Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Wymiar przemysłowy unii bezpieczeństwa" (opinia z inicjatywy własnej).

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Wymiar przemysłowy unii bezpieczeństwa"
(opinia z inicjatywy własnej)

(2020/C 364/06)

(Dz.U.UE C z dnia 28 października 2020 r.)

Sprawozdawca: José CUSTÓDIO LEIRIÀO

Współsprawozdawca: Jan PIE

Decyzja Zgromadzenia Plenarnego 20.2.2020
Podstawa prawna Art. 29 ust. 2 regulaminu wewnętrznego Opinia z inicjatywy własnej
Organ odpowiedzialny Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle (CCMI)
Data przyjęcia przez CCMI 26.6.2020
Data przyjęcia na sesji plenarnej 16.7.2020
Sesja plenarna nr

Wynik głosowania

553
(za/przeciw/wstrzymało się) 209/3/4
1.
Wnioski i zalecenia
1.1.
EKES z zadowoleniem przyjmuje zdecydowane dążenie nowej Komisji Europejskiej do zwiększenia suwerenności technologicznej Unii oraz podkreśla znaczenie sektora bezpieczeństwa w tym względzie. Nie ma bezpieczeństwa bez technologii, a Europa musi opanować te z nich, które mają kluczowe znaczenie dla jej bezpieczeństwa.
1.2.
Aby osiągnąć ten cel, EKES wzywa Komisję Europejską do uruchomienia strategii wzmacniającej potencjał przemysłowy i technologiczny Europy w dziedzinie bezpieczeństwa. Jest to bardzo potrzebne zwłaszcza w obszarach wymagających szczególnej uwagi, w których uzależnienie od dostawców pozaeuropejskich może samo w sobie zagrażać bezpieczeństwu. Strategia musi wspierać cele nowej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego i uzupełniać ją o wymiar przemysłowy. Powinna ona sprzyjać zaspokojeniu obecnych i przyszłych potrzeb w zakresie zdolności europejskich użytkowników końcowych, a także wychodzić naprzeciw kluczowym wyzwaniom stojącym przed tym sektorem w Europie: fragmentacja rynku, brak długoterminowego planowania w odniesieniu do zdolności i technologii oraz niespójność unijnych polityk i instrumentów finansowania.
1.3.
Strategia w zakresie przemysłowego wymiaru bezpieczeństwa powinna opierać się na następujących zasadach:
a)
istnienie innowacyjnego przemysłu bezpieczeństwa ma kluczowe znaczenie dla suwerenności technologicznej i strategicznej autonomii Europy;
b)
bezpieczeństwo to kwestia suwerenności, której nie można pozostawiać wyłącznie siłom rynkowym; konieczne są wola i działania polityczne w celu utrzymania zdolności opracowywania złożonych i zaawansowanych technologicznie rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa;
c)
w świetle pandemii COVID-19 odporność na klęski żywiołowe i katastrofy na dużą skalę spowodowane przez człowieka musi stać się głównym priorytetem politycznym Unii; można to osiągnąć jedynie przy wsparciu europejskiego sektora bezpieczeństwa.

Strategia ta powinna zostać opracowana w ramach unii bezpieczeństwa i zwiększyć skuteczność polityki UE związanej z bezpieczeństwem. Powinna się opierać na całościowym podejściu i obejmować następujące cele:

