Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków kryptoaktywów i zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937[COM(2020) 593 final - 2020/0265 (COD)] - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru[COM(2020) 594 final - 2020/0267 (COD)].

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
"Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków kryptoaktywów i zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937"

[COM(2020) 593 final - 2020/0265 (COD)]

"Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru"

[COM(2020) 594 final - 2020/0267 (COD)]

(2021/C 155/05)

(Dz.U.UE C z dnia 30 kwietnia 2021 r.)

Sprawozdawca: Giuseppe GUERINI

Wniosek o konsultację Parlament Europejski, 13.11.2020

Rada Unii Europejskiej, 18.11.2020

Podstawa prawna Art. 114 i 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Sekcja odpowiedzialna Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej
Data przyjęcia przez sekcję 12.2.2021
Data przyjęcia na sesji plenarnej 24.2.2021
Sesja plenarna nr 558
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) 235/1/8
1.
Wnioski i zalecenia
1.1.
EKES popiera obydwie inicjatywy Komisji Europejskiej odnoszące się do wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów i zmieniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 1  z jednej strony oraz wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT) z drugiej strony.
1.2.
EKES uważa, że interwencja Komisji jest konieczna i pilna, aby zapewnić opracowanie kompleksowych przepisów dotyczących coraz powszechniejszego zjawiska technologicznego, które jest coraz częściej wykorzystywane w praktyce, a także stale ewoluuje i szybko się zmienia.
1.3.
W związku z tym EKES popiera użyteczność wdrożenia w krótkoterminowej perspektywie różnych przewidzianych przez Komisję środków dostosowujących przepisy prawa i niezbędnych do zmodernizowania usług finansowych, uwzględniając również ochronę konsumentów i zasady ostrożnościowe.
1.4.
Jednym z powodów pilności europejskiej interwencji jest fakt, że niektóre państwa członkowskie przyjęły w ostatnich miesiącach krajowe instrumenty regulacyjne, zarówno w formie działań ustawodawczych, jak i zaleceń i wytycznych wydanych przez branżowe organy regulacyjne. Istnieje ryzyko, że działania te doprowadzą do stworzenia fragmentarycznych ram regulacyjnych, co zagrozi konsolidacji rynku wewnętrznego i zwiększy koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez przedsiębiorstwa.
1.5.
W związku z tym EKES popiera cele realizowane przez Komisję w zakresie jednolitych ram regulacyjnych, którymi są: i) ochrona końcowych użytkowników finansów cyfrowych; ii) ochrona stabilności finansowej; iii) ochrona integralności sektora finansowego UE; iv) zagwarantowanie równych warunków dla różnych podmiotów systemu gospodarczego i finansowego.
1.6.
EKES popiera również cel, którym jest zapewnienie, że emitenci globalnej stabilnej kryptowaluty (stablecoins) będą podlegać bardziej rygorystycznym wymogom w zakresie kapitału, praw inwestorów i nadzoru, biorąc pod uwagę ewentualne systemowe znaczenie tych instrumentów.
1.7.
EKES ma nadzieję na podjęcie konkretnych działań sprzyjających propagowaniu właściwych informacji i wspieraniu świadomości konsumentów i drobnych inwestorów, aby zmniejszyć asymetrię informacyjną, która może szczególnie negatywnie na nich wpłynąć w kwestiach poruszanych w niniejszej opinii, ponieważ są one nowe i w wysokim stopniu techniczne.
1.8.
EKES zaleca zwrócenie szczególnej uwagi na kontrole poprzedzające wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności omówione we wnioskach, których dotyczy niniejsza opinia, zwłaszcza w odniesieniu do wiarygodności podmiotów otrzymujących zezwolenie, w celu uniknięcia negatywnych skutków oportunistycznych i szkodliwych zachowań.
1.9.
Nie istnieje jeszcze taki poziom standaryzacji i interoperacyjności technologii DLT, który mógłby zapewnić bezpieczną ocenę stopnia niezawodności technologicznej i odporności cybernetycznej infrastruktury stosowanej przez operatorów. Dlatego też EKES zaleca, by w miarę możliwości wyjaśniono system regulacyjny, który ma być stosowany do tych nieustannie zmieniających się instrumentów, gdyż zmiana ich charakteru może wymagać zastosowania innych przepisów prawnych.
