| Sprawozdawca: |
Vincent CHAUVET (FR/RE), mer Autun |
| Dokument źródłowy: |
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r. Inwestowanie w przyszłość neutralną dla klimatu z korzyścią dla obywateli" (COM(2020) 562 final)
Opinia z inicjatywy własnej
|
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
Ambitniejsze cele UE w zakresie emisji z myślą o osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r.
1. Wyraża głębokie zaniepokojenie obecnym kryzysem klimatycznym i w pełni angażuje się na rzecz skutecznego osiągnięcia nieodwracalnej neutralności klimatycznej w UE do 2050 r. Z zadowoleniem przyjmuje realistyczną ścieżkę określoną w europejskim prawie o klimacie. Ścieżka ta powinna zapewnić stopniową redukcję emisji, która będzie sprawiedliwa dla przyszłych pokoleń, a także będzie kształtować ekologiczną odbudowę UE po kryzysie związanym z COVID-19 i jego następstwach, pozwoli uniknąć uzależnienia od węgla, zapewni odporność terytorialną oraz wyznaczy ramy ambitniejszej polityki klimatycznej, która powinna wykorzystywać pozytywne i negatywne doświadczenia z poprzednich dziesięcioleci.
2. Dostrzega, że UE gra pierwszoplanową rolę w międzynarodowych negocjacjach w sprawie klimatu i powinna pokazać dobrym przykładem, w jaki sposób można przeciwdziałać zmianie klimatu, opierając się na wielopoziomowym sprawowaniu rządów.
3. Całkowicie popiera porozumienie osiągnięte między Parlamentem Europejskim i Radą w sprawie prawa o klimacie, które to porozumienie aktualizuje cel dotyczący redukcji emisji gazów cieplarnianych do co najmniej 55 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. i zawiera apel o przedstawienie wniosku dotyczącego celu na rok 2040 najpóźniej sześć miesięcy po pierwszym globalnym przeglądzie porozumienia paryskiego. Niemniej zwraca uwagę na to, że niektóre zainteresowane strony uznają ten cel za niewystarczający do tego, by w porę osiągnąć neutralność klimatyczną w ujęciu netto, i ubolewa, że w nowych ramach skoncentrowano się głównie na dwutlenku węgla, zaś tylko mimochodem wspomina się lub w ogóle nie bierze się pod uwagę emisji innych gazów cieplarnianych. W tym kontekście oczekuje, że Komisja zajmie się wszystkimi pozostałymi istotnymi gazami cieplarnianymi, tak aby do 2050 r. UE stała się pierwszym kontynentem neutralnym pod względem klimatu.
4. Wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zadbania o to, by ceny uprawnień do emisji pochodzących z paliw kopalnych ustalane były za pośrednictwem systemu podatków i handlu uprawnieniami do emisji, aby przeciwdziałać emisjom w sposób racjonalny pod względem kosztów i uwolnić zasoby, które będzie można przeznaczyć na transformację. Kwestią tą należy się zająć w ramach przeglądu unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) oraz dyrektywy UE w sprawie opodatkowania energii (ETD) w ramach oczekiwanego pakietu legislacyjnego "Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.". W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje również przyszły wniosek Komisji Europejskiej w sprawie mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, ponieważ niezbędne są skuteczne środki, aby uniknąć ucieczki emisji, a także, aby lepiej odzwierciedlić wielkość emisji związanych z importem oraz zapewnić, że cele ekologiczne UE nie zostaną osłabione przez przenoszenie produkcji do krajów o mniej ambitnej polityce klimatycznej.
5. Podkreśla wagę umożliwienia i propagowania szeregu różnych rozwiązań, z uwzględnieniem rozwoju technologicznego i różnorodnych warunków panujących w regionach Unii Europejskiej pod względem klimatu, geografii, infrastruktury, systemów energetycznych itp. Jeśli chodzi o zmniejszenie emisji i zrównoważony rozwój, ramy regulacyjne UE powinny, w miarę możliwości, być neutralne pod względem technologicznym, a także unikać nadmiernej regulacji i zwiększonych obciążeń administracyjnych w odniesieniu do zrównoważonych rozwiązań.
6. Ponadto odnotowuje, że specyficzny charakter niektórych regionów oznacza, że osiągnięcie nowych celów będzie dla nich szczególnym wyzwaniem. Transformacja energetyki i gospodarki tych regionów musi odbywać się w sposób sprawiedliwy, stąd istotną rolę odgrywa tu fundusz modernizacyjny, a także mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2.
