalności; wzywa Komisję do usuwania tego rodzaju barier poprzez uproszczenie procedur, zagwarantowanie dostępu do informacji online oraz dalsze wspieranie zachęt dostosowanych do MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw;
17. przypomina w związku z tym państwom członkowskim i Komisji, że istnieje pilna potrzeba przywrócenia płynności MŚP, aby zapewnić ich podstawowe funkcjonowanie, oraz ostrzega, że przetrwanie MŚP po COVID-19, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, biorąc pod uwagę ich słabości strukturalne w porównaniu z większymi przedsiębiorstwami, będzie zależało od sprawnych procedur podejmowania decyzji, odpowiedniego finansowania i szybkiego dostępu do wsparcia płynności;
18. zachęca Komisję i państwa członkowskie do jak najlepszego wykorzystania przyszłych instrumentów UE w kolejnych wieloletnich ramach finansowych (WRF) zgodnie ze szczególnymi potrzebami społeczności lokalnych i z uwzględnieniem, w miarę możliwości, istniejącej specyfiki sektorowej i krajowej; przypomina, że oczekuje się, między innymi, skierowania inwestycji w stronę MŚP;
19. wyraża ubolewanie, że w planie odbudowy poświęcono mało miejsca MŚP i wzywa do wprowadzenia środków zapewniających łatwy dostęp do wsparcia dla MŚP;
20. zwraca się do Komisji o lepsze dostosowanie finansowania UE, aby zachęcać do większego udziału niecyfrowe, zaawansowane technologicznie i innowacyjne MŚP, a ponadto apeluje, by przy opracowywaniu nowych instrumentów UE uwzględniano, czy MŚP mogą rozsądnie wykorzystać wsparcie i czy jest ono dostosowane do ich potrzeb, oraz zapewniono, by MŚP mogły czerpać korzyści w takim samym stopniu, jak wszyscy pozostali partnerzy w łańcuchu wartości, z korzyścią dla konkurencyjności Europy na świecie; przypomina, że aby wspierać rozwój przedsiębiorstw typu startup, kluczowe znaczenie ma zapewnienie finansowania długoterminowego mającego na celu uchwycenie korzyści specyficznych dla inwestycji długoterminowych, przy czym inwestorzy powinni być w stanie utrzymać swoje inwestycje nawet w obliczu niekorzystnych warunków krótkoterminowych;
21. podkreśla potrzebę aktywnego nawiązywania kontaktu przez organy UE z sieciami i organizacjami MŚP na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, aby przekazywać terminowo informacje i wskazówki w zakresie wykorzystywania dostępnych i planowanych możliwości finansowania UE; przypomina Komisji, by wykorzystała wszystkie dostępne środki komunikacji oraz organizowała konkursy dla studentów i młodych przedsiębiorców;
22. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia MŚP niedyskryminującego dostępu do pożyczek bankowych, w tym MŚP, których model biznesowy dotyczy wartości niematerialnych i prawnych; przypomina, że dostęp do finansowania jest kluczowym czynnikiem wzrostu, zrównoważonej transformacji i innowacji oraz wzywa do dalszego wspierania innowacyjnych modeli biznesowych; ubolewa nad luką w warunkach kredytowania MŚP zlokalizowanych w różnych państwach UE i wzywa państwa członkowskie do współpracy z sektorem finansowym i bankowym w odniesieniu do ich obowiązku zapewnienia MŚP pełnego i sprawiedliwego dostępu do kredytów bankowych;
23. podkreśla, że samo finansowanie za pośrednictwem rynków kapitałowych nie wystarczy do zapewnienia odpowiednich rozwiązań dla MŚP i uważa, że sektor usług finansowych musi być stabilny i oferować MŚP, mikroprzedsiębiorstwom i samozatrudnionym przedsiębiorcom szeroką gamę dostosowanych do potrzeb możliwości finansowania w sposób racjonalny pod względem kosztów; podkreśla w tym kontekście znaczenie tradycyjnych modeli bankowości, w tym małych banków regionalnych i kas oszczędnościowych; zachęca EBI do ściślejszej współpracy z pośrednikami finansowymi w państwach członkowskich w celu rozpowszechniania odpowiednich informacji wśród MŚP, aby ułatwić ich dostęp do finansowania;
Nowe wyzwania w związku z pandemią COVID-19
