Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Strategia na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Strategia na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE
(2021/C 440/09)

Sprawozdawca: Jean-Luc VANRAES (BE/Renew Europe), radny gminy Uccle
Dokument źródłowy: Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Strategia na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w UE

COM(2020) 711 final

ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

1. Z zadowoleniem przyjmuje nową strategię na rzecz wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, ponieważ w strategii tej wyraźnie uznaje się rolę władz lokalnych i regionalnych jako głównych zainteresowanych stron w propagowaniu i ochronie praw zawartych w Karcie.

2. Wzywa do stałego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych, podstawowego poziomu legitymacji demokratycznej, w promowanie wartości zapisanych w Karcie i w monitorowanie przestrzegania związanych z nią zasad.

3. Zgadza się, że UE powinna nadal zachęcać do wymiany dobrych praktyk i doświadczeń między wszystkimi poziomami sprawowania rządów (krajowym, regionalnym i lokalnym) oraz do opracowywania bardziej ukierunkowanych wytycznych i szkoleń dotyczących Karty.

4. Podkreśla znaczenie ukierunkowanych wytycznych służących wyjaśnieniu, dlaczego prawa podstawowe są ważne dla władz lokalnych i regionalnych, częściowo poprzez przedstawienie przykładów, w jaki sposób władze mogą korzystać z Karty UE.

5. Zachęca do współpracy z Radą Europy w celu wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

6. Z zadowoleniem przyjmuje zamiar sporządzania przez Komisję, począwszy od 2021 r., rocznego sprawozdania w sprawie stosowania Karty praw podstawowych w państwach członkowskich i wzywa Komisję do przedstawienia w sprawozdaniu dobrych praktyk i doświadczeń miast i regionów w zakresie stosowania Karty. Przy czym należy zawczasu komunikować się w tej sprawie z miastami i regionami. W tym kontekście istotna jest współpraca z KR-em.

7. Zwraca uwagę na ważną rolę, jaką w tym kontekście mogą odegrać krajowe i europejskie stowarzyszenia władz lokalnych i regionalnych, i zobowiązuje się do zacieśnienia współpracy z nimi w celu zwiększenia świadomości znaczenia i zrozumienia Karty UE ze strony władz lokalnych i regionalnych.

8. Uznaje znaczenie utworzenia punktów kontaktowych i sieci, które ułatwią przepływ informacji na temat Karty między różnymi poziomami sprawowania rządów oraz dzielenie się najlepszymi praktykami, a także będą mogły zapewnić władzom lokalnym i regionalnym wytyczne dotyczące sposobu kształtowania przez nie polityki w pełnej zgodności z Kartą.

9. Z zadowoleniem przyjmuje środki przyznane przez Komisję Europejską w ramach programu "Prawa i Wartości", aby pomóc gminom i stowarzyszeniom współpracować w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, umożliwiając wymianę dobrych praktyk i rozwój sieci miast.

10. Zgadza się, że wszystkie państwa członkowskie UE muszą wyznaczyć koordynatorów lokalnych posiadających jasną deklarację misji w zakresie wdrażania Karty, zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej.

11. Biorąc pod uwagę kluczową rolę władz lokalnych i regionalnych w zapewnianiu stosowania Karty praw podstawowych, uważa, że udział KR-u ma zasadnicze znaczenie w dialogu międzyinstytucjonalnym dotyczącym Karty. 12. Podkreśla, że przed przyznaniem funduszy UE Komisja Europejska powinna systematycznie przeprowadzać kontrole krzyżowe pod kątem stosowania Karty, posługując się jasną i przejrzystą procedurą. Przestrzeganie przepisów zawartych w art. 2 TUE, który określa wartości Unii, powinno stanowić warunek kwalifikowalności do korzystania z funduszy UE. W rozporządzeniu (UE) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii 1  przypomina się, że "w swoich konkluzjach z dnia 21 lipca 2020 r. Rada Europejska stwierdziła, że interesy finansowe Unii są chronione zgodnie z ogólnymi zasadami zawartymi w Traktatach, w szczególności zgodnie z wartościami określonymi w art. 2 TUE". To samo rozporządzenie stanowi, że ilekroć państwa członkowskie wykonują budżet Unii, poszanowanie państwa prawnego, które jest nierozerwalnie związane z poszanowaniem demokracji i praw podstawowych, "jest jednym z zasadniczych warunków zgodności z zasadą należytego zarządzania finansami zapisaną w art. 317 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)".

13. Wzywa do odpowiedniej debaty i tym samym do pełniejszego rozpropagowania Karty praw podstawowych przy okazji Dnia Europy (9 maja) oraz w związku z Konferencją w sprawie przyszłości Europy i zwraca się do swoich członków o promowanie w pełni dostępnych i inkluzywnych lokalnych działań wyjaśniających i podkreślających nadrzędne znaczenie praw podstawowych i Karty dla naszych demokracji i naszych obywateli.

14. W pełni popiera przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

15. Zaleca utworzenie organu monitorującego prawidłowe stosowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

16. Apeluje, by programy skierowane do młodych ludzi oraz chłopców i dziewcząt, takie jak Euroscola, eTwinning, Europejski Korpus Solidarności itp., stale koncentrowały się na finansowaniu działań związanych z Kartą praw podstawowych w celu edukowania młodzieży i dzieci na ten temat.

17. Zaleca również przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej karty społecznej w celu uzyskania najwyższego poziomu ochrony wszystkich praw podstawowych.

18. Uważa, że będzie to stanowić ważny krok w kierunku wzmocnienia stosowania Karty praw podstawowych w Unii Europejskiej, a jednocześnie wzmocni pozycję UE w dążeniu do uczynienia praw człowieka kluczowym elementem jej działań zewnętrznych.

Bruksela, dnia 1 lipca 2021 r.

Apostolos TZITZIKOSTAS
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Regionów

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024