Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 października 2015 r. w sprawie kryzysu spowodowanego wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sposoby wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym (2014/2204(INI)).

Sytuacja kryzysowa związana z wirusem Ebola - wnioski na przyszłość

P8_TA(2015)0374

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 października 2015 r. w sprawie kryzysu spowodowanego wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sposoby wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym (2014/2204(INI))

(2017/C 355/01)

(Dz.U.UE C z dnia 20 października 2017 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2177 (2014) z dnia 18 września 2014 r. w sprawie pokoju i bezpieczeństwa w Afryce,
-
uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych nr 69/1 z dnia 19 września 2014 r. w sprawie środków ograniczających i zwalczających epidemię gorączki krwotocznej Ebola, która wybuchła niedawno w Afryce Zachodniej,
-
uwzględniając decyzję sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-Moona ustanawiającą pierwszą w historii ONZ natychmiastową misję pomocy sanitarnej, tj. misję ds. natychmiastowej pomocy w kwestii eboli (UNMEER), po przyjęciu rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 69/1 oraz rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 2177 (2014) w sprawie epidemii gorączki krwotocznej Ebola,
-
uwzględniając Międzynarodowe przepisy zdrowotne (IHR) Światowej Organizacji Zdrowia z 2005 r. (WA 32.1),
-
uwzględniając zalecenia z konsultacji WHO dotyczących chorób odzwierzęcych z dnia 5 maja 2004 r.,
-
uwzględniając oświadczenie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z dnia 8 sierpnia 2014 r., w którym uznano wybuch epidemii wirusa Ebola za stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym,
-
uwzględniając plan działania WHO z dnia 28 sierpnia 2014 r. w odpowiedzi na epidemię gorączki krwotocznej Ebola i jego kolejne aktualizacje,
-
uwzględniając sprawozdania dyrektora generalnego WHO przedstawione na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Wykonawczej ds. wirusa Ebola, które odbyło się w Genewie w dniu 25 stycznia 2015 r.,
-
uwzględniając oświadczenie WHO z dnia 9 maja 2015 r. w sprawie końca epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Liberii,
-
uwzględniając wydane przez WHO wytyczne dla programów szczepień w regionie Afryki w kontekście gorączki krwotocznej Ebola,
-
uwzględniając deklarację na zakończenie wiosennego szczytu Grupy Banku Światowego-MFW, który odbył się w Waszyngtonie DC w dniach od 17 do 19 kwietnia 2015 r.,
-
uwzględniając międzynarodową konferencję zatytułowaną "Ebola: od sytuacji nadzwyczajnej do stabilizacji", która odbyła się w Brukseli w dniu 3 marca 2015 r.,
-
uwzględniając misję "Wsparcie Unii Afrykańskiej w związku z epidemią eboli w Afryce Zachodniej" (ASEOWA), ustanowioną dnia 21 sierpnia 2014 r. przez Unię Afrykańską,
-
uwzględniając rozporządzenie (UE) nr 1291/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające "Horyzont 2020" - program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji (2014-2020),
-
uwzględniając komunikat Komisji Europejskiej COM(2010)0128 oraz dokumenty SEC(2010)0380, 0381 i 0382 dotyczące roli UE w kontekście zdrowia na świecie,
-
uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej przyjęte w dniu 24 października 2014 r.,
-
uwzględniając konkluzje Rady w sprawie roli UE w kontekście zdrowia na świecie z 3011. posiedzenia Rady do Spraw Zagranicznych, które odbyło się dnia 10 maja 2010 r. w Brukseli,
-
uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej z dnia 15 sierpnia 2014 r., 20 października 2014 r., 17 listopada 2014 r., 12 grudnia 2014 r. i 16 marca 2015 r. w sprawie kryzysu związanego z wirusem Ebola w Afryce Zachodniej,
-
uwzględniając sprawozdania dla Rady Europejskiej sporządzone w listopadzie 2014 r. i marcu 2015 r. przez komisarza KE Christosa Stylianidesa, koordynatora UE ds. wirusa Ebola,
-
uwzględniając opracowane przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych oraz Komisję kompleksowe unijne ramy reagowania w związku z wybuchem epidemii wirusa Ebola w Afryce Zachodniej,
-
uwzględniając Inicjatywę przejrzystości w branżach wydobywczych (EITI) oraz sprawozdanie Sierra Leone z 2011 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI, sprawozdanie Liberii z 2012 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI oraz sprawozdanie Gwinei z 2012 r. dotyczące postępu prac w zakresie EITI,
-
uwzględniając francuski program reagowania RIPOST - "Sieć instytucji zdrowia publicznego w Afryce Zachodniej",
-
uwzględniając rezolucję w sprawie epidemii wirusa Ebola, przyjętą przez Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE w dniu 3 grudnia 2014 r. w Strasburgu (Francja),
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 września 2014 r. w sprawie reakcji UE na wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola 1 ,
-
uwzględniając art. 52 Regulaminu,
-
uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0281/2015),
A.