1.10.
Biorąc pod uwagę wciąż występujące zagrożenia technologiczne, EKES z zaufaniem odnosi się do systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru. Za pomocą systemu pilotażowego stwarza się bowiem przestrzeń do prowadzenia doświadczeń w kontrolowanym środowisku, które pozwala na tymczasowe odstępstwa od obowiązujących przepisów, dając organom regulacyjnym i podmiotom możliwość stopniowego zdobywania doświadczenia w stosowaniu technologii rozproszonego rejestru w infrastrukturach rynkowych w celu ochrony integralności samego rynku i stabilności finansowej.
1.11.
Chociaż propozycja systemu pilotażowego jest mile widziana, EKES uważa, że 5-letni termin na złożenie Komisji sprawozdania przez ESMA jest zbyt długi w stosunku do tempa rozwoju technologii finansów cyfrowych. Podkreśla również, że warto byłoby zwrócić uwagę na zasady wyjścia z pilotażowego systemu eksperymentowania w celu zapewnienia ochrony użytkownikom uczestniczącym w tym etapie.
1.12.
Wreszcie, jeśli chodzi o stosowanie rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCA), EKES jest bardzo zaniepokojony systemem przejściowym przewidującym stałe zwolnienie z przestrzegania jego wymogów w przypadku tych kryptoaktywów, które znajdowały się już na rynku przed jego wejściem w życie. Może to prowadzić do pewnego rodzaju zwolnienia regulacyjnego już wyemitowanych kryptoaktywów, stanowiąc odstępstwo od zasady sprawiedliwego traktowania, która mówi: "takie samo ryzyko, taka sama działalność, takie samo traktowanie".
2.
Wnioski Komisji
2.1.
Niniejsza opinia dotyczy dwóch inicjatyw Komisji Europejskiej: i) wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów, zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937; ii) wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT). Wnioski te stanowią część pakietu interwencji Komisji, który obejmuje komunikat w sprawie strategii dla UE w zakresie finansów cyfrowych oraz wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (DORA), będące przedmiotem opinii EKES-u "Strategia dla UE w zakresie finansów cyfrowych" 2  i "Operacyjna odporność cyfrowa" 3 .
2.2.
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie rynków kryptoaktywów (zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937)
2.2.1.
Rozporządzenie MiCA ma na celu zagwarantowanie pewności prawa odnośnie do kryptoaktywów nieobjętych obowiązującym prawodawstwem UE oraz ustanowienie jednolitych zasad dla emitentów kryptoaktywów i dostawców powiązanych usług (Virtual Asset Service Providers VASP - dostawców usług w zakresie kryptoaktywów). Zmierza ono do zastąpienia istniejących ram krajowych, które obecnie nie wchodzą w zakres obowiązującego prawodawstwa europejskiego, a tym samym zapewni pożądane równe warunki działania.
2.2.2.
Jako uzasadnienie swojego wniosku Komisja podkreśliła potrzebę przyjęcia "wspólnego podejścia z państwami członkowskimi do kryptowalut w celu zapewnienia, abyśmy wiedzieli, w jaki sposób najlepiej można wykorzystać możliwości, jakie dają kryptowaluty, a także zaradzić nowym zagrożeniom, jakie mogą one stwarzać".
2.2.3.
Wniosek służy realizacji czterech celów, którymi są: (i) zapewnienie pewności prawa; (ii) wspieranie innowacyjności w sektorze o dużym potencjale; (iii) zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów oraz integralności rynku; (iv) zapewnienie stabilności finansowej.
2.2.4.
Wniosek dotyczy nie tylko podmiotów emitujących kryptoaktywa, lecz również przedsiębiorstw świadczących usługi związane z tymi instrumentami, takich jak np. przedsiębiorstwa przechowujące kryptoaktywa klientów, podmioty, które umożliwiają klientom zakup lub sprzedaż kryptowalut za pieniądze, oraz przedsiębiorstwa prowadzące platformy obrotu. Z tego powodu wprowadzone zabezpieczenia obejmują wymogi kapitałowe, wymogi w zakresie zarządzania i prawa inwestorów wobec emitenta.