ocenę słabych punktów Europy i krytycznej zależności w dziedzinie bezpieczeństwa niemilitarnego,
przegląd powstających technologii pod kątem potencjalnych skutków dla bezpieczeństwa,
zdefiniowanie niezbędnych krytycznych technologii, w przypadku których Europa nie powinna zależeć od dostawców z państw trzecich ze względów bezpieczeństwa,
identyfikacja strategicznych łańcuchów wartości w sektorze bezpieczeństwa,
wykorzystanie agencji UE jako siły napędowej dla planowania zdolności i harmonizacji wymogów krajowych,
wykorzystanie instrumentów unijnych związanych z bezpieczeństwem (Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego (FBW), Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami, programy "Cyfrowa Europa","Horyzont Europa", rescEU) na rzecz ukierunkowanych inwestycji w krytyczne technologie i zastosowania związane z bezpieczeństwem,
wykorzystanie innych instrumentów UE (funduszy strukturalnych, Programu InvestEU itp.) na inwestycje istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa (infrastruktura), najlepiej poprzez utworzenie instrumentu "Zabezpieczając Europę" (analogicznie do instrumentu "Łącząc Europę"),
wykorzystanie zamówień europejskich i koordynacja krajowych zamówień publicznych w celu wspierania odpowiedniej bazy przemysłowej,
wykorzystanie instrumentów finansowych ukierunkowanych na zdolności (takich jak FBW i Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami) w celu wspierania absorpcji przez rynek unijnych badań nad bezpieczeństwem wykraczających poza program "Horyzont Europa",
określenie ewentualnych nowych inicjatyw ustawodawczych, takich jak przegląd dyrektywy w sprawie ochrony infrastruktury krytycznej lub ewentualne utworzenie instrumentu na rzecz bezpieczeństwa w miastach,
koordynacja odpowiednich programów UE (w dziedzinie obronności, bezpieczeństwa, przestrzeni kosmicznej, cyberprzestrzeni).