mając na uwadze, że w systemach opieki zdrowotnej w Liberii, Sierra Leone i Gwinei istnieją poważne luki, oraz że te trzy kraje jeszcze przed wybuchem epidemii plasowały się pośród państw o najniższym wskaźniku rozwoju społecznego UNDP, gdyż około 80 % ich obywateli żyje w skrajnym ubóstwie, a także wśród państw o największej na świecie umieralności młodzieży i dzieci poniżej piątego roku życia, głównie wskutek chorób możliwych do wyleczenia;
B.
mając na uwadze, że kryzys związany z wirusem Ebola jest kryzysem systemowym na szczeblu lokalnym i regionalnym, a także w zakresie krajowego i globalnego zarządzania;
C.
mając na uwadze, że skalę katastrofy można przypisać szeregowi czynników, w tym: brakowi politycznych działań zapobiegających epidemii w krajach dotkniętych chorobą, niedostosowanej odpowiedzi wspólnoty międzynarodowej, rozdzierającym skutkom zamknięcia granic i ograniczeń dotyczących obywateli, nieskuteczności mechanizmów nadzoru i ostrzegania, powolnej i źle dostosowanej reakcji po ostatecznym uruchomieniu pomocy, kompletnemu brakowi przywództwa ze strony WHO, brakowi badań i opracowanych leków, szczepionek i diagnostyki;
D.
mając na uwadze, iż w tygodniu kończącym się w dniu 18 października 2015 r. odnotowano trzy nowe potwierdzone przypadki gorączki krwotocznej Ebola, z czego wszystkie trzy miały miejsce w Gwinei; mając na uwadze, że kraj ten nie odnotował żadnego przypadku choroby w poprzednich dwóch tygodniach; mając na uwadze, że w Sierra Leone nie odnotowano żadnych przypadków choroby przez pięć kolejnych tygodni; mając na uwadze, że 3 września 2015 r. WHO ogłosiła Liberię krajem wolnym od przenoszenia się między ludźmi wirusa Ebola; mając na uwadze, że było 28 512 potwierdzonych przypadków zachorowań, w tym 11 313 potwierdzonych przypadków zgonów;
E.
mając na uwadze, że wciąż zbyt mało wiadomo o występowaniu, przenoszeniu i potencjale mutacji wirusa Ebola; mając na uwadze, że powszechna niewiedza oraz dominujące błędne rozumienie przyczyn i skutków gorączki krwotocznej Ebola przyspieszyły rozprzestrzenianie się tego wirusa; mając na uwadze, że badania etnograficzne są przydatne dla zrozumienia, jak funkcjonują społeczności i jak trafić do osób z różnych kultur;
F.
mając na uwadze, że gorączkę krwotoczną Ebola stwierdzono w nasieniu i w cieczy wodnistej oka rekonwalescentów; mając na uwadze wystąpienie pojedynczych ewidentnych przypadków zarażenia drogą płciową, co wskazuje na trudności z eliminacją wirusa i z ustaleniem momentu, kiedy kraje można rzeczywiście uznać za wolne od wirusa Ebola;
G.
mając na uwadze, że w wielu krajach Afryki systemy opieki zdrowotnej i edukacji uległy pogorszeniu w związku z realizacją programów dostosowania strukturalnego narzuconych przez MFW i Bank Światowy, wymagających cięć budżetowych w sektorze publicznym;
H.
mając na uwadze, że wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej wykazał, iż lokalne i krajowe systemy opieki zdrowotnej krajów o niskich dochodach nie mają środków lub odporności niezbędnych do zareagowania na epidemie chorób zakaźnych, takich jak gorączka krwotoczna Ebola; mając na uwadze, że wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej na świecie stało się w związku z tym integralną częścią zarządzania zdrowiem na świecie;
I.
mając na uwadze rolę kultury i tradycyjnych zwyczajów w zarządzaniu kryzysem związanym z wirusem Ebola 2 ;
J.
mając na uwadze, że dzieci, nastoletnie dziewczynki i młode kobiety są jedną z najbardziej marginalizowanych i narażonych grup społecznych w czasie tego kryzysu, który stanowi poważne zagrożenie dla zaangażowania kobiet w działalność gospodarczą i zwiększył nierówność płci w dziedzinie edukacji; mając na uwadze, że osierocone dzieci mogą spotkać się z odrzuceniem i stygmatyzacją;
K.
mając na uwadze, że epidemia gorączki krwotocznej Ebola, która dotknęła Afrykę Zachodnią, jest największą i najbardziej złożoną epidemią w całej historii tej choroby; mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) została pierwotnie powiadomiona o epidemii gorączki krwotocznej Ebola w dniu 23 marca 2014 r., jednak dopiero w dniu 8 sierpnia 2014 r. utworzony w oparciu o międzynarodowe przepisy zdrowotne Komitet ds. Sytuacji Nadzwyczajnych uznał ją za sytuację nadzwyczajną, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym; mając na uwadze, że przed wybuchem tej epidemii nie uznawano eboli za poważne wyzwanie dla polityki zdrowotnej;
L.
