Rozporządzenie 1091/94 w sprawie Niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1091/94
z dnia 29 kwietnia 1994 r.
ustanawiające niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 3528/86 z dnia 17 listopada 1986 r. w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym(1), ostatnio zmienione rozporządzeniem (EWG) nr 2157/92(2), w szczególności jego art. 3,

uwzględniając rezolucję nr 1 pierwszej konferencji ministerialnej w sprawie ochrony lasów w Europie(3) oraz podjęte w jej następstwie działania,

a także mając na uwadze, co następuje:

na podstawie art. 2 ust. 1 tiret 3 i 4 rozporządzenia (EWG) nr 3528/86 celem programu Wspólnoty jest pomaganie Państwom Członkowskim:

- w prowadzeniu intensywnego i ciągłego nadzoru nad ekosystemami leśnymi,

- w zakładaniu lub rozszerzaniu, w skoordynowany i zharmonizowany sposób, sieci stałych powierzchni obserwacyjnych służących do prowadzenia takiego ciągłego, intensywnego nadzoru;

na podstawie art. 2 ust. 2 rozporządzenia (EWG) nr 3528/86, Państwa Członkowskie przekażą Komisji dane zebrane dzięki sieci powierzchni obserwacyjnych służących do ciągłego intensywnego nadzoru;

sieć powierzchni obserwacyjnych zostaje założona w celu otrzymania szczegółowych danych na temat ewolucji ekosystemów leśnych we Wspólnocie; podejście to pozwala na ustalenie związków między różnorodnymi czynnikami środowiskowymi,

w szczególności zanieczyszczeniami atmosferycznymi i reakcją ekosystemów leśnych; zebrane w ten sposób dane pozwalają lepiej interpretować wyniki otrzymane dzięki regularnej sieci powierzchni obserwacyjnych, jak określono w rozporządzeniu Komisji (EWG) nr 1696/87(4), ostatnio zmienionym rozporządzeniem (EWG) nr 836/94(5);

wnioski o udzielenie pomocy, przedkładane na podstawie rozporządzenia (EWG) nr 3528/86, w celu prowadzenia ciągłego intensywnego nadzoru, określonego w art. 2 ust. 1, powinny zawierać wszelkie informacje niezbędne do zbadania tych środków w świetle celów i kryteriów wspomnianego rozporządzenia; informacje te powinny być przedstawione na znormalizowanym formularzu w celu ułatwienia analizy i porównania wniosków;

środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Leśnictwa,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł  1
1.
Państwa Członkowskie założą sieć stałych powierzchni obserwacyjnych. Do dnia 30 czerwca 1994 r. zostanie dokonany wybór powierzchni i założone ponad 50 % powierzchni, zgodnie z wspólnymi metodami zakładania sieci stałychpowierzchniobserwacyjnych do ciągłego, intensywnego monitorowania (patrz załącznik I). Ostatnie powierzchnie obserwacyjne zostaną założone przed dniem 30 czerwca 1995 r. Do dnia 15 grudnia 1994 r. Państwa Członkowskie prześlą Komisji przegląd kryteriów wyboru i pełny wykaz wybranych powierzchni, w tym podstawowe informacje takie, jak: położenie (długość i szerokość geograficzna, wysokość) oraz gatunki, a także ogólne informacje o każdej założonej powierzchni na znormalizowanym formularzu, określonym w załączniku VIIa.
2. 1
Na stałych powierzchniach obserwacyjnych prowadzony jest intensywny i ciągły nadzór ekosystemów leśnych. Obejmuje on ciągłą inwentaryzację stanu koron drzew, inwentaryzację stanu gleby i listowia, pomiary zmian przyrostowych, szybkości osadzania, obserwacje meteorologiczne, pobieranie prób roztworu glebowego i analizę oraz ocenę roślinności gruntowej zgodnie z obiektywnymi metodami pobierania próbek i analizowanych zgodnie z ustalonymi metodami.
3. 2
Państwa Członkowskie przesyłają Komisji na znormalizowanym formularzu, przed końcem każdego roku, co najmniej wszystkie dane pomiarów przeprowadzonych w roku poprzednim w odniesieniu do wszystkich stałych działek obserwacyjnych, jak określono w załączniku VIIa, wraz z towarzyszącym tym danym sprawozdaniem, jak określono w załączniku VIIb. Ponadto przed dniem 31 grudnia każdego roku należy przesłać do Komisji roczne sprawozdanie okresowe w sprawie ocen i interpretacji wyników przeprowadzonych na poziomie krajowym, jak określono w załączniku VIIb.
4. 3
Szczegóły techniczne dotyczące przepisów niniejszego artykułu są wymienione w załącznikach III-XI.
Artykuł  2 4

(uchylony)

Artykuł  3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 29 kwietnia 1994 r.

