A. TytułTytuł Protokołu otrzymuje brzmienie:
"PROTOKÓŁ DOTYCZĄCY OCHRONY MORZA ŚRÓDZIEMNEGO PRZED ZANIECZYSZCZENIEM ZE ŹRÓDEŁ I DZIAŁALNOŚCI LĄDOWEJ"
B. Akapity preambuły
Akapit pierwszy preambuły Protokołu otrzymuje brzmienie:
"Jako Strony Konwencji o ochronie Morza Śródziemnego przed zanieczyszczeniem, przyjętej w Barcelonie dnia 16 lutego 1976 roku i zmienionej dnia 10 czerwca 1995 roku,"
Akapit trzeci preambuły Protokołu otrzymuje brzmienie:
"Zwracając uwagę na rosnącą presję środowiskową spowodowaną działalnością człowieka w obszarze Morza Śródziemnego, w szczególnie w dziedzinie uprzemysłowienia i urbanizacji, jak również sezonowym wzrostem liczby ludności na wybrzeżu związanym z turystyką."
Akapit czwarty preambuły Protokołu otrzymuje brzmienie:
"Uznając niebezpieczeństwo, jakie stwarza dla środowiska morskiego, żywych zasobów i zdrowia ludzkiego, zanieczyszczenie przez źródła i działalność lądową, a także poważne problemy, jakie w jego wyniku powstają w wielu wodach przybrzeżnych i ujściach rzek w rejonie Morza Śródziemnego, przede wszystkim z powodu zrzutów nieobrobionych, niedostatecznie obrobionych lub nieodpowiednio unieszkodliwionych odpadów zawierających substancje, które są toksyczne, trwałe i mają tendencje do bioakumulacji,"
Dodaje się następujący akapit jako piąty akapit preambuły:
"Stosując zasadę ostrożności oraz zasadę »zanieczyszczający płaci«, podejmując się oceny wpływu na środowisko oraz wykorzystując najlepsze dostępne techniki i najlepszą praktykę w dziedzinie ochrony środowiska, w tym technologie produkcji bezodpadowej, jak przewidziano w artykule 4 do Konwencji."
Akapit szósty preambuły Protokołu otrzymuje brzmienie:
"Zdecydowani podjąć, w ścisłej współpracy, niezbędne środki w celu ochrony Morza Śródziemnego przed zanieczyszczeniem ze źródeł i działalności lądowej,"
Dodaje się następujący akapit jako siódmy akapit preambuły:
"Uwzględniając globalny program działań na rzecz ochrony środowiska morskiego przed działalnością lądową, przyjęty w Waszyngtonie dnia 3 listopada 1995 roku,"
C. Artykuł 1
Dodaje się tytuł, a tekst otrzymuje brzmienie:
"Postanowienia ogólne
Umawiające się Strony niniejszego Protokołu (zwane dalej »Stronami«) podejmują wszelkie właściwe środki w celu zapobiegania zanieczyszczaniu obszaru Morza Śródziemnego oraz zmniejszania, zwalczania i eliminowania w jak najszerszym zakresie zanieczyszczenia spowodowanego zrzutami z rzek, z nadbrzeżnych placówek lub wylotów kanałów ściekowych, bądź pochodzącego z dowolnych źródeł lub działalności na ich terytorium, dając pierwszeństwo do zaprzestania wprowadzania tych substancji, które są toksyczne, trwałe i mają tendencje do bioakumulacji."
D. Artykuł 2
Dodaje się tytuł, a litera a) i d) otrzymuje brzmienie
"Definicje
a) »Konwencja« oznacza Konwencję o ochronie Morza Śródziemnego przed zanieczyszczeniem, przyjętą w Barcelonie dnia 16 lutego 1976 roku oraz zmienioną dnia 10 czerwca 1995 roku;
d) »basen hydrologiczny« oznacza cały obszar działu wodnego znajdujący się na terytoriach Umawiających się Stron, którego wody spływają do Morza Śródziemnego, jak określono w artykule 1 Konwencji.".
E. Artykuł 3
Dodaje się tytuł i nowy ustęp w brzmieniu:
"Obszar objęty Protokołem"
(litera a bis (otrzymała oznaczenie litera b))
"b) Basen hydrologiczny obszaru Morza Śródziemnego;".
