Opinia w sprawie zaktualizowanego programu stabilności na lata 2008-2013 przedstawionego przez Irlandię.

OPINIA RADY

z dnia 10 marca 2009 r.

w sprawie zaktualizowanego programu stabilności na lata 2008-2013 przedstawionego przez Irlandię

(2009/C 68/02)

(Dz.U.UE C z dnia 21 marca 2009 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), w szczególności jego art. 5 ust. 3,

uwzględniając zalecenie Komisji,

po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,

PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:

(1) W dniu 10 marca 2009 r. Rada zbadała zaktualizowany program stabilności Irlandii(2) na lata 2008- 2013.

(2) Po ponad dekadzie silnego wzrostu gospodarczego, który w coraz większej mierze napędzany był rosnącym popytem krajowym, obecnie Irlandia przechodzi poważną recesję. Ten stan wywołała znacząca korekta na rynku nieruchomości, a następnie recesja objęła inne sektory gospodarki, do czego przyczynił się światowy kryzys finansowy i recesja w krajach będących głównymi partnerami handlowymi Irlandii.

Doprowadziło to także do bardzo znaczącego pogorszenia finansów publicznych (przy czym saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych, które w 2007 r. wykazywało nieznaczną nadwyżkę, w 2008 r. zamknęło się deficytem na poziomie 6,3 % PKB). Z tego względu władze podjęły środki konsolidacji - różnie rozłożone w czasie - poczynając od połowy roku 2008. W tym kontekście podjęto również środki mające na celu wzmocnienie siły nabywczej i wspieranie systematycznego dostosowywania na rynku nieruchomości, przy jednoczesnej zmianie priorytetów w obszarze inwestycji publicznych na kluczowe projekty. Kluczowym wyzwaniem na nadchodzące lata jest wdrożenie wiarygodnej i zrównoważonej strategii konsolidacji budżetowej w celu przywrócenia zaufania na rynkach przy jednoczesnym przekierowaniu zasobów z sektora budownictwa do sektorów bardziej produktywnych oraz w celu odzyskania konkurencyjności poprzez środki wzmacniające wzrost wydajności pracy i poprzez odpowiednie strategie polityczne w obszarze wynagrodzeń. Utrzymujące się osłabienie sektora finansowego może utrudnić proces dostosowania w perspektywie krótkoterminowej i stanowić dalsze obciążenie dla finansów publicznych. Innym ważnym wyzwaniem jest reforma systemu emerytalnego w celu poprawy stabilności finansów publicznych w perspektywie długoterminowej.

(3) Scenariusz makroekonomiczny będący podstawą programu przewiduje, że po spadku realnego PKB o 1,4 % w 2008 r. nastąpi dalsze jego obniżenie o 4,0 % w 2009 r. i 0,9 % w 2010 r.; natomiast wzrost umocni się do poziomu wynoszącego średnio 2,9 % w pozostałych latach okresu objętego programem. Na podstawie dostępnych obecnie informacji(3) te założenia dotyczące wzrostu wydają się zasadniczo wiarygodne dla okresu do 2010 r. W odniesieniu do okresu po 2011 r. przewidywania dotyczące wzrostu gospodarczego wydają się dość optymistyczne. Przedstawione w programie prognozy dotyczące inflacji wydają się realistyczne. Podobnie rzecz się ma z przewidywaniami dla deficytu zewnętrznego i konkurencyjności.

(4) W śródokresowej prognozie służb Komisji ze stycznia 2009 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2008 r. oszacowano na 6,3 % PKB, natomiast w poprzedniej aktualizacji programu stabilności zakładano, że wyniesie on 0,9 % PKB(4). Ten znacznie gorszy niż przewidywano wynik odzwierciedla istotny spadek wpływów podatkowych oraz przekraczanie wydatków(5). Cele dotyczące dochodów z podatków nie zostały zrealizowane w związku z trwałą utratą dochodów powiązanych z ożywieniem na rynku mieszkaniowym i ogólnie niższą od spodziewanej aktywnością gospodarczą. Wprawdzie w lipcu 2008 r. podjęto pewne środki w celu ograniczenia wzrostu wydatków, jednak ich wzrost był wyższy od planowanego, zwłaszcza w przypadku transferów socjalnych, wydatków z tytułu odsetek i inwestycji publicznych. Transfery socjalne spełniają swoją rolę automatycznych stabilizatorów, co znajduje odbicie w wyższych wydatkach powiązanych z bezrobociem.

