Decyzja 2022/2069 w sprawie przyznania odstępstwa Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego

DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2022/2069

z dnia 30 września 2022 r.

w sprawie przyznania odstępstwa Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego

(notyfikowana jako dokument nr C(2022) 6859)

(Jedynie tekst w języku niderlandzkim jest autentyczny)

(Dz.U.UE L z dnia 27 października 2022 r.)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego ¹ , w szczególności jej załącznik III pkt 2 akapit trzeci,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Dyrektywa 91/676/EWG dotyczy ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego.

(2) Pkt 2 załącznika III do dyrektywy 91/676/EWG stanowi, że państwa członkowskie zamierzające stosować więcej nawozu naturalnego niż 170 kg azotu na hektar (ha) ustalają ilości, tak aby nie przeszkodziły w osiągnięciu celów określonych w art. 1 tej dyrektywy. Jeśli państwo członkowskie zezwala na podstawie akapitu drugiego lit. b) na inną ilość, powiadamia Komisję, która zbada uzasadnienie zgodnie z procedurą regulacyjną, przewidzianą w art. 9 ust. 2.

(3) Decyzją 2005/880/WE ²  Komisja przyznała odstępstwo, o które wniosły Niderlandy zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG, zezwalając Niderlandom na stosowanie rocznie na hektar do 250 kg azotu z nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 70 % stanowią użytki zielone.

(4) Decyzją 2010/65/UE ³  Komisja, zmieniając decyzję 2005/880/WE, przyznała odstępstwo, o które wniosły Niderlandy zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG, zezwalając Niderlandom na stosowanie rocznie na hektar do 250 kg azotu z nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 70 % stanowią użytki zielone, do 31 grudnia 2013 r.

(5) Decyzją wykonawczą Komisji 2014/291/UE ⁴ , która przestała mieć zastosowanie w dniu 31 grudnia 2017 r., Niderlandom przyznano odstępstwo na podstawie dyrektywy 91/676/EWG w celu zezwolenia na stosowanie nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 80 % powierzchni stanowią użytki zielone, do limitu 230 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na glebach piaszczystych na południu i w centrum kraju oraz na glebach lessowych, oraz do limitu 250 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na innych glebach. Odstępstwo dotyczyło 19 564 gospodarstw w 2016 r., co odpowiadało 47 % całkowitej powierzchni użytków rolnych netto w Niderlandach.

(6) Decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2018/820 ⁵ , która przestała obowiązywać w dniu 1 stycznia 2020 r., Niderlandom przyznano odstępstwo na podstawie dyrektywy 91/676/EWG w celu zezwolenia na stosowanie nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 80 % powierzchni stanowią użytki zielone, do limitu 230 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na glebach piaszczystych na południu i w centrum kraju oraz na glebach lessowych, oraz do limitu 250 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na innych glebach. Odstępstwo dotyczyło 18 818 gospodarstw w 2019 r., co odpowiadało 44,7 % całkowitej powierzchni użytków rolnych netto w Niderlandach.

(7) Decyzją wykonawczą Komisji (UE) 2020/1073 ⁶ , która przestała obowiązywać w dniu 31 grudnia 2021 r., Niderlandom przyznano odstępstwo w celu zezwolenia na stosowanie nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich w gospodarstwach rolnych, w których co najmniej 80 % powierzchni stanowią użytki zielone, do limitu 230 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na glebach piaszczystych na południu i w centrum kraju oraz na glebach lessowych, oraz do limitu 250 kg azotu na hektar rocznie w przypadku gospodarstw rolnych na innych glebach. Okres obowiązywania tej decyzji wykonawczej ograniczono do 2 lat, aby umożliwić Niderlandom pełne wdrożenie skuteczniejszej strategii egzekwowania przepisów w celu zapobiegania nadużyciom w związku z wdrażaniem przepisów dotyczących nawozu naturalnego. Ponadto uwzględniono dodatkowe warunki w celu zapewnienia, by nie zwiększyła się ilość zwierząt gospodarskich, oraz w celu ograniczenia emisji amoniaku związanych ze stosowaniem nawozu naturalnego.

(8) 25 lutego 2022 r. Niderlandy wniosły o kolejne odstępstwo na podstawie pkt 2 akapit trzeci załącznika III do dyrektywy 91/676/EWG.

(9) Niderlandy zgłosiły dane ⁷  na podstawie art. 10 dyrektywy 91/676/EWG, które wskazały, że w latach 2016-2019 w około 14 % stacji monitorowania wód gruntowych w Niderlandach odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l, w 5 % stacji - od 40 do 50 mg/l, a w 73 % stacji - poniżej 25 mg/l. Dane wskazały również, że w latach 2016-2019 w 99 % stacji monitorowania wód powierzchniowych w Niderlandach odnotowano średnie stężenie azotanów poniżej 50 mg/l, a w 96 % tych stacji odnotowano średnie stężenie azotanów poniżej 25 mg/l. W okresie sprawozdawczym obejmującym lata 2016-2019 wody eutroficzne stanowiły jednak 58 % wód słodkich, a w przypadku niewprowadzenia środków, eutrofizacji mogło ulec kolejne 10 %.

(10) Dane te, opublikowane w sprawozdaniu dotyczącym art. 10 dyrektywy 91/676/EWG ⁸ , wykazały również, że między prowincjami Niderlandów istnieją znaczne różnice i że w wielu prowincjach Niderlandów występują obszary o dużym stężeniu azotanów w wodach gruntowych oraz eutrofizacji. W prowincji Limburgia w 36 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l, a w 22 % stwierdzono tendencje spadkowe; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 74 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowa- dzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 16 %. W prowincji Brabancja Północna w 26 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l, a w 20 % stwierdzono tendencje spadkowe; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 68 % wód powierzchniowych, a w przypadku nie- wprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 7 %. W prowincji Zelandia w 14 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l, a w 47 % stwierdzono tendencje spadkowe; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 80 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadze- nia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 11 %. W prowincji Niderlandy Południowa wody eutroficzne stanowiły 54 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 17 %. W prowincji Niderlandy Północna wody eutroficzne stanowiły 61 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 19 %. W prowincji Utrecht w 24 % stacji monitorowania wód gruntowych stwierdzono tendencje spadkowe w zakresie stężenia azotanów; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 43 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 10 %. W prowincji Geldria w 10 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l i w 15 % stwierdzono tendencje spadkowe. W prowincji Overijssel w 18 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l, a w 19 % stwierdzono tendencje spadkowe; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 67 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowa- dzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 4 %. W prowincji Drenthe w 15 % stacji monitorowania wód gruntowych odnotowano średnie stężenie azotanów powyżej 50 mg/l; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 65 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 9 %. W prowincji Fryzja w 23 % stacji monitorowania wód gruntowych stwierdzono tendencje spadkowe w zakresie stężenia azotanów; jednocześnie wody eutroficzne stanowiły 85 % wód powierzchniowych. W prowincji Groningen wody eutroficzne stanowiły 52 % wód powierzchniowych, a w przypadku niewprowadzenia środków eutrofizacją zagrożone było kolejne 11 %. W prowincji Flevoland wody eutroficzne stanowiły 33 % wód powierzchniowych.