Litera b) otrzymuje oznaczenie litera c). Litera c) otrzymuje oznaczenie litera d) i otrzymuje brzmienie:
"d) Wody słonawe, przybrzeżne wody słone, włącznie z bagnami i lagunami przybrzeżnymi, oraz wody gruntowe łączące się z Morzem Śródziemnym".
F. Artykuł 4
Dodaje się tytuł, a ustęp 1 litera a) i b) otrzymują brzmienie:
"Stosowanie Protokołu
1. Niniejszy Protokół stosuje się:
a) do zrzutów pochodzących z źródeł punktowych oraz rozmytych i działalności lądowej odbywającej się na terytorium Umawiających się Stron, które mogą pośrednio lub bezpośrednio oddziaływać na obszar Morza Śródziemnego. Obejmują one te zrzuty, które docierają do obszaru Morza Śródziemnego, jak określono w artykule 3 litera a), c) i d) niniejszego Protokołu, poprzez unieszkodliwianie przybrzeżne, rzeki, wyloty kanałów ściekowych, kanały i inne cieki wodne, w tym strumieni wód gruntowych, bądź wypusty i unieszkodliwianie pod dnem morskim z dostępem od strony lądu;
b) do wprowadzania substancji zanieczyszczających przenoszonych za pośrednictwem powietrza na obszar Morza Śródziemnego ze źródeł lub działalności lądowej, odbywającej się na terytorium Umawiających się Stron, zgodnie z warunkami określonymi w załączniku III do niniejszego Protokołu.".
Dodaje się nowy ustęp w brzmieniu:
"3. Strony zachęcają Państwa, które nie są stronami niniejszego Protokołu, a których część terytorium leży w basenie hydrologicznym Morza Śródziemnego do współpracy przy wykonywaniu Protokołu.".
G. Artykuł 5
Dodaje się tytuł, a ustęp 1, 2 i 4 otrzymują brzmienie:
"Obowiązki ogólne
1. Strony zobowiązują się do eliminowania zanieczyszczenia przez źródła i działalność lądową, w szczególności zaprzestania wprowadzania substancji, które są toksyczne, trwałe i mają tendencje do bioakumulacji, wymienionych w załączniku I.
2. W tym celu, opracowują i wdrażają, indywidualnie lub w miarę potrzeb wspólnie, krajowe i regionalne plany oraz programy działań, zawierające środki i harmonogramy do ich wdrożenia.".
Skreśla się ustęp 3.
4. (ustęp otrzymał oznaczenie ustępu 3)
"3. Strony przyjmują i systematycznie oceniają priorytety i harmonogramy do wdrożenia planów i programów działań oraz środków, biorąc pod uwagę elementy przedstawione w załączniku I.".
Dodaje się nowe ustępy w brzmieniu:
"4. Podczas przyjmowania planów i programów działań oraz środków, Strony uwzględniają, działając samodzielnie lub wspólnie, najlepsze dostępne techniki oraz najlepszą praktykę w dziedzinie ochrony środowiska, w tym w miarę potrzeb, technologie produkcji bezodpadowej, biorąc pod uwagę kryteria przedstawione w załączniku IV.
5. Strony podejmują środki zapobiegawcze w celu zmniejszenia do minimum ryzyka zanieczyszczenia spowodowanego przez wypadki.".
H. Artykuł 6
Dodaje się tytuł, a tekst otrzymuje brzmienie:
"System zezwoleń lub regulacji
1. Zrzuty ze źródeł punktowych na obszar objęty Protokołem, oraz wypusty do wody lub powietrza, które docierają i mogą oddziaływać na obszar śródziemnomorski, jak zdefiniowano w artykule 3 litera a), c) i d) niniejszego Protokołu, podlegają ścisłym zezwoleniom lub regulacjom właściwych władz Stron, z należytym uwzględnieniem postanowień niniejszego Protokołu i jego załącznika II, jak również odpowiednim decyzjom czy zaleceniom przyjętych na posiedzeniach Umawiających się Stron.