Wprowadzenie

1.4.
Środowisko bezpieczeństwa w Europie jest bardzo złożone. Obecne zagrożenia dla bezpieczeństwa są często wielopłaszczyznowe, ponadnarodowe, szybko zmieniające się i trudne do przewidzenia. Mogą one być ukierunkowane na bardzo różne cele w całej Unii (np. wydarzenia masowe, transport, krytyczna infrastruktura, instytucje) i pochodzić od równie szerokiego spektrum podmiotów stwarzających zagrożenie (np. indywidualnych sprawców przestępstw, organizacji przestępczych, ugrupowań terrorystycznych, państw narodowych), które mogą mieć bardzo różne motywacje (takie jak geopolityka, ekstremizm religijny lub polityczny, interesy gospodarcze lub finansowe czy zaburzenia psychiczne) oraz wykorzystywać wszelkiego rodzaju środki do realizacji swoich złych zamiarów (takie jak broń palna, improwizowane ładunki wybuchowe, materiały chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe, ataki cybernetyczne lub dezinformacja).
1.5.
Oprócz zagrożeń dla bezpieczeństwa wywołanych przez człowieka mamy do czynienia z klęskami żywiołowymi, takimi jak powodzie, susze, huragany lub pandemie, które stwarzają rosnące zagrożenie z powodu zmiany klimatu, zanieczyszczenia środowiska oraz nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych. Klęski żywiołowe wywołują zazwyczaj jeszcze gorsze skutki od katastrof spowodowanych przez człowieka oraz stanowią bezpośrednie i pośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa.
1.6.
Zagrożenia dla bezpieczeństwa są zróżnicowane, podobnie jak siły bezpieczeństwa i ich potrzeby w zakresie zdolności. Jednocześnie siły bezpieczeństwa często ze sobą współpracują, na przykład jako służby interwencyjne podczas klęski, i potrzebują interoperacyjnego sprzętu w zależności od zagrożenia, z którym się zmagają.
1.7.
Pomimo swojej różnorodności dzisiejsze zagrożenia dla bezpieczeństwa mają jedną wspólną cechę: nie można im sprostać bez wsparcia technologicznego. Technologia sama w sobie nie może zapewnić bezpieczeństwa, ale w naszych złożonych i powiązanych społeczeństwach jest niezbędnym czynnikiem we wszystkich obszarach bezpieczeństwa i na wszystkich etapach jego cyklu (zapobieganie, przygotowanie, reagowanie i odbudowa). Szybki rozwój i rozprzestrzenianie się nowych technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja, informatyka kwantowa i łańcuch bloków, jeszcze bardziej zwiększą znaczenie technologii dla bezpieczeństwa, ponieważ nie tylko tworzą one nowe możliwości, lecz także zwiększają zarówno podatność na zagrożenia, jak i możliwości wyrządzenia szkody.
1.8.
Bez fachowej wiedzy wyspecjalizowanej branży bezpieczeństwa niemożliwe jest opracowanie najnowocześniejszych technologii potrzebnych do stawienia czoła obecnym i przyszłym zagrożeniom dla bezpieczeństwa. Sektor bezpieczeństwa jest kluczowym partnerem, w szczególności w odniesieniu do złożonych systemów bezpieczeństwa i ochrony przed zaawansowanymi podmiotami o wysokim stopniu zagrożenia.
1.9.
Baza przemysłowa i technologiczna w Europie jest tak różnorodna, jak różnorodne są potrzeby w zakresie bezpieczeństwa nowoczesnych społeczeństw i gospodarek. Obejmuje ona przedsiębiorstwa różnej wielkości z całej Unii, posiadające różne portfolio i specjalizacje. Wiele z nich prowadzi także działalność w dziedzinie obronności, przemysłu lotniczego i kosmicznego lub w zakresie komercyjnych usług informatycznych albo jest podmiotami zależnymi od większych grup w tych sektorach. Wszystkie opracowują i wytwarzają zaawansowane technologicznie systemy oraz świadczą usługi potrzebne do ochrony naszych społeczeństw, przedsiębiorstw, instytucji i obywateli przed wszelkiego rodzaju zagrożeniami dla bezpieczeństwa i katastrofami. W najnowszym kompleksowym badaniu oszacowano, że sektor bezpieczeństwa w UE generuje dochody rzędu 200 mld EUR i tworzy miejsca pracy dla 4,7 mln osób 1 .
2.
Uwagi ogólne
2.1.
Unia ma interes gospodarczy, ale także strategiczny, jeśli chodzi o wspieranie dynamicznej europejskiej bazy przemysłowej w zakresie bezpieczeństwa. Im bardziej krytyczne znaczenie danego obszaru bezpieczeństwa, tym większym ryzykiem dla bezpieczeństwa może być zależność od dostawców z państw trzecich. Kluczowe znaczenie ma wykorzystanie technologii, usług i sprzętu opracowanych przez wiarygodne źródła, w szczególności w przypadku, gdy konieczna jest ochrona infrastruktury krytycznej i instytucji państwowych przed zagrożeniami ze strony podmiotów państwowych lub podmiotów wspieranych przez państwo.
2.2.
Również pandemia COVID-19 oraz jej bezpośrednie i pośrednie skutki dowiodły potrzeby istnienia silnego europejskiego sektora bezpieczeństwa. Na przykład w wyniku masowego korzystania z narzędzi cyfrowych doszło do dramatycznego wzrostu liczby cyberataków na przedsiębiorstwa i operatorów podstawowych usług zarówno ze strony podmiotów niepaństwowych, jak i państwowych. Poprawa cyberodporności i cyberbezpieczeństwa we wszystkich procesach opartych na technologiach cyfrowych w przedsiębiorstwach i instytucjach powinna zatem być jednym z najważniejszych wniosków, jakie należy wyciągnąć z pandemii. Od jej wybuchu byliśmy świadkami kolejnych kampanii dezinformacyjnych, często sponsorowanych przez zagraniczne rządy, których nie można skutecznie zwalczać bez użycia wyrafinowanych narzędzi technologicznych. Pandemia COVID-19 ujawniła również ogromny niedobór unijnych zdolności w zakresie zarządzania kryzysowego, np. brak wspólnych zasobów sprzętu przeciwko zagrożeniom chemicznym, biologicznym, radiologicznym i jądrowym. Podsumowując, niezbędne są liczne środki, by Europa była bardziej odporna na katastrofy na dużą skalę. Biorąc pod uwagę szczególny charakter większości tych środków, konieczne jest ich wdrożenie przy wsparciu wiarygodnych dostawców zapewniających bezpieczeństwo dostaw w czasach kryzysu.
2.3.
W związku z tym w strategicznym interesie Unii leży utrzymanie w Europie zdolności przemysłowych niezbędnych do zapewnienia odpowiedniego poziomu autonomii i suwerenności technologicznej w krytycznych obszarach bezpieczeństwa. Jednocześnie obecne warunki rynkowe niestety sprawiają, że trudno jest zadbać o ten strategiczny interes; szczególne cechy rynku bezpieczeństwa w Europie często wręcz utrudniają przedsiębiorstwom tworzenie wiarygodnych uzasadnień biznesowych dla danej technologii.
2.4.
Jeśli chodzi o aspekty komercyjne, popyt na najbardziej kosztowne, najnowsze produkty bezpieczeństwa jest ograniczony. Ponieważ operatorzy rynku prywatnego stale dążą do obniżenia kosztów, zazwyczaj ograniczają inwestycje w bezpieczeństwo do tego, co jest absolutnie niezbędne, i preferują najtańszy produkt gotowy (często pochodzący z państw trzecich).
2.5.
Jeśli chodzi o popyt publiczny na rynku bezpieczeństwa, istnieje duża różnorodność nabywców i użytkowników końcowych, w większości przypadków z ograniczonymi budżetami zamówień publicznych i małymi zamówieniami oraz prawnie zobowiązanych do zakupu po jak najniższej cenie. Ponadto większość klientów z sektora bezpieczeństwa publicznego nie ma zdolności planowania rozwoju zdolności. Kupują gotowe produkty do zaspokojenia swoich bezpośrednich potrzeb, bez jakichkolwiek długoterminowych przemyśleń na temat tego, w jaki sposób zagrożenia i technologie mogą ewoluować w przyszłości oraz bez jakichkolwiek inwestycji w przygotowanie na przyszłe scenariusze.
2.6.
Biorąc pod uwagę specyfikę obu stron popytu w dziedzinie bezpieczeństwa, istnieje jedynie niewielki rynek dla krytycznych technologii i zastosowań. Złożone rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa są często dostosowane do indywidualnych lub bardzo niewielu klientów, co ogranicza do minimum wielkość produkcji i korzyści skali. W najlepszym