(11) Dane zgłoszone przez Niderlandy w latach 2020 i 2021 w kontekście sprawozdań na podstawie decyzji wykonawczej (UE) 2020/1073 wykazały wzrost stężenia azotanów w wodach gruntowych na obszarach z glebami lessowymi, piaszczystymi i gliniastymi. W południowej i wschodniej części obszaru gleb piaszczystych średnie stężenie azotanów w górnej warstwie zwierciadła wód gruntowych wynosiło w 2021 r. 67 mg/l. Stężenie to przekracza wartość graniczną określoną przez UE na poziomie 50 mg/l. Od 2017 r. w tej części obszaru gleb piaszczystych stężenie azotanów wzrosło dwukrotnie. Średnie stężenie w północnej części obszaru gleb piaszczystych pozostawało niższe od unijnej wartości granicznej, ale w 2021 r. wzrosło do 37 mg/l. W obszarze gleb lessowych w 2020 r. średnie stężenie nieznacznie spadło do 57 mg/l, ale nadal przekracza unijną wartość graniczną. W obszarze gleb gliniastych stężenie azotanów stale utrzymywało się poniżej wartości granicznej, ale wzrosło. Najniższe stężenie zmierzono w obszarze gleb torfowych: w 2021 r. wynosiło ono średnio 14 mg/l. Dane wykazały również, że w wodach w strefie korzeniowej w gospodarstwach objętych siecią monitorowania odstępstw często przekroczone są normy stężenia azotanów, nawet jeśli wartość średnia pozostawała poniżej 50 mg/l.

(12) Zgodnie z art. 3 ust. 5 dyrektywy 91/676/EWG Niderlandy realizują program działań na całym swoim terytorium. 26 grudnia 2021 r. Niderlandy przyjęły nowy program działań na lata 2022-2025 ⁹  (siódmy program działań w zakresie azotanów), obejmujący dodatkowe środki mające na celu ograniczenie strat składników pokarmowych (azotu i fosforu) do środowiska i oparty na zróżnicowanym podejściu w poszczególnych regionach w zależności od poziomu zanieczyszczenia składnikami pokarmowymi i rodzaju gleby. W ocenie oddziaływania na środowisko przeprowadzonej w ramach przygotowań do siódmego programu działań w zakresie azotanów przez naukowy komitet doradczy władz Niderlandów (Commissie van Deskundigen Meststoffenwet) stwierdzono jednak, że potencjalne skutki programu działań nie byłyby wystarczające do osiągnięcia celów w zakresie jakości wód. 25 lutego 2022 r. Niderlandy przyjęły addendum ¹⁰  do siódmego programu działań w zakresie azotanów dotyczące krajowego programu na rzecz obszarów wiejskich ¹¹ , w którym określono integralne podejście do przyrody, wód i klimatu, w tym emisji azotu, w celu spełnienia wymogów Unii w zakresie środowiska i klimatu. Addendum to jest wyrazem dążenia rządu Niderlandów do przełożenia swoich ambicji na konkretne środki zmierzające do osiągnięcia celów w zakresie jakości wód pod względem zawartości składników pokarmowych pochodzenia rolniczego.

(13) W siódmym programie działań w zakresie azotanów na lata 2022-2025 i w addendum do niego określono starania, jakie należy podjąć w poszczególnych regionach, aby osiągnąć cele w zakresie jakości wód pod względem zawartości azotanów i fosforu pochodzenia rolniczego, zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG i niderlandzkim planem gospodarowania wodami w dorzeczu, przyjętym w kontekście dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ¹² . Osiągnięcie celów w zakresie stężenia azotanów w wodach gruntowych w przypadku regionów Zand Noord, Zand Oost, Westelijk Noord-Brabant, Centraal zeeklei, Zuidwestelijk zeekleigebied, Westelijk zandgebied wymaga podjęcia niewielkich starań, natomiast w przypadku regionów Gelderse Vallei, Oostelijk Noord-Brabant en Limburg Zand, Lossgebied konieczne jest już podjęcie znacznych starań. Osiągnięcie celów w zakresie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych (eutrofizacji) w przypadku regionów Zand Noord, Zand Oost, Westelijk Noord-Brabant, Oostelijk Noord-Brabant en Limburg Zand, Noordelijk zeekleigebied, Centraal zeeklei, Zuidwestelijk zeekleigebied wymaga podjęcia niewielkich starań, natomiast w przypadku regionów Gelderse Vallei, Lossgebied, Westelijk Zeeklei, Westelijk veengebied, Westelijk zandgebied konieczne jest już podjęcie znacznych starań. Jest to zgodne z danymi zgłoszonymi przez Niderlandy na podstawie art. 10 dyrektywy 91/676/EWG.

(14) Niderlandy są zobowiązane do opracowania nowego wyznaczenia obszarów zanieczyszczonych azotanami i fosforem pochodzenia rolniczego ("obszary zanieczyszczone składnikami pokarmowymi"), które powinny obejmować wszystkie obszary zlewni punktów monitorowania wód gruntowych i powierzchniowych wykazujących średnie zanieczyszczenie azotanami lub sporadyczne przypadki zanieczyszczenia azotanami, zagrożonych zanieczyszczeniem i wykazujących tendencje wzrostowe, a także punktów monitorowania wykazujących eutrofizację lub zagrożonych eutrofizacją. Przy wyznaczaniu tych obszarów należy również uwzględnić odpowiednie orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyroki w sprawach C-221/03 ¹³  i C-543/16 ¹⁴ . Jeżeli nowe wyznaczenie nie zostanie opracowane do 1 stycznia 2024 r., wszystkie obszary, na których wymagane są niewielkie lub znaczne starania, zostaną wyznaczone jako obszary zanieczyszczone składnikami pokarmowymi.