24. przypomina o konieczności niezwłocznego zapewnienia płynności MŚP oraz wzmocnienia środków na rzecz dokapitalizowania MŚP; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zajęcia się problemem opóźnień w płatnościach, przez które wiele MŚP ma trudności z utrzymaniem płynności, oraz wzywa państwa członkowskie, które jeszcze tego nie uczyniły, do wdrożenia dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach, w szczególności w odniesieniu do administracji publicznej i relacji między przedsiębiorstwami;
25. wzywa Komisję do ściślejszego monitorowania i egzekwowania dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach oraz do dokonania oceny, czy potrzebna jest jej zmiana, tak aby zadbać o to, by szybkie regulowanie płatności stanowiło normę na całym rynku wewnętrznym zarówno w przypadku transakcji między przedsiębiorstwami, w szczególności od większych do mniejszych przedsiębiorstw, jak również transakcji między przedsiębiorstwami a organami administracji; wzywa władze na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym, aby dawały dobry przykład, zawsze terminowo regulując płatności wobec MŚP, i w związku z tym zachęca do wszczynania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w przypadkach, gdy dyrektywa ta nie została prawidłowo wdrożona;
26. dostrzega potrzebę tymczasowego złagodzenia zasad pomocy państwa, przyznając, że doprowadziły one do niejednolitego wdrażania środków w całej Unii; wzywa Komisję i Radę do podjęcia szybkich kroków w celu przywrócenia konkurencyjnych, równych warunków działania między państwami członkowskimi;
27. uważa, że każda przyszła ocena i zmiana zasad pomocy państwa powinna należycie uwzględniać specyfikę i niekorzystne warunki geograficzne mające wpływ na MŚP znajdujące się na terytoriach najbardziej peryferyjnych, w tym na wyspach, w regionach najbardziej oddalonych i na obszarach górskich, a także na innych obszarach, w tym obszarach nieperyferyjnych, dotkniętych bezprecedensowymi klęskami żywiołowymi;
28. wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że wskutek kryzysu związanego z COVID-19 najbardziej ucierpiały sektory zdominowane przez MŚP, takie jak turystyka, hotelarstwo, kultura, branża twórcza, transport, a także targi i imprezy handlowe; podkreśla znaczenie nieustannego podejmowania sprawnych działań w celu przywrócenia i utrzymania zaufania podróżnych i operatorów; podkreśla potrzebę zwolnienia tych sektorów z obciążeń administracyjnych i regulacji generujących koszty, określenia dalszych działań na rzecz odbudowy tych sektorów oraz zapewnienia ochrony praw pracowników w dotkniętych sektorach; przypomina o znaczeniu poprawy dostępu MŚP z sektora kultury i sektora kreatywnego do technologii cyfrowych i programów wsparcia, ponieważ kryzys związany z COVID-19 pokazał, że odgrywają one kluczową rolę dla naszej gospodarki i życia społecznego;
29. wzywa państwa członkowskie, aby za główne priorytety polityczne uznały ochronę zatrudnienia i utrzymanie działalności MŚP i startupów poprzez przedstawienie konkretnych środków wspierających rentowne MŚP i startupy, które stanęły w obliczu niewypłacalności, w szczególności w świetle anulowania instrumentu wsparcia wypłacalności zaproponowanego przez Radę Europejską; zwraca uwagę na instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE), którego celem jest pokrycie kosztów krajowych programów dotyczących pracy w niepełnym wymiarze godzin; wzywa Komisję do aktywnego wspierania państw członkowskich w procesie transpozycji dyrektywy o restrukturyzacji i upadłości 17 , aby dać realną drugą szansę MŚP znajdującym się w trudnej sytuacji;
30. odnotowuje, że kryzys związany z COVID-19 zmusił MŚP do korzystania z innowacyjnych technologii, nowych form organizacji pracy i cyfrowych modeli biznesowych, takich jak handel elektroniczny, gospodarka dzielenia się i praca zdalna; zwraca uwagę, że wiele MŚP miało trudności z dostosowaniem się do nowych okoliczności i wzywa w związku z tym Komisję do dopilnowania, aby inwestycje w badania naukowe i innowacje były ukierunkowane na udział MŚP, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi między egzekwowaniem praw własności intelektualnej a dążeniem do innowacji; wzywa ponadto do poszanowania praw pracowników w toku tego procesu;