przypadku technologie stosowane w takich systemach mogą być wykorzystywane do innych, mniej wyspecjalizowanych zastosowań dla szerszego rynku klientów komercyjnych. W związku z tym obecne warunki rynkowe uniemożliwiają utrzymanie w UE bazy technologicznej i przemysłowej mogącej rozwijać zdolności w zakresie bezpieczeństwa, których Europa potrzebuje, aby chronić swoje granice zewnętrzne, terytorium i obywateli. Podważa to wiarygodność unii bezpieczeństwa i zmusza do podjęcia wzmożonych działań na szczeblu UE.

Stan polityki UE w dziedzinie bezpieczeństwa

2.7.
Od czasu zainicjowania Europejskiej agendy bezpieczeństwa w kwietniu 2015 r. UE dąży do stworzenia rzeczywistej unii bezpieczeństwa zapewniającej narzędzia, infrastrukturę i środowisko, w którym organy krajowe i unijne będą skutecznie współpracować, aby stawić czoła wspólnym wyzwaniom, a jednocześnie chronić prawa i wolności obywateli 2 . Ogromna liczba inicjatyw w tym kontekście wskazuje na to, że bezpieczeństwo bez wątpienia stało się jednym z kluczowych priorytetów politycznych Unii:
dyrektywa w sprawie zwalczania terroryzmu 3 ,
zmienione przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy 4 ,
utworzenie Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) 5 ,
interoperacyjność unijnych systemów informacyjnych dotyczących bezpieczeństwa, granic i migracji 6 ,
utworzenie Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) 7 ,
akt o cyberbezpieczeństwie 8 ,
wzmocniona europejska straż graniczna i przybrzeżna ("Frontex") 9 ,
unijny system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) 10 .