W imieniu Komisji
René STEICHEN
Członek Komisji

______

(1) Dz.U. L 326 z 21.11.1986, str. 2.

(2) Dz.U. L 217 z 31.7.1992, str. 1.

(3) Grudzień 1990 r., Strasburg.

(4) Dz.U. L 161 z 10.6.1987, str. 1.

(5) Dz.U. L 97 z 15.4.1994, str. 4.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  I 5

WSPÓLNE METODY ZAKŁADANIA SIECI STAŁYCH POWIERZCHNI OBSERWACYJNYCH DO INTENSYWNEGO, CIĄGŁEGO MONITOROWANIA

(Art. 2 ust. 1 rozporządzenia (EWG) nr 3528/86 i jego zmiany)

I. Uwagi ogólne

Celem programu wymienionego w art. 2 ust. 1 rozporządzenia nr 3528/86 i jego zmian jest założenie w Państwach Członkowskich Wspólnoty sieci stałych powierzchni obserwacyjnych i zbieranie danych poprzez prowadzenie intensywnego i ciągłego nadzoru.

Program ma na celu:

- ciągłe intensywne monitorowanie ekosystemów leśnych w związku ze szkodami wyrządzonymi przez zanieczyszczenia atmosferyczne i inne czynniki mające wpływ na stan lasów,

- lepsze zrozumienie przyczynowego związku między zmianami zachodzącymi w ekosystemie leśnym a wpływającymi na niego czynnikami, w szczególności zanieczyszczeniami atmosferycznymi, poprzez skupienie różnorodnych pomiarów w jednym miejscu oraz monitorowanie ekosystemów leśnych i ich części,

- uzyskanie istotnych informacji na temat ewolucji wielu ekosystemów leśnych we Wspólnocie.

II. Zakładanie sieci stałych powierzchni obserwacyjnych

II.1. Wybór powierzchni

Państwa Członkowskie wybrały do dnia 30 czerwca 1994 r. wystarczająco dużą liczbę stałych powierzchni obserwacyjnych w swoim kraju. Od tego czasu niektóre Państwa Członkowskie wypełniły swój krajowy program intensywnego monitorowania, dodając powierzchnie. Dla każdego Państwa Członkowskiego maksymalna liczba tych powierzchni powinna być ograniczona do 15, ale Państwom Członkowskim wolno wybrać większą liczbę powierzchni pod warunkiem, że ich liczba nie przekroczy 20 % liczby krajowych powierzchni należących do wspólnotowej sieci 16 x 16 km (rozporządzenie (EWG) nr 1696/87).

Za wybór tych powierzchni odpowiedzialne są Państwa Członkowskie, chociaż należy stosować następujące kryteria wyboru:

- powierzchnie powinny być umiejscowione w taki sposób, aby na ich terenach reprezentowane były ważniejsze gatunki leśne i bardziej rozległe warunki wzrostu w danym kraju,

- minimalna wielkość powierzchni mierzona w płaszczyźnie poziomej powinna wynosić 0,25 ha,

- w celu zminimalizowania wpływu działalności na tereny przyległe powierzchnia powinna być otoczona strefą buforową. Rzeczywista szerokość takiej strefy zależy od typu i wieku lasu. Jeśli obszar powierzchni i jej otoczenia jest jednolity pod względem struktury wysokościowej i wiekowej, szerokość strefy buforowej może być ograniczona do 5 lub 10 m. Jeśli obszar leśny, na którym znajduje się powierzchnia, składa się z drzewostanu mieszanego, różnych gatunków lub różnej struktury wiekowej, obszar strefy buforowej powinien zostać powiększony do pięciokrotności potencjalnej maksymalnej wysokości lasu na powierzchni,