2.2.5.
Podmioty emitujące będą podlegać surowszym wymogom zwłaszcza w przypadku, gdy niektórym tokenom powiązanym z aktywami i tokenom będącym pieniądzem elektronicznym zostanie przypisane istotne znaczenie, tak że zostaną uznane za "znaczące" (pod względem wielkości, równowartości, liczby klientów, tak że będą wchodzić w zakres tzw. globalnych stabilnych kryptowalut).
2.2.6.
Biorąc zatem pod uwagę realną możliwość, że stabilna kryptowaluta stanie się w przyszłości powszechnie akceptowanym instrumentem o charakterze systemowym, wniosek Komisji zawiera także zabezpieczenia mające na celu przeciwdziałanie potencjalnym zagrożeniom dla stabilności finansowej i uporządkowanej polityki pieniężnej, które mogą się pojawić w związku ze stabilnymi kryptowalutami.
2.2.7.
Instrumenty te to kryptoaktywa, które na przykład w przeciwieństwie do dobrze znanych bitcoinów mają stosunkowo stabilną cenę, ponieważ są powiązane z równie stabilnym środkiem wymiany (tj. walutą instytucjonalną) i mogą w związku z tym stać się w najbliższej przyszłości bardzo powszechnymi systemami płatności i inwestowania.
2.2.8.
W tytule II uregulowano emisje kryptoaktywów innych niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące pieniądzem elektronicznym oraz wprowadzanie ich do obrotu publicznego. Wskazano w nim, że emitent powinien być uprawniony do oferowania takich kryptoaktywów w obrocie publicznym lub do ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na platformie obrotu takimi kryptoaktywami, jeżeli spełnia: i) wymogi określone w art. 4, takie jak obowiązek, aby emitent był ustanowiony jako osoba prawna; ii) obowiązek przygotowania dokumentu informacyjnego, tzw. white paper, dotyczącego kryptoaktywów (art. 5); iii) obowiązek zgłoszenia takiego dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywów właściwym organom oraz jego opublikowania (art. 7 i 8).
2.2.9.
Publikacja dokumentu informacyjnego dotyczącego kryptoaktywów nie jest obowiązkowa w przypadku, gdy wartość emisji kryptoaktywów wynosi poniżej 1 mln euro w okresie 12 miesięcy, co pozwala uniknąć nadmiernych obciążeń administracyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
2.2.10.
Komisja proponuje również, aby obecna definicja "instrumentów finansowych" - w której określa się zakres stosowania dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) - obejmowała instrumenty finansowe oparte na DLT oraz utworzenie specjalnego systemu dla kryptoaktywów nieobjętych obowiązującymi przepisami dotyczącymi usług finansowych, a także tokenów będących pieniądzem elektronicznym.
2.2.11.
Rozporządzenie koncentruje się również na emisji kryptoaktywów (lub tokenów) przez podmioty, które zamierzają działać na jednolitym rynku europejskim i które będą musiały dostosować się do:
wymogów dotyczących przejrzystości i ujawniania informacji w odniesieniu do emisji tokenów i dopuszczania ich do obrotu,
systemu udzielania zezwoleń dostawcom usług w zakresie stabilnej kryptowaluty oraz jej emitentom, a także sprawowania nad nimi nadzoru,
wymogów dotyczących działalności, organizacji i zasad zarządzania w odniesieniu do emitentów stabilnej kryptowaluty (tutaj także należy zauważyć, że nie tylko powiązanej z innymi odpowiednimi tokenami, tj. zasadniczo tokenów użytkowych) i dostawców usług,
przepisów dotyczących ochrony konsumentów w zakresie emisji kryptoaktywów, obrotu kryptoaktywami i przechowywania kryptoaktywów;
środków zapobiegania nadużyciom na rynku w celu zapewnienia integralności rynku kryptoaktywów.
2.3.
Wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT)
2.3.1.
Wniosek dotyczący systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na DLT zakłada cztery główne cele: (i) pewność prawa; (ii) wspieranie innowacyjności, usuwania przeszkód utrudniających wykorzystywanie nowych technologii DLT w sektorze finansowym; (iii) propagowanie ochrony konsumentów i inwestorów oraz integralności rynku; (iv) zapewnienie stabilności finansowej.