(5) Zakłada się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zwiększy się do 9,5 % PKB w 2009 r., głównie wskutek załamania gospodarczego. Rząd przeprowadził uznaniowe zmniejszenie wydatków o blisko 3 % PKB. Przyjęto zarazem pakiet środków na poziomie 0,5 % PKB zapewniających wsparcie gospodarki w reakcji na recesję. Razem oznaczają one ogólne zmniejszenie wydatków o ok. 2,5 % PKB. Obejmuje ono pakiet ogłoszony w dodatku, jednak ponieważ nie podano bliższych informacji nie został on uwzględniony w śródokresowej prognozie służb Komisji. Komisja szacuje, że może on spowodować w roku 2009 oszczędności wynoszące 0,8 % PKB - nieco poniżej 1 % PKB zapowiedzianego przez rząd(6). Mimo zmniejszenia wydatków szacuje się, że deficyt strukturalny (zgodnie z obliczeniami przeprowadzonymi przez służby Komisji na podstawie informacji przedstawionych w programie) zwiększy się o około 2 punkty procentowe PKB w związku z obecnym dostosowaniem na rynku nieruchomości, trudnościami w odpowiednio szybkim zmniejszeniu wzrostu wydatków w reakcji na zmienione warunki gospodarcze oraz znaczną korektę potencjalnego wzrostu w dół.

(6) Rządowa strategia budżetowa w średnim okresie ma przyczynić się do obniżenia deficytu nominalnego po poziomu poniżej 3 % PKB wartości referencyjnej do roku 2013. Deficyt zacząłby się obniżać w 2010 r., a następnie jeszcze szybciej zmniejszać, począwszy od roku 2011. W programie nie zawarto żadnych wskazówek co do tego, kiedy miałby zostać zrealizowany cel średniookresowy(7). Wprawdzie ogłoszono, że począwszy od 2010 r., realizowany będzie roczny cel dotyczący konsolidacji, przy czym łącznie działania będą opiewały na około 7 % PKB w ujęciu nominalnym, jednak nie określono konkretnych środków. Zgodnie z orientacyjnymi prognozami zawartymi w dodatku realizowana będzie strategia konsolidacji głównie opartej na wydatkach. W okresie objętych programem wskaźnik dochodów ma się nieznacznie zwiększyć (o 0,75 punktu procentowego PKB), natomiast wskaźnik wydatków pierwotnych ma wyraźnie się obniżyć (o około 5,25 punktu procentowego, w szczególności w obszarze transferów socjalnych i spożycia publicznego. Przewiduje się, że wydatki z tytułu odsetek jako procent PKB trzykrotnie się zwiększą do poziomu 3,5 % PKB. Czynniki, takie jak szybki wzrost deficytu, zmniejszający się nominalny PKB oraz znacząca korekta przepływów kapitału w 2008 r. w powiązaniu z celowym budowaniem rezerw płynności, powodują podwojenie wskaźnika zadłużenia w latach 2007-2009 oraz przekroczenie wartości referencyjnej wynoszącej 60 %, począwszy od 2010 r.

(7) Wyniki budżetowe mogą być gorsze w całym okresie objętym programem. Po pierwsze, znaczące zagrożenia wynikają z braku informacji o planowanej strategii konsolidacji po roku 2009, w szczególności w odniesieniu do ścieżki kształtowania się wydatków i dochodów, zwłaszcza w kontekście znaczenia, jakie ma ograniczenie wydatków(8). Po drugie, przewidywania dotyczące wzrostu zawarte w scenariuszu gospodarczym mogą się okazać optymistyczne, zwłaszcza w późniejszych latach programu. W świetle zagrożeń dla realizacji celów dotyczących deficytu ewolucja wskaźnika zadłużenia może również okazać się mniej korzystna niż przewidywana w programie. Ponadto istnieją konkretne zagrożenia w odniesieniu do zobowiązań warunkowych wynikające z kryzysu finansowego, w szczególności z możliwymi kolejnymi operacjami dokapitalizowania banków (długi) oraz z rządowymi gwarancjami na rzecz banków (deficyt i zadłużenie, w przypadku gdy będzie konieczne skorzystanie z takich gwarancji).

