Rodziny zastępcze.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 8 lipca 1999 r.
w sprawie rodzin zastępczych. *

Na podstawie art. 31f ust. 4 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118 i 1126 oraz z 1999 r. Nr 20, poz. 170) zarządza się, co następuje:
§  1.
1.
Rodziny zastępcze zapewniają dziecku, pozbawionemu trwale lub przejściowo szansy wychowania w rodzinie własnej, bieżącą pieczę oraz właściwe warunki wychowania i rozwoju.
2.
Dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej na czas potrzebny do unormowania jego sytuacji życiowej.
3.
Rodziny zastępcze dzielą się na rodziny zastępcze spokrewnione i rodziny zastępcze niespokrewnione z dzieckiem.
4.
Pierwszeństwo w pełnieniu funkcji rodziny zastępczej mają osoby spokrewnione z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka.
§  2.
1.
Organizację opieki w rodzinach zastępczych powiatowe centrum pomocy rodzinie może powierzyć publicznemu ośrodkowi adopcyjno-opiekuńczemu bądź zlecić niepublicznemu ośrodkowi adopcyjno-opiekuńczemu.
2.
W przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej na okres powyżej sześciu miesięcy powiatowe centrum pomocy rodzinie lub ośrodki, o których mowa w ust. 1, ustalają, nie rzadziej niż co pół roku, konieczność dalszego pobytu dziecka w rodzinie zastępczej.
§  3.
Jeżeli pełnienie funkcji rodziny zastępczej dotyczy dziecka niepełnosprawnego albo z zaburzeniami rozwoju wymagającymi pomocy, pielęgnacji specjalistycznej lub resocjalizacji, to osoby pełniące funkcję rodziny zastępczej powinny być przygotowane do sprawowania opieki oraz wychowania odpowiedniego do umiejętności i potrzeb dziecka.
§  4.
Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka należy kierować się w szczególności:
1)
odpowiednim przygotowaniem, o którym mowa w art. 31e ust. 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118 i 1126 oraz z 1999 r. Nr 20, poz. 170), zwanej dalej "ustawą", przyszłych rodziców zastępczych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, organizowanym przez jednostki i podmioty określone w § 2 ust. 1,
2)
zasadą nierozłączania rodzeństwa, chyba że dobro dziecka przemawia za odstępstwem od tej zasady,
3)
zasadą wysłuchania opinii dziecka i w miarę możliwości uwzględnienia jego zdania.
§  5.
1.
Starosta umieszcza w rodzinie zastępczej, niespokrewnionej z dzieckiem, w pierwszej kolejności dziecko:
1)
w wieku do dziesięciu lat,
2)
oczekujące na przysposobienie,
3)
rodziców, w stosunku do których toczy się postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej.
2.
W szczególnie trudnej sytuacji osobistej dziecka, w rodzinie, o której mowa w ust. 1, starosta może umieścić w pierwszej kolejności dzieci starsze niż określone w ust. 1 pkt 1.
§  6.
1.
Dzieci zakwalifikowane, w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, do kształcenia specjalnego, udziału w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych albo pomocy profilaktyczno-wychowawczej lub resocjalizacyjnej mogą być umieszczone jedynie w rodzinie zastępczej, która ma pełne rozeznanie występujących u dziecka zaburzeń.
2.
W rodzinie zastępczej umieszcza się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci, z zastrzeżeniem ust. 3.
3.
W przypadku rodzeństwa dopuszcza się umieszczenie w rodzinie zastępczej większej liczby dzieci.
4.
Dzieci umieszczone w niespokrewnionej rodzinie zastępczej, otrzymującej wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług, nie mogą być oddawane do żłobka.
§  7.
Starosta właściwy dla miejsca zamieszkania rodziny zastępczej, po otrzymaniu orzeczenia sądu opiekuńczego o ustanowieniu dla dziecka rodziny zastępczej, zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy o zawarciu umowy, o której mowa w art. 31f ust. 2 ustawy, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia, oraz przesyła odpis tej umowy.
§  8.
1.
Starosta, w przypadku orzeczenia sądu opiekuńczego o ustanowieniu dla dziecka rodziny zastępczej bez jej wskazania, umieszcza dziecko w rodzinie zastępczej wskazanej przez jednostkę lub podmiot, o których mowa w § 2 ust. 1.
2.
Starosta zawiadamia sąd opiekuńczy o sposobie wykonania orzeczenia, o którym mowa w ust. 1, lub o okolicznościach uniemożliwiających wykonanie orzeczenia i o sposobie zapewnienia w tym czasie dziecku opieki.
§  9.
Umowa cywilnoprawna powierzenia dziecka, o której mowa w art. 31d ust. 3 ustawy, powinna zawierać w szczególności:
1)
określenie rodzaju rodziny zastępczej,
2)
określenie czasu pobytu dziecka w rodzinie zastępczej,
3)
wysokość pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka.
§  10.
Rodzina zastępcza sprawuje opiekę nad powierzonym dzieckiem osobiście.
§  11.
Rodzina zastępcza jest obowiązana podtrzymywać, w miarę możliwości i odpowiednio do potrzeb dziecka, jego kontakt emocjonalny z rodziną naturalną.
§  12.
1.
Rodzina zastępcza pozostaje w kontakcie z jednostką lub podmiotem, o których mowa w § 2 ust. 1, oraz sądem opiekuńczym. W szczególności jest zobowiązana do informowania o trudnościach w pełnieniu funkcji rodziny zastępczej.
2.
Rodziny zastępcze są obowiązane do informowania jednostki lub podmiotu, o których mowa w § 2 ust. 1, o każdej zmianie w sytuacji życiowej dziecka, zwłaszcza o przerwie w sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem, przerwaniu przez dziecko nauki lub dłuższym niż miesiąc pobycie poza domem.