2.3.2.
Z myślą o realizacji tych celów system pilotażowy wprowadza odpowiednie środki ochrony, na przykład poprzez ograniczenie rodzajów zbywalnych instrumentów finansowych, wraz z przepisami służącymi w szczególności zapewnieniu stabilności finansowej oraz ochrony konsumentów i inwestorów.
2.3.3.
Wprowadzając system pilotażowy umożliwiający eksperymentalne stosowanie infrastruktur rynkowych opartych na DLT, wniosek dotyczący rozporządzenia ma na celu umożliwienie przedsiębiorstwom w UE wykorzystania w pełni potencjału obecnych ram, co zapewni organom nadzorczym i prawodawcom możliwość zidentyfikowania przeszkód w przepisach, a organom regulacyjnym oraz samym przedsiębiorstwom - stopniowe zdobycie wartościowej wiedzy na temat zastosowań DLT.
2.3.4.
Właśnie z tych powodów oraz ze względu na potrzebę stopniowego wprowadzania, system pilotażowy należy uznać za najodpowiedniejsze narzędzie do osiągnięcia wyznaczonych celów, ponieważ brak jest aktualnie wystarczających dowodów przemawiających za wprowadzeniem poważniejszych i szerzej zakrojonych trwałych zmian.
2.3.5.
Celem wniosku jest zapewnienie pewności prawa i elastyczności uczestnikom rynku zainteresowanym korzystaniem z infrastruktury rynkowej opartej na DLT poprzez ustanowienie jednolitych wymogów dotyczących korzystania z takiej infrastruktury. Zezwolenia udzielane na podstawie omawianego rozporządzenia umożliwiłyby ponadto uczestnikom rynku korzystanie z infrastruktury rynkowej opartej na DLT i świadczenie usług we wszystkich państwach członkowskich w ramach odpowiedniego systemu nadzoru.
2.3.6.
W szczególności w art. 1 określono przedmiot i zakres stosowania wniosku, natomiast w art. 2 zawarto wykaz najważniejszych terminów i definicji, w tym m.in. definicje następujących pojęć: "infrastruktura rynkowa oparta na DLT", "wielostronna platforma obrotu oparta na DLT" lub "MTF oparta na DLT", "system rozrachunku papierów wartościowych oparty na DLT" oraz "zbywalne papiery wartościowe obsługiwane przez DLT".
2.3.7.
W art. 3 opisano ograniczenia związane ze zbywalnymi papierami wartościowymi obsługiwanymi przez DLT, które mogą zostać dopuszczone do obrotu w ramach infrastruktur rynkowych opartych na DLT lub które mogą być rejestrowane przez te infrastruktury. Jeżeli chodzi o akcje lub udziały, kapitalizacja rynkowa lub wstępna kapitalizacja rynkowa emitenta zbywalnych papierów wartościowych obsługiwanych przez DLT nie powinna przekraczać 200 mln euro; jeżeli chodzi o obligacje państwowe inne niż obligacje skarbowe, obligacje zabezpieczone i obligacje korporacyjne, próg wynosi 500 mln euro. Infrastruktury rynkowe oparte na DLT nie powinny dopuszczać do obrotu ani rejestrować obligacji skarbowych.
2.3.8.
W art. 4 ustanowiono wymogi dla DLT, które odpowiadają wymogom dla MTF zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE 4  i w których wyszczególniono zwolnienia dopuszczalne na mocy niniejszego rozporządzenia. W art. 7 i 8 przedstawiono procedurę udzielania specjalnego zezwolenia na prowadzenie, odpowiednio, MTF opartej na DLT i systemu rozrachunku papierów wartościowych opartego na DLT, a także szczegółowo omówiono informacje, jakie należy przekazać właściwemu organowi. Art. 9 jest poświęcony współpracy między infrastrukturą rynkową opartą na DLT, właściwymi organami i ESMA. Zgodnie z art. 10 ESMA jest zobowiązana do przekazania Komisji szczegółowego sprawozdania dotyczącego systemu pilotażowego najpóźniej po upływie okresu pięciu lat.
3.
Uwagi ogólne i szczegółowe
3.1.
