We wtorek 15 września uczniowie złożyli w Sejmie pierwszych tysiąc podpisów pod projektem nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, przygotowanym przez Fundację na Rzecz Praw Ucznia. Będą więc mieli 3 miesiące na zebranie 100 tysięcy podpisów pod projektem, od czasu  zarejestrowania przez marszałek Sejmu komitetu inicjatywy obywatelskiej.

- Około 50 procent uczniów i uczennic w Polsce nie ma dostępu do psychologa w szkole, bo nie jest tam zatrudniony - piszą inicjatorzy zbiórki podpisów. A Mikołaj Wolanin, prezes Fundacji na Rzecz Praw Ucznia stwierdził, że uczeń ma prawo do otrzymania pomocy, nie tylko materialnej, zdrowotnej, ale także psychologicznej. Wyliczył, że na ponad 20 tys. szkół zatrudnionych jest tylko 10,8 tys. psychologów.

Czytaj w LEX: Indywidualne wsparcie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi >

Według przygotowanego projektu, do zadań psychologa będzie należało m.in. diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów, udzielanie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb, diagnozowanie sytuacji wychowawczej w szkole oraz pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych predyspozycji, możliwości i uzdolnień uczniów.

Treść projektu i wzór wykazu podpisów są dostępne pod adresem: http://ustawa.prawaucznia.pl>>

 

Alarmujące raporty o polskich dzieciach

Ostatni raport „Świat zależności. Czynniki wpływające na jakość życia dzieci w krajach bogatych”, opracowany przez Centrum Badawcze UNICEF Innocenti Research Center we Florencji pokazuje, że na 38 badanych krajów UE i OECD, Polska zajmuje 31. miejsce w rankingu jakości życia dzieci. Badano: dobrostan psychiczny, zdrowie fizyczne oraz kompetencje społeczne i edukacyjne.

Czytaj w LEX: Ile wynosi godzina pracy psychologa, pedagoga i logopedy w szkole podstawowej?  >

- Samobójstwa, brak zadowolenia z życia, otyłość, niskie kompetencje społeczne i edukacyjne stają się coraz częstszymi problemami dzieci i młodzieży w krajach bogatych – czytamy w raporcie.

Spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej i OECD, dzieciom najlepiej żyje się w Holandii, Danii i Norwegii, a najgorzej w Stanach Zjednoczonych, Bułgarii i Chile.

Czytaj w LEX: Jakie kwalifikacje powinien posiadać nauczyciel – psycholog w przedszkolu i szkole podstawowej? >

– Dane przedstawione w raporcie budzą obawę o jakość życia dzieci w krajach bogatych, także w Polsce. Niestety, sytuacja najmłodszych znacząco się pogorszyła z powodu pandemii koronawirusa i jej skutków. Jeśli w krótkim czasie nie podejmiemy zdecydowanych działań, wiele dzieci może nie mieć szansy na wykorzystanie swojego pełnego potencjału i zostać w tyle za rówieśnikami - powiedział Marek Krupiński, dyrektor generalny UNICEF Polska.

Czytaj: RPO: Ochrona zdrowia psychicznego wymaga systemowej zmiany>>
 

W obszarze zdrowie psychiczne oraz dobre samopoczucie Polska zajęła 30. miejsce na 38 badanych krajów. Autorzy raportu porównali między innymi wskaźnik samobójstw wśród nastolatków w wieku 15-19 lat. Samobójstwo jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci młodych ludzi w krajach bogatych. Na 100 tysięcy polskich dzieci w wieku 15-19 lat prawie dziewięcioro popełnia samobójstwo. Najgorsza sytuacja jest na Litwie (18,2), w Nowej Zelandii (14,9) i Estonii (13,9), a najlepsza w Grecji (1,4). Dzieci, które mają mniej wspierających rodziców i te, które doświadczają dręczenia ze strony rówieśników, mają znacznie gorszy stan zdrowia psychicznego.