Inicjatywy te uzupełniają już istniejące programy i instrumenty finansowania, takie jak Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

2.8.
Wniosek Komisji dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmował znaczne zwiększenie najważniejszych pozycji w budżecie (np. 35,3 mld EUR na zarządzanie granicami i migracją, 4 mld EUR na bezpieczeństwo wewnętrzne, 15,6 mld EUR na odporność i reagowanie kryzysowe) w porównaniu z poprzednimi wieloletnimi ramami finansowymi 11 . Unia sfinansuje również kolejny program badań w dziedzinie bezpieczeństwa w ramach programu "Horyzont Europa", który już w istotny sposób przyczynił się do opracowania i rozwoju przyszłych zdolności w zakresie bezpieczeństwa w ramach programu "Horyzont 2020".
2.9.
W odniesieniu do technologii cyfrowych Komisja Europejska proponuje również znaczne zwiększenie wydatków (np. na program "Horyzont Europa" lub "Cyfrowa Europa") w celu poprawy europejskiej suwerenności technologicznej w dziedzinach o strategicznym znaczeniu. W związku z tym Komisja zadeklarowała również zamiar wspierania synergii między sektorami związanymi z przestrzenią kosmiczną, obronnością i bezpieczeństwem.
2.10.
Suwerenność technologiczna jest również kluczowym terminem w nowej strategii przemysłowej dla Europy, w której Komisja podkreśla, że "transformacja cyfrowa, bezpieczeństwo i przyszła suwerenność technologiczna Europy zależą od naszej strategicznej infrastruktury cyfrowej" i zapowiada, że "będzie wspierać rozwój kluczowych technologii wspomagających mających strategiczne znaczenie dla przyszłości przemysłu europejskiego" 12 .

