WSA: gmina nie może ingerować w kwestie organizacyjne szkoły

Kompetencje gminy nie obejmują uprawnienia do wydawania aktów prawnych określających kwestie organizacji szkoły, gdyż ustalanie wytycznych w tym zakresie należy do zadań dyrektora szkoły. -uznał WSA w Rzeszowie.

Organ prowadzący szkołę może ingerować w jej działalność wyłączenie w zakresie i na zasadach określonych w ustawie. Zatem ustalanie wytycznych w zakresie organizacji pracy szkół i placówek oświatowych czy to poprzez określanie sposobu sporządzania arkuszy organizacyjnych, czy też zasad zatrudniania nauczycieli i pozostałych pracowników, wkracza w zakres ustawowych zadań realizowanych przez kierujących nimi dyrektorów. 
Wójt gminy wydał zarządzenie dotyczące zasad organizacji pracy na rok szkolny 2012/2013 dla przedszkoli i szkół, dla których gmina jest organem prowadzącym. Wójt zawarł w nim między innymi wytyczne dotyczące standardów zatrudniania bibliotekarzy, pedagogów szkolnych i pracowników administracji i obsługi. Ponadto regulacje zawarte w zarządzeniu wskazywały na sposób i zasady sporządzania arkuszy organizacyjnych szkół i przedszkoli oraz nakładały na dyrektora szkoły obowiązek sporządzania wykazu faktycznie przepracowanych przez nauczyciela godzin nauczania indywidualnego. Wojewoda stwierdził nieważność wydanego zarządzenia.
W uzasadnieniu podkreślił, że art. 5 ust. 7 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256 poz. 2572 ze zm.), zgodnie z którym wójt, jako organ prowadzący szkołę lub placówkę, odpowiada za jej działalność, należy rozpatrywać w łączności z treścią art. 34a tej ustawy, określającego zakres nadzoru nad działalnością szkoły. Nadzór ten obejmuje sprawy finansowe i organizacyjne, w szczególności prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole środkami budżetowymi oraz gospodarowania mieniem, przestrzeganie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracowników i uczniów oraz przestrzeganie przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły.
Zatem zdaniem wojewody kompetencje organu prowadzącego nie obejmują uprawnienia do wydawania aktów prawnych określających kwestie organizacji szkoły, gdyż ustalanie wytycznych w tym zakresie należy do zadań dyrektora szkoły wymienionych w art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oświaty. Przepis ten nie określa przy tym zamkniętego katalogu zadań i kompetencji dyrektora oraz obszaru jego odpowiedzialności. Dyrektor kieruje szkołą i reprezentują ją na zewnątrz, co oznacza różne czynności organizacyjne i kierownicze. Może w pełni samodzielnie dokonywać wszelkich czynności z zakresu prawa pracy. Wojewoda podkreślił, iż utrwalone w tym przedmiocie orzecznictwo sądowe zasadniczo wyklucza jakąkolwiek ingerencję w sprawy zatrudnienia i zwalniania pracowników ze strony organu prowadzącego.
WSA uznał rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody za zasadne i oddalił skargę wójta. W uzasadnieniu wskazał, że nadzór finansowy dotyczy procesów powstawania i rozdysponowywania zasobów środków pieniężnych, natomiast pod określeniem spraw administracyjnych mieszczą się wszystkie te zadania, których spełnienie jest konieczne dla utrzymania i funkcjonowania oświaty publicznej, a które zarazem nie mieszczą się już w pojęciu spraw finansowych.
Natomiast nadzór finansowy i organizacyjny nad szkołą nie obejmuje ingerencji w uprawnienia dyrektora jako pracodawcy. Uprawnienia dyrektora w tym zakresie, na zasadzie wyłączności kompetencji, wynikają wprost z art. 39 ust. 11 pkt 1 i ust. 3 ustawy o systemie oświaty. Ponadto autonomiczną pozycję dyrektora potwierdza też art. 7 Karty nauczyciela, który stanowi, że dyrektor kieruje szkołą, jest jej przedstawicielem na zewnątrz, przełożonym służbowym wszystkich pracowników szkoły, przewodniczącym rady pedagogicznej. Zdaniem WSA zakaz ingerencji organu prowadzącego w kompetencje dyrektora wynika też, z art. 34b ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym organ prowadzący szkołę może ingerować w jej działalność wyłączenie w zakresie i na zasadach określonych w ustawie. Ustalanie więc wytycznych w zakresie organizacji pracy szkół i placówek oświatowych czy to poprzez określanie sposobu sporządzania arkuszy organizacyjnych, czy też zasad zatrudniania nauczycieli i pozostałych pracowników, wkracza w zakres ustawowych zadań realizowanych przez kierujących nimi dyrektorów.
Zatem w opinii WSA wójt gminy wydając zarządzenie naruszył wyznaczone tymi przepisami granice, wkraczając w kompetencje wyraźnie zastrzeżone dla dyrektorów podległych sobie placówek.

Wyrok WSA w Rzeszowie z 20 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Rz 1145/12, nieprawomocny. 

Polecamy: Wiosenny ruch kadrowy w szkole tematem kolejnego zjazdu AZDS