Czytaj w LEX: Czy pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole może realizować w ramach swojego pensum nauczyciel pedagog lub psycholog?  >

Norwegia, Islandia i Finlandia zajmują podium jeśli chodzi o polityki społeczne prowadzone przez poszczególne kraje, uwarunkowania ekonomiczne oraz stan środowiska. Polska zajęła bardzo dobrą, 13. pozycję na 41 analizowanych krajów, dla których były dostępne dane porównawcze. Najgorzej wypadły Grecja, Meksyk i Turcja.

Z kolei aż połowa polskich rodziców twierdzi, że miewają kilka razy w miesiącu trudności ze sprostaniem obowiązkom rodzicielskim właśnie z powodu zbyt długich godzin pracy.

Czytaj w LEX: Czy psychologa szkolnego należy traktować jako nauczyciela? >

Niedawno również ukazał się raport NIK o dostępności lecznictwa psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży. - System lecznictwa psychiatrycznego dzieci i młodzieży wymaga zmian. Lekarze, poradnie i szpitalne oddziały psychiatryczne rozłożone są nierównomiernie. Dostęp do nich zależy od miejsca zamieszkania. Profilaktyki, czyli tego co najważniejsze nie ma – donosi Najwyższa Izba Kontroli. W pięciu województwach nie funkcjonował żaden oddział psychiatryczny dzienny. W województwie podlaskim brakowało oddziału całodobowego. Małoletni pacjenci czasami trafiali na oddziały dla dorosłych. Mniej podmiotów udzielało im ambulatoryjnych świadczeń psychiatrycznych. Dostępność do nich była utrudniona w małych miastach i na wsi.

Czytaj: NIK: Leczenie psychiatryczne dzieci i młodzieży wymaga zmian>>
 

Przede wszystkim brakowało profilaktyki zaburzeń psychicznych, którą powinien zapewnić model leczenia środowiskowego, stanowiący najbardziej efektywną formę opieki psychiatrycznej nad tą populacją.

W Polsce 9 proc. dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia, czyli ok. 630 tys., wymaga pomocy  systemu lecznictwa psychiatrycznego i psychologicznego. Pod tym względem nie różnimy się od innych krajów, gdzie ok. 10 proc. populacji dzieci i młodzieży wymaga pomocy profesjonalistów.

Czytaj w LEX: Czy nauczyciel, który ukończył studia magisterskie na kierunku psychologia o specjalności psychologia społeczna może być zatrudniony w szkole podstawowej na stanowisku pedagoga i psychologa? >

Dane Komendy Głównej Policji pokazują, że wśród nastolatków samobójstwa są drugą co do częstości przyczyną zgonów.  Polska jest w czołówce Europy pod względem liczby samobójstw. Liczba zamachów samobójczych wśród małoletnich w wieku 7 – 18 lat rośnie z roku na rok: z 730 w 2017 r. do 772 w 2018 r., a w I półroczu 2019 r. wyniosła już 485. W latach 2017 – 2019 (I półrocze) na łącznie 1987 zamachów samobójczych, 250 zakończyło się zgonem. W 585 przypadkach przyczyną zamachów samobójczych była choroba psychiczna, a w 374 przypadkach zaburzenia psychiczne.

Czytaj w LEX: Ile wynosi pensum psychologa zatrudnionego w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym?  >

Kontrola NIK potwierdziła, że system lecznictwa psychiatrycznego dzieci i młodzieży nie  zapewnia kompleksowej i powszechnie dostępnej psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Do czasu zakończenia kontroli NIK minister zdrowia nie wdrożył modelu leczenia  środowiskowego małoletnich z zaburzeniami psychicznymi: najpierw dziecku należy udzielić pomocy w przyjaznym dla niego środowisku - w otoczeniu rodziny, w szkole, czy też poradni psychologiczno – pedagogicznej. Dopiero potem, należy zapewnić leczenie ambulatoryjne np. w poradni zdrowia psychicznego, a gdy i ta droga nie pomoże, małoletni będzie  umieszczany  w szpitalu. Jest to najbardziej efektywna forma opieki nad małoletnimi. 

Czytaj w LEX: Nauczanie hybrydowe - zadania dyrektora i nauczycieli, czas pracy, wynagradzanie  >