§  13.
1.
Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zastępczej udziela jej pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej, zwanej dalej "pomocą pieniężną".
2.
Pomoc pieniężna, o której mowa w ust. 1, przysługuje od dnia faktycznego przyjęcia dziecka w wykonaniu orzeczenia sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub od dnia zawarcia przez starostę umowy cywilnoprawnej powierzenia dziecka do uzyskania przez nie pełnoletności.
§  14.
Rodzinie zastępczej przysługuje pomoc pieniężna na każde umieszczone dziecko. Wysokość tej pomocy jest uzależniona od:
1)
sytuacji dochodowej rodziny,
2)
wieku i stanu zdrowia dziecka.
§  15.
1.
Rodzina zastępcza otrzymuje miesięcznie pomoc pieniężną:
1)
40% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 i z 1999 r. Nr 38, poz. 360), ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do celów emerytalno-rentowych, zwanej dalej "kwotą bazową", jeżeli dochód rodziny nie przekracza lub jest równy dochodowi ustalonemu zgodnie z art. 4 ustawy,
2)
20% kwoty bazowej, jeżeli dochód nie przekracza lub jest równy 200% dochodu ustalonego zgodnie z art. 4 ustawy,
3)
10% kwoty bazowej, jeżeli dochód przekracza 200% dochodu ustalonego zgodnie z art. 4 ustawy.
2.
Rodzina zastępcza otrzymuje miesięcznie pomoc pieniężną, z zastrzeżeniem § 16, w wysokości:
1)
80% kwoty bazowej, jeżeli dochód nie przekracza lub jest równy dochodowi ustalonemu zgodnie z art. 4 ustawy, a dziecko spełnia warunki określone w § 6 ust. 1 lub nie ukończyło trzech lat,
2)
40% kwoty bazowej, jeżeli dochód przekracza dochód ustalony zgodnie z art. 4 ustawy, a dziecko spełnia warunki określone w § 6 ust. 1 lub nie ukończyło trzech lat,
3)
80% kwoty bazowej, niezależnie od dochodu ustalonego zgodnie z art. 4 ustawy, jeżeli dziecko jest uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego.
§  16.
W okresie przebywania dziecka w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, placówce resocjalizacyjnej, domu pomocy społecznej lub innej placówce opieki całodobowej rodzina zastępcza otrzymuje pomoc pieniężną w wysokości 10% kwoty ustalonej dla tej rodziny na podstawie § 15.
§  17.
1.
Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w § 6 ust. 4, ustala starosta, biorąc pod uwagę w szczególności:
1)
liczbę dzieci objętych opieką,
2)
wiek, stan zdrowia i rozwoju dzieci,
3)
trudną sytuację osobistą dzieci,
4)
problemy opiekuńczo-wychowawcze.
2.
Wysokość wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 150% wysokości kwoty bazowej, o której mowa w § 15 ust. 1 pkt 1.
§  18.
1.
Rodzinie zastępczej może być przyznana, na jej wniosek, jednorazowa pomoc, w wysokości do 150% kwoty bazowej, na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka do rodziny.
2.
Przyznanie pomocy, o której mowa w ust. 1, wymaga uzgodnienia z rodziną.
3.
Pomoc, o której mowa w ust. 1, może być przyznana w formie pieniężnej lub rzeczowej, zależnie od dokonanych ustaleń w tym zakresie.
§  19.
Rodzinie zastępczej, której dziecko na skutek zdarzenia losowego wymaga dodatkowej pomocy, starosta może udzielić jednorazowej pomocy finansowej, w wysokości do 50% kwoty bazowej, lub pomocy okresowej, w wysokości do 50% kwoty bazowej, wypłacanej miesięcznie w okresie trwania tego zdarzenia.
§  20.
1.
Rodzice, których dzieci przebywają w rodzinie zastępczej, ponoszą odpłatność, ustalaną w decyzji przez starostę właściwego dla miejsca zamieszkania rodziny zastępczej, do wysokości miesięcznej pomocy pieniężnej otrzymywanej na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej.
2.
Od ponoszenia odpłatności, o której mowa w ust. 1, są zwolnieni rodzice uiszczający, na mocy orzeczenia sądu, alimenty na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej.
3.
Jeżeli jedno z rodziców płaci alimenty na dziecko przebywające w rodzinie zastępczej lub nie żyje, a dziecko otrzymuje z tego tytułu rentę rodzinną, to drugie z rodziców ponosi odpłatność równą różnicy między wysokością alimentów lub renty a wysokością otrzymywanej miesięcznej pomocy pieniężnej.
4.
Jeżeli jedno z rodziców nie żyje, a dziecko nie otrzymuje z tego tytułu renty rodzinnej, to drugie z rodziców ponosi odpłatność równą połowie wysokości otrzymywanej miesięcznej pomocy pieniężnej.
5.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach starosta może okresowo zwolnić rodziców, na ich wniosek, całkowicie lub częściowo z odpłatności.
§  21.
Opłaty, o których mowa w § 20, są wnoszone do kasy powiatu lub na rachunek bankowy powiatu, wskazane w decyzji, o której mowa w § 20 ust. 1.
§  22.
Odpłatność rodziców za umieszczenie dzieci w rodzinach zastępczych na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. Nr 35, poz. 228, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1995 r. Nr 89, poz. 443 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) regulują odrębne przepisy.
§  23.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 sierpnia 1999 r.
* Z dniem 1 stycznia 2000 r. niniejsze rozporządzenie traci moc w części, w której jest sprzeczne z ustawą z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.00.19.238) - zob. art. 3 i art. 1 pkt 11 tej ustawy.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024