Konkluzje Rady w sprawie technologii danych służących poprawie lepszego stanowienia prawa.

Konkluzje Rady w sprawie technologii danych służących poprawie "lepszego stanowienia prawa"
(2021/C 241/04)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
1.
UZNAJE, że proces odbudowy po skutkach pandemii COVID-19 stanowi wyzwanie gospodarcze i społeczne, przed którym stoi UE, i PRZYPOMINA, że aby sprostać temu wyzwaniu, ramy regulacyjne UE muszą być jak najbardziej konkurencyjne, skuteczne, wydajne, spójne, przewidywalne, sprzyjające innowacjom, dostosowane do przyszłych wymogów, zrównoważone i odporne 1 .
2.
DOSTRZEGA, że lepsze stanowienie prawa musi być ważnym punktem programu działań i musi przyjąć globalne i nadrzędne podejście, aby przyczynić się do wzrostu gospodarczego, konkurencyjności, dobrobytu społecznego oraz, między innymi, transformacji ekologicznej i cyfrowej w Unii oraz właściwego funkcjonowania jednolitego rynku.
3.
POWTARZA, że lepsze stanowienie prawa jest jednym z kluczowych czynników napędzających zrównoważony wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu, wspierając konkurencyjność i innowacje, umożliwiając cyfryzację i tworzenie miejsc pracy oraz zwiększając przejrzystość i wsparcie publiczne dla prawodawstwa UE; w tym względzie PRZYWOŁUJE konkluzje Rady z grudnia 2014 r. 2 , maja 2016 r. 3 , listopada 2018 r. 4 , listopada 2019 r. 5  oraz lutego i listopada 2020 r. 6 ; PRZYPOMINA o wspólnej odpowiedzialności Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w zakresie tworzenia prawodawstwa unijnego wysokiej jakości, co zostało uznane przez te trzy instytucje w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa 7 .
4.
UZNAJE, że UE i jej państwa członkowskie stoją w obliczu ciągłych, a czasem radykalnych zmian środowiskowych, technologicznych i społecznych oraz że prawodawstwo UE i procedury wspierające muszą być w stanie dostosować się do tych zmian i być przygotowane na nowe wyzwania.
5.
PODKREŚLA, że technologie danych mogą przyczyniać się do skuteczniejszych, wydajniejszych, mniej czasochłonnych i solidniejszych ocen skutków, ewaluacji i prognoz, wspierając wysokiej jakości elastyczne i mniej uciążliwe prawodawstwo.
6.
ODNOTOWUJE komunikat Komisji pt. "Lepsze stanowienie prawa: podsumowanie dotychczasowych osiągnięć i utrzymanie dalszego zaangażowania" z kwietnia 2019 r. 8 , w którym stwierdzono, że "narzędzia służące lepszemu stanowieniu prawa są stosowane w stale zmieniającym się świecie, w którym wyzwania polityczne i priorytety wciąż ewoluują. (...) W tym coraz bardziej skomplikowanym świecie niezwykle ważne jest, aby dobrze rozumieć skutki obejmujące wiele sektorów, a także być w stanie identyfikować możliwości synergii i wdrażać odpowiednie rozwiązania na wszystkich etapach pełnego cyklu kształtowania polityki, od ewaluacji po wdrażanie." 9 ; ponadto ODNOTOWUJE komunikat Komisji pt. "Sztuczna inteligencja dla Europy" z kwietnia 2018 r. 10 , "Europejską strategię w zakresie danych" z lutego 2020 r. 11 , Białą księgę w sprawie sztucznej inteligencji z lutego 2020 r. 12 , konkluzje Rady pt. "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" z czerwca 2020 r. 13 , a także wniosek dotyczący rozporządzenia ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt o sztucznej inteligencji) z kwietnia 2021 r. 14

Dostosowane do przyszłych wymogów i odporne prawodawstwo

7.
WSPIERA stałe zaangażowanie Komisji w tworzenie skutecznego, wydajnego, dostosowanego do przyszłych wymogów i neutralnego technologicznie prawodawstwa zgodnego z zasadami lepszego stanowienia prawa w celu promowania konkurencyjności i odporności gospodarki UE, dobrostanu społecznego i funkcjonowania jednolitego rynku, wzmocnienia pozycji UE jako lidera w transformacji ekologicznej i transformacji cyfrowej oraz poszanowania wartości Unii Europejskiej i zdolności przyszłych pokoleń do rozwoju.
8.
WZYWA Komisję, by wzmogła wysiłki na rzecz angażowania społeczeństwa i zainteresowanych stron, w szczególności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, w stosowanie zasady "najpierw myśl na małą skalę" w procesie decyzyjnym w celu zapewnienia, aby prawodawstwo UE było jasne, przynosiło spodziewane korzyści i nie stwarzało niepotrzebnych obciążeń, a jednocześnie było dostosowane do przyszłych wymogów i sprzyjało innowacjom; ODNOTOWUJE, że narzędzia cyfrowe mogą być pomocne w gromadzeniu i analizie wkładów zainteresowanych stron.