2. W tym celu Strony przewidują systemy kontroli ze strony właściwych władz służące ocenie zgodności z zezwoleniami i regulacjami.
3. W ustanawianiu nowych lub wzmacnianiu funkcjonujących właściwych struktur kontroli w zakresie zgodności z zezwoleniami i regulacjami, Strony, na ich żądanie, może wspomagać Organizacja. Taka pomoc obejmuje szkolenie personelu.
4. Strony ustanawiają odpowiednie sankcje w przypadku nieprzestrzegania zezwoleń lub regulacji i zapewniają ich stosowanie.".
I. Artykuł 7
Dodaje się tytuł. Ustęp 1 litera e) i ustęp 3 otrzymują brzmienie:
"Wspólne wytyczne, normy i kryteria
1. ...
e) Szczególne wymagania dotyczące ilości zrzucanych substancji (wymienionych w załączniku I), ich stężeń w ściekach i metod zrzutów.
3. Plany i programy działań oraz środki określone w artykule 5 i 15 niniejszego Protokołu przyjmuje się z uwzględnieniem ich stopniowego wdrażania, możliwości dostosowania i przestawienia działających urządzeń, mocy gospodarczej Stron oraz ich potrzeb rozwojowych.".
J. Artykuł 8
Dodaje się tytuł, a tekst otrzymuje brzmienie:
"Monitorowanie
W ramach postanowień artykułu 12 Konwencji oraz programów monitorowania w niej przewidzianych, w miarę potrzeb we współpracy z właściwymi organizacjami międzynarodowymi, Strony jak najszybciej przeprowadzają działania monitorujące i udostępniają ich wyniki opinii publicznej w celu:
a) dokonywania w miarę możliwości systematycznej oceny, poziomu zanieczyszczenia wzdłuż swoich wybrzeży, w szczególności w odniesieniu do sektorów działalności i kategorii substancji wymienionych w załączniku I, oraz okresowego dostarczania informacji w tym zakresie;
b) przeprowadzenia oceny efektywności planów i programów działań oraz środków zgodnie z niniejszym Protokołem, aby wyeliminować w jak najszerszym zakresie zanieczyszczenie środowiska morskiego.".
K. Artykuł 9
Dodaje się tytuł, a tekst otrzymuje brzmienie:
"Współpraca naukowo-techniczna
Zgodnie z artykułem 13 Konwencji, Strony współpracują w dziedzinach naukowych i technicznych związanych z zanieczyszczeniem przez źródła i działalność lądową, szczególnie badań na temat wprowadzania zanieczyszczeń, dróg, jakimi się tego dokonuje i ich oddziaływania, a także opracowywania nowych metod ich obróbki, ograniczania lub eliminowania, jak również rozwijania procesów produkcji bezodpadowej, które temu służą. W tym celu Strony podejmą starania, aby w szczególności:".
Dodaje się literę c) w brzmieniu:
"c) wspierać dostęp do technologii przyjaznej dla środowiska, w tym również technologii produkcji bezodpadowej, a także jej transfer.".
L. Artykuł 10
Dodaje się tytuł, a tekst otrzymuje brzmienie:
"Pomoc techniczna
1. Strony podejmują współpracę, dwustronną lub wielostronną, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji regionalnych lub międzynarodowych, w celu sformułowania i, w miarę możliwości, wdrożenia programów pomocy dla krajów rozwijających się, szczególnie w dziedzinach nauki, oświaty i technologii, mając na uwadze zapobieganie wprowadzaniu zanieczyszczeń ze źródeł i działalności lądowej oraz szkodliwemu oddziaływaniu na środowisko morskie, a także jego ograniczanie lub, gdzie właściwe, zaprzestanie.
2. Pomoc techniczna może obejmować, w szczególności, szkolenia personelu naukowego i technicznego, jak również pozyskiwanie, wykorzystywanie i produkowanie przez te kraje odpowiednich urządzeń i, gdzie właściwe, dostarczanie technologii produkcji bezodpadowej na korzystnych warunkach uzgodnionych między zainteresowanymi Stronami".
