Nauczyciel przebywał na zwolnieniu lekarskim od 5.01.2009 r. do 13.04.2009 r., na urlopie macierzyńskim zaś od dnia 14.04.2009 r. do dnia 31.08.2009 r.
Czy za 2009 r. należy mu się dodatkowe wynagrodzenie roczne?
Przepisy prawa określają, że dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje pracownikowi, który przepracował u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym. A zatem, co do zasady, warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. "trzynastki") jest przepracowanie u danego pracodawcy w danym roku kalendarzowym co najmniej 6 miesięcy. W zależności od okresu przepracowanego w roku kalendarzowym u danego pracodawcy, pracownikowi przysługuje nagroda roczna w wysokości pełnej (jeśli pracownik przepracował u danego pracodawcy cały rok kalendarzowy) lub proporcjonalnej do przepracowanego okresu (jeśli pracownik nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, ale co najmniej 6 miesięcy).
Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 z późn. zm.) - dalej u.d.w.r., wymienia jednak także przypadki, w których pracownik jest uprawniony do otrzymania nagrody rocznej, mimo niespełnienia wymienionych warunków. Wszystkie te przypadki zostały wyczerpująco wymienione w art. 2 ust. 3 u.d.w.r.
Pojęcie "okres przepracowany" nie jest zdefiniowane w przepisach prawa. W uchwale z dnia 13 grudnia 2005 r., II PZP 9/05, OSNP 2006, nr 7-8, poz. 109, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że "warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości na podstawie u.d.w.r. jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego". W świetle przywołanej uchwały, przy ustalaniu prawa pracownika do "trzynastki", nie uwzględnia się okresu nieobecności pracownika w pracy (czas nieobecności w pracy nie jest czasem efektywnie przepracowanym). Oznacza to, że przy ustalaniu prawa do "trzynastki" bierze się pod uwagę czas efektywnie przepracowany, a nie czas trwania stosunku pracy.
W uzasadnieniu uchwały zostało wskazane, że inne okoliczności (poza wymienionymi w art. 2 ust. 3 u.d.w.r.), które uniemożliwiają efektywne przepracowanie wymaganego okresu 6 miesięcy, nie uzasadniają nabycia przez pracownika prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
W oparciu o przywołaną uchwałę okresy niezdolności do pracy z powodu choroby oraz okres urlopu macierzyńskiego nie mogą zostać uznane za okresy "przepracowane" w rozumieniu u.d.w.r., pomimo że stosunek pracy wciąż trwa. Zatem należałoby przyjąć, że pracownica nie przepracowała efektywnie u pracodawcy w roku 2009 minimum 6 miesięcy.
Wobec powyższego, w oparciu o omawianą uchwałę - pracownica nie nabyła prawa do nagrody rocznej za 2009 r., ponieważ nie przepracowała efektywnie co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym, za który wypłacana jest ta nagroda.
Nadmienić jednak należy, że w literaturze (komentarzach) prezentowane są także poglądy odmienne od stanowiska wyrażonego w przywołanej uchwale. W myśl tych poglądów prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego uzależnione jest od okresu pozostawania w stosunku pracy u danego pracodawcy w danym roku kalendarzowym, a nie od okresu efektywnie przepracowanego. Mając na uwadze, iż poglądy zaprezentowane w uchwale Sądu Najwyższego budzą wątpliwości, moim zdaniem wspomniana odmienna interpretacja jest w dużym stopniu uzasadniona.
Podstawa prawna: art. 2 u.d.w.r.
Magdalena Sender
Czy za 2009 r. należy mu się dodatkowe wynagrodzenie roczne?
Przepisy prawa określają, że dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje pracownikowi, który przepracował u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym. A zatem, co do zasady, warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. "trzynastki") jest przepracowanie u danego pracodawcy w danym roku kalendarzowym co najmniej 6 miesięcy. W zależności od okresu przepracowanego w roku kalendarzowym u danego pracodawcy, pracownikowi przysługuje nagroda roczna w wysokości pełnej (jeśli pracownik przepracował u danego pracodawcy cały rok kalendarzowy) lub proporcjonalnej do przepracowanego okresu (jeśli pracownik nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, ale co najmniej 6 miesięcy).
Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 z późn. zm.) - dalej u.d.w.r., wymienia jednak także przypadki, w których pracownik jest uprawniony do otrzymania nagrody rocznej, mimo niespełnienia wymienionych warunków. Wszystkie te przypadki zostały wyczerpująco wymienione w art. 2 ust. 3 u.d.w.r.
Pojęcie "okres przepracowany" nie jest zdefiniowane w przepisach prawa. W uchwale z dnia 13 grudnia 2005 r., II PZP 9/05, OSNP 2006, nr 7-8, poz. 109, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że "warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości na podstawie u.d.w.r. jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego". W świetle przywołanej uchwały, przy ustalaniu prawa pracownika do "trzynastki", nie uwzględnia się okresu nieobecności pracownika w pracy (czas nieobecności w pracy nie jest czasem efektywnie przepracowanym). Oznacza to, że przy ustalaniu prawa do "trzynastki" bierze się pod uwagę czas efektywnie przepracowany, a nie czas trwania stosunku pracy.
W uzasadnieniu uchwały zostało wskazane, że inne okoliczności (poza wymienionymi w art. 2 ust. 3 u.d.w.r.), które uniemożliwiają efektywne przepracowanie wymaganego okresu 6 miesięcy, nie uzasadniają nabycia przez pracownika prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
W oparciu o przywołaną uchwałę okresy niezdolności do pracy z powodu choroby oraz okres urlopu macierzyńskiego nie mogą zostać uznane za okresy "przepracowane" w rozumieniu u.d.w.r., pomimo że stosunek pracy wciąż trwa. Zatem należałoby przyjąć, że pracownica nie przepracowała efektywnie u pracodawcy w roku 2009 minimum 6 miesięcy.
Wobec powyższego, w oparciu o omawianą uchwałę - pracownica nie nabyła prawa do nagrody rocznej za 2009 r., ponieważ nie przepracowała efektywnie co najmniej 6 miesięcy w roku kalendarzowym, za który wypłacana jest ta nagroda.
Nadmienić jednak należy, że w literaturze (komentarzach) prezentowane są także poglądy odmienne od stanowiska wyrażonego w przywołanej uchwale. W myśl tych poglądów prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego uzależnione jest od okresu pozostawania w stosunku pracy u danego pracodawcy w danym roku kalendarzowym, a nie od okresu efektywnie przepracowanego. Mając na uwadze, iż poglądy zaprezentowane w uchwale Sądu Najwyższego budzą wątpliwości, moim zdaniem wspomniana odmienna interpretacja jest w dużym stopniu uzasadniona.
Podstawa prawna: art. 2 u.d.w.r.
Magdalena Sender