mając na uwadze, że na gorączkę krwotoczną Ebola zmarło prawie 500 pracowników medycznych w Gwinei, Liberii i Sierra Leone, krajach borykających się z poważnym niedoborem personelu medycznego jeszcze przed wybuchem kryzysu związanego z wirusem Ebola; mając na uwadze, że szpitale i personel medyczny nie były wstanie zajmować się innymi chorobami ze względu na mobilizację środków do walki z epidemią gorączki krwotocznej Ebola; mając na uwadze konieczność ochrony placówek opieki zdrowotnej oraz zdrowia ich pracowników w celu umożliwienia zrównoważonego świadczenia opieki medycznej;
M.
mając na uwadze, że wielu rekonwalescentów musi zmagać się ze stygmatyzacją ze strony zarówno krewnych, jak i społeczeństwa; mając na uwadze, że sytuacja ta szczególnie dotyka dzieci, które straciły jednego lub oboje rodziców i z których wiele zostało odrzuconych przez pozostałych przy życiu krewnych z obawy przed zakażeniem;
N.
mając na uwadze potrzebę integracji epidemiologii, zdrowia publicznego i nauk społecznych w celu wyciągnięcia właściwych wniosków z epidemii gorączki krwotocznej Ebola;
O.
mając na uwadze, że w pierwszych miesiącach kryzysu związanego z wirusem Ebola pozarządowe organizacje humanitarne, a w szczególności Lekarze bez Granic oraz Czerwony Krzyż, były najbardziej skuteczne, najlepiej poinformowane i najbardziej doświadczone, i dzięki temu odegrały pierwszoplanową rolę w walce z wirusem;
P.
mając na uwadze, że zamykanie szkół i widoczna wśród osieroconych dzieci tendencja do przyjmowania roli opiekuna w gospodarstwach domowych stwarzają zagrożenie zaistnienia "straconego pokolenia" dzieci przez długi czas pozbawionych formalnej edukacji;
Q.
mając na uwadze, że dzięki ich umiejętnościom praktycznym, nie mówiąc już o zdolności do działania w ramach sieci, organizacje humanitarne udowodniły, że w razie potrzeby na początkowym etapie kryzysu są lepiej przystosowane i bardziej skuteczne niż "podmioty instytucjonalne";
R.
mając na uwadze, że próby opanowania kryzysu związanego z wirusem Ebola uwypukliły inne zjawisko, nazwane przez organizację Lekarze bez Granic "kryzysem w kryzysie", którego skutkiem było unikanie szpitali przez osoby cierpiące z powodu choroby innej niż wirus Ebola z obawy przed zarażeniem się tym wirusem;
S.
mając na uwadze, że UE wraz ze swoimi państwami członkowskimi jest największym darczyńcą pomocy rozwojowej na świecie i udostępniła ponad 1,39 mld EUR z myślą o ograniczeniu rozprzestrzeniania się epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej; mając na uwadze, że kwota ta umożliwia UE negocjowanie z krajami partnerskimi i innymi darczyńcami wsparcia rozwoju kompleksowych krajowych systemów opieki zdrowotnej, opartych na spójnej, integracyjnej i uwzględniającej potrzeby strategii;
T.
mając na uwadze udowodniony potencjał, jakim w zakresie wprowadzania skutecznych rozwiązań logistycznych dysponuje Światowy Program Żywnościowy ONZ, który w przyszłości mógłby być przydatny również w dziedzinie systemów ostrzegania i reagowania;
U.
mając na uwadze, że bezpieczeństwo personelu medycznego jest koniecznym elementem międzynarodowej mobilizacji pracowników służby zdrowia;
V.
mając na uwadze mianowanie przez Radę Europejską w dniu 23 października 2014 r. koordynatora UE ds. wirusa Ebola w osobie komisarza Christosa Stylianidesa odpowiedzialnego za pomoc humanitarną i zarządzanie kryzysowe; mając na uwadze, że komisarz Stylianides udał się do najbardziej poszkodowanych krajów w dniu 12 listopada 2014 r. w towarzystwie komisarza ds. zdrowia Vytenisa Andriukaitisa;
W.
mając na uwadze, że ONZ, WHO i Komisja Europejska ustanowiły oceny procesów zarządzania epidemią;
X.
mając na uwadze deklarację WHO z kwietnia 2015 r., w której przyznano, że "świat i WHO nie są przygotowane na radzenie sobie z długotrwałą epidemią";
Y.
mając na uwadze, że konieczna jest poprawa ładu międzynarodowego w zakresie zarządzania kryzysami zdrowotnymi;
Z.
mając na uwadze, że dostęp do lekarstw to kluczowy aspekt prawa do zdrowia;
AA.
mając na uwadze, że 2 mld ludzi na świecie nie ma dostępu do szczepień lub do leczenia potrzebnego, by pozostać przy życiu i zachować zdrowie;
AB.