(15) Przedmiotowy wniosek o przyznanie odstępstwa należy rozpatrywać w szerszym kontekście polityki UE dotyczącej gospodarki składnikami pokarmowymi, w szczególności w odniesieniu do celów dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/60/WE, 2006/118/WE ¹⁵  i 2008/56/WE ¹⁶ , bardziej ambitnych celów rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego ¹⁷  i planu strategicznego WPR dla Niderlandów ¹⁸ , jak również celów Europejskiego Zielonego Ładu dotyczących zanieczyszczenia składnikami pokarmowymi. Europejski Zielony Ład wyznacza Unii cele w zakresie zmniejszenia strat składników pokarmowych oraz ograniczenia gazów cieplarnianych innych niż CO₂, a mianowicie metanu i podtlenku azotu, których głównym źródłem jest nawożenie, a także chów zwierząt gospodarskich. W szczególności Unia zobowiązała się w strategii "Od pola do stołu" ¹⁹  i w planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń ²⁰  do zmniejszenia strat składników pokarmowych o 50 % do 2030 r., co przyczyni się do ograniczenia stosowania nawozów o 20 %, przy jednoczesnym zachowaniu żyzności gleb, oraz zmniejszeniem o 25 % obszarów ekosystemów UE mierzonych jako obszary, na których przekroczono "ładunki krytyczne" depozycji azotu, na których zanieczyszczenie powietrza zagraża różnorodności biologicznej.

(16) W pierwotnym wniosku dotyczącym krajowego programu na rzecz obszarów wiejskich z 10 czerwca 2022 r. ²¹  rząd Niderlandów stwierdza: "Obszary torfowisk, obszary Natura 2000, obszary ochrony wód gruntowych, wrażliwe cieki wodne i strefy buforowe wokół obszarów Natura 2000 stawiają największe wyzwania. Na tych obszarach rolnicy będą podlegać większym ograniczeniom w prowadzeniu działalności gospodarczej lub dysponować mniejszymi możliwościami rozwoju. Najwłaściwszą drogą jest zatem ekstensyfikacja produkcji rolnej". Zadeklarowano także "zaangażowanie w tworzenie obszarów przejściowych wokół obszarów Natura 2000". "Obszary przejściowe (strefy buforowe) wokół obszarów Natura 2000 to obszary przylegające do obszarów Natura 2000, przyczyniające się do odbudowy systemu w celu utrzymania i odtworzenia różnorodności biologicznej na danym obszarze Natura 2000".

(17) Komisja rozpatrzyła wniosek Niderlandów o przyznanie odstępstwa, biorąc pod uwagę wymogi i cele dyrektywy 91/676/EWG oraz doświadczenia wynikające z poprzednich decyzji w sprawie przyznania odstępstwa, a także w świetle siódmego programu działań w zakresie azotanów i addendum do niego. Komisja przeanalizowała ponadto tendencje dotyczące jakości wód i uwzględniła cele Europejskiego Zielonego Ładu. W związku z powyższym Komisja uważa, że konieczne jest zapewnienie przewidywalnego przejściowego okresu odstępstwa wynoszącego maksymalnie 4 lata dla rolników posiadających użytki zielone do czasu pełnego włączenia do prawa niderlandzkiego planowanych reform określonych w addendum oraz wspieranie w stopniowym wdrażaniu nowych reform. Komisja uważa ponadto, że osiągnięcie celów dyrektywy 91/676/EWG wymaga spełnienia przez Niderlandy rygorystycznych warunków dodatkowych, w szczególności, choć nie tylko, na obszarach zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi. Odstępstwo powinno wspierać proces reform określony w addendum i w krajowym programie na rzecz obszarów wiejskich.

(18) Odstępstwo przyznane na mocy niniejszej decyzji pozostaje bez uszczerbku dla zobowiązań Niderlandów do stosowania dyrektywy Rady 92/43/EWG ²²  i wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-293/17 ²³ , w szczególności w odniesieniu do wykładni art. 6 ust. 3 tej dyrektywy; i do stosowania dyrektywy 2000/60/WE i dyrektywy 2008/56/WE oraz nie wyklucza konieczności zastosowania dodatkowych środków w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z tych dyrektyw.

(19) Konieczne jest zapewnienie, aby zezwolenie na stosowanie dodatkowych ilości nawozu naturalnego na hektar rocznie nie opóźniało spełnienia wymogów innych przepisów Unii, w przypadku których zanieczyszczenie azotem i fosforem mogłoby stanowić przeszkodę w osiągnięciu celów, ani nie zagrażało ich spełnieniu. Z tego powodu wydawanie poszczególnym rolnikom krajowych zezwoleń na przyznanie odstępstw nie powinno być dozwolone na obszarach ochrony wód gruntowych oraz na obszarach Natura 2000 ani w strefach buforowych wokół obszarów Natura 2000 wskazanych w niderlandzkim krajowym programie na rzecz obszarów wiejskich, których wielkość zostanie określona w 2023 r.

(20) Gęstość obsady zwierząt gospodarskich w Niderlandach jest nadal bardzo wysoka; w 2016 r. była najwyższa w Unii i prawie pięciokrotnie wyższa od średniej unijnej. Według danych dostarczonych przez Niderlandy w latach 2019-2021 całkowita liczba zwierząt gospodarskich spadła o 2,5 %, natomiast wzrosła liczba sztuk bydła.

(21) Nie należy przekraczać ogólnego poziomu produkcji nawozu naturalnego z 2020 r. Ten limit maksymalnej produkcji nawozu naturalnego zostanie włączony do prawodawstwa krajowego 1 stycznia 2024 r. Ponadto wdrożenie reform zaplanowanych w ramach krajowego programu na rzecz obszarów wiejskich powinno doprowadzić do stopniowego zmniejszenia produkcji nawozu naturalnego do końca obowiązywania obecnej decyzji.

(22) W szczególności w odniesieniu do obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi konieczne jest uzupełnienie siódmego programu działań w zakresie azotanów i addendum do niego o szczególne środki uznane za skuteczne w zrównoważonej gospodarce składnikami pokarmowymi na poziomie gospodarstw rolnych oraz w ograniczaniu strat składników pokarmowych do wód gruntowych i wód słodkich.

(23) Niderlandy opracowały skuteczniejszą strategię egzekwowania przepisów, aby bardziej efektywnie zapobiegać nadużyciom w związku z wdrażaniem przepisów dotyczących nawozu naturalnego. Strategia ta była wdrażana w latach 2020-2021, ale m.in. z powodu pandemii COVID-19 w procesie tym wystąpiły pewne opóźnienia. Wdrożenie strategii wzdłuż jej głównych osi działania wymaga skutecznej kontynuacji i rozszerzenia na inne regiony, w których niezależna ocena wykazuje znaczne ryzyko celowej niezgodności z przepisami dotyczącymi gospodarowania nawozem naturalnym. Okres przejściowy na wprowadzenie planowanych reform w rolnictwie może również doprowadzić do zwiększenia liczby nadużyć; z tego względu konieczne jest zintensyfikowanie kontroli.