- powierzchnia musi być dostępna do celów długotrwałego monitorowania, dlatego konieczne jest wyraźne oznakowanie jej punktów narożnych i/lub granic oraz ponumerowanie każdego drzewa próbnego na jej terenie w sposób trwały,

- dostęp do powierzchni powinien być łatwy o każdej porze i nie powinny wystąpić żadne ograniczenia w odniesieniu do dostępu bądź pobierania próbek,

- nie powinny wystąpić żadne różnice w gospodarowaniu powierzchnią, strefą buforową i otaczającym lasem (np. gospodarowanie powinno być porównywalne), a zakłócenia spowodowane monitorowaniem zmniejszone do minimum,

- należy unikać bezpośredniego zanieczyszczenia ze źródeł lokalnych. Powierzchnie nie powinny być umiejscowione w najbliższym otoczeniu gospodarstw, blisko głównych dróg lub w bezpośrednim sąsiedztwie zanieczyszczających zakładów przemysłowych,

- na powierzchni lub w jej pobliżu powinna być dostępna wystarczająca liczba drzew do pobierania próbek,

- powierzchnie i strefa buforowa powinny być jak najbardziej jednolite pod względem np. gatunków lub ich mieszanek, wieku, wielkości, typu gleby i nachylenia,

- powierzchnie powinny być umiejscowione wystarczająco daleko od skraju lasu.

Zaleca się wybieranie powierzchni, które były monitorowane w ostatnich latach w ramach rozporządzenia (EWG) nr 3528/86 lub innych programów. Jeśli trzeba wybrać dodatkowe powierzchnie, zaleca się wybieranie powierzchni identycznych z powierzchniami należącymi do wspólnotowej sieci 16 x 16 km lub położonych w ich pobliżu, a ponadto umiejscowionych w taki sposób, aby można było wykorzystać informacje z innych źródeł (np. stacji meteorologicznych).

11.2. Zakładanie i dokumentacja powierzchni

Państwa Członkowskie przedłożyły Komisji w 1994 r. ogólne dane i szczegółowy opis każdej powierzchni.

Szczegółowy opis powierzchni obejmuje: jej dokładne położenie, odręczną mapę przedstawiającą trwałe oznaczenie punktów narożnych i/lub jej granic, liczbę drzew na powierzchni i pozostałe istotne trwałe elementy znajdujące się na powierzchni lub w jej pobliżu (np. drogi dojazdowe, rzeki). W przyszłości należy również nanieść na mapę dokładne miejsce pobierania próbek (np. otworów w glebie).

11.3. Definicja poletka

Zasadniczo wszystkie drzewa na całej powierzchni muszą zostać włączone do próbki w celu oceny stanu drzew (np. inwentaryzacja koron, ocena przyrostu). Jeśli na powierzchni znajduje się dużo drzew (tj. gęsty drzewostan), można zdefiniować poletko do celów wykorzystania do tych badań. Wielkość poletka w czasie zakładania powierzchni powinna być wystarczająco duża, aby szacunkowe dane otrzymywane w tych badaniach były wiarygodne przez okres przynajmniej 20 lat, a nawet przez cały okres życia drzewostanu. W tym okresie na poletku powinno być dostępnych przynajmniej 20 drzew.

11.4. Ogólne informacje o każdej powierzchni

Podczas zakładania powierzchni i przeprowadzania pierwszego badania należy zebrać następujące ogólne informacje na temat każdej stałej powierzchni obserwacyjnej służącej do intensywnego i ciągłego monitorowania:

Założenie Pierwsze badania
- Kod opisowy
Kraj

Numer powierzchni obserwacyjnej

Rzeczywista długość i szerokość

geograficzna

Wysokość Zaopatrzeniewwodę

Orientacja głównych gatunków

Całkowita wielkość powierzchni Rodzaj próchnicy

Liczba drzew porastających Jednostkowa gleba

powierzchnię

Powierzchnia (jeśli utworzono)

Średni wiek dominującego piętra Główne gatunki drzew Wydajność (wielkość szacunkowa)
- Inne spostrzeżenia
Historia powierzchni