mając na uwadze, że dostęp do leków oraz badań naukowych i rozwoju w dziedzinie zdrowia powinien służyć przede wszystkim potrzebom pacjentów, zarówno w Europie, jak i w krajach rozwijających się;
AC.
mając na uwadze, że inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych to największe na świecie partnerstwo publiczno-prywatne w dziedzinie nauk przyrodniczych, dysponujące budżetem w wysokości 3,3 mld EUR na okres 2014-2024, z czego 1,638 mld EUR pochodzi z programu "Horyzont 2020";
AD.
mając na uwadze, że ze względu na wstrząs związany z epidemią gorączki krwotocznej Ebola podupadło zaufanie do placówek medycznych, personel medyczny obawia się ponownego podjęcia obowiązków, a społeczności zubożały i stały się podejrzliwe; mając na uwadze, że ponowne zapewnienie podstawowych świadczeń zdrowotnych jest palącą potrzebą; mając na uwadze, że równie ważne jest ustanowienie solidnych i skutecznych systemów opieki zdrowotnej, obejmujących wspólne ponoszenie ryzyka, we wszystkich krajach rozwijających się, co wymaga również odpowiedniego przeszkolenia miejscowego personelu medycznego;
AE.
mając na uwadze, że kryzys związany z wirusem Ebola doprowadził kraje nim dotknięte do głębszej recesji, a według danych Banku Światowego w samym tylko 2015 r. PKB trzech najbardziej poszkodowanych krajów spadło o 2 mld USD;
AF.
mając na uwadze, że trzy wspomniane państwa wystąpiły do MFW i Banku Światowego o zastosowanie "planu Marshalla" w wysokości 7 500 mln EUR, mającego pomóc im wyjść z kryzysu gospodarczego;
AG.
mając na uwadze, że niektóre organizacje pozarządowe wezwały Bank Światowy do zgromadzenia kwoty około 1,7 mld USD, aby pomóc tym krajom poprawić w trwały sposób ich infrastrukturę zdrowotną;
AH.
mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa musi zachować czujność i że celem jest osiągnięcie etapu zażegnania epidemii eboli, bez żadnego nowego przypadku zakażenia w długim okresie czasu;
AI.
mając na uwadze, że dobre praktyki higieniczne są niezbędne; mając też jednak na uwadze, że w wymienionych trzech krajach brakuje wystarczająco sprawnych systemów wodnokanalizacyjnych;
AJ.
mając na uwadze, że należy się obawiać równie wysokiej śmiertelności w przypadku wystąpienia jakiejkolwiek innej epidemii;
AK.
mając na uwadze, że wiceprzewodnicząca Komisji/wysoka przedstawiciel Federica Mogherini, europejski komisarz ds. pomocy humanitarnej i koordynator UE ds. wirusa Ebola Christos Stylianides, europejski komisarz ds. współpracy międzynarodowej i rozwoju Neven Mimica, posłowie do Parlamentu Europejskiego, rządy i parlamentarzyści państw członkowskich wielokrotnie wzywali do wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej;
AL.
mając na uwadze, że w 11. Europejskim Funduszu Rozwoju wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej oraz usług wodnokanalizacyjnych należą do sektorów głównych tylko w odniesieniu do Gwinei, nie zaś w odniesieniu do Liberii i Sierra Leone;
AM.
mając na uwadze, że komunikat Komisji dotyczący roli UE w kontekście zdrowia na świecie (COM(2010)0128) przedstawia kompleksową i całościową, opartą na potrzebach globalną strategię zdrowotną, która została zaaprobowana przez państwa członkowskie;
AN.
mając na uwadze, że nie wszystkie państwa w pełni wdrożyły IHR; mając na uwadze, że IHR powinny zostać poddane przeglądowi w świetle doświadczeń zgromadzonych podczas niedawnej epidemii gorączki krwotocznej Ebola;
AO.
mając na uwadze, że niewiele wiadomo o potencjalnie niebezpiecznych chorobach odzwierzęcych; mając na uwadze, że praktyki żywieniowe i rolne, wylesianie oraz handel zwierzętami i produktami pochodzenia zwierzęcego doprowadził do powstawania nowo ewoluujących chorób odzwierzęcych, takich jak ptasia grypa, gorączka krwotoczna Ebola i HIV;
AP.
mając na uwadze, że WHO zaleca koordynację działań sektora zdrowia publicznego i weterynarii;
AQ.
mając na uwadze, że delegacja Komisji Rozwoju odwiedzi Sierra Leone w listopadzie 2015 r.;
1.
krytykuje powolną reakcję międzynarodową na ten kryzys w jego pierwszych miesiącach; podkreśla jednakże mobilizację i zaangażowanie UE i jej państw członkowskich już od marca 2014 r., pomagające powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa Ebola, zauważa aktualne zwiększanie zaangażowania UE i jej państw członkowskich w obszary pomocy humanitarnej i rozwojowej, logistyki i badań w odpowiedzi na kryzys;
2.