(24) Zezwolenia dla poszczególnych rolników podlegają pewnym warunkom mającym na celu zapewnienie nawożenia na poziomie gospodarstw rolnych opartego na wymaganiach upraw oraz zapobieganie stratom azotu i fosforu do wód. Środki ustanowione w niniejszej decyzji powinny mieć charakter dodatkowy w stosunku do środków już stosowanych w ramach siódmego programu działań w zakresie azotanów i addendum do niego.

(25) Niderlandy są zobowiązane do wdrożenia wszystkich środków zmierzających do ograniczenia emisji amoniaku, określonych w załączniku III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 ²⁴ . W sprawozdaniu na temat wpływu dyrektywy 91/676/EWG na emisje gazowe azotu ²⁵  stwierdzono, że w niektórych regionach o dużym zagęszczeniu zwierząt gospodarskich odstępstwo może skutkować wyższymi emisjami gazowymi. W związku z tym należy wprowadzić odpowiednie środki w celu ograniczenia emisji amoniaku, w tym techniki niskiej emisji podczas rozrzucania nawozu, i w razie potrzeby wziąć pod uwagę maksymalną temperaturę, w której można stosować nawóz naturalny, oraz ścisły obowiązek natychmiastowego przyorywania nawozu naturalnego/ gnojowicy podczas ich stosowania na polach.

(26) Warunki określone w art. 4 niniejszej decyzji uznaje się za wersję wymogów podstawowych w zakresie zarządzania ustanowionych w prawie krajowym w rozumieniu art. 12 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 ²⁶ , a warunki określone w art. 5-9 niniejszej decyzji uznaje się w przypadku podmiotów korzystających z odstępstw za wersję wymogów podstawowych w zakresie zarządzania ustanowionych w prawie krajowym w rozumieniu art. 12 i 13 rozporządzenia (UE) 2021/2115.

(27) Niderlandy muszą osiągnąć cele w zakresie emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem w ramach polityki klimatyczno-energe- tycznej do roku 2030. Zmiana użytkowania gruntów z użytków zielonych na grunty orne spowodowałaby wzrost emisji węgla z gleby i utrudniłaby spełnienie wymogów art. 4 rozporządzenia (UE) 2018/841 ²⁷ .

(28) W dyrektywie 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ²⁸  określono przepisy ogólne służące ustanowieniu infrastruktury informacji przestrzennej w Unii dla celów polityki unijnej w zakresie ochrony środowiska oraz obszarów polityki lub działań Unii mogących oddziaływać na środowisko. W stosownych przypadkach informacje przestrzenne gromadzone w kontekście niniejszej decyzji powinny być zgodne z przepisami określonymi we wspomnianej dyrektywie. Ponadto w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych i zwiększenia spójności danych przy gromadzeniu niezbędnych danych w kontekście niniejszej decyzji Niderlandy powinny w stosownych przypadkach korzystać z informacji uzyskanych w ramach zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli ustanowionego przez Niderlandy na podstawie art. 67 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 ²⁹ .

(29) Niniejsza decyzja przestanie obowiązywać dnia 31 grudnia 2025 r.

(30) Środki przewidziane w niniejszej decyzji są zgodne z opinią Komitetu ds. Azotanów ustanowionego na podstawie art. 9 dyrektywy 91/676/EWG,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:

Artykuł  1

Odstępstwo

Odstępstwo, o które Niderlandy wnioskowały pismem z dnia 25 lutego 2022 r. w celu zezwolenia na stosowanie na gruntach ilości azotu z nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich większej od ilości określonej w pkt 2 akapit drugi zdanie pierwsze załącznika III do dyrektywy 91/676/EWG, przyznaje się jako środek przejściowy wspierający reformy sektora rolnictwa i produkcji zwierzęcej w Niderlandach w celu spełnienia wymogów UE w zakresie środowiska i klimatu w odniesieniu do emisji azotu (w tym amoniaku) i składników pokarmowych w wodach (w tym dyrektywy 91/676/EWG) i z zastrzeżeniem spełnienia warunków określonych w niniejszej decyzji.

Artykuł  2

Zakres odstępstwa

Niniejsze odstępstwo stosuje się do gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone, którym zostało udzielone zezwolenie zgodnie z art. 6.

Artykuł  3

Definicje

Na potrzeby niniejszej decyzji stosuje się następujące definicje:

1) "gospodarstwo rolne posiadające użytki zielone" oznacza każde gospodarstwo, w którym co najmniej 80 % powierzchni, na której można stosować nawóz naturalny, stanowi trawa;

2) "wypasane zwierzęta gospodarskie" oznaczają bydło (z wyjątkiem cieląt), owce, kozy, konie, osły, zwierzynę płową i bawoły wodne;

3) "grunty rolne" oznaczają powierzchnię, której dany rolnik jest właścicielem, dzierżawcą lub zarządcą na mocy pisemnej umowy indywidualnej i w stosunku do której rolnik ten ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za zarządzanie;

4) "użytki zielone" oznaczają trwałe użytki zielone lub długoterminową uprawę polową trawy zakładane na okres krótszy niż pięć lat;

5) "plan nawożenia" oznacza kalkulację planowanego wykorzystania i dostępności składników pokarmowych;

6) "rejestr nawożenia" oznacza bilans składników pokarmowych w oparciu o ich rzeczywiste wykorzystanie i pobranie;

7) "ewidencja nawożenia" oznacza elektroniczny system, za pomocą którego rolnicy składają sprawozdania dotyczące rzeczywistego wykorzystania składników pokarmowych i gospodarowania nawozem naturalnym;

8) "gleby piaszczyste na południu i w centrum kraju" oznaczają gleby określone jako gleby piaszczyste na południu kraju i gleby piaszczyste w centrum kraju zgodnie z przepisami niderlandzkimi - art. 1 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o nawozach ³⁰ ;

9) "gleby lessowe" oznaczają gleby określone jako gleby lessowe zgodnie z przepisami niderlandzkimi - art. 1 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o nawozach;

10) "składniki pokarmowe" oznaczają azot i fosforany.

Artykuł  4

Ogólne warunki odstępstwa

Odstępstwa udziela się na następujących warunkach:

1) Niderlandy opracowują najpóźniej do 1 stycznia 2024 r. nowe wyznaczenie i nową mapę obszarów zanieczyszczonych azotanami i fosforem pochodzenia rolniczego ("obszary zanieczyszczone składnikami pokarmowymi"), obejmujące wszystkie obszary zlewni punktów monitorowania wód gruntowych i powierzchniowych wykazujących średnie zanieczyszczenie azotanami lub sporadyczne przypadki zanieczyszczenia azotanami, zagrożonych zanieczyszczeniem i wykazujących tendencje wzrostowe, a także punktów monitorowania wykazujących eutrofizację lub zagrożonych eutrofizacją.

Jako środek przejściowy i do czasu opracowania nowego wyznaczenia najpóźniej do 1 stycznia 2024 r. obszary zanieczyszczone składnikami pokarmowymi będą obejmować obszary gleb piaszczystych na południu i w centrum kraju oraz gleb lessowych, a także od 1 stycznia 2023 r. obszary zlewni określone na podstawie części wód powierzchniowych zlokalizowanych w tych regionach i zakwalifikowane jako obszary o nieodpowiedniej zawartości składników pokarmowych (w stopniu bardzo złym, złym i umiarkowanym) w krajowej analizie jakości wód (2020) ³¹  przeprowadzonej przez niderlandzką agencję oceny stanu środowiska (PBL).

Do 1 stycznia 2024 r. należy opracować ostateczne wyznaczenie i mapę obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi, obejmujące co najmniej obszary wyznaczone w 2023 r., jak również wszelkie inne dodatkowe obszary, na których udział rolnictwa w zanieczyszczeniu składnikami pokarmowymi jest znaczący, tj. przekracza 19 % całkowitego ładunku składników pokarmowych.

Jeżeli ostateczne wyznaczenie i mapa obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi nie zostaną opracowane do 1 stycznia 2024 r., zastosowanie powinno mieć wyznaczenie określone w siódmym programie działań w zakresie azotanów i w addendum do niego, obejmujące wszystkie obszary, na których wymagane jest podjęcie niewielkich lub znacznych starań w celu osiągnięcia celów w zakresie jakości wód pod względem stężenia azotanów i fosforu, zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG i niderlandzkim planem gospodarowania wodami w dorzeczu, przyjętym w kontekście dyrektywy 2000/60/WE.

2) Niderlandy monitorują ilość wyprodukowanego nawozu naturalnego i zapewniają, aby produkcja nawozu naturalnego na poziomie krajowym, zarówno pod względem azotu, jak i fosforanów, nie przekraczała 489,4 mln kg azotu i 150,7 mln kg fosforanów (ilość wyprodukowana w 2020 r.) oraz aby w wyniku wdrożenia reform określonych w addendum ilość produkowanego nawozu naturalnego stopniowo malała i w 2025 r. nie przekraczała 440 mln kg azotu i 135 mln kg fosforanów.

3) Od dnia 1 stycznia 2023 r. Niderlandy nie udzielają zezwoleń na przyznanie odstępstw, o których mowa w art. 5 niniejszej decyzji, w odniesieniu do obszarów Natura 2000 ustanowionych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE ³²  i dyrektywą 92/43/EWG, oraz, od dnia 1 stycznia 2024 r., stref buforowych w pobliżu obszarów Natura 2000, określonych w krajowym programie na rzecz obszarów wiejskich, w przypadku których przekroczony został ładunek krytyczny depozycji azotu.

4) Od dnia 1 stycznia 2023 r. Niderlandy nie udzielają zezwoleń na przyznanie odstępstw, o których mowa w art. 5 niniejszej decyzji, w odniesieniu do obszarów ochrony wód gruntowych. Na obszarach, na których wody gruntowe są zanieczyszczone azotanami, do 1 stycznia 2024 r. na obszarach ochrony wód gruntowych stosuje się pakiet obowiązkowych środków mających na celu zmniejszenie ładunków składników pokarmowych.

5) Niderlandy wprowadzają następujące środki:

a) Od stycznia 2023 r. wszystkie gospodarstwa rolne muszą przed sezonem wegetacyjnym sporządzać roczny plan nawożenia. Plan nawożenia opisuje płodozmian na gruntach rolnych i planowane stosowanie odchodów zwierzęcych oraz innych nawozów azotowych i fosforowych.

b) Od dnia 1 stycznia 2024 r. obowiązuje elektroniczna ewidencja nawożenia, w której rejestruje się stosowanie nawozów mineralnych oraz produkcję i stosowanie nawozu naturalnego na gruntach. Do 1 stycznia 2025 r. z ewidencji elektronicznej muszą korzystać wszystkie gospodarstwa rolne. Władze Niderlandów monitorują i analizują ilości stosowanych nawozów oraz zapewniają rolnikom doradztwo w zakresie metod zmniejszania ogólnych ilości stosowanych nawozów.

c) Pasy buforowe, na których zabronione jest nawożenie, zlokalizowane na gruntach rolnych wzdłuż cieków wodnych. Ma to zastosowanie od 1 stycznia 2023 r. do wszystkich cieków wodnych na działkach rolnych w Niderlandach. Pasy buforowe ustala się w następujący sposób:

(i) pasy buforowe o szerokości co najmniej 5 metrów wzdłuż wrażliwych pod względem ekologicznym strumieni i części wód powierzchniowych zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE;

(ii) pas buforowy o szerokości co najmniej 3 metrów wzdłuż wszystkich innych cieków wodnych, w tym rowów, na obszarach rolniczych.

Te minimalne szerokości można dostosować na obszarach posiadających duże rowy odwadniające i nawadniające w następujący sposób:

– pas buforowy o szerokości 3 metrów wzdłuż części wód powierzchniowych zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE, w przypadku gdy całkowita powierzchnia pasa buforowego o szerokości 5 metrów na poziomie działki obejmowałaby ponad 4 % działki rolnej. W przypadku gdy całkowita powierzchnia pasa buforowego o szerokości 3 metrów na poziomie działki wzdłuż części wód powierzchniowych zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE nie większych niż 10 metrów obejmowałaby ponad 4 % działki rolnej, szerokość pasa buforowego można zmniejszyć do 1 metra,

– pas buforowy o szerokości 1 metra wzdłuż wszelkich pozostałych cieków wodnych na obszarach rolniczych, w przypadku gdy całkowita powierzchnia pasa buforowego o szerokości 3 metrów na poziomie działki obejmowałaby ponad 4 % działki rolnej. W przypadku gdy całkowita powierzchnia pasa buforowego o szerokości 1 metra na poziomie działki obejmowałaby ponad 4 % działki rolnej, szerokość pasa buforowego można zmniejszyć do 0,5 metra,

(iii) pas buforowy o szerokości co najmniej 1 metra wzdłuż cieków wodnych wysychających latem (przynajmniej w okresie od 1 kwietnia do 1 października);

d) Na obszarach zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi obowiązuje następujący warunek: ogólny poziom nawożenia nawozami organicznymi i chemicznymi będzie stopniowo zmniejszany, tak aby od 1 stycznia 2025 r. poziomy te były o 20 % niższe w porównaniu z wartościami opublikowanymi w załączniku do siódmego programu działań w zakresie azotanów. Jeśli w planowanej zmianie norm nawożenia ustalone zostaną niższe wartości, pierwszeństwo mają te ostatnie.

6) Niderlandy kontynuują wdrażanie skuteczniejszej strategii egzekwowania przepisów, opierając się na doświadczeniach zdobytych w trakcie wdrażania art. 4 ust. 3 decyzji wykonawczej (UE) 2020/1073. Skuteczniejsza strategia egzekwowania przepisów obejmuje co najmniej następujące elementy:

a) kontynuację niezależnej oceny ryzyka związanego z przypadkami nadużyć oraz identyfikację tych obszarów postępowania z nawozem naturalnym i gospodarowania nim oraz odpowiedzialnych za to podmiotów, w przypadku których zachodzi wyższe ryzyko celowej niezgodności z przepisami krajowymi dotyczącymi nawożenia, określonymi w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy o nawozach ³³ , dekrecie w sprawie stosowania nawozów ³⁴  oraz dekrecie w sprawie działań w zakresie zarządzania środowiskiem ³⁵  odnośnie do stref wolnych od upraw lub na podstawie tych aktów;

b) kontynuację wdrażania skuteczniejszej strategii egzekwowania przepisów na obszarach De Peel, Gelderse Vallei i Twente, zidentyfikowanych jako obszary wysokiego ryzyka celowej niezgodności z przepisami krajowymi dotyczącymi nawożenia; do końca 2025 r. skuteczniejszą strategię egzekwowania przepisów stopniowo rozszerza się na wszystkie inne regiony, co do których ocena wykazuje, że znajdują się one na obszarze wysokiego ryzyka, z uwzględnieniem zdobytych doświadczeń i najlepszych praktyk;

c) ukierunkowanie strategii egzekwowania przepisów na podmioty wysokiego ryzyka w łańcuchu wartości nawozu naturalnego, w tym na pośredników i podmioty poddające nawóz naturalny współfermentacji we wszystkich regionach;

d) zautomatyzowany system rozliczania transportu nawozu naturalnego w czasie rzeczywistym od 1 stycznia 2023 r.;

e) stałe wzmacnianie zdolności przeprowadzania inspekcji i kontroli, która powinna wynosić co najmniej 40 % zdolności wymaganej w przypadku inspekcji w terenie dotyczących gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone i objętych zezwoleniem, o których to inspekcjach mowa w art. 11 ust. 2, w tym kontroli wyrywkowych, a także lepsze ukierunkowanie tej zdolności na obarczone ryzykiem obszary postępowania z nawozem naturalnym i gospodarowania nim;

f) indywidualną inspekcję co najmniej 5,5 % gospodarstw hodujących trzodę chlewną rocznie.

Artykuł  5

Wniosek o udzielenie zezwolenia

1. Rolnicy posiadający użytki zielone mogą złożyć do właściwych organów wniosek o roczne zezwolenie na stosowanie większej ilości nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich, w tym nawozu naturalnego wydalanego przez same zwierzęta, która to ilość nawozu naturalnego na hektar rocznie zawiera:

a) w 2022 r. - do 230 kg azotu na hektar rocznie w przypadku obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi i do 250 kg azotu na hektar rocznie w przypadku innych obszarów;

b) w 2023 r. - do 220 kg azotu na hektar rocznie w przypadku obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi i do 240 kg azotu na hektar w przypadku innych obszarów;

c) w 2024 r. - do 210 kg azotu na hektar rocznie w przypadku obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi i do 230 kg azotu na hektar w przypadku innych obszarów;

d) w 2025 r. - do 190 kg azotu na hektar rocznie w przypadku obszarów zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi i do 200 kg azotu na hektar w przypadku innych obszarów;

e) po 31 grudnia 2025 r. - do 170 kg azotu na hektar rocznie w przypadku wszystkich obszarów.

2. Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, wnioskodawcy składają pisemne oświadczenie, w którym potwierdzają, że spełniają warunki określone w art. 7, 8 i 9 oraz akceptują fakt, że stosowanie nawozów, jak również plan nawożenia i rejestr nawożenia, o których mowa w art. 7, mogą podlegać kontroli zgodnie z art. 11 niniejszej decyzji.

Artykuł  6

Udzielanie zezwoleń

Zezwoleń dla gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone na stosowanie w gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone większej ilości nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich, w tym nawozu naturalnego wydalanego przez same zwierzęta, udziela się z zastrzeżeniem warunków określonych w art. 7, 8 i 9.

Artykuł  7

Warunki dotyczące stosowania nawozu naturalnego i innych nawozów w korzystających z odstępstwa gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone

1. Ilość nawozu naturalnego pochodzącego od wypasanych zwierząt gospodarskich stosowana rocznie na gruntach w gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone, w tym nawozu naturalnego wydalanego przez same zwierzęta, nie przekracza ilości określonych w art. 5.

2. W gospodarstwie rolnym posiadającym użytki zielone nie stosuje się fosforanów z nawozów chemicznych.

3. Gospodarstwo rolne posiadające użytki zielone opracowuje plan nawożenia najpóźniej do 28 lutego. Plan ten zawiera co najmniej elementy wymienione w art. 7 ust. 4 decyzji wykonawczej (UE) 2020/1073. Plan nawożenia należy poddać przeglądowi najpóźniej do 7 dni od wprowadzenia wszelkich zmian w praktykach rolniczych stosowanych w gospodarstwie rolnym posiadającym użytki zielone.

4. Gospodarstwo rolne posiadające użytki zielone prowadzi rejestr nawożenia w każdym roku kalendarzowym. Rejestr przedkłada się właściwemu organowi do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego. Rejestr nawożenia zawiera:

a) powierzchnie upraw;

b) liczbę i rodzaj zwierząt gospodarskich;

c) produkcję nawozu naturalnego w przeliczeniu na zwierzę;

d) ilość nawozów spoza gospodarstwa rolnego posiadającego użytki zielone;

e) ilość nawozu naturalnego dostarczonego kontrahentom i w związku z tym niewykorzystanego w gospodarstwie rolnym posiadającym użytki zielone oraz dane tych kontrahentów.

5. Gospodarstwo rolne posiadające użytki zielone przeprowadza analizę gleby pod kątem zawartości azotu i fosforu w odniesieniu do każdego obszaru gospodarstwa jednolitego pod względem płodozmianu i cech gleby co najmniej raz na cztery lata. Wymagana jest co najmniej jedna analiza na pięć hektarów ziemi. Na podstawie tej analizy w gospodarstwie stosuje się plan nawożenia i działania naprawcze.

6. W przypadku gdy użytki zielone są zaorywane w celu ich odnowienia, po 31 maja każdego roku kalendarzowego zmniejsza się normę stosowania azotu o 50 kg azotu na hektar. W przypadku gdy użytki zielone są zaorywane w celu uprawy kukurydzy, zmniejsza się normę stosowania azotu pod uprawę kukurydzy o 65 kg azotu na hektar.

7. Jeżeli system płodozmianu zawiera rośliny strączkowe lub inne rośliny wiążące azot atmosferyczny, stosowanie nawozów zostaje odpowiednio zmniejszone.

8. Nie rozrzuca się nawozu naturalnego w okresie jesiennym przed uprawą trawy.

Artykuł  8

Warunki dotyczące gospodarowania gruntami w korzystających z odstępstwa gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone

1. Na obszarach zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi po kukurydzy uprawia się trawę lub inne uprawy zapewniające dobre pokrycie gleby w okresie zimowym.

2. Nie wykonuje się orki międzyplonów przed dniem 1 lutego.

3. Na obszarach zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi trawa jest zaorywana wyłącznie w okresie wiosennym, z wyjątkiem:

a) zaorywania użytków zielonych w celu ich odnowienia, co można robić najpóźniej do 31 sierpnia;

b) zaorywania w celu sadzenia cebulek kwiatowych, co można robić w okresie jesiennym.

4. Na wszystkich typach gleby po zaoraniu trawy następuje bezpośrednio uprawa roślin o wysokim poborze azotu, a nawożenie jest oparte na analizie gleby pod kątem azotu mineralnego i innych parametrów stanowiących odniesienie dla oszacowania uwalniania azotu poprzez mineralizację materii organicznej.

Artykuł  9

Warunki dotyczące ograniczania emisji amoniaku w celu zmniejszenia depozycji składników pokarmowych, w tym w wodzie

1. W przypadku gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone korzystających z zezwolenia na podstawie art. 6 zastosowanie mają następujące warunki:

a) na użytkach zielonych na glebach piaszczystych i lessowych gnojowicę aplikuje się przez wtrysk płytki;

b) na użytkach zielonych na glebach gliniastych i torfowych gnojowicę aplikuje się przez wtrysk płytki za pomocą redlicy stopkowej w rozcieńczeniu 2:1 z wodą lub pasmowo z wozu asenizacyjnego;

c) gnojowicy nie aplikuje się za pomocą redlicy stopkowej, jeżeli temperatura powietrza przekracza 20 °C;

d) gnojowicę aplikuje się na grunty orne przez wtrysk lub natychmiast poddaje obróbce po aplikacji w jednym przejeździe;

e) obornik stały należy poddać obróbce natychmiast po zastosowaniu co najwyżej w dwóch przejazdach.

2. Niderlandy zapewniają szkolenie w zakresie środków ograniczenia emisji amoniaku wszystkim korzystającym z zezwolenia rolnikom posiadającym użytki zielone. Pierwsze szkolenie należy przeprowadzić do 31 grudnia 2023 r.

Artykuł  10

Monitorowanie

1. Właściwe organy zapewniają sporządzanie map pokazujących odsetek:

a) objętych zezwoleniami gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone w każdej gminie;

b) zwierząt gospodarskich objętych zezwoleniami w każdej gminie;

c) gruntów rolnych objętych zezwoleniami w każdej gminie.

Mapy te muszą być aktualizowane co roku.

2. Właściwe organy ustanawiają i utrzymują sieć monitorowania do celów pobierania próbek wody z gleby, wody ze strumieni, płytkiej wody gruntowej i wody odpływowej w punktach monitorowania w objętych zezwoleniami gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone. Sieć monitorowania dostarcza danych na temat stężenia azotanów i fosforu w wodzie odprowadzanej ze strefy korzeniowej i wprowadzanej do systemu wód gruntowych i powierzchniowych.

3. Sieć monitorowania składa się z co najmniej 300 gospodarstw objętych zezwoleniami i reprezentuje wszystkie typy gleby (gleby gliniaste, torfowe, piaszczyste i lessowe) i wszystkie poziomy zanieczyszczenia, praktyki nawożenia i systemy płodozmianu. Skład sieci monitorowania nie ulega zmianom w okresie stosowania niniejszej decyzji.

4. Właściwe organy monitorują:

a) wody w strefie korzeniowej, wody powierzchniowe i wody gruntowe;

b) postępy w osiąganiu celów w zakresie jakości wód pod względem stężenia azotanów i fosforanów zgodnie z dyrektywą 91/676/EWG i niderlandzkim planem gospodarowania wodami w dorzeczu, przyjętym w kontekście dyrektywy 2000/60/WE na obszarach zanieczyszczonych składnikami pokarmowymi.

5. Niderlandy przekazują również Komisji dane dotyczące stężenia azotanów w wodach powierzchniowych i gruntowych oraz stężenia fosforanów w wodach powierzchniowych i ich stanu troficznego, zarówno w warunkach odstępstwa, jak i nieobjęcia odstępstwem.

Artykuł  11

Kontrole i inspekcje

1. Właściwe organy przeprowadzają kontrole administracyjne dotyczące wszystkich wniosków o udzielenie zezwolenia w celu oceny zgodności z warunkami określonymi w art. 7, 8 i 9. Jeżeli kontrola wykaże, że nie spełniono tych warunków, właściwe organy odrzucają wniosek, a wnioskodawca zostaje poinformowany o przyczynach odrzucenia wniosku.

Właściwe organy przeprowadzają kontrole administracyjne w zakresie użytkowania gruntów, liczby zwierząt gospodarskich i produkcji nawozu naturalnego, dotyczące co najmniej 5 % objętych zezwoleniami gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone.

2. W oparciu o analizę ryzyka właściwe organy opracowują program inspekcji w terenie, przeprowadzanych z odpowiednią częstotliwością w objętych zezwoleniami gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone. W programie uwzględnia się wyniki kontroli z poprzednich lat, wyniki ogólnych kontroli wyrywkowych dotyczących przepisów wykonujących dyrektywę 91/676/EWG oraz wszelkie inne informacje, które mogą wskazywać na niezgodność z warunkami określonymi w art. 7, 8 i 9 niniejszej decyzji.

Inspekcje w terenie przeprowadza się w co najmniej 5 % objętych zezwoleniami gospodarstw rolnych posiadających użytki zielone, aby dokonać oceny zgodności z warunkami określonymi w art. 7, 8 i 9. Inspekcje te są uzupełniane inspekcjami i kontrolami, o których mowa w art. 4 ust. 6.

3. Jeżeli zostanie ustalone, że objęte zezwoleniem gospodarstwo rolne posiadające użytki zielone nie spełnia warunków określonych w art. 7, 8 i 9, posiadacz zezwolenia zostanie ukarany zgodnie z przepisami krajowymi i nie będzie uprawniony do uzyskania zezwolenia w kolejnym roku.

4. Właściwe organy muszą otrzymać odpowiednie uprawnienia i środki niezbędne do weryfikacji zgodności z warunkami zezwolenia przyznanego na mocy niniejszej decyzji.

Artykuł  12

Sprawozdawczość

1. Co roku, najpóźniej do dnia 30 czerwca, właściwe organy przedkładają Komisji sprawozdanie zawierające następujące informacje:

a) dane dotyczące nawożenia we wszystkich objętych zezwoleniami gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone zgodnie z art. 6, w tym informacje na temat plonów i rodzajów gleby;

b) tendencje w zakresie liczby zwierząt gospodarskich w ramach każdej kategorii zwierząt w Niderlandach i w objętych zezwoleniami gospodarstwach rolnych posiadających użytki zielone;

c) tendencje w zakresie krajowej produkcji nawozu naturalnego w odniesieniu do zawartości azotu i fosforanów w nawozie naturalnym;

d) realizację ogólnych warunków określonych w art. 4;

e) mapy, o których mowa w art. 10 ust. 1;

f) wyniki monitorowania wód gruntowych i powierzchniowych w odniesieniu do stężeń azotanów i fosforanów oraz eutrofizacji, włącznie z informacjami na temat tendencji jakości wód gruntowych i powierzchniowych w warunkach objęcia odstępstwem i nieobjęcia odstępstwem oraz wpływu odstępstw na jakość wód zgodnie z art. 10 ust. 4 i 5;

g) ocenę - na podstawie kontroli przeprowadzonych na poziomie gospodarstwa - realizacji warunków zezwolenia określonych w art. 7, 8 i 9 oraz informacje dotyczące gospodarstw rolnych niespełniających warunków na podstawie wyników kontroli administracyjnych i inspekcji, o których mowa w art. 11;

h) status wdrażania skuteczniejszej strategii egzekwowania przepisów, o której mowa w art. 4, wraz ze szczegółowym sprawozdaniem dotyczącym każdego z elementów, o których mowa w art. 4 ust. 6.

2. Dane przestrzenne zawarte w sprawozdaniu, o którym mowa w ust. 1, w stosownych przypadkach spełniają przepisy dyrektywy 2007/2/WE. Gromadząc niezbędne dane w ramach niniejszego odstępstwa, Niderlandy powinny w stosownych przypadkach korzystać z informacji uzyskanych w ramach zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli ustanowionego na podstawie art. 67 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013.

Artykuł  13

Okres stosowania

Niniejszą decyzję stosuje się do dnia 31 grudnia 2025 r.

Artykuł  14

Adresat

Niniejsza decyzja skierowana jest do Królestwa Niderlandów.

Sporządzono w Brukseli dnia 30 września 2022 r.

1 Dz.U. L 375 z 31.12.1991, s. 1.

2 Decyzja Komisji 2005/880/WE z dnia 8 grudnia 2005 r. przyznająca odstępstwo Niderlandom zgodnie z dyrektywą Rady 91/676/EWG dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 324 z 10.12.2005, s. 89).

3 Decyzja Komisji 2010/65/UE z dnia 5 lutego 2010 r. zmieniająca decyzję 2005/880/WE przyznającą odstępstwo Niderlandom zgodnie z dyrektywą Rady 91/676/EWG dotyczącą ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 35 z 6.2.2010, s. 18).

4 Decyzja wykonawcza Komisji 2014/291/UE z dnia 16 maja 2014 r. przyznająca odstępstwo Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 148 z 20.5.2014, s. 88).

5 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/820 z dnia 31 maja 2018 r. przyznająca odstępstwo Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 137 z 4.6.2018, s. 27).

6 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2020/1073 z dnia 17 lipca 2020 r. przyznająca odstępstwo Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz.U. L 234 z 21.7.2020, s. 20).

7 COM(2021) 1000 oraz SWD(2021) 1001 część 28.

8 COM(2021) 1000 oraz SWD(2021) 1001 część 28.

9 Tytuł oryginalny: "7e Nederlandse actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn (2022-2025)".

10 Tytuł oryginalny: "Addendum op het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn".

11 Nationaal Programma Landelijk Gebied.

12 Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1).

13 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 września 2005 r., C 221/03, Komisja Wspólnot Europejskich/Królestwo Belgii, ECLI:EU: C:2005:573.

14 Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 21 czerwca 2018 r., Komisja/Republika Federalna Niemiec, C-543/16, ECLI:EU: C:2018:481.

15 Dyrektywa 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu (Dz.U. L 372 z 27.12.2006, s. 19).

16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiająca ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) (Dz.U. L 164 z 25.6.2008, s. 19).

17 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/842 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie wiążących rocznych redukcji emisji gazów cieplarnianych przez państwa członkowskie od 2021 r. do 2030 r. przyczyniających się do działań na rzecz klimatu w celu wywiązania się z zobowiązań wynikających z Porozumienia paryskiego oraz zmieniające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 26).

18 SWD(2020) 93 final - "Analiza powiązań między reformą WPR a Zielonym Ładem"; SWD(2020) 388 final - Zalecenia Komisji dla Niderlandów dotyczące planu strategicznego WPR; SWD(2020) 388 final.

19 Strategia "Od pola do stołu" na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego. COM(2020) 381 final.

20 COM(2021) 400 final.

21 Tytuł oryginalny: "Startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied - 10 Juni 2022".

22 Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7).

23 Sprawa C-293/17 Coöperatie Mobilisation for the Environment i Vereniging Leefmilieu (ECLI:EU:C:2018:882).

24 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2284 z dnia 14 grudnia 2016 r. w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE (Dz.U. L 344 z 17.12.2016, s. 1).

25 Wpływ dyrektywy azotanowej na emisje gazowe azotu, Wpływ środków podjętych w ramach programu działań dotyczących azotanów na gazowe emisje azotu, Umowa ENV.B.1/ETU/2010/0009.

26 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiające przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylające rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 1).

27 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 oraz decyzję nr 529/2013/UE (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 1).

28 Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz.U. L 108 z 25.4.2007, s. 1).

29 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 549).

30 Tytuł oryginalny: "Uitvoeringsregeling Meststoffenwet".

31 https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2020-nationale-analyse-waterkwaliteit-4002_0.pdf

32 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7).

33 Tytuł oryginalny: "Uitvoeringsregeling Meststoffenwet".

34 Tytuł oryginalny: "Besluit gebruik meststoffen".

35 Tytuł oryginalny: "Activiteitenbesluit milieubeheer".

• Identyfikator: Dz.U.UE.L.2022.277.195
• Rodzaj: Decyzja
• Tytuł: Decyzja 2022/2069 w sprawie przyznania odstępstwa Niderlandom na podstawie dyrektywy Rady 91/676/EWG dotyczącej ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego
• Data aktu: 30/09/2022
• Data ogłoszenia: 27/10/2022