Inna stacja monitorowania położona w pobliżu

Jeśli zostały założone dodatkowe powierzchnie w celu realizacji krajowego programu intensywnego monitorowania Państwa Członkowskie przekażą Komisji informacje zebrane podczas zakładania powierzchni, dla każdej istniejącej powierzchni, przy użyciu pliku danych (patrz załącznik VIla, formularz 1a) oraz sprawozdań (patrz załącznik VIIa, formularz 1b) do końca tego samego roku, w którym ponowne założenie miało miejsce. Ważne informacje uzyskane w latach monitorowania będą przedkładane corocznie, przy użyciu formularzy la i 1b (załącznik VII). Pozostałe informacje zostaną przedłożone po przeprowadzeniu pierwszego odpowiedniego badania i będą w miarę konieczności aktualizowane.

III. Zastępowanie zniszczonych powierzchni

III.1. Uwagi ogólne

Za wybór powierzchni do intensywnego monitorowania odpowiedzialne są Państwa Członkowskie. W tym celu w Załączniku ustanowiono szereg kryteriów. Większość Państw Członkowskich opracowała własną strategię monitorowania krajowych ekosystemów leśnych, które mają na celu obserwację ważniejszych gatunków drzew i warunków wzrostu.

Chociaż powierzchnie, które mają być wybrane, powinny być dostępne do długoterminowego monitorowania, to jednak zawsze występuje możliwość przedwczesnego zniszczenia wskutek takich czynników, jak pożar itp. W niektórych przypadkach należy pobrać końcowe próbki, zanim znikną wszystkie drzewa na danej powierzchni. Następny etap to przegląd strategii, na której oparte są kryteria wyboru, oraz podjęcie decyzji, które kryteria należy stosować w odniesieniu do procedury wyboru nowej powierzchni.

111.2. Likwidacja powierzchni

Należy wykorzystać możliwości ostatecznych pomiarów/ocen. Jeśli to możliwe, przed (ostatecznym) zniszczeniem powierzchni można wykonać (niszczące) pobieranie próbek drzew monitorowanych na powierzchni. Po ścięciu drzew można dokonać dokładnego pomiaru długości drzewa, pobrać przekroje pnia oraz pobrać dokładne próbki liści.

111.3. Strategia

Strategia monitorowania w większości Państw Członkowskich obejmuje aspekty związane z obszarem lasu, ekosystemem leśnym i gatunkami drzew, a także często aspekty dotyczące gleby, meteorologii i poziomu osadzania. Kiedy występuje potrzeba wymiany powierzchni, należy wykorzystać możliwość weryfikacji, czy pierwotna strategia jest nadal ważna i jak można uzupełnić braki. W tym kontekście należy uwzględnić, czy oprócz badań pierwotnych (stan korony, gleby, stan ulistnienia i przyrosty) dodano w ostatnich latach dodatkowe badania (osadzanie, warunki meteorologiczne, roztwór glebowy, roślinność gruntowa, teledetekcja(1)). Dlatego zaleca się podczas planowania zastąpienia powierzchni, uwzględnienie ewolucji programu intensywnego monitorowania.

Jednakże zaleca się na ogół, by nowe powierzchnie były umiejscowione w tym samym regionie i by występował tam ten sam typ gleby, poziom osadzania i gatunków drzew jak na zniszczonych powierzchniach.

111.4. Ponowne założenie powierzchni

Do wyboru nowych powierzchni odnoszą się te same kryteria jak w przypadku zniszczonych powierzchni. Po założeniu nowej powierzchni należy jak najszybciej przeprowadzić pewne badania, których nie można szybko powtórzyć (np. badania gleby teledetekcję). Ponieważ badanie stanu korony i ulistnienia wykonuje się raz na rok lub co dwa lata, nie ma potrzeby wykonywania badań tego rodzaju od razu po założeniu powierzchni. Jeśli zaplanowano regularne badania przyrostu w czasie dłuższym niż trzy lata po założeniu powierzchni, to pomiary przyrostu na tworzonej powierzchni należy przeprowadzić natychmiast po jej założeniu.

111.5. Punkty wymagające szczególnej uwagi

Ponownie założone powierzchnie powinny uzyskać nowy numer. Państwa Członkowskie w momencie następnego regularnego składania informacji przedłożą Komisji informacje o przyczynach zastąpienia powierzchni, wynikach ostatnich obserwacji/wykonanych pomiarów oraz kryteriów zastosowanych przy wyborze nowych powierzchni."