7. Dostrzega, że, jak to ujęto w ocenie skutków dołączonej do komunikatu Komisji "Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r. Inwestowanie w przyszłość neutralną dla klimatu z korzyścią dla obywateli", wkład w unijną politykę przeciwdziałania zmianie klimatu będą musiały wnieść wszystkie sektory. W tym świetle przyjmuje z zadowoleniem Zielony Ład jako strategię wzrostu i zielone przyrzeczenie jako podstawowe narzędzie, które mają zapewnić urzeczywistnienie tego celu.
8. Podkreśla, że w Europie i poza jej granicami wiele miast i regionów przyjęło ambitniejsze cele klimatyczne niż państwa członkowskie. W niektórych przypadkach, np. w Japonii, ustalony na szczeblu lokalnym wkład samorządów lokalnych i regionalnych skłonił nawet rządy krajowe do aktualizacji ich wkładu ustalonego na poziomie krajowym. W związku z tym Komitet sądzi, że dla zapewnienia skutecznego wielopoziomowego sprawowania rządów bardzo korzystne byłoby włączenie wkładów ustalonych na szczeblu lokalnym i regionalnym do procesu określania wkładów krajowych.
Realizacja celu, jakim jest redukcja emisji o 55 %, oznacza aktywne włączenie władz lokalnych i regionalnych w kształtowanie polityki klimatycznej
9. Wskazuje, że władze lokalne i regionalne wdrażają 70 % wszystkich przepisów UE, 70 % działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu i 90 % strategii politycznych w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu 1 . Ponadto europejskie miasta i regiony, które zmierzają do osiągnięcia zerowej emisji netto, obejmują dziś łącznie ponad 162 mln mieszkańców (36 % ludności UE) 2 . Samorządy lokalne i regionalne są zatem i będą odpowiedzialne za zarządzanie większością strategii Europejskiego Zielonego Ładu w terenie i ich realizację.
10. Sądzi, że osiągnięcie celu, jakim jest redukcja emisji CO2 o co najmniej 55 % do 2030 r., radykalnie zmieni nasz sposób organizacji miast, regionów i społeczności. Epidemia COVID-19, nowe cele klimatyczne i bieżące skutki zmiany klimatu wywołają w społeczeństwach europejskich przemiany strukturalne, które postawią samorządy lokalne i regionalne przed różnymi wyzwaniami, ponieważ organy te stanowią administrację i władzę publiczną znajdującą się najbliżej zarówno ludności, jak i poszczególnych obszarów.
11. Dostrzega, że władze lokalne i regionalne odgrywają dwojaką rolę: są liderami opinii i źródłami bezpośredniej wiedzy o najpilniejszych potrzebach obywateli. Kryzys związany z COVID-19 pokazał, że władze lokalne i regionalne mają znaczący wpływ na życie obywateli. Włączenie zainteresowanych stron, przedsiębiorstw i obywateli w proces decyzyjny związany z polityką klimatyczną ma szczególne znaczenie dla tego, by zdobyć zaufanie i akceptację dla tej polityki - z uwzględnieniem skutków przechodzenia na neutralność klimatyczną - oraz zapewnić jej sukces. Należy przewidywać potencjalne negatywne skutki i zarządzać nimi, m.in. poprzez opracowywanie planów podnoszenia lub zmiany kwalifikacji lokalnej siły roboczej, zwłaszcza w społecznościach wiejskich i w regionach słabiej rozwiniętych. Politycy lokalni są najbardziej uprawnieni, aby antycypować te trudności i szukać dla nich rozwiązań.
12. Podkreśla, że większość głównych sektorów, których będzie dotyczyć zwiększenie ambicji w zakresie klimatu do 2030 r., jest bezpośrednio związana z kompetencjami lokalnymi lub regionalnymi. Po pierwszych znacznych redukcjach emisji uzyskanych dzięki zamknięciu elektrowni węglowych i dzięki oczyszczeniu sektora energochłonnego następne w kolejności, jeśli chodzi o obniżenie emisji, są transport, rolnictwo i budownictwo, szczególnie ważne na szczeblu lokalnym i regionalnym zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich.