EKES podziela cele określone przez Komisję Europejską, a poprzez niniejszą opinię wyraża poparcie dla użyteczności i znaczenia wdrożenia, do końca pierwszej połowy 2022 roku, różnych przewidzianych środków dostosowujących przepisy prawa i niezbędnych do zmodernizowania usług finansowych, z jednoczesnym uwzględnieniem ochrony konsumentów i integralności rynku.
3.2.
Wnioski ustawodawcze mają szczególnie na celu zagwarantowanie pewności prawa co do tego, w jaki sposób w świetle regulacji traktowane są kryptoaktywa. Jasność ram regulacyjnych mających zastosowanie do wszystkich rodzajów kryptoaktywów, a także do wszystkich podmiotów świadczących związane z nimi usługi jest warunkiem niezbędnym do stworzenia innowacyjnych rozwiązań wnoszących na tym rynku wartość dodaną. W szczególności wybór rozporządzenia zamiast dyrektywy przyczynia się do osiągnięcia odpowiedniej jednolitości treści i stosowania nowych przepisów na rynku wewnętrznym.
3.3.
EKES stwierdza, że działanie legislacyjne Komisji było długo oczekiwane, w związku z czym pragnie podkreślić, jak bardzo jest ono obecnie konieczne i pilne, aby zapewnić opracowanie kompleksowych przepisów dotyczących zjawiska technologicznego, które stale ewoluuje i szybko się zmienia.
3.4.
EKES uważa, że przewidziane środki są użyteczne dla: i) ochrony końcowych użytkowników finansów cyfrowych; ii) ochrony stabilności finansowej; iii) ochrony integralności sektora finansowego UE; iv) zagwarantowania równych warunków dla różnych podmiotów systemu gospodarczego i finansowego.
3.5.
EKES podziela i popiera wniosek, który ma na celu zagwarantowanie, że emitenci znaczących aktywów kryptograficznych, zwanych globalną stabilną kryptowalutą (stablecoin), będą podlegać bardziej rygorystycznym wymogom w zakresie kapitału, praw inwestorów i nadzoru. Konieczność interwencji w zakresie regulacji jest niezbędna, aby uniknąć powstawania przepływów pieniężnych niezależnych od działań nadzorczych banków centralnych, organów tego sektora i instytucji demokratycznych.
3.6.
EKES z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wysiłki Komisji w zakresie systematyzacji zmierzające do zdefiniowania pojęć kryptoaktywów i technologii rozproszonego rejestru obejmują różne rodzaje kryptoaktywów, dzięki czemu definicje są adekwatne do możliwego rozwoju technologii i przyszłych rynków.
3.7.
EKES uważa jednak, że można by osiągnąć większą jasność poprzez opracowanie bardziej szczegółowych specyfikacji dotyczących różnych podkategorii kryptoaktywów i zakresu ich stosowania. W ten sposób można by uniknąć ryzyka błędnej interpretacji odnośnie do traktowania rodzajów kryptoaktywów należących do pozostałej kategorii "inne niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące pieniądzem elektronicznym".
3.8.
EKES aprobuje staranne unikanie we wniosku dotyczącym rozporządzenia powielania przepisów, czego wyrazem są wyłączenia z zakresu jego stosowania wspomniane w art. 2 ust. 2. Środki te są odpowiednie i istotne, gdyż konieczne wydaje się uniknięcie nakładania się wymogów i powielania przepisów MiCA oraz, na przykład, dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID).
3.9.
Systemy regulacyjne nie mogą być bowiem ze sobą sprzeczne, ponieważ zwiększyłoby to niepewność regulacyjną, generując nadmierne koszty przestrzegania przepisów i obciążenia dla operatorów, co mogłoby zahamować innowacje. Aby wyraźnie oddzielić od siebie te dwie dziedziny, a tym samym zagwarantować niezbędną pewność prawa, należy opracować definicję tokenów o cechach papierów wartościowych, zapewniając jednocześnie jasne wytyczne dotyczące cech charakterystycznych kryptoaktywu, który kwalifikuje się jako instrument finansowy.
3.10.