z zadowoleniem przyjmuje opracowanie nowej szczepionki (w rekordowym czasie), która okazała się skuteczna w 100 % w Gwinei wg danych z dnia 23 marca 2015 r., i nawołuje do pilnego zagwarantowania dostępu do tej szczepionki, która powinna być finansowo dostępna dla wszystkich mieszkańców Liberii i Sierra Leone;
3.
uważa, iż należy nadal zachowywać czujność w związku z kilkoma nowymi przypadkami wirusa Ebola, którego sposób przenoszenia się wciąż budzi jeszcze wątpliwości;
4.
apeluje do wszystkich zainteresowanych podmiotów, w szczególności do rządów krajów rozwijających się, instytucji europejskich i organizacji międzynarodowych, o wyciągnięcie wniosków z tego kryzysu, w tym w odniesieniu do niekorzystnego wpływu, jaki na sektor opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się wywierają warunki stawiane przez MFW i Bank Światowy w związku z instrumentami dostosowania strukturalnego, oraz o opracowanie skutecznych metod zwalczania międzynarodowych kryzysów zdrowotnych;
5.
w tym kontekście odnotowuje ogłoszenie w dniu 18 maja 2015 r. przez dyrektor WHO reformy, a w szczególności utworzenie nowego programu ratunkowego i światowej rezerwy pracowników możliwej do wysłania w trybie pilnym w teren oraz udostępnienie nowego specjalnego funduszu rezerwy awaryjnej w kwocie 100 mln USD; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do zwiększenia budżetu Światowej Organizacji Zdrowia w ciągu najbliższych dwóch lat o 10 %, do wysokości 4,5 mld USD;
6.
wzywa wspólnotę międzynarodową do wspierania kampanii informacyjnych i edukacyjnych w dotkniętych chorobą krajach; podkreśla zasadnicze znaczenie kampanii profilaktycznych i informacyjnych w zarządzaniu kryzysem, w szczególności dla ograniczenia zakażeń, a także znaczenie uświadamiania, jakich ryzykownych zachowań należy unikać; podkreśla znaczenie alternatywnych środków rozpowszechniania informacji;
7.
zdecydowanie podkreśla wagę przeciwdziałania wywołanej epidemią eboli eskalacji napięć między różnymi grupami, gdyż tworzenie mitów niesie ze sobą niebezpieczeństwo obwiniania niektórych społeczności za tę epidemię;
8.
uważa, że reakcja Unii Europejskiej w perspektywie długoterminowej, wykraczająca poza pomoc udzielaną w trybie doraźnym, będzie musiała polegać przede wszystkim na pomocy rozwojowej, co obejmuje inwestycje potrzebne zwłaszcza w sektorze opieki zdrowotnej, aby wspierać odporność, przede wszystkim w odniesieniu do organizacji systemów opieki zdrowotnej i zarządzania nimi, nadzoru sanitarnego i informacji w dziedzinie zdrowia, systemów zaopatrzenia w leki, dobrego rządzenia na poziomie krajowym i budowania państwowości, a także skupienie się na podstawowym wsparciu na rzecz ożywienia gospodarczego tych trzech państw;
9.
apeluje do władz o wzięcie pod uwagę wniosków dotyczących zjawiska stygmatyzacji i o wykorzystanie ich w przypadku wystąpienia podobnego kryzysu humanitarnego;
10.
przypomina o znaczeniu zapobiegania konfliktom, gdyż konflikty i niestabilność mają bardzo negatywny wpływ na systemy opieki zdrowotnej;
11.
wzywa do powołania stałego europejskiego zespołu szybkiego reagowania, złożonego z ekspertów, grup wsparcia laboratoryjnego, epidemiologów i infrastruktury logistycznej, która mogłaby być wykorzystana w jak najkrótszym czasie i obejmowałaby m.in. mobilne laboratoria; podkreśla w szczególności wartość dodaną, jaką UE mogłaby wnieść w dziedzinie "kontroli wykrywających na granicy", zarówno na morzu, jak i na lądzie, natomiast amerykańskie organy zdrowia publicznego celują w badaniach przesiewowych w portach lotniczych i ten rodzaj ekspertyzy UE mogłaby upowszechnić i również z niej skorzystać;
12.
wzywa również UE do wsparcia wdrożenia sieci punktów kontrolnych w krajach rozwijających się, aby umożliwić jak najszybsze wykrywanie nowych przypadków chorób zakaźnych mogących przerodzić się w pandemię i utworzyć siatkę ostrzegawczą pokrywającą terytoria tych krajów;
13.
uznaje konieczność wspierania nawiązywania współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a krajami rozwijającymi się, w szczególności z Afryki Zachodniej, w zakresie szkolenia personelu medycznego;
14.
podkreśla znaczenie wzmacniania systemów ochrony i szybkiej ewakuacji pracowników międzynarodowej służby zdrowia;
15.