______

(1) Techniczne szczegóły dotyczące nieobowiązkowego zastosowania zdjęć lotniczych na powierzchniach intensywnego monitorowania są ustanowione w podręczniku na temat zastosowań teledetekcji przygotowanej przez Komisję Europejską.

ZAŁĄCZNIK  II 6

WNIOSEK O UDZIELENIE POMOCY PRZEZ WSPÓLNOTĘ W ODNIESIENIU DO ŚRODKÓW, KTÓRE NALEŻY ZREALIZOWAĆ NA PODSTAWIE ART. 2 ROZPORZĄDZENIA (EWG) NR 3528/86 I JEGO ZMIAN

Wnioski o udzielenie pomocy muszą być składane zgodnie z załącznikiem A do rozporządzenia Komisji (EWG) nr 526/87(1), wraz z informacjami wymienionymi poniżej oraz wypełnioną tabelą, którą dołączono do niniejszego Załącznika jako formularz 2a.

Dla każdego ze środków, które mają być zrealizowane zgodnie z art. 2, dostarczone zostaną następujące informacje:

1) Krótki opis środków

2) Wnioskodawca

Powiązanie między wnioskodawcą a środkami

3) Agencja odpowiedzialna za realizację środków

Przedmiot i zakres podstawowej działalności agencji

4) Szczegółowy opis środków,

gdy:

a) środki związane są z zakładaniem lub rozszerzaniem sieci stałych powierzchni obserwacyjnych do prowadzenia ciągłego, intensywnego nadzoru:

1) opis obecnej sytuacji

2) położenie geograficzne oraz obszar danego regionu (+ dokument kartograficzny)

3) liczba stałych powierzchni obserwacyjnych;

b) środki związane są z ustanowieniem i przeprowadzaniem inwentaryzacji stanu koron drzew na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać włączone do inwentaryzacji stanu koron drzew (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur pobierania próbek stosowanych na poziomie powierzchni (liczba drzew, oznaczenia itd.)

4) wyznaczenie harmonogramu realizacji projektowanych środków (formularz 2b);

c) środki związane są z ustanowieniem i przeprowadzaniem inwentaryzacji stanu gleby na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać włączone do inwentaryzacji stanu gleby (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur pobierania próbek stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pojedynczych próbek, opis profilu glebowego itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają być określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji projektowanych środków (formularz 2b);

d) środki związane są z ustanawianiem i przeprowadzaniem inwentaryzacji stanu listowia na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać włączone do inwentaryzacji stanu listowia (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur pobierania próbek stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pojedynczych próbek, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji projektowanych środków (formularz 2b);

e) środki związane są z ustanawianiem i przeprowadzaniem pomiarów zmian przyrostowych na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać włączone do pomiarów przyrostu (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur dokonywania pomiarów stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pomiarów, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji projektowanych środków (formularz 2b);

f) środki związane są z ustanawianiem i przeprowadzaniem pomiarów szybkości osadzania na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać włączone do pomiarów osadzania (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur dokonywania pomiarów stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pomiarów, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają zostać zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji projektowanych środków (formularz 2b);

g) środki związane są z ustanowieniem i prowadzeniem pomiarów meteorologicznych na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać objęte pomiarami meteorologicznymi (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur dokonywania pomiarów stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pomiarów, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji proponowanych środków (formularz 2b);

h) środki związane są ustanowieniem i prowadzeniem pomiarów zmian roztworu glebowego na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać objęte pomiarami roztworu glebowego (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur dokonywania pomiarów stosowanych na poziomie powierzchni (liczba pomiarów, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych z analizowanymi wynikami zgodnie z zatwierdzonymi metodami

5) wyznaczenie harmonogramu realizacji proponowanych środków (formularz 2b);

i) środki odnoszą się do ustanowienia i dokonywania oceny roślinności gruntowej na stałych powierzchniach obserwacyjnych:

1) opis obecnej sytuacji

2) liczba powierzchni obserwacyjnych, które mają zostać objęte oceną roślinności gruntowej (formularz 2a)

3) szczegółowy opis procedur pobierania próbek stosowanych na poziomie powierzchni (liczba próbek cząstkowych, opis itd.)