(8) Długoterminowy wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet w Irlandii jest znacznie powyżej średniej UE, co wynika głównie ze stosunkowo dużego prognozowanego wzrostu wydatków na emerytury w nadchodzących dekadach. Zgodnie z oceną zamieszczoną w programie sytuacja budżetowa w 2008 r., która jest dużo gorsza niż wyjściowa sytuacja z poprzedniego programu, potęguje wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet, zwiększając niestabilność. Jeżeli sytuacja budżetowa na 2009 r. przewidywana w śródokresowej prognozie służb Komisji zostałaby uznana za punkt wyjścia, niestabilność byłaby znacznie większa. Wprawdzie gromadzone są aktywa w ramach krajowego funduszu rezerw emerytalnych (National Pension Reserve Fund) w celu wcześniejszego sfinansowania części przyszłych wydatków emerytalnych, jednak przewiduje się, że zadłużenie brutto przekroczy w okresie objętym programem wartość referencyjną określoną w Traktacie. Obniżenie wysokiego deficytu pierwotnego w perspektywie średniookresowej, jak przewiduje się w programie, i wdrożenie reform w celu ograniczenia znaczącego wzrostu wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa przyczyniłoby się do zmniejszenia wysokiego ryzyka dla stabilności finansów publicznych. Wspomniane powyżej zagrożenia związane z wdrożonymi przez Irlandię programami stabilizacji sektora finansowego mogą mieć potencjalnie negatywny wpływ na długoterminową stabilność finansów publicznych, głównie z racji ich wpływu na dług publiczny, jeżeli koszty udostępnionych przez rząd środków nie zostaną w przyszłości w pełni odzyskane.

(9) Średniookresowe ramy budżetowe Irlandii mają kilka słabych punktów. W szczególności cele budżetowe na lata późniejsze niż ujęte w budżecie, zwłaszcza poziomy wydatków, mogą być zmieniane w kolejnych budżetach. Jak pokazują ostatnie doświadczenia, utrudnia to decydentom, w obliczu (ciągle przybywających) dodatkowych dochodów, utrzymanie ostrożnego kursu polityki budżetowej. Jednocześnie może to też ograniczyć ich zdolność do wiarygodnego zaangażowania na rzecz realizacji strategii konsolidacji w trudnych czasach. Kwestii tych nie podjęto wprawdzie bezpośrednio w programie, jednak rząd utworzył Komisję ds. Opodatkowania oraz "Specjalną Grupę Kontroli ds. Wydatków i Zatrudnienia w Służbie Publicznej" (ang. Special Review Group on Public Service Expenditure and Numbers), które mają wydawać zalecenia dotyczące odpowiednio poprawy systemu opodatkowania i programów wydatków publicznych. Oczekuje się, że na przestrzeni 2009 r. grupy te przedstawią swoje sprawozdania, a władze ogłosiły, że zalecenia zostaną wzięte pod uwagę w procesie decyzyjnym dotyczącym budżetu na 2010 r. i budżetów na kolejne lata.

(10) Irlandia przyjęła szereg środków mających chronić stabilność sektora finansowego. Podniesiono ustawowy pułap w systemie gwarantowania depozytów do kwoty 100.000 EUR na deponenta. Ustanowiono gwarancje dla uczestniczących banków na szacunkową kwotę 400 mld EUR. W grudniu ogłoszono program dokapitalizowania obejmujący kwotę 10 mld EUR (5 % PKB) dla trzech głównych banków, przy czym planuje się, że program ten zostanie przynajmniej częściowo sfinansowany z krajowego funduszu rezerw emerytalnych. Jednak później jeden z odnośnych banków został przejęty na własność publiczną. Dokapitalizowanie (7 mld EUR zapowiedziane 11 lutego w odniesieniu do pozostałych dwóch banków) ma zostać pokryte z krajowego funduszu rezerw emerytalnych (National Pension Reserve Fund) i przyszłych składek na ten fundusz.

