Sprawa C-411/17: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 29 lipca 2019 r. - Inter-Environnement Wallonie ASBL, Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen ASBL v. Conseil des ministres.

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 29 lipca 2019 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Cour constitutionnelle - Belgia) - Inter-Environnement Wallonie ASBL, Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen ASBL/Conseil des ministres

(Sprawa C-411/17) ¹

(Odesłanie prejudycjalne - Środowisko naturalne - Konwencja z Espoo - Konwencja z Aarhus - Ochrona siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory - Dyrektywa 92/43/EWG - Artykuł 6 ust. 3 - Pojęcie "przedsięwzięcia" - Ocena skutków wywieranych na dany teren - Artykuł 6 ust. 4 - Pojęcie "powodów o charakterze zasadniczym wynikających z nadrzędnego interesu publicznego" - Ochrona dzikiego ptactwa - Dyrektywa 2009/147/WE - Ocena skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne - Dyrektywa 2011/92/UE - Artykuł 1 ust. 2 lit. a) - Pojęcie "przedsięwzięcia" - Artykuł 2 ust. 1 - Artykuł 4 ust. 1 - Ocena oddziaływania na środowisko - Artykuł 2 ust. 4 - Wyłączenie z przeprowadzenia oceny - Stopniowe zamykanie elektrowni jądrowych - Ustawodawstwo krajowe przewidujące z jednej strony wznowienie na okres niemal dziesięciu lat przemysłowej produkcji energii elektrycznej w zamkniętej elektrowni jądrowej, którego skutkiem jest przesunięcie o dziesięć lat pierwotnie wyznaczonej przez ustawodawcę krajowego daty jej wyłączenia i zakończenia przez nią działalności, a z drugiej strony przesunięcie, również o dziesięć lat, pierwotnie przewidzianego przez tego ustawodawcę terminu wyłączenia i zakończenia przemysłowej produkcji energii elektrycznej w działającej elektrowni jądrowej - Brak oceny oddziaływania na środowisko)

Język postępowania: francuski

(2019/C 319/03)

(Dz.U.UE C z dnia 23 września 2019 r.)

Sąd odsyłający

Cour constitutionnelle

Strony w postępowaniu głównym

Strona skarżąca: Inter-Environnement Wallonie ASBL, Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen ASBL

Strona pozwana: Conseil des ministres

przy udziale: Electrabel SA

Sentencja

1) Artykuł 1 ust. 2 lit. a) tiret pierwsze, art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne należy interpretować w ten sposób, że wznowienie na okres niemal dziesięciu lat przemysłowej produkcji energii elektrycznej w zamkniętej elektrowni jądrowej, którego skutkiem jest przesunięcie o dziesięć lat pierwotnie wyznaczone j przez ustawodawcę krajowego daty jej wyłączenia i zakończenia przez nią działalności, oraz przesunięcie również o dziesię ć lat pierwotnie przewidzianego przez tego ustawodawcę terminu wyłączenia i zakończenia przemysłowej produkcji energi i elektrycznej w działającej elektrowni jądrowej - środki, które wiążą się z pracami modernizacyjnymi w danych elektrowniac h mogącymi wpłynąć na stan fizyczny miejsca - stanowią "przedsięwzięcie" w rozumieniu tej dyrektywy, które powinno co do zasady i z zastrzeżeniem weryfikacji, których przeprowadzenie należy do sądu odsyłającego, podlegać ocenie oddziaływani a na środowisko przed przyjęciem tych środków. Okoliczność, że wdrożenie tych ostatnich wymaga w odniesieniu do jednej z rozpatrywanych elektrowni przyjęcia późniejszych aktów, takich jak wydanie nowego indywidualnego zezwolenia na przemysłową produkcję energii elektrycznej, nie jest w tym względzie rozstrzygająca. Prace nierozerwalnie związane z tymi środkam i powinny również zostać poddane takiej ocenie przed przyjęciem tychże środków, jeżeli - co powinien zweryfikować sąd odsyłający - ich charakter i potencjalny wpływ na środowisko dają się na tym etapie w wystarczającym stopniu zidentyfikować.