13. Przyjmuje do wiadomości, że samochody o napędzie konwencjonalnym będą musiały zostać stopniowo zastąpione przez pojazdy niskoemisyjne i bezemisyjne generujące niewielkie emisje z punktu widzenia ich całego cyklu życia i powszechniejsze korzystanie ze zrównoważonych usług transportu zbiorowego, co wymaga koordynacji na szczeblu regionalnym i rozbudowy lokalnej powszechnie dostępnej infrastruktury ładowania pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi, a także dobrej infrastruktury transportu publicznego (autobusów i kolei), tak aby droga do mobilności bezemisyjnej stała się atrakcyjna i przystępna cenowo dla obywatelek i obywateli.
14. Wyraża zaniepokojenie, że w sektorze rolnictwa spadek emisji w ostatnich latach uległ stagnacji, a w niektórych przypadkach poziom emisji nawet wzrósł. W połączeniu z usuwaniem dwutlenku węgla i zarządzaniem jego pochłaniaczami stawia to rolników i zarządców lasów w pierwszej linii działań związanych z przeciwdziałaniem zmianie klimatu. Jednocześnie ich działalność, na którą zmiana klimatu również wywiera silny wpływ, ma zasadnicze znaczenie dla produkcji żywności oraz dla społecznej i gospodarczej sytuacji regionów. Oznacza to, że Komisja powinna uwzględnić niezbędne inwestycje w transformację sektora rolnego zmierzającą do neutralności pod względem emisji CO2 przy wdrażaniu i ewentualnym przeglądzie wspólnej polityki rolnej. Nie należy przy tym tracić z oczu rentowności ekonomicznej gospodarstw rolnych i ich zasadniczej roli jako dostawców żywności dla społeczeństwa europejskiego, co unaoczniła pandemia. Należy także dostosować użytkowanie gruntów rolnych do użytkowania przeznaczonego na wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych na zdegradowanych terenach wiejskich nadających się do eksploatacji i regeneracji. Zwraca uwagę na potrzebę wzmocnienia przyjaznych dla klimatu systemów użytkowania gruntów. Ponadto
podkreśla, że w niektórych państwach członkowskich władze lokalne i regionalne są głównymi publicznymi właścicielami lasów i odgrywają bezpośrednią rolę w gospodarce tymi zasobami. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje rozwój certyfikacji sekwestracji dwutlenku węgla w celu zapewnienia bezpośrednich zachęt dla rolników indywidualnych lub zarządców lasów.
15. Stoi na stanowisku, że w sektorze energetycznym wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii na dużą skalę musi iść w parze z ambitnymi działaniami i celami rozbudowy w najbliższej przyszłości, a także wymaga planowania infrastruktury zarówno wielkoskalowej, jak i zdecentralizowanej. Oznacza to konkretne zadania dla władz lokalnych i regionalnych w zakresie zarządzania, np. projektami, oraz konieczność uzyskania akceptacji dla nowej infrastruktury wśród mieszkańców na szczeblu lokalnym, a także podnoszenie świadomości i zachęcanie obywateli do udziału we wspólnych projektach, np. za pośrednictwem mechanizmów lokalnych społeczności energetycznych.
16. Ma świadomość, że planowana fala renowacji zapoczątkuje w sektorze budowlanym szereg działań, by zwiększyć zakres i liczbę renowacji zarówno pojedynczych budynków, jak i całych gmin, to ostatnie zaś w szczególności wiąże się z monitorowaniem i inwestycjami ze strony władz lokalnych i regionalnych. Samorządy odgrywają również kluczową rolę w dopilnowaniu, by renowacja budynków była zgodna z zasadami planowania przestrzennego i urbanistycznego, promowała politykę przeciwdziałania wyludnianiu oraz spełniała kryteria sprawiedliwości społecznej i poszanowania środowiska.
17. Wskazuje, że wszystkie regiony i miasta nie są tak samo zaawansowane na ścieżce do neutralności klimatycznej: niektóre już zredukowały swoje emisje, inne są w trakcie ich ograniczania, a jeszcze inne napotykają w tym trudności. Dlatego też przy kształtowaniu polityki klimatycznej należy wziąć pod uwagę swoiste cechy terytorialne, takie jak odizolowanie systemów energetycznych, chronione obszary historyczne lub przyrodnicze, wysoka emisja dwutlenku węgla w skali regionu, charakter wyspiarski itp., aby zapewnić sprawiedliwą transformację możliwą do zaakceptowania przez wszystkich obywateli i regiony Europy. Jest głęboko przekonany, że kluczowymi narzędziami do osiągnięcia tego celu są m. in. europejska regionalna tablica wyników 3 czy europejskie obserwatorium neutralności klimatycznej 4 , o których utworzenie nasza instytucja już apelowała.