(11) W świetle wysokiego deficytu i wyraźnie zwiększającego się zadłużenia polityka budżetowa w roku 2009 polega na ogólnej konsolidacji budżetu, zgodnie z "Europejskim planem naprawy gospodarczej" przyjętym w grudniu 2008 r. przez Radę Europejską. Ponadto zgodnie z tym planem Irlandia przyjęła szereg środków służących wsparciu aktywności gospodarczej i wzmocnieniu reform strukturalnych. Pakiet ten stanowi właściwą reakcję na sytuację makrobudżetową. Podjęte przez Irlandię środki ukierunkowane są na wsparcie siły nabywczej gospodarstw domowych oraz inwestycji, zostały zastosowane we właściwym momencie i mają charakter celowy. Konkretne środki zostały podjęte także na rzecz wsparcia procesu dostosowania na rynku nieruchomości, od którego zaczęło się obecne spowolnienie gospodarcze, natomiast inne środki - w tym pakiet świadczeń socjalnych i pomocy społecznej - zostały ukierunkowane szczególnie na najsłabsze społecznie grupy, które prawdopodobnie najbardziej mogły ucierpieć wskutek kryzysu. Środki mają charakter bardziej stały niż przejściowy, jednak należy to postrzegać w kontekście faktu, że ogólna strategia budżetowa ukierunkowana jest na zmniejszenie deficytu. Ponadto do poprawy sytuacji mogłyby przyczynić się środki strukturalne, takie jak w dalszym ciągu wysokie inwestycje publiczne w ramach irlandzkiego wieloletniego Krajowego Planu Rozwoju (około 4,5 % PKB rocznie w okresie objętym programem) oraz korzyści podatkowe dla działań w zakresie badań i rozwoju i dla małych rozpoczynających działalność przedsiębiorstw. Środki te związane są ze średniookresowym programem reform i z zaleceniami dla Irlandii, przedstawionymi przez Komisję w dniu 28 stycznia 2009 r. w ramach strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

(12) Po dalszym pogorszeniu się deficytu w 2009 r. przewiduje się, że będzie następować jego stopniowe zmniejszenie. Zmniejszenie deficytu nominalnego do poziomu poniżej 3 % PKB do 2013 r., jak przewidziano w programie, wymagać będzie jednakże podjęcia działań w związku ze wspomnianymi powyżej znaczącymi zagrożeniami dla realizacji celów budżetowych i gotowości do przyjęcia - w razie konieczności - dodatkowych środków. Plany dotyczące konsolidacji finansów publicznych powinny zostać wsparte odpowiednimi środkami.

(13) Co do wymagań odnośnie do danych, określonych w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie zanotowano brak pewnych danych obowiązkowych i opcjonalnych(9).

Podsumowując, należy stwierdzić, że po bardzo dużym pogłębieniu się deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2008 r. nastąpi jego dalsze zwiększenie do 9,5 % PKB w 2009 r. Działania na rzecz konsolidacji budżetowej oraz środki mające wspierać gospodarkę są zgodne z Europejskim planem naprawy gospodarczej i można je uznać za pożądane i adekwatne do sytuacji, biorąc pod uwagę wysoki deficyt i wyraźnie rosnące zadłużenie. W programie przewiduje się, że po pogorszeniu się sytuacji budżetowej w 2009 r. będzie następować obniżanie się deficytu do wartości poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB do 2013 r., natomiast w przypadku długu ma nastąpić przekroczenie wartości referencyjnej w wysokości 60 %, począwszy od 2010 r. Towarzyszyłoby temu szybkie ożywianie się działalności gospodarczej po roku 2010. Wyniki budżetowe mogą być gorsze w całym okresie objętym programem, głównie w związku z (i) brakiem informacji o przewidzianych środkach konsolidacji po 2009 r. oraz (ii) optymistyczną prognozą makroekonomiczną, zwłaszcza w późniejszych latach programu. Pozostałe zagrożenia powiązane są z środkami przyjętymi w celu wsparcia sektora finansowego. Istnieje potrzeba przywrócenia konkurencyjności za pomocą środków zwiększających wzrost produktywności oraz odpowiedniej polityki płac. Zmniejszenie deficytu nominalnego do poziomu poniżej 3 % PKB do 2013 r., jak przewidziano w programie, wymagać będzie podjęcia działań w związku ze znaczącymi zagrożeniami dla realizacji celów budżetowych i gotowości do przyjęcia - w razie konieczności - dodatkowych środków. Ponadto w celu poprawy długoterminowej stabilności finansów publicznych należy wesprzeć plany dotyczące konsolidacji odpowiednimi środkami.