31. przypomina, że innowacje w MŚP stanowią główną siłę napędową wydajności i trwałego wzrostu, gdyż mogą pomóc w pokonywaniu wyzwań globalnych i społecznych oraz w zapewnianiu lepszych warunków pracy; przypomina, że rozwój technologiczny i cyfryzacja zwiększają możliwości MŚP w zakresie innowacji oraz ich szanse na osiągnięcie sukcesu, ponieważ przyspieszają upowszechnianie wiedzy i powstawanie nowych modeli biznesowych, a także zwiększają zdolność do szybszego wzrostu;
32. podkreśla, że inwestycje w innowacje powinny priorytetowo traktować ekosystemy obejmujące MŚP i wzmacniające współtworzenie, dojrzewanie i transfer doskonałych technologii do przemysłu, jak również absorpcję nowych technologii; podkreśla w związku z tym znaczenie ukierunkowanych strategii polityki publicznej w celu wsparcia horyzontalnych potrzeb związanych z procesami transformacji cyfrowej w mikroprzedsiębiorstwach i MŚP, takich jak uproszczenie obowiązków sprawozdawczych, i wzywa państwa członkowskie do opracowania inicjatyw pilotażowych mających na celu przyspieszenie wdrażania przez MŚP rozwiązań w zakresie handlu elektronicznego, na przykład poprzez działania szkoleniowe i doradcze, pomoc techniczną, najlepsze praktyki lub integrację trójkąta wiedzy (edukacja, badania naukowe i innowacje), przy zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron i władz lokalnych;
33. z zadowoleniem przyjmuje włączenie MŚP do europejskiego programu kosmicznego, w tym w działania mające na celu rozwój szeregu usług i zastosowań pochodnych; dostrzega kluczową rolę MŚP w łańcuchach dostaw w sektorze obronności w Europie;
34. z zadowoleniem przyjmuje obietnicę Komisji dotyczącą zapewnienia możliwości przyspieszonego kształcenia w postaci intensywnych kursów umiejętności cyfrowych, aby umożliwić pracownikom mikroprzedsiębiorstw i MŚP zdobycie biegłości w takich dziedzinach jak sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo i technologie rozproszonego rejestru; podkreśla, że intensywne kursy umiejętności cyfrowych dla MŚP w ramach programu "Cyfrowa Europa" powinny być poprzedzone dotowanymi programami umożliwiającymi właścicielom i kadrze kierowniczej MŚP określenie potrzeb i możliwości w zakresie technologii cyfrowych; zwraca uwagę, że wykwalifikowana siła robocza jest niezbędna, by MŚP mogły prosperować i skutecznie radzić sobie nie tylko z transformacją ekologiczną i cyfrową, ale również z tradycyjnymi wyzwaniami, przed którymi stają;
35. ubolewa, że do tej pory zaledwie 17 % MŚP z powodzeniem włączyło technologię cyfrową do swojej działalności; wzywa do wzmocnienia działań mających na celu zaradzenie niedopasowaniu umiejętności i niedoborom wykwalifikowanej siły roboczej oraz wyposażenie MŚP w kwalifikacje i umiejętności cyfrowe, a także poprawę umiejętności związanych z zamówieniami publicznymi i edukacją finansową, jak również umiejętności w zakresie zarządzania kredytami i łańcuchem dostaw na potrzeby szybko zmieniających się rynków pracy, również w świetle przyspieszenia spowodowanego kryzysem COVID-19;
36. podkreśla potrzebę promowania inwestycji w dalsze szkolenia zawodowe i programy przyuczania do zawodu w MŚP; wzywa w związku z tym do opracowania specjalnego podejścia do umiejętności cyfrowych potrzebnych mikroprzedsiębiorstwom; podkreśla rolę, jaką może odegrać w tym celu opracowany przez Komisję program na rzecz umiejętności, oraz zwraca uwagę, że w celu zniwelowania przepaści w dziedzinie technologii cyfrowych i innowacji konieczne jest zwiększenie odsetka absolwentów kierunków STEM oraz zlikwidowanie różnic, które dotykają kobiet w obu dziedzinach; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje europejski program na rzecz umiejętności;
37. zwraca uwagę na białą księgę Komisji w sprawie sztucznej inteligencji (COM(2020)0065) i jej opinię, że każde państwo członkowskie powinno posiadać co najmniej jeden ośrodek innowacji cyfrowych o wysokim stopniu specjalizacji w dziedzinie sztucznej inteligencji;