18. Z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie instrumentu na rzecz wysp europejskich - NESOI (nowe rozwiązanie energetyczne zoptymalizowane dla wysp) oraz sekretariatu w ramach inicjatywy "Czysta energia dla wysp UE", w ramach procesu mającego na celu uwzględnienie specyfiki terytorialnej.
19. Ponownie wzywa do zdecydowanego włączenia władz lokalnych i regionalnych w kształtowanie europejskiej polityki klimatycznej w ogólności i w opracowywanie, wdrażanie i monitorowanie pakietu "Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.", w szczególności z myślą o zapewnieniu jego skuteczności, celowości i akceptacji w terenie, ponieważ władze te nie reprezentują żadnych specyficznych interesów, lecz mają mandat do działania na rzecz wspólnego interesu obywateli.
Wielopoziomowe sprawowanie rządów i pomocniczość kluczem do osiągnięcia neutralności klimatycznej i włączenia obywateli UE w ten proces
20. Podkreśla, jak ważna w polityce klimatycznej jest aktywna pomocniczość 5 , pozwalająca uwzględnić w stosownym
momencie szczebel lokalny i regionalny, zamiast skupiać się wyłącznie na dialogu między UE a poziomem krajowym.
21. Zwraca uwagę, że europejskie miasta i regiony nabrały rozmachu jako podmioty zaangażowane w kształtowanie polityki klimatycznej, i podkreśla, że w niektórych przypadkach poszły one dalej na szczeblu UE w porównaniu ze szczeblem krajowym, mianowicie dzięki takim ruchom jak Porozumienie Burmistrzów oraz inne skuteczne inicjatywy z udziałem szczebla lokalnego regionalnego. Wobec tego ponawia swój apel o prowadzenie funkcjonującego, pluralistycznego dialogu wielopoziomowego, który dąży do włączenia celów w dziedzinie klimatu do głównego nurtu polityki sektorowej.
22. Popiera inicjatywy i wysiłki Porozumienia Burmistrzów zmierzające do tego, by w działania Porozumienia lepiej włączyć stowarzyszenia burmistrzów na szczeblu niższym niż krajowy, sektorowym i tematycznym. Wnosi, by wzmacniano zakorzenienie i widoczność Porozumienia na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.
23. Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę włączenia KR-u do europejskiego Zarządu Politycznego Porozumienia Burmistrzów i jest gotowy zadbać o silniejsze powiązanie między zarządem Porozumienia na szczeblu UE a drugą izbą Porozumienia, aby zapewnić przedsięwzięciu polityczne wsparcie, promować Porozumienie i wspomagać dialog z organami krajowymi, a także zapewnić spójność reprezentacji władz lokalnych i regionalnych na szczeblu europejskim oraz udzielanego przez nie wsparcia - w sytuacji, w której istniejące mechanizmy działania już są dość skomplikowane dla większości z nich.
Zapewnienie władzom lokalnym i regionalnym narzędzi do urzeczywistnienia neutralności klimatycznej
24. Zaznacza, że zdaniem wielu samorządów lokalnych i regionalnych dostęp do informacji i finansowania w zakresie inicjatyw i projektów na rzecz klimatu nadal jest trudny. Trudności dotyczą następujących zagadnień:
- brak wiedzy na temat dostępnych środków finansowych i istniejących inicjatyw, które są najlepiej dopasowane do realizacji projektu danego miasta czy regionu,
- złożoność mechanizmów europejskich i krajowych i zamęt wokół różnych istniejących platform i inicjatyw,
- brak kompetencji technicznych na poziomie lokalnym, jeśli chodzi o stosowanie funduszy, zarządzanie nimi i ich monitorowanie,
- brak konkurencyjności z sektorem prywatnym w zakresie przyciągania i zatrzymywania ekspertów,
- niejednoznaczne sygnały wysyłane rynkowi społeczności energetycznych i lokalnych projektów,
- brak zdolności absorpcyjnej władz lokalnych i przedsiębiorstw.