Uwagi szczegółowe

2.11.
Kompetencje UE w dziedzinie bezpieczeństwa są nadal ograniczone i bardzo często obejmują jedynie rolę koordynatora organów krajowych. W związku z tym polityka bezpieczeństwa pozostaje rozdrobniona i często nieskuteczna. To samo dotyczy innych sektorów związanych z bezpieczeństwem, takich jak zdrowie publiczne.
2.12.
Bezpieczeństwo w UE jest priorytetem politycznym bez wymiaru przemysłowego. Istnieje imponująca liczba strategii politycznych związanych z bezpieczeństwem i instrumentów finansowania wyposażonych w znaczne budżety. Nie ma jednak ani koordynacji potrzeb w zakresie zdolności, ani spójnej polityki wspierania odpowiedniej bazy przemysłowej i technologicznej. W dyskusji na temat unii bezpieczeństwa nie poruszano takich tematów jak konkurencyjność przemysłu, strategiczna autonomia, planowanie zdolności czy technologie krytyczne; nigdy nie uznawano ich za cele programów finansowania związanych z bezpieczeństwem.
2.13.
Plan działania na rzecz innowacyjnego i konkurencyjnego sektora bezpieczeństwa Komisji z 2012 r. nie był ambitny i miał ograniczony zakres, w związku z czym nie wywarł znaczącego wpływu.
2.14.
Program badawczy UE w zakresie bezpieczeństwa mobilizuje znaczne środki, ale charakteryzują go duże słabości. Głównym wyzwaniem pozostaje absorpcja przez rynek badań naukowych, ponieważ nie istnieje ani wspólny proces planowania zdolności w zakresie bezpieczeństwa, który pomógłby skonsolidować popyt publicznych użytkowników końcowych, ani systematyczne korzystanie z innych instrumentów UE ukierunkowanych na zdolności jako środków wspierających wdrażanie rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa.
2.15.
Nowa strategia bezpieczeństwa wewnętrznego kieruje polityką UE w zakresie bezpieczeństwa, w związku z czym powinna zmierzać do wyeliminowania tych niedociągnięć. Powinna uwzględniać szybki rozwój technologii i jej skutki dla bezpieczeństwa, nalegać na wspólną definicję zapotrzebowania na zdolności w zakresie bezpieczeństwa oraz wspierać europejską współpracę w celu zaspokojenia tych potrzeb. Wzmocniłoby to unię bezpieczeństwa, znacznie przyczyniło się do stworzenia prawdziwego wewnętrznego rynku bezpieczeństwa i pomogło w utrzymaniu konkurencyjnego przemysłu bezpieczeństwa w Europie.
2.16.
Przemysł jest niezbędny do przełożenia technologii na rozwiązania. Ambitna polityka przemysłowa na rzecz kluczowych obszarów suwerenności powinna zatem stanowić polityczny priorytet Unii. Opracowanie takiej polityki jest szczególnie naglące dla sektora bezpieczeństwa, który obecnie dotkliwie odczuwa negatywne skutki poważnych niedoskonałości rynku bardzo utrudniających utrzymanie krytycznych zdolności przemysłowych i technologicznych.
2.17.
EKES wzywa zatem Komisję Europejską do opracowania specjalnej strategii w zakresie przemysłowego wymiaru bezpieczeństwa w celu wsparcia nowej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego i zwiększenia skuteczności unii bezpieczeństwa. Ta strategia przemysłowa powinna być ambitna i kompleksowa oraz zapewniać, że wszystkie stosowne polityki i instrumenty przyczyniają się do suwerenności technologicznej Unii w krytycznych obszarach bezpieczeństwa. W jej ramach należy również zadbać o to, by wszystkie instrumenty UE związane z bezpieczeństwem (Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Fundusz Zintegrowanego Zarządzania Granicami, rescEU) obejmowały wymiar przemysłowy, a wszystkie programy związane z technologią ("Cyfrowa Europa", "Horyzont Europa") uwzględniały aspekt bezpieczeństwa. Pomogłoby to w zaspokojeniu potrzeb klientów publicznych w zakresie bezpieczeństwa, stworzyło nowe możliwości dla europejskiego przemysłu, a także ułatwiło poradzenie sobie w odpowiednim czasie z konsekwencjami, jakie powstające technologie mają dla bezpieczeństwa.
2.18.
W tym celu należy dokładniej zdefiniować i wdrożyć koncepcję suwerenności technologicznej. Obecny nacisk Komisji na technologie cyfrowe jest mile widziany, ale nie powinien być wyłącznym obszarem zainteresowania. Priorytetowo należy traktować wszystkie technologie krytyczne w kluczowych obszarach suwerenności: bezpieczeństwa, obronności i przestrzeni kosmicznej. Należy ponownie przeanalizować tę koncepcję w świetle pandemii COVID-19 i uwzględnić w niej odporność jako cel strategiczny.
2.19.
Opracowana przez Komisję nowa strategia przemysłowa dla Europy zawiera elementy istotne dla wspierania suwerenności technologicznej w krytycznych obszarach bezpieczeństwa. W szczególności pojęcie strategicznych łańcuchów wartości powinno być stosowane jako ramy kompleksowego podejścia obejmującego cały cykl przemysłowy, od dostaw kluczowych materiałów po industrializację i utrzymanie; podejście to służyłoby do koordynacji stosowania wszystkich odpowiednich instrumentów politycznych, w tym kontroli bezpośrednich inwestycji zagranicznych.