38. zachęca Komisję do wsparcia wysiłków MŚP na rzecz m.in. modernizacji przestarzałego sprzętu, zwiększenia transferu wiedzy i określenia najskuteczniejszych zastosowań technologii, takich jak sztuczna inteligencja w przemyśle, na rzecz wyposażenia pracowników w natychmiastowo niezbędne umiejętności umożliwiające zdalną kontrolę aktywów, monitorowanie produkcji i współpracę pracowników, a także na rzecz zrównoważonych pod względem środowiskowym modeli biznesowych, koncepcji opartych na zasadach gospodarki o obiegu zamkniętym, efektywności energetycznej i zasobooszczędności, czyli obszarów, w których cyfrowe know-how jest często najważniejsze i umożliwia MŚP utrzymanie konkurencyjności; wzywa również Komisję, aby rozważyła możliwość utworzenia programu bonów dla MŚP wspierającego powyższe cele;
39. apeluje o działania mające na celu rozwiązanie problemu niedoboru wiedzy i umiejętności w MŚP, jeżeli chodzi o technologie, praktyki i modele biznesowe, które są zrównoważone pod względem środowiskowym, zwłaszcza w sektorach, w których realizacja celów UE w zakresie zrównoważonej energii i środowiska wymagają fundamentalnych zmian;
40. przypomina o znaczeniu takich instrumentów jak Europejska Sieć Przedsiębiorczości i europejskie ośrodki innowacji cyfrowych, które mogą wspierać umiędzynarodowienie MŚP, ich cyfryzację i dążenie do innowacji na szczeblu lokalnym, w tym w dziedzinie ochrony środowiska, oraz pomóc w zapewnieniu ich adekwatności do zakładanych celów; wzywa Komisję do przeprowadzenia gruntownej oceny śródokresowej i oceny ex post tych instrumentów poprzez konsultacje z przedstawicielami MŚP w trakcie całego procesu oceny, aby zagwarantować, że sieci te skutecznie docierają do MŚP;
41. podkreśla istotną rolę danych nieosobowych i transferu technologii ze środowiska akademickiego do MŚP, a także znaczenie tworzenia europejskich przestrzeni danych służących niedyskryminującej, opartej na zaufaniu i bezpiecznej wymianie danych nieosobowych w celu zwiększenia przepływu danych między przedsiębiorstwami i z rządami, z wykorzystaniem modelu otwartych danych;
42. wzywa do równoległego przyjęcia bardziej zdecydowanej strategii na rzecz poprawy infrastruktury internetowej i łączności dla MŚP na obszarach oddalonych, która stanowi podstawowy warunek zwiększenia poziomu cyfryzacji i przeprowadzenia skutecznej transformacji; wzywa Komisję do rozważenia wprowadzenia wiążących celów w zakresie łączności;
Strategia odbudowy gospodarczej
43. podkreśla, że program "Horyzont Europa" ma charakter priorytetowy i wymaga solidnego finansowania; wzywa do udostępnienia znacznej części tego programu dla MŚP, w tym dla MŚP wchodzących w skład Europejskiej Rady ds. Innowacji, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, by w miarę możliwości instrumenty na rzecz badań i innowacji, takie jak "Akcelerator" EIC, oferowały MŚP i startupom, które opracowują innowacyjne technologie, możliwości szybkiej ścieżki działania;
44. wzywa do utrzymania jak największej neutralności sektorowej głównych strategii politycznych i instrumentów UE w zakresie badań naukowych i innowacji oraz do zapewnienia większego wsparcia nie tylko tym MŚP i mikroprzedsiębiorstwom, które już prowadzą działania innowacyjne, ale także, stosownie do ich potrzeb, tym, które pozostają w tyle, zwłaszcza w obszarze produkcji tradycyjnej; apeluje, by więcej środków przewidzianych na finansowanie badań naukowych i innowacji na szczeblu europejskim kierowano do niecyfrowych MŚP i MŚP, które chcą poprawić efektywność środowiskową i efektywność gospodarowania zasobami;