W świetle powyższej oceny wzywa się Irlandię do:

(i) ograniczenia wzrostu deficytu w 2009 r. oraz określenia i rygorystycznego wdrożenia istotnych rocznych posunięć w ramach szeroko zakrojonego programu konsolidacji finansów publicznych na rok 2010 i lata następne;

(ii) wzmocnienia wiążącego charakteru średniookresowych ram budżetowych, a także ścisłego monitorowania przestrzegania celów budżetowych w ciągu roku, tak aby ograniczyć zagrożenia dla dostosowania;

(iii) poprawy długoterminowej stabilności finansów publicznych poprzez wdrożenie dalszych środków w ramach reformy systemu emerytalnego, obok działań na rzecz osiągnięcia konsolidacji budżetowej, w związku z przewidywanym znaczącym wzrostem wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa, a także przewidywanym w okresie objętym programem, jakkolwiek z niskiego poziomu wyjściowego, wzrostem zadłużenia.

Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Realny PKB

(zmiana w %)

PS styczeń 2009 6,0 - 1,4 - 4,0 - 0,9 2,3 3,4 3,0
KOM styczeń 2009 6,0 - 2,0 - 5,0 0,0 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 4,8 3,0 3,5 4,1 bd. bd. bd.
Inflacja HICP (%) PS styczeń 2009 2,8 3,1 0,5 1,5 1,8 1,8 1,8
KOM styczeń 2009 2,9 3,1 0,7 1,8 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 2,8 2,4 2,0 1,8 bd. bd. bd.
Luka produktowa(1) (% potencjalnego PKB) PS styczeń 2009 4,4 0,5 - 3,5 - 4,1 - 3,4 - 1,6 - 0,5
KOM styczeń 2009(3) 4,4 0,1 - 4,5 - 4,2 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 - 0,5 - 1,3 - 1,5 - 0,7 bd. bd. bd.
Wierzytelności/zadłużenie netto wobec reszty

świata (% PKB)

PS styczeń 2009 - 5,4 - 6,3 - 4,2 - 3,5 - 3,4 - 3,0 - 2,8
KOM styczeń 2009 - 5,4 - 5,7 - 3,3 - 3,2 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 - 4,4 - 3,9 - 3,5 - 3,1 bd. bd. bd.
Dochody sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) PS styczeń 2009 35,7 33,6 33,7 34,4 34,6 33,9 34,4
KOM styczeń 2009 35,7 33,7 33,7 33,9 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 36,6 36,1 35,8 35,4 bd. bd. bd.
Wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) PS styczeń 2009 35,4 39,9 43,3 43,4 41,0 38,7 37,0
KOM styczeń 2009 35,4 40,0 44,7 46,9 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 36,1 37,0 36,9 36,5 bd. bd. bd.
Saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) PS styczeń 2009(2) 0,2 - 6,3 - 9,5 - 9,0 - 6,4 - 4,8 - 2,6
KOM styczeń 2009 0,2 - 6,3 - 11,0 - 13,0 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 0,5 - 0,9 - 1,1 - 1,0 bd. bd. bd.
Saldo pierwotne (% PKB) PS styczeń 2009 1,2 - 5,2 - 7,3 - 6,4 - 3,5 - 1,7 0,7
KOM styczeń 2009 1,2 - 5,2 - 8,7 - 10,3 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 1,4 0,0 - 0,1 0,0 bd. bd. bd.
Saldo dostosowane cyklicznie(1)

(% PKB)