M. Artykuł 11
Dodaje się tytuł w brzmieniu:
"Zanieczyszczenia o charakterze transgranicznym"
N. Artykuł 12
Dodaje się tytuł, a ustęp 1 otrzymuje brzmienie:
"Rozstrzyganie sporów
1. Uwzględniając artykuł 28 ustęp 1 Konwencji, gdy zanieczyszczenia lądowe pochodzące z terytorium jednej ze Stron mogą bezpośrednio naruszać interesy jednej lub kilku pozostałych Stron, zainteresowane Strony zobowiązują się, na wniosek jednej lub kilku z nich, do przeprowadzenia konsultacji, w celu znalezienia zadowalającego rozwiązania.".
O. Artykuł 13
Dodaje się tytuł. Ustęp 1, ustęp 2 zdanie pierwsze i ustęp 2 litera d) otrzymują brzmienie:
" Sprawozdania
1. O ile nie zostanie postanowione inaczej, na posiedzeniu Umawiających się Stron, co dwa lata na posiedzeniach, Strony przedkładają, za pośrednictwem Organizacji, sprawozdania o podjętych środkach, osiągniętych wynikach oraz, jeśli wystąpią takie przypadki, o trudnościach napotkanych podczas stosowania niniejszego Protokołu. Procedury przedkładania takich sprawozdań określa się na posiedzeniach Stron.
2. Takie sprawozdania obejmują, między innymi:
d) plany i programy działań oraz środki wdrożone zgodnie z artykułem 5, 7 i 15 niniejszego Protokołu."
P. Artykuł 14
Dodaje się tytuł. Ustęp 1 i ustęp 2 litera a), c) i f) otrzymują brzmienie:
" Posiedzenia
1. Posiedzenia zwyczajne Stron mają miejsce wraz posiedzeniami zwyczajnymi Umawiających się Stron odbywającymi się na podstawie artykułu 18 Konwencji. Strony mogą także organizować posiedzenia nadzwyczajne zgodnie z artykułem 18 Konwencji.
2. ...
a) poddania ocenie wykonania niniejszego Protokołu oraz rozważenia skuteczności przyjętych planów i programów działań oraz środków;
c) sformułowania i przyjęcia planów i programów działań oraz środków zgodnie z artykułem 5, 7 i 15 niniejszego Protokołu;
f) rozpatrzenia sprawozdań przedłożonych przez Strony zgodnie z artykułem 13 niniejszego Protokołu."
Q. Artykuł 15
Dodje się tytuł, a ustęp 1 otrzymuje brzmienie:
"Przyjęcie planów i programów działań oraz środków
1. Na posiedzeniu Stron przyjmuje się, większością dwóch trzecich głosów, krótko- i średnioterminowe regionalne plany i programy działań obejmujące środki i harmonogramy ich wdrażania, przewidziane artykułem 5 niniejszego Protokołu."
Ustęp 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Organizacja formułuje regionalne plany i programy działań określone w ustępie 1, a odnośne organy techniczne Umawiających się Stron rozpatrują je i zatwierdzają najpóźniej w ciągu jednego roku od daty wejścia w życie zmian do niniejszego Protokołu. Takie regionalne plany i programy działań umieszcza się w porządku dziennym następnego posiedzenia Stron w celu ich przyjęcia. Takich samych procedur należy przestrzegać w stosunku do każdego dodatkowego planu i programu działań.".
Dodaje się nowe ustępy w brzmieniu:
"3. Środki i harmonogramy przyjęte zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu są notyfikowane wszystkim Stronom przez Sekretariat. Takie środki i harmonogramy stają się wiążące sto osiemdziesiątego dnia następującego po notyfikacji Stron, które nie zgłosiły Sekretariatowi sprzeciwu w ciągu stu osiemdziesięciu dni od daty notyfikacji.
4. Przyjmuje się, że Strony, które zgłosiły sprzeciw zgodnie z poprzednim ustępem, informują na posiedzeniu Stron o postanowieniach, które zamierzają podjąć, przyjmując, że mogą one w dowolnej chwili udzielić zgody na te środki lub harmonogramy.".
R. Artykuł 16
Dodaje się tytuł, a ustęp 2 otrzymuje brzmienie:
"Postanowienia końcowe
2. Regulamin i zasady finansowe przyjęte na podstawie artykułu 24 Konwencji stosuje się w odniesieniu do niniejszego Protokołu, o ile Strony niniejszego Protokołu nie uzgodnią inaczej."