25. Wyraża zaniepokojenie, że trudności, o których mowa powyżej, mogą wzbudzić wśród władz lokalnych i regionalnych niechęć do wdrażania lokalnych zielonych ładów i angażowania się na rzecz realizacji zobowiązań na 2030 r.
26. Zwraca się do Wspólnego Centrum Badawczego o przeprowadzenie badania w celu przyporządkowania (do poziomu 3 jednostek terytorialnych do celów statystycznych) zdolności absorpcyjnej władz lokalnych i regionalnych i przedsiębiorstw odnośnie do znaczącego nowego finansowania udostępnionego w ramach Zielonego Ładu i planu odbudowy oraz wyraża gotowość do wniesienia swojego przyczynku za pomocą narzędzi, jakie sam ma do dyspozycji, np. takich jak centra regionalne.
27. Ostrzega Komisję, że władze lokalne i regionalne znajdują się pod nadzwyczajną presją w związku z bieżącym zarządzaniem kryzysem zdrowotnym i jest im trudno przeznaczyć zasoby finansowe i ludzkie na inicjatywy i ścieżki działania w zakresie neutralności klimatycznej. Domaga się, aby przydzielono dostateczne zasoby w celu wsparcia władz lokalnych i regionalnych w podejmowaniu tego wyzwania w najbliższym dziesięcioleciu, biorąc pod uwagę pełny cykl życia projektów (w tym monitorowanie).
28. Zwraca uwagę na potrzebę ulepszenia zdolności władz lokalnych i regionalnych w zakresie wdrażania i na istotne znaczenie posiadania wystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników, zwłaszcza na szczeblu gminnym i na obszarach wiejskich. Należy systematycznie zapewniać niezbędną siłę roboczą w celu koordynacji licznych dziedzin pracy i obszarów odpowiedzialności związanych z realizacją celów działań w dziedzinie klimatu.
29. Z zadowoleniem przyjmuje Europejski Pakt na rzecz Klimatu i lokalne podejście przyjęte w ramach platformy sprawiedliwej transformacji jako zasadnicze narzędzia, obok innych istniejących inicjatyw, służące wspieraniu i przyspieszaniu transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Wzywa niemniej Komisję Europejską, by stworzyła - potencjalnie za pośrednictwem Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu - platformę patronacką, która będzie sprzyjała integracji i komplementarności wspomnianych narzędzi, ukierunkowywała dokonywany przez samorządy lokalne i regionalne wybór w zależności od ich cech charakterystycznych i zapewniała spójność, łatwy dostęp do informacji, brak konkurencji między poszczególnymi zobowiązaniami, a także uproszczenie i ujednolicenie (w miarę możliwości) dostępu do tych inicjatyw.
30. Apeluje do Komisji, aby dostrzegła, że rola władz lokalnych i regionalnych wykracza poza rolę innych podmiotów niepaństwowych, i wzywa do uznania tej specyfiki w ramach platformy patronackiej.
31. Popiera tworzenie lokalnych paktów na rzecz klimatu w celu zapewnienia, aby ścieżki działania na rzecz neutralności klimatycznej miały partycypacyjny charakter, były odpowiednio akceptowane i wspierane przez ludność, a także uwzględniały obawy i potrzeby europejskich obywateli.
32. Dostrzega, że ważną rolę do odegrania w tworzeniu właściwej dynamiki i przyspieszaniu transformacji energetycznej mają instytucje półformalne takie jak obywatelskie rady miejskie, lokalne organy doradcze czy wyłaniane w drodze losowania konwenty obywatelskie. Wnosi wobec tego, aby każda gmina licząca co najmniej 10 000 mieszkańców rozważyła utworzenie - w ramach swojej lokalnej struktury rządzenia - parlamentów obywatelskich, które będą przyglądały się konkretnym środkom służącym ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych i przystosowywaniu się do zmiany klimatu.
33. Podkreśla, że większość miast i regionów nie zna obecnego ani dawnego poziomu swoich emisji CO2, co utrudnia im ilościowe określenie własnych wysiłków i opracowanie skutecznych sposobów osiągnięcia neutralności klimatycznej. Nalega, aby Komisja ułatwiła zapewnienie niezbędnej pomocy technicznej i kompetencyjnej z myślą o wsparciu władz lokalnych i regionalnych w ocenie ich emisji, w szczególności poprzez pełne wykorzystanie lokalnych i regionalnych agencji energetycznych, władz lokalnych i regionalnych aktywnych w dziedzinie zmiany klimatu i innych właściwych partnerów. Zaleca się również włączenie "zarządcy ds. klimatu" do administracji lokalnej w celu promowania Paktu na rzecz Klimatu w gminie oraz koordynowania i wdrażania planów działania na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP). Z prac tego zarządcy mogłyby także korzystać mniejsze administracje.