ubolewa, że dostosowania i reformy wdrożone w przeszłości, a także niesprawiedliwe polityki rozwojowe przyczyniły się do powstania niewydajnych systemów opieki zdrowotnej; wzywa Komisję do wspierania tych trzech państw w ustanawianiu krajowych systemów publicznej opieki zdrowotnej zaspokajających ich podstawowe potrzeby zdrowotne oraz w rozwijaniu infrastruktury zapewniającej dostęp do publicznej opieki zdrowotnej wszystkim obywatelom; w szczególności uważa, że budowanie odporności systemu opieki zdrowotnej w perspektywie długoterminowej wymaga między innymi: (i) inwestowania zasobów w podstawowe usługi zdrowotne, (ii) zapewnienia bezpiecznej i wysokiej jakości opieki zdrowotnej poprzez zwiększenie środków na szkolenia, nadzorowanie i stosowne wynagrodzenia pracowników służby zdrowia oraz umożliwienie dostępu do bezpiecznych leków, (iii) zaangażowania lokalnych zainteresowanych stron i społeczności w działania prowadzone w ramach sytuacji kryzysowych oraz w planowanie rozwoju; apeluje do międzynarodowych darczyńców o zwiększenie oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA) dla tych krajów w formie systemów krajowych, takich jak wsparcie budżetowe; apeluje do Komisji o opracowanie, we współpracy z krajami partnerskimi, WHO, Bankiem Światowym i innymi darczyńcami, spójnych i uwzględniających potrzeby planów działania na rzecz zdrowia oraz procedur monitorowania;
16.
podkreśla, że rozwiązania powinny uwzględniać zasadnicze braki pod względem reprezentacji kobiet, dostępu do opieki zdrowotnej i usług oraz utraty źródeł utrzymania; podkreśla zwłaszcza konieczność zaoferowania wysokiej jakości podstawowych usług i opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem opieki macierzyńskiej i usług położniczo-ginekologicznych;
17.
z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji dotyczący roli UE w kontekście zdrowia na świecie (COM(2010)0128), jej całościową wizję kompleksowych systemów opieki zdrowotnej, jej przekrojowe podejście oraz jej dążenie do zapewnienia powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej; zachęca Komisję do dokonania przeglądu tego komunikatu w świetle nowych doświadczeń zgromadzonych podczas kryzysu związanego z wirusem Ebola, przy jednoczesnym zachowaniu kompleksowego i przekrojowego podejścia, oraz do terminowego przedstawienia i wdrożenia programu działania;
18.
podkreśla, iż zasadniczo kraje rozwijające się powinny priorytetowo traktować linie budżetowe finansujące powstanie stabilnego i odpornego publicznego systemu zabezpieczeń społecznych i publicznych systemów opieki zdrowotnej, budowę wystarczającej, dobrze wyposażonej i trwałej infrastruktury zdrowotnej (w tym laboratoriów oraz systemów wodno-kanalizacyjnych) oraz zapewnienie wysokiej jakości podstawowych świadczeń i opieki zdrowotnej; kładzie nacisk na potrzebę zapewnienia wystarczającej liczby personelu medycznego w stosunku do liczby ludności i wzywa rządy dotkniętych chorobą krajów do zagwarantowania, że personel medyczny będzie wynagradzany oraz że środki pieniężne przeznaczone na cele zdrowotne trafią do ludzi; dostrzega jednak, że systemy opieki zdrowotnej nie są w stanie samodzielnie przezwyciężyć kryzysów takich jak obecny, a żeby naprawić poważne niedociągnięcia we wszystkich usługach o podstawowym znaczeniu należy zastosować kompleksowe podejście obejmujące różne sektory, takie jak edukacja i szkolenia, urządzenia sanitarne, bezpieczeństwo żywności i woda pitna; podkreśla jednocześnie, że dla naprawy sytuacji kluczowe znaczenie ma również edukacja, obejmująca wymiary kulturowe i przekonania;
19.
przypomina, że inwestycje w sektorze służby zdrowia są istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego i przyczyniają się do eliminacji ubóstwa w krajach rozwijających się; z zadowoleniem przyjmuje włączenie celu 3 "Umożliwienie wszystkim życia w zdrowiu i promowanie dobrego samopoczucia wszystkich ludzi niezależnie od wieku" do propozycji przyszłych celów zrównoważonego rozwoju;
20.
podkreśla, że długoterminowe plany zawierające wyliczenie kosztów, potrzebne do budowy odpornych i kompleksowych systemów opieki zdrowotnej, muszą dodatkowo obejmować odpowiednią liczbę przeszkolonego personelu medycznego, dostęp do materiałów medycznych w wystarczającej ilości oraz solidny system informacji zdrowotnej;
21.
wzywa do wzmocnienia infrastruktur badawczych poprzez utworzenie "publicznego ośrodka badań nad chorobami zakaźnymi" w Afryce Zachodniej i nawiązywanie współpracy międzyuniwersyteckiej z udziałem UE i jej państw członkowskich;
22.