Tekst ostatniego ustępu otrzymuje brzmienie:
"Sporządzono w Atenach dnia 17 maja 1980 roku, a zmieniono w Syracuse dnia 7 marca 1996 roku, w jednym egzemplarzu w języku arabskim, angielskim, francuskim i hiszpańskim, przy czym teksty te są na równi wiarygodne.".
ZAŁĄCZNIK I
Załącznik I zastępuje się nowym załącznikiem I w brzmieniu:
"ZAŁĄCZNIK I
ELEMENTY, KTÓRE NALEŻY UWZGLĘDNIĆ PODCZAS PRZYGOTOWYWANIA PLANÓW I PROGRAMÓW DZIAŁAŃ ORAZ ŚRODKÓW SŁUŻĄCYCH DLA WYELIMINOWANIA ZANIECZYSZCZENIA ZE ŹRÓDEŁ I DZIAŁALNOŚCI LĄDOWEJ
Niniejszy załącznik zawiera elementy, które zostaną uwzględnione podczas przygotowywania planów i programów działań oraz środków służących wyeliminowaniu zanieczyszczenia ze źródeł i działalności lądowej określonych w artykule 5, 7 i 15 niniejszego Protokołu.
Takie plany i programy działań oraz środki mają objąć sektory działalności wymienione w sekcji A, a także grupy substancji wyszczególnione w sekcji C, wybrane w oparciu o cechy charakterystyczne wymienione w sekcji B niniejszego załącznika.
Strony powinny ustalić priorytety, według względnego znaczenia ich wpływu na zdrowie publiczne, warunki środowiskowe, kulturalne i społeczno-gospodarcze. Takie programy powinny obejmować źródła punktowe i rozmyte oraz osadzanie się w powietrzu.
W przygotowaniu planów i programów działań oraz środków, Strony, zgodnie z globalnym programem działań na rzecz ochrony środowiska morskiego przed działalnością lądową, przyjętym w Waszyngtonie w 1995 roku, priorytetowo traktują te substancje, które są toksyczne, trwałe i mają tendencje do bioakumulacji, w szczególności trwałe zanieczyszczenia organiczne (POPs), a także oczyszczanie ścieków i zarządzanie nimi.
A. SEKTORY DZIAŁALNOŚCI
Następujące sektory działalności (porządek na wykazie nie odzwierciedla priorytetów) będą rozważane w pierwszej kolejności przy ustalaniu priorytetów do przygotowywania planów i programów działań oraz środków służących wyeliminowaniu zanieczyszczenia ze źródeł i działalności lądowej:
1) produkcja energii;
2) produkcja nawozów;
3) produkcja i opracowywanie form użytkowych biocydów;
4) przemysł farmaceutyczny;
5) rafinacja ropy naftowej;
6) przemysł celulozowo-papierniczy;
7) produkcja cementu;
8) przemysł garbarski;
9) przemysł metalowy;
10) górnictwo;
11) przemysł stoczniowo-remontowy;
12) działalność portowa;
13) przemysł włókienniczy;
14) przemysł elektroniczny;
15) branża recyklingowa;
16) pozostałe sektory przemysłu chemii organicznej;
17) pozostałe sektory przemysłu chemii nieorganicznej;
18) turystyka;
19) rolnictwo;
20) hodowla zwierząt;
21) przetwórstwo spożywcze;
22) akwakultura;
23) obróbka i unieszkodliwianie niebezpiecznych odpadów;
24) oczyszczanie i unieszkodliwianie ścieków gospodarskich;
25) zarządzanie stałymi odpadami komunalnymi;
26) unieszkodliwianie osadów kanalizacyjnych;
27) branża zarządzania odpadami;
28) spalanie odpadów i zarządzanie ich pozostałościami;
29) prace wywołujące fizyczne zmiany w naturalnych warunkach linii brzegowej;
30) transport.
B. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE SUBSTANCJI WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU
Przygotowując plany i programy działań oraz środki, Strony powinny uwzględnić cechy charakterystyczne substancji wymienione poniżej:
1) trwałość;
2) toksyczność lub inne szkodliwe właściwości (np. kancerogenność, mutagenność, teratogenność);
3) bioakumulacja;
4) radioaktywność;
5) stosunek między zaobserwowanymi stężeniami a stężeniami niewywołującymi szkodliwych skutków;
6) ryzyko wystąpienia eutrofizacji pochodzenia antropogenicznego;
7) wpływ na zdrowie i jego zagrożenie;
8) charakter transgraniczny;
9) ryzyko pojawienia się niepożądanych zmian w ekosystemie morskim lub nieodwracalnych bądź długotrwałych skutków;
10) zakłócanie trwałej eksploatacji zasobów morskich lub innych sposobów korzystania z morza w dozwolony sposób;
11) wpływ na smak i/lub zapach produktów morza spożywanych przez ludzi;
12) oddziaływanie na zapach, kolor, przejrzystość lub inne cechy charakterystyczne wody morskiej;
13) wzorcowy sposób rozprzestrzeniania się (tj. ilości, wzorcowy sposób użytkowania i prawdopodobieństwo dotarcia do środowiska morskiego).
C. KATEGORIE SUBSTANCJI
Za wytyczne do przygotowywania planów i programów działań oraz środków posłużą następujące kategorie substancji i źródeł:
1) związki fluorowcoorganiczne i substancje, które mogą takie związki tworzyć w środowisku morskim. Priorytetowo zostaną potraktowane następujące substancje: aldryna, chlordan, DDT, dieldryna, dioksyny i furany, endryna, heptachlor, heksachlorobenzen, mireks, PCB oraz toksafen;
2) związki fosforoorganiczne i substancje, które mogą takie związki tworzyć w środowisku morskim;
3) związki cynoorganiczne i substancje, które mogą takie związki tworzyć w środowisku morskim;
4) wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne;
5) metale ciężkie i ich związki;
6) zużyte oleje smarowe;
7) substancje radioaktywne, w tym ich odpady, w przypadku gdy zrzuty tych substancji nie spełniają zasad ochrony przed promieniowaniem określonych przez właściwe organizacje międzynarodowe, z uwzględnieniem ochrony środowiska morskiego;
8) biocydy i ich pochodne;
9) mikroorganizmy chorobotwórcze;
10) surowe oleje i węglowodory ropopochodne;
11) cyjanki i fluorki;
12) nieulegające biodegradacji detergenty i inne substancje powierzchniowo czynne;
13) związki azotu i fosforu oraz inne substancje, które mogą powodować eutrofizację;
14) śmieci (każdy trwały, wyprodukowany lub przetworzony materiał stały, wyrzucony do środowiska morskiego lub przybrzeżnego bądź porzucony lub w nim unieszkodliwiony);
15) zrzuty termiczne;
16) związki kwasowe lub alkaliczne, które mogą obniżać jakość wody;
17) substancje nietoksyczne, które mogą mieć niekorzystny wpływ na zawartość tlenu w środowisku morskim;
18) substancje nietoksyczne, które mogą zakłócać korzystanie z morza w dozwolony sposób;
19) substancje nietoksyczne, które mogą mieć niekorzystny wpływ na fizyczne lub chemiczne właściwości wody morskiej."
ZAŁĄCZNIK II
Skreśla się załącznik II.
ZAŁĄCZNIK III
Załącznik III otrzymuje oznaczenie załącznik II. Dodaje się tytuł, a ustęp wprowadzający otrzymuje brzmienie:
"ZAŁĄCZNIK II
ELEMENTY, KTÓRE NALEŻY UWZGLĘDNIĆ W KWESTII ZEZWOLEŃ NA ZRZUTY ODPADÓW
W związku z kwestią udzielania zezwoleń na zrzuty odpadów zawierających substancje określone w artykule 6 niniejszego Protokołu, należy wziąć pod uwagę szczególnie następujące czynniki, w zależności od przypadku:"
Tytuł i ustępy 1, 2, 3, 6 oraz 7 sekcji A otrzymują brzmienie:
"A. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE I SKŁAD ZRZUTÓW
1. Rodzaj i wielkość źródła punktowego lub rozmytego (np. proces przemysłowy).
2. Rodzaje zrzutów (np. ich pochodzenie, skład).
3. Charakter odpadów (np. stałe, ścieki, szlam).
6. Stężenie w odniesieniu do danych składników substancji wymienionych w załączniku I oraz, w miarę potrzeb, pozostałych substancji.