Z powyższych powodów EKES docenia zaangażowanie instytucjonalne i wiedzę operacyjną EUNB 5  i ESMA 6  zarówno na etapie poprzedzającym publikację wniosków stanowiących przedmiot niniejszej opinii, jak i w odniesieniu do oczekiwanej współpracy administracyjnej między tymi europejskimi organami sektorowymi a właściwymi organami krajowymi na etapie wdrażania nowych przepisów.
3.11.
Decydując się na ograniczenie stosowania wniosku zasadniczo do tokenów użytkowych i stabilnej kryptowaluty, Komisja ogranicza interwencję regulacyjną do aktywów innych niż instrumenty finansowe i produkty inwestycyjne, które można określić jako "cyfrowe odwzorowanie" praw wynikających z inwestycji i działalności gospodarczej, zarządzanych przy użyciu technologii opartych na rozproszonych rejestrach. W ten sposób tokeny lub kryptoaktywa muszą być powiązane z konkretnymi papierami wartościowymi, wówczas będą mniej narażone na ryzyko oportunistycznego wykorzystania, które mogłoby prowadzić do gromadzenia oszczędności bez niezbędnej ochrony inwestorów.
3.12.
EKES uważa de facto, że konieczna jest jaśniejsza klasyfikacja tokenów hybrydowych. Niektóre kryptoaktywa po fazie emisji mogą pełnić bowiem różne funkcje, zmieniając charakter we wcześniej ustalonych warunkach. Niezbędne jest zatem wyjaśnienie systemu regulacyjnego, który ma być stosowany do takich rozwijających się instrumentów hybrydowych, ponieważ zmiana charakteru może wymagać stosowania innych przepisów prawnych.
3.13.
EKES popiera również działania UE mające na celu usunięcie potencjalnych przeszkód dla innowacji możliwych dzięki nowym technologiom cyfrowym, które to przeszkody wynikają z przepisów dotyczących usług finansowych, które nie zawsze ewoluują w tym samym tempie, w jakim pojawiają się innowacje technologiczne.
3.14.
Wśród innowacji, które wnoszą przełomowy potencjał dla sektora finansowego i monetarnego, z pewnością szczególną uwagę należy zwrócić na technologię rozproszonego rejestru (DLT), do której zalicza się np. znana technologia łańcuchów bloków (blockchain), stanowiąca infrastrukturę, na której opiera się sukces bitcoinów i innych form kryptoaktywów.
3.15.
EKES uważa, że UE jest w stanie zapewnić skuteczne stosowanie istniejących przepisów w nowym kontekście dzięki proponowanym zmianom w celu dostosowania dyrektywy (UE) 2019/1937. Regulacje europejskie mogą również zapewnić bezpieczny rozwój nowych ram regulacyjnych, takich jak te, o których mowa we wniosku dotyczącym rozporządzenia w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru.
3.16.
Interwencje te muszą zapewniać przejrzystość przepisów i umożliwić instytucjonalnemu sektorowi finansowemu osiągnięcie większej wydajności dzięki szerszemu zastosowaniu technologii rozproszonego rejestru (Distributed Ledger Technology - DLT), również w celu reagowania na czasami niekontrolowane rozprzestrzenianie się alternatywnych kryptowalut lub systemów płatności opracowanych przez operatorów, którzy wymykają się przepisom.
3.17.
Jednym z powodów pilności europejskiej interwencji jest fakt, że niektóre państwa członkowskie zaczęły przyjmować instrumenty regulacyjne, zarówno w formie działań ustawodawczych, jak i zaleceń i wytycznych organów lub instytucji wydających pomocnicze akty regulacyjne, takich jak banki centralne lub organy nadzoru i kontroli rynku finansowego.
3.18.
Mimo że zasadniczo wynikają z tych samych powodów i służą tym samym celom, działania te grożą stworzeniem fragmentarycznych i niejednorodnych ram prawnych na rynku wewnętrznym. Z drugiej strony, niektóre państwa do tej pory nie podjęły żadnej inicjatywy, co przyczyniło się do powstania niejednorodnej i fragmentarycznej sytuacji prawnej, w której współistnieje zróżnicowanie interwencji regulacyjnych i ich brak.
3.19.