PS styczeń 2009 - 1,5 - 6,5 - 8,1 - 7,4 - 5,0 - 4,1 - 2,4
KOM styczeń 2009 - 1,5 - 6,3 - 9,1 - 11,3 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 0,7 - 0,4 - 0,5 - 0,7 bd. bd. bd.
Saldo strukturalne(4) (% PKB) PS styczeń 2009 - 1,7 - 6,2 - 8,1 - 7,4 - 5,0 - 4,1 - 2,4
KOM styczeń 2009 - 1,5 - 6,3 - 9,4 - 11,3 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 0,5 - 0,4 - 0,5 - 0,7 bd. bd. bd.
Dług publiczny brutto (% PKB) PS styczeń 2009 24,8 40,6 52,7 62,3 65,7 66,2 64,5
KOM styczeń 2009 24,8 40,8 54,8 68,2 bd. bd. bd.
PS listopad 2007 25,1 25,9 27,6 28,7 bd. bd. bd.
Uwagi:
(1) odane w programie wartości luki produktowej oraz salda dostosowanego cyklicznie zostały przeliczone przez służby Komisji na podstawie informacji przedstawionych w programie.
(2) Cele dla salda sektora instytucji rządowych i samorządowych obejmują niesprecyzowane jak dotąd roczne środki konsolidacji na poziomie 2,25 % PKB w 2010 r., 2 % w 2011 r., 1,75 % w 2012 r., i 1,5 % w 2013 r. Trwa proces określania dodatkowych środków konsolidacji na 2009 r. (1 % PKB).
(3) W oparciu o szacowany potencjalny wzrost o: 4,0 %, 2,2 %, -0,4 % i -0,4 % odpowiednio w okresie 2007-2010.
(4) Saldo w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne z wyłączeniem środków jednorazowych i innych środków tymczasowych. Środki jednorazowe i inne środki tymczasowe wynoszą 0,3 % PKB w roku 2008 (przyczynią się do zwiększenia deficytu) zgodnie z najnowszym programem i 0,3 % w 2009 (przyczynią się do zmniejszenia deficytu) zgodnie ze śródokresową prognozą służb Komisji ze stycznia.
Źródło:
Program stabilności (PS); prognozy śródokresowe służb Komisji ze stycznia 2009 r. (KOM); obliczenia służb Komisji.

______

(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1. Dokumenty przytoczone w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm.

(2) W tym także dodatek przedłożony w dniu 9 stycznia 2009 r.

(3) Ocena uwzględnia w szczególności prognozę służb Komisji ze stycznia 2009 r., a także inne informacje, które uzyskano od tego czasu.

(4) W dodatku ocenia się, że deficyt w 2008 r. wyniósł 6,3 % PKB. Biorąc pod uwagę przekroczenie określonej w Traktacie wartości referencyjnej, Komisja sporządziła w dniu 18 lutego 2009 r sprawozdanie przewidziane w art. 104 ust. 3 Traktatu.

(5) Wyższe od przewidywanych wydatki spowodowane były: (i) wyższymi od planowanych transferami socjalnymi, (ii) zwiększonymi wydatkami z tytułu odsetek oraz (iii) nieprzewidzianymi w budżecie inwestycjami kapitałowymi, w tym wykupem mostu z płatnym przejazdem Westlink po koszcie 0,3 % PKB.

(6) Na początku lutego rząd podał szczegóły dotyczące pakietu, informując, że obejmuje on składkę emerytalną od wynagrodzeń w sektorze publicznym (według wstępnych szacunków 0,5 % PKB w skali roku przy uwzględnieniu możliwości odliczenia tej składki od podstawy opodatkowania), dalsze ograniczenie inwestycji publicznych (0,2 % PKB) i inne mniej znaczące środki ograniczające wydatki (składające się na 0,2 % PKB w skali roku).

(7) Program po raz pierwszy zawiera dane liczbowe dotyczące celu średniookresowego, którym ma być saldo strukturalne (tj. saldo w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne, bez uwzględnienia środków jednorazowych i innych środków tymczasowych) rzędu od - 0,5 % do 0 % PKB, przy czym dla porównania uprzednio wskazanie w tej pozycji brzmiało "poziom bliski równowagi".

(8) Władze krajowe ogłosiły, że decyzje polityczne dotyczące podziału planowanych środków na rzecz konsolidacji pomiędzy stroną wydatków i stroną dochodów zostaną przestawione w kolejnych budżetach.

(9) W szczególności, jeśli chodzi o wymagane dane, nie podano jedynie nominalnego efektywnego kursu walutowego, unijnego wzrostu PKB i wzrostu odnośnych rynków zagranicznych. W przypadku danych opcjonalnych brakuje między innymi danych dotyczących wyników poszczególnych sektorów oraz wydatków publicznych w układzie kalkulacyjnym.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024