podkreśla potrzebę zmierzenia się z nierównościami społecznymi w celu zbudowania odpornego i stabilnego publicznego systemu opieki zdrowotnej; opowiada się w tym celu za wprowadzeniem finansowanej ze środków publicznych powszechnej opieki zdrowotnej, która byłaby bezpłatna w punkcie korzystania, i wzywa Komisję - wraz z krajami partnerskimi i innymi darczyńcami - do przedstawienia w jak najkrótszym czasie programu ustanowienia powszechnej opieki zdrowotnej gwarantującej wspólne ponoszenie ryzyka zdrowotnego;
23.
wzywa wszystkie kraje do zobowiązania się do wprowadzenia powszechnej opieki zdrowotnej oraz do opracowania planu określającego zasoby krajowe i potencjalne międzynarodowe źródła finansowania umożliwiające osiągnięcie tego celu; popiera cel zwiększenia wydatków na opiekę zdrowotną we wszystkich krajach do uznanego minimum wynoszącego 86 USD na osobę na podstawowe świadczenia zdrowotne;
24.
z zadowoleniem przyjmuje zorganizowaną pod egidą UE i najważniejszych partnerów międzynarodową konferencję na wysokim szczeblu, która odbyła się w dniu 3 marca 2015 r., a której celem było wyeliminowanie gorączki krwotocznej Ebola, lecz także dokonanie oceny wpływu na dotknięte nią państwa z myślą o zapewnieniu, aby pomoc rozwojowa była oparta na działaniach humanitarnych;
25.
popiera pomysł wdrożenia "planu Marshalla" w celu ożywienia gospodarki tych krajów; sugeruje zaoferowanie administracji pomocy technicznej w celu zwiększenia jej zdolności i zagwarantowania, że pieniądze trafią do ludzi, a nie zostaną utracone wskutek korupcji lub przeznaczenia ich na inne cele;
26.
z zadowoleniem przyjmuje międzynarodowe starania na rzecz zmniejszania międzynarodowych zobowiązań w zakresie zadłużenia krajów dotkniętych epidemią wirusa Ebola;
27.
jest zdania, że partnerstwa między UE a strefą objętą kryzysem okażą się skuteczne dopiero wtedy, gdy Liberia, Gwinea i Sierra Leone będą w stanie jak najszybciej przejąć odpowiedzialność za własny rozwój;
28.
uważa, że programowanie 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju powinno zostać ponownie przeanalizowane, aby inwestycje w dziedzinie zdrowia i dobrego sprawowania władzy stały się obszarami priorytetowymi we wszystkich krajach o słabej infrastrukturze publicznej; wyraża obawy w związku z faktem, że opieka zdrowotna oraz dostęp do wody i kanalizacji nie znalazły się wśród głównych sektorów w krajowych programach orientacyjnych Liberii i Sierra Leone; wzywa Komisję do ustanowienia mechanizmów ściślejszego monitorowania pomocy;
29.
uważa też, że dokonując śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF) nie można dłużej pomijać ryzyka związanego ze strukturalnym niedofinansowaniem działań humanitarnych Unii Europejskiej;
30.
gratuluje obecnym na miejscu pracownikom humanitarnym i medycznym, którzy z narażeniem własnego życia zaangażowali się w działania w celu opanowania tego poważnego kryzysu sanitarnego;
31.
składa wyrazy uznania UNMEER, organizacjom partnerskim oraz humanitarnym organizacjom pozarządowym, takim jak między innymi Lekarze bez Granic, Międzynarodowa Federacja Towarzystw Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Emergency i in. w związku z pracą, jaką wykonały na miejscu, i z ogromnym zadowoleniem przyjmuje ich ogromny wkład i pomoc w działaniach na rzecz powstrzymania epidemii; wyraża ubolewanie z powodu przypadków niewłaściwego leczenia członków personelu medycznego i innych pracowników zaangażowanych w walkę z wybuchem epidemii wirusa Ebola po ich powrocie z Afryki;
32.
uważa, że dostęp do leków nie powinien już zasadniczo zależeć od siły nabywczej pacjenta, lecz powinien zaspokajać potrzeby pacjenta, a rynek nie powinien samodzielnie decydować o tym, jakie leki należy produkować;
33.
wzywa UE i jej państwa członkowskie do przestrzegania zasady spójności polityki UE na rzecz rozwoju określonej w art. 208 TFUE przez propagowanie uczciwego i sprawiedliwego handlu międzynarodowego oraz badań medycznych i polityki innowacji wspierających i ułatwiających powszechny dostęp do leków;
34.
apeluje do Komisji o przeanalizowanie modeli alternatywnych wobec tych, które opierają się na monopolach patentowych, w odniesieniu do rozwoju leków lub szczepionek produkowanych w ramach partnerstw publiczno-prywatnych, takich jak inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych, co może zagwarantować pacjentom dostępność leczenia, stabilność budżetów opieki zdrowotnej i efektywne reagowanie na kryzysy, takie jak kryzys związany z wirusem Ebola lub podobne zagrożenia;
35.