45. podkreśla, że współdziałanie i współpraca są kluczem do poprawy wyników MŚP; zauważa w związku z tym, że klastry i partnerstwa ze wszystkimi podmiotami trójkąta wiedzy (edukacja, badania naukowe i innowacje) powinny być lepiej promowane i wspierane poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych, uproszczenie procedur i stworzenie warunków dla wspólnych usług na potrzeby uczestnictwa w klastrach MŚP; ponadto wzywa Komisję do zadbania o to, by partnerstwa i misje w ramach programu "Horyzont Europa" były przejrzyste i inkluzywne przez cały okres ich realizacji, w szczególności w odniesieniu do udziału MŚP oraz ustalania programów badań strategicznych i rocznych programów prac; podkreśla również potrzebę zapewnienia sprawiedliwych warunków dzielenia się wnioskami i ostatecznymi wynikami, zgodnie z zasadą "otwarty w największym możliwym zakresie, zamknięty tylko w koniecznym";
46. podkreśla także potencjał Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii oraz jego wspólnot wiedzy i innowacji, ponieważ stanowią one skuteczną drogę do zacieśnienia współpracy między MŚP, ośrodkami badawczymi i uniwersytetami w zakresie promowania lokalnej przedsiębiorczości i podejmowania najpilniejszych wyzwań społecznych naszych czasów;
47. wzywa Komisję i państwa członkowskie do inwestowania m.in. w gospodarkę opartą na danych, sztuczną inteligencję, inteligentną produkcję, internet rzeczy i informatykę kwantową, a także do zapewnienia silnego zaangażowania MŚP w tych obszarach; ubolewa nad faktem, że większość MŚP nie posiada dostępu do tworzonych przez siebie danych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje europejską strategię w zakresie danych, której celem jest stworzenie rzeczywistego rynku danych, na którym MŚP będą miały łatwy dostęp do danych i możliwość korzystania z nich we wszystkich modelach rynkowych, tj. w relacjach przedsiębiorstwo-konsument, przedsiębiorstwo-przedsiębiorstwo oraz przedsiębiorstwo-organy administracji;
48. wzywa państwa członkowskie do zapewnienia MŚP wsparcia w dostępie do niezbędnych możliwości w zakresie innowacji oraz do maksymalnego wykorzystania synergii z programami unijnymi w ramach krajowych strategii innowacji; podkreśla w związku z tym rolę innowacyjnych MŚP specjalizujących się w pionierskich technologiach;
49. podkreśla potrzebę zwiększenia świadomości właścicieli i kadry kierowniczej MŚP, stowarzyszeń MŚP i organizacji wspierających w zakresie możliwości finansowania technologii o większej efektywności środowiskowej, zlecania usług (np. doradztwa, coachingu i szkoleń) związanych z ekoprojektem i efektywnym wykorzystaniem zasobów oraz zarządzaniem nimi, a także w zakresie przedsiębiorczości ekologicznej i ekologicznych technologii, produktów i usług;
50. podkreśla, że inwestycje w nowe i przyjazne dla środowiska technologie mogą przekształcić Europejski Zielony Ład w nową strategię na rzecz wzrostu, dzięki której MŚP mogą czerpać korzyści i zwiększać swój potencjał innowacyjny;
51. przyznaje, że choć wiele MŚP skłonnych jest inwestować w procesy, produkty i usługi, które są energooszczędne, bazują na obiegu zamkniętym i są przyjazne dla środowiska, istnieją znaczne bariery, szczególnie finansowe, które im to utrudniają; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby przy zmniejszaniu obciążeń regulacyjnych usuwały takie bariery poprzez wprowadzenie sprzyjających ram regulacyjnych oraz systemów wsparcia technicznego i finansowego, w tym poprzez inwestycje prywatne, aby umożliwić MŚP skuteczne i szybkie stosowanie ekologicznych praktyk, produktów, procesów i usług; jest zdania, że wzmocniona ukierunkowana pomoc techniczna i finansowa będzie miała zasadnicze znaczenie dla promowania ekologicznych możliwości wśród tych MŚP, w tym mikroprzedsiębiorstw; podkreśla, że taka pomoc powinna umożliwić MŚP i mikroprzedsiębiorstwom pełne wykorzystanie możliwości wynikających z Zielonego Ładu, z uwzględnieniem ich struktury, modelu biznesowego i, bardziej ogólnie, ich potrzeb, ponieważ nie istnieje uniwersalne podejście; podkreśla w związku z tym potrzebę aktywnego zaangażowania przedstawicieli organizacji MŚP;