2) Artykuł 2 ust. 4 dyrektywy 2011/92 należy interpretować w ten sposób, że zezwala on państwu członkowskiemu na wyłączenie przedsięwzięcia takiego jak to rozpatrywane w postępowaniu głównym z oceny oddziaływania na środowisko w cel u zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej wyłącznie w przypadku, gdy to państwo członkowskie wykaże, ż e zagrożenie dla bezpieczeństwa wspomnianych dostaw jest racjonalnie prawdopodobne, a dane przedsięwzięcie ma pilny charakter mogący uzasadniać brak takiej oceny, pod warunkiem że spełnione są obowiązki przewidziane w art. 2 ust. 4 akapi t drugi lit. a)-c) tej dyrektywy. Taka możliwość wyłączenia nie narusza jednak zobowiązań ciążących na danym państwie członkowskim na podstawie art. 7 wspomnianej dyrektywy.

3) Artykuł 1 ust. 4 dyrektywy 2011/92 należy interpretować w ten sposób, że ustawodawstwo krajowe, takie jak to rozpatrywane w postępowaniu głównym, nie stanowi szczególnego aktu ustawodawstwa krajowego w rozumieniu tego przepisu, który na mocy tego przepisu jest wyłączony z zakresu zastosowania tej dyrektywy.

4) Artykuł 6 ust. 3 dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory należy interpretować w ten sposób, że środki takie jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, łącznie z pracami modernizacyjnymi oraz dostosowaniem do aktualnych norm bezpieczeństwa, stanowią przedsięwzięcie podlegając e odpowiedniej ocenie skutków wywieranych na dane tereny chronione. Środki te powinny być przedmiotem takiej oceny prze d ich przyjęciem przez ustawodawcę. Okoliczność, że wdrożenie tych środków wymaga w odniesieniu do jednej z rozpatrywanych elektrowni przyjęcia późniejszych aktów, takich jak wydanie nowego indywidualnego zezwolenia na przemysłową produkcję energii elektrycznej, nie jest w tym względzie rozstrzygająca. Prace nierozerwalnie związane z tymi środkami powinny również zostać poddane takiej ocenie przed przyjęciem tychże środków, jeżeli - co powinien zweryfikować sąd odsyłający - ich charakter i potencjalny wpływ na tereny chronione dają się na tym etapie w wystarczającym stopniu zidentyfikować.

5) Artykuł 6 ust. 4 akapit pierwszy dyrektywy 92/43 należy interpretować w ten sposób, że cel, jakim jest zapewnienie stałeg o bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w państwie członkowskim, stanowi powód o charakterze zasadniczym wynikający z nadrzędnego interesu publicznego w rozumieniu tego przepisu. Artykuł 6 ust. 4 akapit drugi tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy teren chroniony, na który może mieć wpływ przedsięwzięcie, obejmuje ty p siedliska przyrodniczego lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, czego ustalenie należy do sądu odsyłającego, jedyni e konieczność uniknięcia rzeczywistego i poważnego zagrożenia polegającego na przerwaniu dostaw energii elektrycznej w danym państwie członkowskim może stanowić, w okolicznościach takich jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, wzgląd bezpieczeństwa publicznego w rozumieniu tego przepisu.

6) Prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy może, o ile zezwala na to prawo krajowe, wyjątkowo utrzymać w mocy skutki środków, takich jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym, które zostały przyjęte z naruszeniem obowiązków wynikających z dyrektywy 2011/92 i dyrektywy 92/43, jeżeli to utrzymanie w mocy jest uzasadnione nadrzędnymi względami związanymi z koniecznością uniknięcia rzeczywistego i poważnego zagrożenia polegającego na przerwani u dostaw energii elektrycznej w danym państwie członkowskim, któremu nie można zaradzić za pomocą innych środków i rozwiązań alternatywnych, w szczególności w ramach rynku wewnętrznego. Wspomniane utrzymanie w mocy może obejmowa ć jedynie okres ściśle niezbędny do usunięcia tej niezgodności z prawem.

1 Dz.U. C 300 z 11.9.2017.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2019.319.3
• Rodzaj: Wyrok
• Tytuł: Sprawa C-411/17: Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 29 lipca 2019 r. - Inter-Environnement Wallonie ASBL, Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen ASBL v. Conseil des ministres.
• Data aktu: 29/07/2019
• Data ogłoszenia: 23/09/2019