Podejmowanie decyzji oparte na dowodach

9.
ZAZNACZA, że solidny, oparty na dowodach proces decyzyjny jest jednym z kluczowych wymogów umożliwiających trafne przewidywanie potencjału i ryzyka związanych z powstającymi technologiami oraz reagowanie na zmianę klimatu.
10.
ODNOTOWUJE, że potrzebne są wiarygodne dane wysokiej jakości, gromadzone z czasem przez Komisję we współpracy z państwami członkowskimi, do celów ocen skutków, ewaluacji i prognoz na szczeblu UE; ZWRACA SIĘ do Komisji, aby poprawiła swoją zdolność do regularnego aktualizowania istniejących danych i do maksymalizowania otwartości i (ponownego) wykorzystywania tych danych do celów rzetelnego i opartego na dowodach procesu decyzyjnego.

Technologie danych wspierające lepsze stanowienie prawa

11.
ZWRACA SIĘ do Komisji i państw członkowskich, aby wykorzystywały technologie danych w celu wsparcia procesu legislacyjnego, w szczególności jakościowych i ilościowych aspektów ocen skutków, egzekwowania i przestrzegania przepisów, co przyczyni się do zidentyfikowania możliwości w zakresie zmniejszenia obciążeń w nowym i istniejącym prawodawstwie UE oraz będzie wspierać tworzenie bardziej neutralnego technologicznie, ukierunkowanego, dostosowanego do przyszłych wymogów prawodawstwa wysokiej jakości.
12.
UZNAJE, że technologie danych mogą przyczynić się do poprawy oceny ryzyka 15  i sprawić, by regulacje lepiej reagowały na szybko zmieniający się świat, a także lepiej odpowiadały potrzebom, postrzeganiu i oczekiwaniom obywateli, administracji i przedsiębiorstw.
13.
ZWRACA SIĘ do Komisji i państw członkowskich, aby przy posługiwaniu się technologiami danych, takimi jak sztuczna inteligencja, dążyły do stosowania podejścia ukierunkowanego na człowieka w odniesieniu do wartości i praw podstawowych UE, tak aby w jak największym stopniu zapewnić wykorzystanie wysokiej jakości źródeł danych i metod; aby formułowały i egzekwowały normy etyczne z należytym poszanowaniem podstawowych zasad, przy zapewnieniu bezpieczeństwa obywateli i spełnieniu ich uzasadnionych oczekiwań; oraz aby zarządzały ryzykiem związanym z ochroną, prywatnością i integralnością danych, aby zapewnić niedyskryminację i godność ludzką.
14.
UWYPUKLA znaczenie współpracy na szczeblach unijnym, krajowym i regionalnym w zakresie stosowania technologii danych w celu poprawy cyklu polityki UE, w tym etapu wdrażania, co przyczyni się do wysiłków Unii Europejskiej ukierunkowanych na zajęcie pozycji światowego lidera w gospodarce opartej na danych.
15.
WZYWA DO utworzenia wspólnych europejskich przestrzeni danych, o czym mowa w komunikacie Komisji pt. "Europejska strategia w zakresie danych" z lutego 2020 r. 16 , które to przestrzenie powinny być proste i opierać się na interoperacyjnych narzędziach w celu zapewnienia szybkiego i skutecznego wdrażania oraz umożliwiać, w miarę możliwości i stosownie do przypadku, łączenie i udostępnianie danych przez państwa członkowskie w celu poprawy wykorzystania narzędzi lepszego stanowienia prawa, a jednocześnie zapewniać kompleksowe bezpieczeństwo i ochronę danych zgodnie z prawem UE.
16.
ZAZNACZA, że informacje z sektora publicznego powinny być publicznie dostępne zawsze, gdy jest to możliwe i właściwe, aby wspierać przejrzystość i ponowne wykorzystywanie danych, zgodnie z dyrektywą w sprawie otwartych danych 17  i rozporządzeniem o ochronie danych 18 , zwłaszcza w celu poprawy ocen skutków, ewaluacji i prognoz na szczeblu UE.
17.
WZYWA DO wspólnych wysiłków na rzecz zwiększenia odporności Europy oraz opracowania lepszych strategii politycznych i bardziej dostosowanych do przyszłych wymogów, sprzyjających innowacjom, przewidywalnych, spójnych i skutecznych ram regulacyjnych umożliwiających osiągnięcie konkretnych rezultatów, zwłaszcza w zakresie odbudowy gospodarczej i społecznej po pandemii COVID-19.
18.
WZYWA Komisję, aby uwzględniła wykorzystanie technologii danych w Zestawie instrumentów służących lepszemu stanowieniu prawa w celu wspierania etapów stanowienia prawa, od ocen skutków po działania w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (REFIT).
19.
ZWRACA SIĘ do Komisji i państw członkowskich, aby na szczeblu UE wspólnie, przy należytym uwzględnieniu ogólnych ram lepszego stanowienia prawa, rozważyły, w jaki sposób promować wykorzystanie technologii danych wspierających oparte na danych, domyślnie cyfrowe prawodawstwo wysokiej jakości.
1 13026/20.
2 16000/14.
3 95/80/16.
4 14137/18.
5 14656/19.
6 6232/20 i 13026/20.
7 Porozumienie międzyinstytucjonalne pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej a Komisją Europejską w sprawie lepszego stanowienia prawa (motyw 2).
8 8648/19 + ADD 1.
9 S. 4 akapit pierwszy.
10 8507/18 + ADD 1.
11 6250/20.
12 6266/20.
13 8711/20.
14 ST 8115/21 + ADD 1-5.
15 Zestaw instrumentów służących lepszemu stanowieniu prawa, narzędzie nr 15.
16 6250/20.
17 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie otwartych danych i ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.U. L 172 z 26.6.2019, s. 56).
18 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024