2.20.
Kolejne wieloletnie ramy finansowe będą musiały zostać dostosowane do potrzeb ery po kryzysie związanym z COVID-19, podobnie jak strategie polityczne wspierane z WRF i programy, z których są one finansowane. Wcześniej określone priorytety i instrumenty należy ponownie przeanalizować i uwzględnić wnioski płynące z trudności Europy w radzeniu sobie z pandemią. Dotyczy to również unii bezpieczeństwa i nowej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego, w ramach których należy podkreślać potrzebę większej suwerenności technologicznej i odporności.
2.21.
W celu przezwyciężenia recesji wywołanej pandemią w następnym cyklu budżetowym UE powinna skoncentrować inwestycje na sektorach zaawansowanych technologii, ponieważ mają one największą wartość dodaną i przynoszą efekty mnożnikowe dla całej gospodarki 13 . Strategia w zakresie przemysłowego wymiaru bezpieczeństwa UE przyczyniająca się do zwiększenia niezależności i odporności Europy byłaby w pełni zgodna z tym podejściem i w związku z tym powinna zostać potraktowana w trybie pilnym w ramach unijnego planu odbudowy po pandemii COVID-19.
Bruksela, dnia 16 lipca 2020 r.
Luca JAHIER
Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
1 Biorąc pod uwagę różnorodność sektora bezpieczeństwa, nie ma obecnie jego jasnej definicji i dostępne są jedynie przybliżone szacunki dotyczące wielkości rynku. Klasyfikację metodologiczną przemysłu utrudnia szereg czynników: 1) główna nomenklatura statystyczna (NACE, Prodcom itd.) nie obejmuje przemysłu bezpieczeństwa jako takiego, 2) produkcja przedmiotów związanych z bezpieczeństwem jest ukryta w wielu różnych pozycjach, a statystyki dotyczące tych pozycji nie pokazują różnicy między działalnością związaną i niezwiązaną z bezpieczeństwem, 3) na szczeblu europejskim nie ma źródła danych statystycznych z tego sektora. Zob. badanie dotyczące opracowania danych statystycznych na temat europejskiej bazy technologicznej i przemysłowej w zakresie bezpieczeństwa, sprawozdanie końcowe Ecorys dla Komisji Europejskiej, DG ds. Migracji i Spraw Wewnętrznych, czerwiec 2015 r.
2 Komunikat Komisji w sprawie realizacji Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa, Bruksela, 20 kwietnia 2016 r., COM(2016) 230 final https://eur-lex.europa.eu/ resource.html?uri=cellar:9aeae420-0797-11e6-b713-01aa75ed71a1.0003.02/DOC_1&format=PDF.
3 Dyrektywa w sprawie zwalczania terroryzmu (Dz.U. L 88 z 31.3.2017, s. 6).
4 Dyrektywa w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73).
5 Rozporządzenie w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie odpraw granicznych (Dz.U. L 312 z 7.12.2018, s. 14) oraz rozporządzenie w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych (Dz.U. L 312 z 7.12.2018, s. 56).
6 Rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności (granice i polityka wizowa) (Dz.U. L 135 z 22.5.2019, s. 27) oraz rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności (współpraca policyjna i sądowa, azyl i migracja) (Dz.U. L 135 z 22.5.2019, s. 85).
7 Rozporządzenie w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) (Dz.U. L 295 z 21.11.2018, s. 99).
8 Rozporządzenie w sprawie ENISA (Agencji Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa) oraz certyfikacji cyberbezpieczeństwa w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych (Dz.U. L 151 z 7.6.2019, s. 15).
9 Rozporządzenie w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Dz.U. L 295 z 14.11.2019, s. 1).
10 Rozporządzenie ustanawiające europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) (Dz.U. L 236 z 19.9.2018, s. 1).
11 Według cen bieżących. Zob. komunikat "Budżet UE napędza plan odbudowy Europy", Bruksela, 27 maja 2020 r., COM(2020) 442 final: https://eur-lex.europa.eu/legal content/PL/TXT/?qid=1601035899164&uri=CELEX:52020DC0442.
12 Komunikat Komisji "Nowa strategia przemysłowa dla Europy", Bruksela, 10 marca 2020 r., COM(2020) 102 final: https://eur-lex. europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0102&from=ES.
13 Zob. na przykład "Il ruolo dell'innovazione et dell'alta technologia in Italia nel confronto con il contesta internazionale" [Rola innowacji i zaawansowanej technologii we Włoszech w porównaniu z kontekstem międzynarodowym], Centro economia digitale, Rzym, październik 2019 r.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024