EKES jest zdania, że interpretacja rozporządzenia i decyzje podejmowane przez właściwe organy krajowe w procesie udzielania zezwoleń powinny być ze sobą jak najbardziej spójne, aby można było zagwarantować równe warunki działania i uniknąć arbitrażu regulacyjnego między państwami członkowskimi, oraz że należy rozważyć możliwość stosowania przez upoważnione podmioty systemu przenoszenia zezwoleń w całej UE.
3.20.
W tej perspektywie EKES popiera decyzję Komisji, by interweniować za pomocą konkretnego rozporządzenia mającego na celu zagwarantowanie jednolitości i jednoczesnego wprowadzenia regulacji powstających w Europie ze względu na fakt, że jednolita i zharmonizowana regulacja jest z pewnością bardziej skuteczna niż szereg interwencji krajowych, zgodnie z zasadą pomocniczości ustanowioną w traktatach.
3.21.
EKES wyraża zadowolenie z faktu że głównym celem proponowanego rozporządzenia jest przejrzystość informacji i ustanowienie odpowiedniego systemu zezwoleń. Ramy regulacyjne istniejące przed opracowaniem rozpatrywanych wniosków nie przewidywały bowiem systemu zezwoleń dla działalności opartych na technologii DLT, ani też skutecznego nadzoru nad ich prowadzeniem.
3.22.
EKES ma nadzieję na podjęcie konkretnych działań sprzyjających propagowaniu właściwych informacji i wspieraniu świadomości konsumentów i drobnych inwestorów w zakresie obecnie zatwierdzanych nowych przepisów, aby znane było zarówno ryzyko, jak i korzyści i możliwości związane z nowymi technologiami stosowanymi w sektorze finansowym i inwestycyjnym. Ma to na celu zmniejszenie asymetrii informacyjnej, która jest obecnie charakterystyczna dla sektora finansowego i grozi nałożeniem znacznych i nieproporcjonalnych obciążeń na konsumentów i drobnych oszczędzających w odniesieniu do zagadnień stanowiących przedmiot niniejszej opinii, które są nowe i niełatwe do zrozumienia ze względu na ich swoiście techniczny charakter.
3.23.
EKES zaleca zwrócenie szczególnej uwagi na kontrole poprzedzające wydawanie zezwoleń, zwłaszcza w odniesieniu do wiarygodności rynkowej podmiotów uzyskujących zezwolenia, aby uniknąć oportunistycznych i szkodliwych zachowań.
3.24.
Obecnie zdaje się nie istnieć jeszcze bowiem taki poziom standaryzacji i interoperacyjności technologii DLT, który mógłby zapewnić bezpieczną ocenę stopnia niezawodności technologicznej i odporności cybernetycznej infrastruktury stosowanej przez operatorów. Należy zatem zadbać o zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów.
3.25.
EKES ma nadzieję, że zostanie osiągnięty konkretny postęp w kwestii operacyjnej odporności cyfrowej, która jest przedmiotem szczegółowego wniosku dotyczącego rozporządzenia DORA, stanowiącego część pakietu interwencji w zakresie finansów cyfrowych, który odnosi się do krytycznych aspektów sygnalizowanych przez sektor finansowy i ma na celu stworzenie przejrzystych przepisów dotyczących zagrożeń związanych z technologiami informacyjno-komuni- kacyjnymi ("ICT") oraz ograniczenie złożoności tych przepisów i zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw, jak podkreślono w opinii EKES-u "Operacyjna odporność cyfrowa" 7 .
3.26.
Mając na uwadze powyższe, EKES z ufnością odnosi się do wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru, w którym Komisja analizuje infrastruktury rynkowe, które mają umożliwić obrót i rozliczanie transakcji instrumentami finansowymi w postaci kryptoaktywów, a także szczegółowo określa wymogi i warunki wstępne dla uzyskania specjalnego zezwolenia na zarządzanie wielostronną platformą obrotu opartą na DLT oraz stwarza dla tych wymogów ramy prawne dotyczące nadzoru przez branżowe organy regulacyjne.
3.27.