52. z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy, które oferują MŚP największe możliwości zatrudnienia i konkurencyjności, takie jak wdrożenie planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, tworzenie lokalnych miejsc pracy oraz zapewnienie MŚP większych możliwości biznesowych i innowacyjnych; zwraca uwagę na możliwości wynikające z inicjatyw w ramach tzw. fali renowacji, w tym projektów rewitalizacji miast; podkreśla, że prawo do naprawy, które jest korzystne dla konsumentów, może także skłonić MŚP do wejścia na rynek napraw, a strategie polityczne mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków pomagają nie tylko MŚP z sektora budowlanego, lecz wszystkim MŚP w promowaniu energooszczędności, a tym samym przyczyniają się do zmniejszenia ich kosztów operacyjnych; wzywa do rozwinięcia bardziej konkurencyjnego rynku dla przedsiębiorstw usług energetycznych (ESCO);
53. podkreśla, że zamówienia publiczne stanowią strategiczne narzędzie służące pobudzaniu zrównoważonych wzorców produkcji i konsumpcji; uważa, że narzędzie to, przy odpowiednim wsparciu i pomocy, może również zapewnić ogromne możliwości lokalnym, innowacyjnym MŚP; zwraca uwagę, że podobną rolę pełnią zielone zamówienia publiczne i zamówienia publiczne wspomagające zamknięcie obiegu w gospodarce, i przypomina w związku z tym, że ich wdrażaniu na szczeblu krajowym powinny towarzyszyć szkolenia i wsparcie dla organów publicznych i MŚP;
54. zwraca uwagę, że zrównoważone ramy dotyczące praw własności intelektualnej od dawna uznaje się za ważny krok w kierunku poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego; w związku z tym wzywa Komisję do priorytetowego potraktowania zapowiadanego planu działania dotyczącego własności intelektualnej, aby zapewnić ochronę towarów objętych prawem autorskim i opatentowanych wynalazków na szczeblu UE, a także wzmocnić zdolności przedsiębiorstw europejskich, a zwłaszcza MŚP, do wprowadzania innowacji w oparciu o silne i zrównoważone systemy własności intelektualnej, które będą korzystne dla globalnej konkurencyjności innowacyjnych MŚP, a także pozwolą uprościć procedury administracyjne i zminimalizować ich koszty, a jednocześnie podjąć wyzwania związane z rozstrzyganiem sporów patentowych oraz udostępnianiem modeli otwartego oprogramowania i otwartych danych na potrzeby przyszłych innowacji;
55. zwraca uwagę na rolę szkolenia zawodowego i uczenia się przez całe życie, które mają zasadnicze znaczenie dla rozwiązania problemu niedopasowania popytu na wykwalifikowanych pracowników do ich podaży, zachęca do uczenia przedsiębiorczości na wczesnych etapach kształcenia oraz do promowania przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji bezrobotnych, aby umożliwić im powrót na rynek pracy i aby MŚP mogły liczyć na odpowiednio wyszkolony personel;
56. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyspieszenia i rozszerzenia inicjatyw mających na celu określenie zapotrzebowania na umiejętności oraz do rozwiązania problemu braków na rynku pracy poprzez edukację, strategie szkolenia zawodowego i programy rozwoju umiejętności skierowane do MŚP; ubolewa, że nadal istnieją różnice między kobietami i mężczyznami w dziedzinie przedsiębiorczości oraz różnice w dostępie do finansowania dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw w zależności od tego, czy na ich czele stoi kobieta, czy mężczyzna; wzywa państwa członkowskie do przeprowadzenia analizy barier, które wciąż uniemożliwiają kobietom zakładanie firm i piastowanie stanowisk kierowniczych; podkreśla, że wykorzystanie danych segregowanych według kryterium płci pomoże uczynić tę analizę bardziej szczegółową i poprawi ogólną jakość procesu decyzyjnego; wzywa do podjęcia inicjatyw w zakresie kształcenia i podnoszenia kwalifikacji kobiet, tak aby mogły rozwinąć swoje umiejętności w dziedzinie przedsiębiorczości i nabrać większej pewności siebie; uważa ponadto, że w sektorze publicznym należy promować narzędzia administracji elektronicznej i umiejętności cyfrowe, tak aby administracja publiczna stała się bardziej przyjazna dla przedsiębiorstw i obywateli, i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia wymiany najlepszych praktyk krajowych i regionalnych w tej dziedzinie, również w odniesieniu do współpracy między administracją publiczną a sektorem prywatnym, w celu zwiększenia konkurencyjności gospodarczej;
