Jak wyjaśniono w uzasadnieniu projektu, ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce kompleksowo reguluje zagadnienia związane z funkcjonowaniem systemu wsparcia finansowego dla studentów, w tym z zasadami przyznawania i finansowania świadczeń (stypendium socjalnego, stypendium dla osób niepełnosprawnych, zapomogi i stypendium rektora) ze środków finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę. Jednak w wyniku dotychczasowych doświadczeń ze stosowaniem przepisów ustawy w tym zakresie środowisko akademickie sygnalizowało trudności w gospodarowaniu środkami funduszu stypendialnego. Stąd propozycja nowelizacji zgłoszona w ramach projektów deregulacyjnych. Ma ona wyeliminować problemy, które występowały szczególnie w odniesieniu do interpretacji art. 414 ust. 3. Zgodnie z przepisem dotacja na świadczenia dla studentów wydatkowana w danym roku na stypendia rektora stanowi nie więcej niż 60 proc. środków wydatkowanych łącznie w danym roku na stypendia rektora, stypendia socjalne oraz zapomogi.

Jak wyjaśniono, zawarty w tym przepisie mechanizm ograniczenia wydatków na stypendia rektora w relacji do wydatków na stypendia socjalne i zapomogi jest jednym z elementów realizacji zdefiniowanego w art. 70 ust. 4 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej celu finansowego wsparcia studentów ze środków publicznych, jakim jest zapewnienie przez władze publiczne powszechnego i równego dostępu do wykształcenia. Priorytetem jest bowiem przeznaczanie środków publicznych na wsparcie studentów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej oraz studentów będących osobami niepełnosprawnymi. Jednakże regulacja zawarta w art. 414 ust. 3 ustawy, przez odniesienie wskazanej w tym przepisie wartości procentowej środków możliwych do wykorzystania na stypendia rektora do środków wydatkowanych łącznie na te stypendia oraz stypendia socjalne i zapomogi, nadmiernie ogranicza możliwość przyznania stypendiów rektora w przypadku, gdy w uczelni niewielka grupa studentów jest uprawniona do otrzymania wsparcia o charakterze socjalnym. Im mniejsza jest pula środków wykorzystanych na wsparcie o charakterze socjalnym (jako komponent łącznych wydatków), tym mniejsza jest pula do zadysponowania przez uczelnie na stypendia rektora za wyróżniające wyniki w nauce, osiągnięcia naukowe lub artystyczne albo osiągnięcia sportowe.

Nie więcej niż 40 proc.

Ma to się zmienić po wejściu w życie zmiany deregulacyjnej w projekcie. Polega ona na modyfikacji mechanizmu limitującego wysokość środków finansowych, jakie uczelnia może wydatkować w danym roku na stypendia rektora. Zaproponowano, aby na te stypendia uczelnia mogła wydatkować w danym roku nie więcej niż 40 proc. środków funduszu stypendialnego pochodzących ze środków finansowych na szkolnictwo wyższe i naukę. Zaproponowana wartość procentowa odpowiada poziomowi środków funduszy stypendialnych wydatkowanych na stypendia rektora przez uczelnie i nie stanowi ograniczenia w stosunku do obowiązującej regulacji. Natomiast określenie wysokości możliwych do wydatkowania środków dotacji na stypendia rektora (do 40 proc.) w relacji do całej dotacji przyznanej na świadczenia dla studentów – nie zaś, jak obecnie, wyłącznie do środków wydatkowanych przez uczelnię łącznie na stypendia rektora, stypendia socjalne i zapomogi – wpłynie na uelastycznienie reguł gospodarowania środkami dotacji przez uczelnie oraz na zwiększenie efektywności wykorzystania środków funduszy stypendialnych. To z kolei umożliwi wykorzystanie środków na stypendia rektora w ramach ustawowego limitu, niezależnie od wykorzystania środków na świadczenia o charakterze socjalnym.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.