34. W tym kontekście popiera opracowane przez Światowe Porozumienie Burmistrzów wspólne ramy sprawozdawczości jako krok w kierunku zharmonizowania głosów podmiotów lokalnych i regionalnych.
35. Ponawia swoje poparcie dla systemu wkładów ustalanych na poziomie regionalnym i lokalnym, który służyłby formalnemu uznaniu i monitorowaniu redukcji emisji dwutlenku węgla osiąganej przez miasta, władze lokalne i regiony na całym świecie, a także zachęcaniu ich do ograniczania tych emisji. Wnosi, aby Komisja Europejska podjęła z nim współpracę w celu zbadania, w jaki sposób plany działania na rzecz zrównoważonej energii i klimatu lub porównywalne plany mogłyby pełnić funkcję wkładów ustalanych na poziomie regionalnym i lokalnym stanowiących lokalne wkłady w realizację porozumienia paryskiego ONZ i jak można by te plany oficjalnie uznać za uzupełnienie wkładów ustalonych na poziomie krajowym.
36. Z radością wita inicjatywy "Race to Zero" [Wyścig do zerowej emisyjności] i "Race to Resilience" [Wyścig po odporność] podjęte na szczeblu globalnym 6 i wzywa UNFCCC, by współpracowała z nim i z innymi odpowiednimi partnerami z grupy władz lokalnych i gmin (LGMA) z myślą o formalnym uznaniu wkładu władz szczebla niższego niż krajowy w działania w dziedzinie klimatu oraz by ustanowiła osobny dialog z władzami szczebla niższego niż krajowy.
37. Zaznacza, że władze lokalne i regionalne mają szczególny potencjał w zakresie innowacji społecznych i technicznych w obszarze klimatu i często uczestniczą w projektach badawczych i innowacyjnych. Z myślą o tym, aby zapewnić pełne rozwinięcie i wykorzystanie tego potencjału jako narzędzia do znajdowania nowych rozwiązań na rzecz neutralności emisyjnej, wzywa Komisję, aby w pakiecie "Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc." zwróciła należytą uwagę na stworzenie elastycznych ram, które gwarantowałyby podejmowanie inicjatyw w zakresie innowacji i eksperymentowania na szczeblu lokalnym, co zaowocowałoby rozwiązaniami oddolnymi i ukierunkowanymi na konkretny obszar.
38. Podkreśla, że konieczne jest zapewnienie swobody wyboru ścieżki dekarbonizacji na poziomie lokalnym, z punktu widzenia technologii, strategii politycznych i demokracji; decyzje pochodzące z zewnątrz rodzą opór przed ich wdrażaniem.
Włączenie głosu władz lokalnych i regionalnych do obrad COP26
39. Uznaje, że chociaż wkłady ustalone na poziomie krajowym są podstawowym narzędziem służącym pociąganiu państw do odpowiedzialności, w redukcję emisji musi być zaangażowany szeroki ogół, aby można było stworzyć odporne i neutralne dla klimatu terytorium.
40. Podkreśla, że głos władz lokalnych i regionalnych stał się mocniejszy w międzynarodowych negocjacjach i inicjatywach dotyczących zmiany klimatu, i z zadowoleniem przyjmuje istniejące inicjatywy różnych sieci władz lokalnych i regionalnych takich jak CPMR, ICLEI, C40, Under2 Coalition, Regions4, Sojusz Klimatyczny (Climate Alliance), FEDARENE, Światowa Organizacja Zjednoczonych Miast i Władz Lokalnych czy Światowe Porozumienie Burmistrzów, jak również ich wkład w prace utworzonej przez UNFCCC platformy podmiotów niepaństwowych działających na rzecz klimatu (NAZCA).
41. Postrzega konferencję COP26 UNFCCC jako kluczowy moment dla ugruntowania pozycji UE na czele globalnych działań w dziedzinie klimatu i podkreśla, że trwające działania i zobowiązania podjęte przez regiony i miasta powinny odgrywać istotną rolę w przygotowaniach do COP26 i zyskać oficjalną widoczność podczas tej konferencji.