57. przypomina, że strategia dla MŚP musi obejmować MŚP różnej wielkości i różnych typów, niezależnie od tego, czy działają one w sektorach tradycyjnych, społecznych, też w sektorze zaawansowanych technologii; uważa, że MŚP zaangażowane w rzemiosło tradycyjne, turystykę, sektor kultury i sektor kreatywny oraz gospodarkę społeczną są szczególnie narażone na zagrożenia w ramach sieci MŚP; docenia ich wartość historyczną, kulturową, gospodarczą i społeczną i wzywa państwa członkowskie do zapewnienia konkurencyjności tych sektorów, między innymi poprzez wspieranie zmiany pokoleniowej i indywidualnej przedsiębiorczości, promowanie dostępu do informacji o możliwościach innowacji oraz wspieranie ochrony i rozwoju tych sektorów;
58. w kontekście unijnych programów wsparcia MŚP, w szczególności programu na rzecz jednolitego rynku, wzywa Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi również na przedsiębiorstwa gospodarki społecznej, ponieważ są one zakorzenione w środowisku lokalnym, oferują szeroką gamę produktów i usług na całym jednolitym rynku UE, tworzą wysokiej jakości miejsca pracy i promują innowacje społeczne;
59. wzywa Komisję do przedstawienia i realizacji planu działania na rzecz zmniejszenia obciążeń administracyjnych, obejmującego harmonogram działań i śródokresowe punkty kontrolne, a także do podsumowania wdrożenia strategii na rzecz MŚP podczas corocznej debaty plenarnej na temat sytuacji MŚP w Unii; zauważa, że w następstwie alarmu pandemicznego WHO i wdrożenia środków mających na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się COVID-19 wiele europejskich przedsiębiorstw zostało zmuszonych do zaprzestania lub spowolnienia produkcji ze względu na ograniczenia w handlu, zakłócenia w łańcuchu dostaw oraz niedobór surowców i komponentów z państw trzecich, co ponownie pokazało, że przemysł europejski musi zyskać strategiczną autonomię i zmniejszyć swoją zależność od krajów spoza UE, a także zadbać o to, by kluczowe elementy strategicznych łańcuchów wartości, w tym w przemyśle wytwórczym, były zlokalizowane wewnątrz Unii; ponadto wzywa Komisję do dopilnowania, aby przedsiębiorstwa dostarczające środki medyczne nie napotykały ponownie takich samych trudności, jakie pojawiły się na rynku wewnętrznym, oraz do wyciągnięcia wniosków z problemów, które wystąpiły na wczesnych etapach kryzysu związanego z COVID-19;
60. wzywa do wzmocnienia reguł konkurencji, aby zwiększyć konkurencyjność MŚP i chronić MŚP przed nieuczciwymi praktykami, które mogą prowadzić do dumpingu socjalnego i deregulacji rynku pracy; wzywa Komisję do zapewnienia skutecznego egzekwowania unijnego prawa konkurencji, bez uszczerbku dla praw pracowniczych; przypomina w związku z tym, jak ważne jest promowanie dialogu społecznego przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii politycznych dotyczących MŚP oraz zagwarantowanie równych warunków działania dla MŚP, tak aby mogły one korzystać z rynku wewnętrznego na sprawiedliwych zasadach i wykorzystywać możliwości ekspansji;
61. wzywa Komisję do zadbania o to, by MŚP dobrze prosperowały w kontekście ekosystemów gwarantujących integracyjne podejście i skupiających wszystkie podmioty działające w łańcuchu wartości z myślą o wsparciu czołowej pozycji Europy w sektorach strategicznych i w zakresie konkurencyjności na arenie światowej;
62. uważa, że unijna strategia na rzecz MŚP powinna zawsze w pełni brać pod uwagę specyfikę krajową, zapewniając tym samym należyte uwzględnienie szerokiej autonomii krajowej państw członkowskich w ogólnych ramach unijnych;