4) szczegółowy opis parametrów, które mają zostać określone, oraz metod analizy, które mają być zastosowane, w tym jasny opis kalibracji, poprawek i/lub ponownych obliczeń niezbędnych do uzyskania wyników zgodnych

5) harmonogramu realizacji proponowanych środków (formularz 2b).

5) Koszt realizacji środków określonych w pkt 4 lit. a)-pkt 4 lit. i) (formularz 2a)

1) Koszty założenia lub rozszerzenia sieci (pkt 4a)

1.1. koszty przypadające na jedną powierzchnię

1.2. koszty całkowite

1.3. wnioskowana kwota pomocy Wspólnoty

2) Koszty ustanowienia, obserwacji lub pobierania próbek dla każdego badania pkt 4 lit. b) do pkt 4 lit. i)

2.1. koszty przypadające na jedną powierzchnię

2.2. koszty całkowite

2.3. wnioskowana kwota pomocy Wspólnoty

3) Koszty analizy i oceny dla każdego badania 4 lit. b) do 4 lit. i)

3.1. koszty przypadające na jedną powierzchnię

3.2. koszty całkowite

3.3. wnioskowana kwota pomocy Wspólnoty

4) Całkowity koszt projektu (suma kosztów z ppkt 1.2 (ustanowienie), ppkt 2.2 (prowadzenie obserwacji i/lub pobieranie próbek) i ppkt 3.2 (analiza i ocena)

5) Całkowita wnioskowana kwota pomocy Wspólnoty (suma kosztów z ppkt 1.3 (ustanowienie), ppkt 2.3 (prowadzenie obserwacji i/lub pobieranie próbek) i ppkt 3.3 (analiza i ocena))

6) Uzupełnione formularze 2a i 2b

.......................

Data i podpis

..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

Formularz 2a

ROZDZIAŁ KOSZTÓW I PROPONOWANE FINANSOWANIE (intensywne monitorowanie)

grafika

Formularz 2b

WYJŚCIOWY PLAN REALIZACJI PROJEKTU

Uzupełniany dla każdej propozycji projektu

grafika

______

(1) Dz.U. L 53 z 21.2.1987, str. 14.

ZAŁĄCZNIK  III 7

WSPÓLNE METODY INWENTARYZACJI STANU KORON DRZEW NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

1 Uwagi ogólne

Inwentaryzacja zostanie przeprowadzona w 1994 r. na wszystkich stałych powierzchniach obserwacyjnych i powtarzana będzie corocznie.

II. Metodyka inwentaryzacji

II. 1 Wybór drzew do pobierania próbek

Zasadniczo należy monitorować wszystkie drzewa górujące, panujące lub współpanujące (klasy 1-3 wg Krafta) na całej powierzchni. Jeśli na powierzchni znajduje się dużo drzew (np. gesty drzewostan), liczba drzew do pobierania próbek do oceny koron drzew może zostać zmniejszona poprzez wykorzystanie poletka (patrz załącznik I (II.3)). W przypadku poletka należy monitorować wszystkie drzewa górujące, panujące lub współpanujące (klasy 1-3 wg Krafta) na obszarze poletka. W niektórych przypadkach można dopuścić zastosowanie innego, lecz obiektywnego i bezstronnego systemu służącego zmniejszaniu lub wybieraniu liczby drzew do pobierania próbek. Każdego roku należy stosować te same metody, a podczas każdego badania należy dokonać oceny przynajmniej dwudziestu drzew.

II. 2 Data dokonania oceny

Inwentaryzacje należy przeprowadzać w okresie miedzy powstawaniem nowych igieł i liści a odbarwieniem liści jesienią.

II. 3 Dodatkowe informacje ogólne

Należy zebrać następujące informacje dotyczące działki obserwacyjnej i drzewostanu:

- numer działki,

- działanie czynników zewnętrznych,

- numer drzewa,

- informacje dotyczące usuwania i obumierania,

- gatunki drzew,

- klasa drzewostanu,

- zwartość korony,

- widoczność,

i datę dokonania oceny.