Ponadto, poprzez system pilotażowy umożliwia się działanie z zastosowaniem podejścia zwanego piaskownicą regulacyjną (środowiska testowego - ang. "sandbox"), stwarzając przestrzeń do prowadzenia doświadczeń w kontrolowanym środowisku, które pozwala na tymczasowe odstępstwa od obowiązujących przepisów Takie podejście pozwoli organom regulacyjnym i podmiotom na zdobycie doświadczenia w stosowaniu technologii rozproszonego rejestru w infrastrukturach rynkowych, zapewniając czas potrzebny do odpowiedniego zarządzania ryzykiem dla inwestorów, integralnością rynku i stabilnością finansową.
3.28.
System pilotażowy (tj. piaskownica regulacyjna - środowisko testowe) umożliwi zatem zastosowanie podejścia empirycznego opartego na konkretnych i tymczasowych eksperymentalnych rozwiązaniach, aby na późniejszym etapie i w świetle zdobytego doświadczenia dostosować ramy prawne w sposób bardziej zasadniczy, a jednocześnie nie zakłócać toczącego się procesu wprowadzania i pełnego rozwoju technologii rozproszonego rejestru oraz innowacji, jakie mogą wynikać z wykorzystywania tej technologii. Szczególną uwagę należy zwrócić na etap wyjścia z pilotażowego systemu eksperymentowania w celu zapewnienia ochrony użytkownikom i podmiotom, które wzięły udział w eksperymencie.
3.29.
Chociaż propozycja Komisji dotycząca systemu pilotażowego jest mile widziana, EKES uważa, że 5-letni termin na złożenie Komisji sprawozdania przez ESMA jest zbyt długi w stosunku do tempa rozwoju technologii finansów cyfrowych.
3.30.
Ponadto należy rozważyć możliwość zakończenia systemu pilotażowego w następstwie sprawozdania ESMA poprzez stopniowe wycofywanie (phasing out), które umożliwiłoby operatorom stopniowe porzucenie systemu pilotażowego i odzyskanie w jak największym stopniu kosztów poniesionych w związku z eksperymentowaniem. EKES sądzi ponadto, że model systemu pilotażowego można by zastosować również w celu uznania roli, jaką odgrywają firmy inwestycyjne i banki prowadzące działalność związaną z funkcjonowaniem infrastruktury DLT w zakresie obrotu papierami wartościowymi, ich przechowywania oraz administrowania nimi.
3.31.
Wreszcie, jeśli chodzi o ogólne stosowanie MiCA, EKES nie może powstrzymać się przed wyrażeniem silnego zaniepokojenia zastosowaniem systemu przejściowego, który przewiduje stałe wyłączenie z przestrzegania przepisów MiCA kryptoaktywów występujących już na rynku przed wejściem w życie rozporządzenia, należących do pozostałej kategorii "inne niż tokeny powiązane z aktywami i tokeny będące pieniądzem elektronicznym" (art. 123).
3.32.
EKES wzywa zatem, aby możliwość objęcia już emitowanych kryptoaktywów stałym wyłączeniem poddano wnikliwej analizie, tak by nie podważać zasady sprawiedliwego traktowania, która mówi: "takie samo ryzyko, taka sama działalność, takie samo traktowanie". Bardziej wskazane byłoby bowiem, aby omawiany przepis był rzeczywiście przejściowy dzięki wyznaczeniu okresu dostosowawczego dla kryptoaktywów występujących już na rynku i należących do tej kategorii.
Bruksela, dnia 24 lutego 2021 r.
Christa SCHWENG
Przewodnicząca
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (Dz.U. L 305 z 26.11.2019, s. 17).
2 Opinia EKES-u Strategia dla UE w zakresie finansów cyfrowych (ECO/534) (zob. s. 27 niniejszego Dziennika Urzędowego).
3 Opinia EKES-u Operacyjna odporność cyfrowa (ECO/536) (zob. s. 38 niniejszego Dziennika Urzędowego).
4 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349).
5 Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
6 Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.
7 Opinia EKES-u Operacyjna odporność cyfrowa (ECO/536) (zob. s. 38 niniejszego Dziennika Urzędowego).

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2021.155.31

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rynków kryptoaktywów i zmieniającego dyrektywę (UE) 2019/1937[COM(2020) 593 final - 2020/0265 (COD)] - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru[COM(2020) 594 final - 2020/0267 (COD)].
Data aktu: 30/04/2021
Data ogłoszenia: 30/04/2021