63. z ubolewaniem odnotowuje fakt, że zaledwie 600 000 MŚP eksportuje towary poza UE; przypomina, że MŚP, które chcą uzyskać dostęp do rynku światowego, poprawią swoją konkurencyjność tylko wtedy, gdy będą wspierane zarówno na szczeblu lokalnym, jak i międzynarodowym za pomocą usystematyzowanych i przewidywalnych ram regulacyjnych i wspomagających, ustrukturyzowanych sieci, solidnych zasobów informacyjnych oraz dostępu do możliwości inwestycyjnych i wykwalifikowanej siły roboczej; podkreśla znaczenie podnoszenia świadomości MŚP na temat zarówno rynku wewnętrznego, jak i międzynarodowego, oraz na temat obowiązujących na nich zasad i dostępnych instrumentów, między innymi poprzez uproszczenie ram odniesienia i poprawę komunikacji w zakresie możliwości dostosowanych do indywidualnych; przypomina w związku z tym o roli organizacji i sieci patronackich MŚP oraz izb handlowych w państwach członkowskich i na szczeblu międzynarodowym, a także delegatur UE;
64. wzywa zatem Komisję do wprowadzenia takich narzędzi jak jednolity cyfrowy punkt dostępu, aby łatwo można było zidentyfikować możliwości dla MŚP wynikające z międzynarodowych umów handlowych; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie nowego portalu Komisji o nazwie "Access2Markets", dotyczącego procedur i formalności celnych, oraz wzywa Komisję do zapewnienia wielojęzycznego dostępu do tego narzędzia;
65. przypomina o potrzebie aktywnego włączania MŚP w międzynarodowe umowy handlowe i dążenia do wzajemności w celu zapewnienia im dostępu do zamówień publicznych w państwach trzecich; w związku z tym apeluje, by do umów handlowych włączano osobny rozdział dotyczący MŚP, który wskazywałby przepisy korzystne dla mikroprzedsiębiorstw i MŚP zawarte w innych rozdziałach oraz dawałby właścicielom mikroprzedsiębiorstw i MŚP możliwość szybkiego zidentyfikowania istotnych i korzystnych aspektów danej umowy;
66. wzywa Komisję, by dążyła do zapewnienia równych warunków działania i otoczenia regulacyjnego, w którym MŚP mogą prosperować i konkurować w skali globalnej, oraz by rozważyła wprowadzenie instrumentów ochrony handlu w celu ograniczenia nieuczciwej konkurencji wynikającej z nielegalnych lub nieuczciwych praktyk handlowych państw trzecich, w tym środków ochrony handlu uniemożliwiających przedsiębiorstwom z UE swobodny dostęp do ich rynków;
67. uważa, że krajowe i europejskie administracje publiczne powinny dawać przykład oraz ułatwiać i zwiększać udział MŚP i mikroprzedsiębiorstw w zamówieniach publicznych poprzez uproszczenie dostępu do informacji dotyczących zaproszeń do składania ofert i procedur, przy jednoczesnym unikaniu nieproporcjonalnych wymogów i praktyk dyskryminacyjnych, takich jak kryteria przetargowe określające wymogi lub kwalifikacje wykraczające poza podstawowe elementy nabywanych usług lub towarów, co przyczyni się do skrócenia i dywersyfikacji łańcuchów dostaw;
68. apeluje o udzielenie organom publicznym i MŚP szerszych wytycznych dotyczących obowiązujących zasad elastyczności oraz o dostosowanie przepisów dotyczących zamówień publicznych w tym celu;
69. zauważa, że podział większych zamówień na mniejsze części mógłby przyczynić się do skrócenia i dywersyfikacji łańcuchów dostaw, oferując lepsze zachęty dla lokalnych MŚP, w tym ułatwiając MŚP udział w zamówieniach dotyczących innowacji i zamówieniach przedkomercyjnych, które są z zasady dostępne tylko dla większych grup;
70. apeluje o uznanie wartości umów typu "km 0" poprzez określenie kryteriów premiowania lokalnych przedsiębiorstw, wykorzystując w tym celu rozwiązania przewidziane w prawodawstwie europejskim dotyczącym rolnictwa i krótszych łańcuchów dostaw; wzywa do umożliwienia podmiotom odpowiedzialnym za kształtowanie polityki publicznej preferowania w pewnym zakresie umów z lokalnymi MŚP;
71. podkreśla znaczenie współpracy z administracją krajową w celu stworzenia europejskiego rynku zamówień publicznych, który opierałby się na przetargach o umiarkowanej skali, umożliwiających MŚP uczestnictwo w procedurze udzielania zamówień, m.in. dzięki podziałowi większych zamówień na mniejsze części, i na którym mogłaby zaistnieć rzeczywista i uczciwa konkurencja między podmiotami rynkowymi; podkreśla, że MŚP powinny mieć większy dostęp do jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia;
o
o o
72. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