7. Fizyczne, chemiczne i biochemiczne właściwości zrzucanych ścieków."
Tytuł sekcji B otrzymuje brzmienie oraz dodaje się nowy ustęp w brzmieniu:
"B. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE SKŁADNIKÓW ZRZUTÓW W ODNIESIENIU DO ICH SZKODLIWOŚCI
7. Wszystkie pozostałe cechy charakterystyczne wymienione w sekcji B załącznika I".
Tytuł i ustęp 3 sekcji C otrzymuje brzmienie:
"C. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE MIEJSCA ZRZUTU I ŚRODOWISKA OTRZYMUJĄCEGO
3. Rozcieńczenie początkowe osiągnięte w punkcie zrzutu do środowiska otrzymującego."
ZAŁĄCZNIK IV
Załącznik IV otrzymuje oznaczenie załącznik III. Dodaje się tytuł, a ustępy 1, 2, 3 i 5 otrzymują brzmienie:
"ZAŁĄCZNIK III
WARUNKI STOSOWANIA W ODNIESIENIU DO ZANIECZYSZCZENIA PRZENOSZONEGO ZA POŚREDNICTWEM POWIETRZA
1. Niniejszy Protokół stosuje się w odniesieniu do zrzutów zanieczyszczających do powietrza zgodnie z następującymi warunkami:
a) substancja zrzucana jest lub mogła być przewożona do obszaru Morza Śródziemnego w dominujących warunkach meteorologicznych;
b) wprowadzenie substancji na obszar Morza Śródziemnego jest niebezpieczne dla środowiska w związku z ilościami tej samej substancji, jakie docierają do tego obszaru w inny sposób.
2. Niniejszy Protokół stosuje się także do zrzutów zanieczyszczających do powietrza, oddziaływujących na obszar Morza Śródziemnego, ze źródeł lądowych mieszczących się na terytorium Stron oraz ze stałych, oddalonych od brzegów, konstrukcji przemysłowych, z zastrzeżeniem artykułu 4 ustęp 2 niniejszego Protokołu.
3. W przypadku zanieczyszczenia Morza Śródziemnego ze źródeł lądowych za pośrednictwem powietrza, postanowienia artykułu 5 i 6 niniejszego Protokołu stosuje się stopniowo do odpowiednich substancji i źródeł, wymienionych w załączniku I do niniejszego Protokołu, po uzgodnieniu przez Strony:
5. W każdym przypadku, gdy jest to właściwe, postanowienia załącznika II do niniejszego Protokołu stosuje się w odniesieniu do zanieczyszczania za pośrednictwem powietrza. Monitorowanie i modelowanie zanieczyszczenia powietrza, z wykorzystaniem przyjętych wspólnych czynników emisji oraz metodologii, przeprowadza się podczas oceny osadzenia się substancji w powietrzu, jak również podczas opracowywania zestawień ilości i tempa emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł lądowych.".
ZAŁĄCZNIK IV
Dodaje się nowy załącznik IV w brzmieniu:
"ZAŁĄCZNIK IV
KRYTERIA OKREŚLANIA NAJLEPSZYCH DOSTĘPNYCH TECHNIK I NAJLEPSZEJ PRAKTYKI W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA
A. NAJLEPSZE DOSTĘPNE TECHNIKI
1. W miarę możliwości wykorzystując najlepsze dostępne techniki wyodrębnia się technologię bezodpadową.
2. Określenie »najlepsze dostępne techniki« oznacza najbardziej aktualne (najnowocześniejsze) stadium rozwoju procesów, urządzeń i metod działania, które wskazują praktyczną przydatność poszczególnych środków do ograniczania zrzutów, emisji i odpadów. Decydując o tym, czy zbiór procesów, urządzeń i metod działania stanowi najlepsze dostępne techniki w ogólnych i indywidualnych przypadkach, należy zwrócić szczególną uwagę na:
a) porównywalne procesy, urządzenia lub metody działania, które przeszły pomyślnie próby;
b) postęp w dziedzinie technologii oraz zmiany w wiedzy naukowej i rozumieniu zjawisk;
c) wykonalność takich technik z gospodarczego punktu widzenia;
d) terminy instalacji zarówno w nowych, jak i działających zakładach;
e) charakter i wielkość danych zrzutów i emisji.