42. Wzywa podmioty globalne i europejskie do inwestowania w analizę dotyczącą płci i dane segregowane według kryterium płci, aby w pełni zrozumieć wpływ zmiany klimatu na wszystkie słabsze grupy społeczne, wdrożyć techniki sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci oraz zapewnić równy dostęp do reprezentacji w kształtowaniu polityki dla wszystkich płci i wszystkich szczebli. W związku z tym popiera apel o zwiększenie równowagi płci w delegacjach krajowych, a także w zespole kierowniczym wyższego szczebla COP26. Ponadto z zadowoleniem przyjmuje prace UNFCCC nad powiązaniem polityki równości płci z polityką przeciwdziałania zmianie klimatu 7 i wzywa Komisję Europejską do działania w tym samym kierunku.
43. Uważa deklarację z Edynburga w sprawie różnorodności biologicznej za najbardziej zdecydowany w historii dokument dotyczący uznania, zaangażowania i upodmiotowienia władz lokalnych i regionalnych we wszystkich procesach ONZ. Sugeruje, że podejście takie należy powielić i rozszerzyć na inne organy ONZ i wzywa naszych partnerów w UNFCCC do sporządzenia protokołu ustaleń z Europejskim Komitetem Regionów jako instytucjonalnym przedstawicielem europejskich miast i regionów.
44. Apeluje o nasilenie wielopoziomowego dialogu politycznego na temat łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej w sektorach, w których zarządzanie w znacznym stopniu angażuje władze lokalne i regionalne i w których kompetencje są już zdecentralizowane w różnych miejscach na świecie, a mianowicie w sektorach takich jak podaż energii i popyt na nią, transport, rolnictwo i budownictwo.
45. Nawołuje do wzmożenia wielopoziomowego dialogu politycznego na temat łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej w sektorach, w których działania w dziedzinie klimatu muszą uwzględniać inne kwestie środowiskowe, takie jak zachowanie różnorodności biologicznej czy problemy związane z produkcją żywności, czystą wodą, zrównoważonym rolnictwem i leśnictwem. Dotyczy to szczególnie strategii planowania przestrzennego w zakresie kompatybilności użytkowania gruntów, która w kluczowy sposób angażuje władze lokalne i regionalne, a także decyzji w sprawie wdrożenia strategii przyjmowanych przez Komisję i mających konsekwencje dla sektora rolnictwa, którym musi towarzyszyć ocena skutków pozwalająca oszacować ich wpływ.
46. Z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy Komisji Europejskiej i Porozumienia Burmistrzów, które mają pozwolić lepiej zaprezentować na zbliżających się konferencjach COP działania władz lokalnych i regionalnych i ich zaangażowanie w opracowywanie i wdrażanie polityki neutralnej dla klimatu oraz promować pozycję lidera w zakresie pionowej integracji działań w dziedzinie klimatu. W tym świetle wnosi, aby Komisja podjęła z nim współpracę w celu zorganizowania dnia tematycznego poświęconego lokalnym działaniom w dziedzinie klimatu w UE, który byłby okazją do uwypuklenia różnych inicjatyw UE.
47. Wzywa członków KR-u, aby organizowali w swoich społecznościach lokalne i regionalne konferencje COP przed COP26. Zmierzałyby one do poszerzenia świadomości społecznej na temat kryzysu klimatycznego, do zebrania zapatrywań obywateli i przedsiębiorstw na ich własne potrzeby oraz do zgromadzenia ich najlepszych praktyk, które mogłyby przyspieszyć zieloną transformację i osiągnięcie celów porozumienia paryskiego.
48. Przypomina, że UE postawiła sobie za cel, by odgrywać czołową rolę podczas negocjacji w ramach COP, i musi wobec tego przedsięwziąć skuteczne kroki w tym kierunku, co zakłada współtworzenie i współpracę z władzami lokalnymi i regionalnymi: w związku z tym wzywa UNFCCC, aby podjęła z nim współpracę w celu dalszego promowania pionierskich doświadczeń zebranych podczas lokalnych i regionalnych konferencji COP.
|
Bruksela, 1 lipca 2021 r. |
|
Apostolos TZITZIKOSTAS |
|
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów |
