PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Europejskiego GNSS za rok budżetowy 2020,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0117/2022),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Agencji Europejskiego GNSS (zwanej dalej "Agencją") na rok budżetowy 2020 wyniósł 35 449 479,85 EUR, co stanowi wzrost o 5,54 % w porównaniu z 2019 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi głównie z budżetu Unii; mając na uwadze, że stopa inflacji w UE w 2020 r. wyniosła 0,7 %;
B. mając na uwadze, że Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") w sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2020 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") stwierdził, iż uzyskał wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z uznaniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2020 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 100,00 %, co odpowiada wskaźnikowi z 2019 r.; zauważa ponadto, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 83,38 %, co oznacza spadek o 2,57 % w porównaniu z 2019 r.;
2. zauważa, że oprócz swojego budżetu podstawowego Agencja nadal zarządzała dużą kwotą budżetu delegowanego, szczególnie w ramach umów o delegowaniu zadań związanych z eksploatacją europejskiego systemu wspomagania satelitarnego (EGNOS), eksploatacją Galileo i programem "Horyzont 2020"; zauważa również, że w 2020 r. Agencja rozpoczęła zarządzanie umową o przyznanie wkładu w działania przygotowawcze Govsatcom; odnotowuje także, że w 2020 r. w ramach budżetu delegowanego zaciągnięto zobowiązania na łączną kwotę 402 000 000 EUR, a na płatności przeznaczono kwotę 753 000 000 EUR;
Skuteczność
3. w odniesieniu do działań podjętych w następstwie uwag dotyczących przerw w świadczeniu usług Galileo w 2019 r. zauważa, że Agencja wdrożyła wszystkie krótko- i średnioterminowe zalecenia wydane przez jej Radę Akredytacji w zakresie Bezpieczeństwa; zauważa ponadto, że Agencja wdrożyła większość zaleceń długoterminowych i zgodnie z oczekiwaniami zastosuje pozostałe uwagi do końca 2021 r., w szczególności dotyczące wykonania trzeciego systemu przetwarzania synchronizacji orbitalnej (OSPF) oraz utrzymania przekazania łańcucha walidacyjnego i operacyjnego; wzywa Agencję, by poinformowała organ udzielający absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
4. zauważa, że pomimo wyzwań związanych z pandemią COVID-19 Agencja ogłosiła uruchomienie usługi Galileo Return Link; zauważa, że w 2020 r. Agencja z powodzeniem wprowadziła mechanizm obciążenia użytkowego EGNOS GEO-3;
5. przypomina, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym Trybunału nr 22/2020 na temat przyszłości agencji (zwanym dalej "sprawozdaniem specjalnym Trybunału") Agencja ma w praktyce bardzo ograniczoną autonomię, ponieważ jej głównym zadaniem jest eksploatacja globalnego systemu nawigacji satelitarnej Galileo w ramach umowy o delegowaniu zadań podpisanej z Komisją; wzywa Komisję do przeglądu autonomii Agencji, w szczególności w odniesieniu do jej kompetencji we wdrażaniu umowy o delegowaniu zadań za pomocą szeregu złożonych umów z podmiotami z branży i sektora publicznego; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
6. w odniesieniu do działań podjętych w następstwie uwag z poprzednich lat zauważa, że w drugim kwartale 2020 r. Agencja przyjęła nową strategię w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) i strategię bezpieczeństwa ICT, a także politykę bezpieczeństwa ICT i odpowiednie przepisy wykonawcze; zauważa ponadto, że w sierpniu 2020 r. Agencja zatwierdziła program transformacji cyfrowej, również w związku z przekształceniem Agencji Europejskiego GNSS w Agencję Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego (EUSPA), aby zmodernizować środowisko pracy Agencji, rozszerzyć możliwości telepracy z wykorzystaniem unijnych informacji niejawnych oraz opracować nowoczesne aplikacje wspierające podstawową działalność, a także zwiększyć poziom bezpieczeństwa, co odzwierciedla dążenie do zapewnienia zdolności do cyberobrony 24/7 oraz nowych zmodernizowanych systemów;
7. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem specjalnym Trybunału Agencja musi znacznie poprawić współpracę z państwami członkowskimi, innymi agencjami i podmiotami na arenie międzynarodowej; wzywa Agencję do zacieśnienia współpracy i wymiany wiedzy ze wszystkimi państwami członkowskimi; wzywa Agencję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
Polityka kadrowa
8. zauważa, że zgodnie ze stanem na dzień 31 grudnia 2020 r. plan zatrudnienia wdrożono w 100,00 % - przyjęto 150 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 150 stanowisk dla tej kategorii pracowników (w porównaniu ze 139 stanowiskami zatwierdzonymi w 2019 r.); stwierdza ponadto, że w 2020 r. Agencja zatrudniała 65 pracowników kontraktowych i 7 oddelegowanych ekspertów krajowych;
9. zauważa z zaniepokojeniem brak równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla Agencji, gdzie wszystkie trzy stanowiska (100 %) zajmują mężczyźni, oraz w zarządzie Agencji, gdzie 24 z 28 osób (85,7 %) to mężczyźni; ponadto odnotowuje z zaniepokojeniem brak równowagi płci wśród całego personelu Agencji, ponieważ 135 z 202 pracowników (66,8 %) to mężczyźni; docenia wysiłki Agencji na rzecz poprawy równowagi płci, zwiększające udział kobiet na wyższych stanowiskach kierowniczych z 7 % (2017 r.) do 33 % (2020 r.); ponownie wzywa Agencję, by jak najszybciej podjęła dodatkowe działania, aby zapewnić większą równowagę płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla; apeluje do Komisji i państw członkowskich, by podczas mianowania kandydatów na członków zarządu Agencji zwracały uwagę na zapewnienie równowagi płci; przypomina Agencji, że przy wyborze kandydatów ważne są umiejętności, wiedza i doświadczenie, a także równowaga geograficzna i równowaga płci wśród pracowników;
10. w kontekście działań następczych podjętych w związku z uwagami dotyczącymi absolutorium w 2019 r. wyraża ubolewanie z powodu utrzymujących się dysproporcji geograficznych w składzie personelu Agencji, zwłaszcza na średnich i wyższych szczeblach kierowniczych; wzywa Agencję do doprowadzenia do odpowiedniej reprezentacji obywateli wszystkich państw członkowskich, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji i zasług kandydatów, jak wskazano w art. 27 regulaminu pracowniczego urzędników;
11. jest zaniepokojony, że Agencja ma trudności z rekrutacją pracowników posiadających niezbędną wiedzę techniczną, a w celu zrekompensowania braku stanowisk lub ekspertów krajowych coraz częściej zleca podstawowe zadania prywatnym wykonawcom, od których może następnie stać się zależna; wzywa Komisję do dokładnego zbadania sytuacji i zapewnienia Agencji niezbędnych środków do zatrudnienia wymaganego personelu; wzywa Komisję do poinformowania organu udzielającego absolutorium o tej sprawie;
12. wyraża zaniepokojenie z powodu dużej liczebności zarządu Agencji, która utrudnia podejmowanie decyzji i generuje znaczne koszty administracyjne;
13. ubolewa, że na stronie internetowej Agencji nadal nie opublikowano wszystkich życiorysów członków zarządu; wzywa Agencję, aby poinformowała organ udzielający absolutorium o podjętych w związku z tym działaniach;
14. zauważa, że w następstwie negocjacji w 2020 r., które doprowadziły do przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/696 2 , Agencję przekształcono w maju 2021 r. w EUSPA i rozszerzono zestaw jej podstawowych i delegowanych zadań oraz wprowadzono nową powiązaną ocenę skutków finansowych regulacji; zwraca uwagę, że transformacja ta obejmuje przeniesienie 251 pracowników zatrudnionych na czas określony i 34 pracowników kontraktowych do 2023 r.; zauważa, że zmiany te mogą utrudnić podejmowanie decyzji i pociągać za sobą znaczne koszty administracyjne; wzywa Agencję, by poinformowała organ udzielający absolutorium o zagrożeniach dla działalności Agencji i o podjętych przez Agencję środkach łagodzących;
15. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane w polityce kadrowej, mające na celu propagowanie telepracy i zdrowego życia, oraz nadal zachęca Agencję do dalszego opracowywania długoterminowych ram polityki kadrowej koncentrujących się na równowadze między życiem zawodowym a prywatnym, poradnictwie przez całe życie i rozwoju kariery zawodowej, równowadze płci, telepracy, równowadze geograficznej oraz rekrutacji i integracji osób z niepełnosprawnościami;
Zamówienia publiczne
16. zauważa, że w latach 2017-2020 Agencja przeprowadziła łącznie pięć postępowań o udzielenie zamówienia, obejmujących projekty DISPATCH i PRISMA; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2020 r. Agencja terminowo zawarła 100 % planowanych umów;
17. w odniesieniu do działań podjętych w następstwie ustaleń Trybunału z poprzedniego roku zauważa, że Agencja podjęła kroki, aby wdrożyć moduły e-zamówień i elektronicznego składania ofert jako narzędzia udzielania zamówień w ramach zarządzania swoją działalnością, ze szczególnym uwzględnieniem zamówień administracyjnych, które można realizować w drodze przetargów otwartych; zauważa, że Agencja przeprowadziła specjalne szkolenia i że zakończono realizację zadań administracyjnych w celu ich wykorzystania; wzywa Agencję, by poinformowała organ udzielający absolutorium o poczynionych w związku z tym postępach;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
18. przyjmuje do wiadomości środki zastosowane przez Agencję i aktualnie realizowane działania służące zapewnieniu przejrzystości, a także zapobieganiu konfliktom interesów i zarządzaniu nimi; zauważa, że w 2020 r. Agencja prowadziła jedną sprawę dotyczącą ujawnienia nieprawidłowości, obejmującą powtarzające się podobne informacje o nieprawidłowościach skierowane do szeregu zainteresowanych stron; zauważa, że w sprawie tej wszczęto dochodzenie, w wyniku których zarzuty dotyczące nieprawidłowości okazały się nieuzasadnione;
Kontrola wewnętrzna
19. na podstawie działań następczych i sprawozdania Trybunału odnotowuje, że istnieje ryzyko, iż płatności Agencji na rzecz Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w związku z realizacją programów EGNOS i GALILEO mogą być obliczane na podstawie niedokładnych kosztów ze względu na brak kompleksowej strategii ex ante lub ex post; na podstawie odpowiedzi Agencji dotyczącej kontroli ex ante zauważa, że Agencja przedstawiła Trybunałowi zaktualizowaną metodykę sprawozdawczości dotyczącej kosztów, a także wykazała, że korzysta z wydawanych przez ESA poświadczeń osiągnięcia celów pośrednich, aby uzgadniać koszty deklarowane przez ESA; na podstawie odpowiedzi Agencji zauważa, że w odniesieniu do strategii kontroli ex post Agencja i Dyrekcja Generalna ds. Przemysłu Obronnego i Przestrzeni Kosmicznej w Komisji kontrolują działalność ESA w 2020 r.; wzywa Agencję, by przedstawiła wyniki tej kontroli i uwzględniła wyciągnięte z niej wnioski w przyszłej strategii ex post;
20. z zadowoleniem przyjmuje wdrożenie ram kontroli wewnętrznej oraz zatwierdzenie planu ciągłości działania w 2020 r., który był przedmiotem dochodzeń następczych Trybunału od 2015 r.;
21. odnotowuje, że Służba Audytu Wewnętrznego Komisji (IAS) wydała w listopadzie 2019 r. sprawozdanie z kontroli eksploatacji EGNOS, w którym sformułowano pięć ważnych zaleceń i wskazano jedną kwestię do rozważenia; na podstawie odpowiedzi Agencji zauważa, że zalecenia te oczekują na weryfikację przez IAS; wzywa Agencję, aby poinformowała organ udzielający absolutorium o postępach w tym zakresie;
22. w odniesieniu do działań Agencji podjętych w następstwie absolutorium organu udzielającego absolutorium w 2019 r. zauważa, że jednostka audytu wewnętrznego przeprowadziła w 2019 r. kontrolę "Budowania zdolności pracowników GSA" i że chociaż sprawozdania nie sfinalizowano w 2019 r., zaplanowano jednak uwzględnienie w nim jednego bardzo ważnego i czterech ważnych zaleceń; wzywa Agencję do złożenia organowi udzielającemu absolutorium sprawozdania z postępu we wdrażaniu tych zaleceń;
Reakcja na pandemię COVID-19 i ciągłość działania
23. zauważa, że wydarzenia zewnętrzne Agencji odbywały się online, przez co fizyczne ograniczenia w związku z pandemią COVID-19 pozwoliły dotrzeć do nowych grup użytkowników i zyskać globalny zasięg, jak w przypadku platformy konsultacyjnej użytkowników i dorocznego Europejskiego Tygodnia Przestrzeni Kosmicznej, które to wydarzenia przyciągnęły ponad 3 000 uczestników z ponad 100 krajów;
Inne uwagi
24. przypomina, jak ważne jest zwiększenie cyfryzacji Agencji pod względem wewnętrznego funkcjonowania i zarządzania, ale także w celu przyspieszenia cyfryzacji procedur; podkreśla, że Agencja musi nadal aktywnie działać w tym zakresie, aby za wszelką cenę uniknąć przepaści cyfrowej między agencjami;
25. na podstawie odpowiedzi Agencji na sprawozdanie z udzielenia jej absolutorium za 2019 r. zauważa, że w 2020 r. Agencja wdrożyła szereg środków służących zwiększeniu cyberbezpieczeństwa, np. realizowała program Splunk Enterprise Security, przyjęła strategię bezpieczeństwa ICT oraz wprowadziła zarządzanie urządzeniami mobilnymi bazujące na usłudze Microsoft Intune;
26. na podstawie swoich odpowiedzi na standardowy kwestionariusz Parlamentu zauważa, że Agencja wprowadza szereg środków, aby zapewnić zrównoważoną i przyjazną dla środowiska przestrzeń biurową, np. udział w umownych i koordynacyjnych ramach systemu ekozarządzania i audytu, stosowanie praktyk recyklingu i włączanie szczegółowych postanowień dotyczących środowiska do wszystkich nowych umów;
27. zauważa, że Agencja szuka nowego budynku dla swojej siedziby w Pradze; zwraca uwagę na trwającą budowę i remont innych obiektów Agencji we Francji i w Hiszpanii; zauważa, że według Agencji ww. projekty modernizacyjne i budowlane są realizowane zgodnie z krajowymi normami środowiskowymi i najnowszą metodyką;
28. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 4 maja 2022 r. 3 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