3. W związku z powyższym to, co nazywane jest »najlepszymi dostępnymi technikami« dla określonego procesu zmieni się z czasem w świetle postępu technologicznego oraz czynników ekonomiczno-społecznych, jak również zmian w wiedzy naukowej i rozumieniu zjawisk.
4. Jeżeli ograniczenie zrzutów i emisji wynikające z wykorzystania najlepszych dostępnych technik nie prowadzi do uzyskania zadowalających rezultatów w zakresie ochrony środowiska, należy zastosować dodatkowe środki.
5. »Techniki« obejmują zarówno wykorzystywaną technologię, jak i sposób, w jaki instalacje są zaprojektowane, zbudowane, konserwowane, obsługiwane i wycofywane z eksploatacji.
B. NAJLEPSZA PRAKTYKA W DZIEDZINIE OCHRONY ŚRODOWISKA
6. Określenie »najlepsza praktyka w dziedzinie ochrony środowiska« oznacza stosowanie najbardziej odpowiedniej kombinacji środków kontroli i strategii ochrony środowiska. Dokonując wyboru w indywidualnych przypadkach, należy rozważyć następujący zakres sklasyfikowanych środków:
a) dostarczanie informacji opinii publicznej i użytkownikom oraz ich kształcenie na temat konsekwencji dla ochrony środowiska wyboru poszczególnych działalności i produktów, ich wykorzystanie oraz ostateczne unieszkodliwienie;
b) opracowanie i stosowanie kodeksu dobrych praktyk w dziedzinie środowiska, który obejmie wszystkie aspekty działalności w okresie użytkowania produktu;
c) obowiązkowe stosowanie etykiet informujących użytkowników o zagrożeniach dla środowiska związanych z produktem, jego wykorzystywaniem i ostatecznym unieszkodliwieniem;
d) oszczędzanie zasobów, w tym energii;
e) udostępnienie dla ogółu społeczeństwa systemów zbierania i unieszkodliwiania odpadów;
f) unikanie używania niebezpiecznych substancji lub produktów oraz wytwarzania niebezpiecznych odpadów;
g) recykling, odzysk i ponowne użycie;
h) stosowanie ekonomicznych instrumentów w stosunku do działalności, produktów i grup produktów;
i) ustanowienie systemu licencjonowania, obejmującego zakres ograniczeń lub zakazu.
7. Decydując o tym, jaka kombinacja środków stanowi najlepszą praktykę w dziedzinie ochrony środowiska, w ogólnych lub indywidualnych przypadkach, szczególną uwagę należy zwrócić na:
a) niebezpieczeństwo, jakie stwarza dla środowiska produkt, jego produkcja, używanie i ostatecznie unieszkodliwienie;
b) możliwość zastąpienia działalnością lub substancjami powodującymi mniejsze zanieczyszczenie;
c) zakres wykorzystania;
d) potencjalne korzyści lub szkody dla środowiska związane z materiałami lub działalnością zastępczą;
e) postęp i zmiany w wiedzy naukowej i rozumieniu zjawisk;
f) terminy wdrożenia;
g) skutki społeczno-gospodarcze.
8. W związku z powyższym to, co nazywane jest »najlepszą praktyką w dziedzinie ochrony środowiska« dla określonego źródła zmieni się z czasem w świetle postępu technologicznego oraz czynników ekonomiczno-społecznych, jak również zmian w wiedzy naukowej i rozumieniu zjawisk.
9. Jeżeli ograniczenie wprowadzanych zanieczyszczeń wynikające z wykorzystania najlepszych praktyk w dziedzinie środowiska nie prowadzi do zadowalających wyników w tym zakresie, należy zastosować dodatkowe środki oraz ponownie zdefiniować najlepszą praktykę we wspomnianej dziedzinie."