podkreśla znaczenie zwiększenia potencjału badawczego w dziedzinie globalnego przeciwdziałania epidemiom, opracowania "szybkich testów" i zapewnienia dostępu do szczepionek; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt zmobilizowania wielu europejskich funduszy w dziedzinie badań naukowych w celu zwalczania wirusa Ebola, w szczególności za pośrednictwem inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych, programu "Horyzont 2020" czy programu Partnerstwa pomiędzy Europą a krajami rozwijającymi się w zakresie badań klinicznych (EDCTP); zaznacza, że chociaż szczepionki są mile widziane, najprawdopodobniej nie nadają się one do eliminacji wirusa Ebola, gdyż podlega on mutacjom; podkreśla w związku z tym, że należy priorytetowo traktować finansowanie ogólnego wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej, higieny, izolacji, niezawodnych i szybkich testów działających w warunkach tropikalnych oraz leku ukierunkowanego na wirusa i wywoływane przez niego objawy;
36.
wzywa wszystkie zainteresowane podmioty do propagowania edukacji obywatelskiej w dziedzinie zdrowia, ze szczególnym naciskiem na kwestię tradycyjnych zwyczajów niedających się pogodzić ze zwalczaniem rozprzestrzeniającej się epidemii;
37.
podkreśla, że UE powinna wspierać skuteczne i uczciwe finansowanie badań, przynoszące korzyści w zakresie powszechnego zdrowia oraz gwarantujące, że innowacje i interwencje generują przystępne cenowo i dostępne rozwiązania; ponownie stwierdza z całą mocą, że należy zbadać modele, które oddzielają koszty badań i rozwoju od cen leków, w tym możliwości transferu technologii do krajów rozwijających się;
38.
powtarza, że potrzebne są inwestycje w badania dotyczące chorób zaniedbanych; wzywa w tym kontekście Komisję do kontynuowania odnośnej debaty i poczynienia kroków w celu otwarcia szerokiej współpracy między sektorem publicznym i prywatnym, pod warunkiem wprowadzenia środków ochronnych, dzięki którym partnerstwa publiczno-prywatne nie będą szkodzić osobom podatnym na zagrożenia na nieuregulowanym rynku, mając na celu wzmocnienie krajowych systemów opieki zdrowotnej i ułatwienie transferu wyników do odpowiednich społeczności; w tym zakresie z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w celu zaspokojenia palącej potrzeby badań nad nowymi terapiami UE udostępniła 138 mln EUR na projekty rozwoju badań klinicznych nad nowymi szczepionkami, szybkimi testami diagnostycznymi oraz terapiami w ramach programu "Horyzont 2020" i inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych; wyraża uznanie dla europejskiego przemysłu farmaceutycznego, który również przeznaczył znaczne środki na wsparcie działań badawczych;
39.
zwraca uwagę, że gorączka krwotoczna Ebola i inne epidemie to zagrożenia ponadnarodowe, wymagające współpracy międzynarodowej; wzywa WHO do dokonania przeglądu Międzynarodowych przepisów zdrowotnych (IHR) z myślą o włączeniu do nich współzależnej odpowiedzialności i wsparcia finansowego, również w celu usunięcia podstawowych przyczyn problemów;
40.
z zadowoleniem przyjmuje, w kontekście pobieżnego wdrożenia IHR i braku nadzoru epidemiologicznego, francuski program reagowania RIPOST ("Sieć instytucji zdrowia publicznego w Afryce Zachodniej");
41.
podkreśla, że obecnie, gdy epidemia wygasa, wirus utrzymuje się w gonadach przez całe miesiące po wyzdrowieniu, a zatem w systemie opieki zdrowotnej i środków edukacyjnych należy zapewnić porady w zakresie seksuologii i planowania rodziny;
42.
podkreśla, że w następstwie epidemii, która zniszczyła sektor drobnych producentów rolnych, coraz bardziej prawdopodobne wydaje się wystąpienie kryzysu żywnościowego; wzywa państwa członkowskie, Komisję i wspólnotę międzynarodową do inwestowania w długoterminowy rozwój rolnictwa na małą skalę, aby zapewnić usunięcie zagrożenia dla gospodarstw rolnych i przyszłego bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce Zachodniej;
43.
wzywa właściwą komisję PE do monitorowania zarządzania kryzysowego w ścisłej współpracy z koordynatorem UE ds. wirusa Ebola i po zakończeniu misji PE w Sierra Leone przed dokonaniem ostatecznej oceny sytuacji na podstawie należycie określonych kryteriów;
44.
zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządom i parlamentom państw Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu ONZ oraz Światowej Organizacji Zdrowia.
1 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0026.
2 Na przykład zwyczaje zakazujące palenia zwłok.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2017.355.2

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 27 października 2015 r. w sprawie kryzysu spowodowanego wirusem Ebola: wnioski na przyszłość oraz sposoby wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się w celu zapobieżenia sytuacjom kryzysowym (2014/2204(INI)).
Data aktu: 27/10/2015
Data ogłoszenia: 20/10/2017