II.4. Ocena drzew próbnych

1. Wzrokowa ocena defoliacji

Defoliacje szacuje się według skali o pięcioprocentowych odstępach względem drzewa z pełnym ulistnieniem w warunkach lokalnych. Klasyfikacje drzew według stopnia defoliacji przeprowadza się podczas obserwacji i rejestruje w pięcioprocentowych odstępach. Drzewo o defoliacji między 95 % a 100 % klasyfikuje się jako żywe i punktuje notą skali 99. Nota 100 jest zarezerwowana dla drzew martwych.

2. Wzrokowa ocena odbarwienia

Klasyfikacje drzew według stopnia odbarwienia dokonuje się po przeprowadzeniu obserwacji. Określa się następujące stopnie odbarwienia:

Klasa Odbarwienie ndykatywny procent odbarwionych liści
0 Brak lub nieznaczne odbarwienie 0-10
1 Lekkie odbarwienie 11-25
2 Umiarkowane odbarwienie 26-60
3 Poważne odbarwienie > 60
4 Drzewa martwe

3. Dodatkowe parametry

Dodatkowe parametry są wymienione poniżej:

- uszkodzenia, których przyczyny można łatwo zidentyfikować (owady, grzyby, czynniki abiotyczne,

- identyfikacja rodzaju uszkodzenia,

- obserwacje drzewa występującego na powierzchni.

II.5 Metody

Podręcznik do prowadzenia oceny wzrokowej stanu drzew na działkach (ICP Forests) intensywnie nadzorowanych, zawiera dodatkowe szczegóły w sprawie wyboru drzew i dokonywania oceny. Zawiera również informacje techniczne dotyczące dodatkowych parametrów oceny oraz dostarczania danych na temat tych parametrów. Doradza się stosowanie się do szczegółów technicznych, określonych w tym podręczniku i fakultatywne dostarczanie Komisji wyników oceny wybranych parametrów dokonywanej w oparciu o odpowiednie szczegółowe wskazówki podręcznika."

II. 6 Przekazywanie danych

Państwa Członkowskie przekazują Komisji niniejsze informacje dla każdej powierzchni na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VII, formularze 3a i 3b).

ZAŁĄCZNIK  IV

WSPÓLNE METODY INWENTARYZACJI GLEBY NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

1. Uwagi ogólne

Inwentaryzację należy przeprowadzać na wszystkich stałych powierzchniach obserwacyjnych w okresie od 1994 do 1996 r. Jeśli zastosowano metody opisane poniżej, można wykorzystać dane zebrane i przeanalizowane przed 1994 r., lecz po dniu l stycznia 1991 r. Inwentaryzacja będzie przeprowadzana co dziesięć lat na każdej powierzchni próbnej. Niniejszy załącznik sporządzono na podstawie wyników oceny i monitorowania wpływu zanieczyszczeń powietrza na lasy (ICP forests) otrzymanych przez zespół ekspertów UN-ECE/ICP ds. gleb. Nawiązuje się również do podręcznika (1992) przygotowanego przez ten zespół ekspertów. Po dwóch okresach pobierania próbek dokonany zostanie przegląd parametrów, które mają być analizowane w kolejnych próbkach gleb.

II. Metodyka inwentaryzacji

II. 1 Wybór miejsca pobierania próbek

Próbki gleby będą statystycznie reprezentatywne dla warunków panujących na powierzchni. Próbki gleby zostaną pobrane z profilowanego wgłębienia i/lub otworów. Należy zachować ostrożność, aby nie uszkodzić korzeni drzew próbnych.

II. 2 Dodatkowe informacje ogólne

Należy zebrać następujące informacje ogólne:

- numer powierzchni,

- datę pobrania próbki i wykonania analizy.

II. 3 Pedologiczne i fizyczne właściwości powierzchni próbnych

Należy dokonać charakterystyki pedologicznej każdej powierzchni próbnej. Zaleca się wykonanie opisu profilu zgodnie z wytycznymi FAO (Wytyczne FAO do opisu gleb, wydanie trzecie (poprawione), Rzym (l 990) w strefie buforowej. Należy zachować ostrożność, aby opis(-y) profilu wykonany(-e) został(-y) dla miejsca reprezentatywnego dla obszaru pobierania próbek. Zaleca się ustalanie gęstości suchej masy z gleby nienaruszonej w celu umożliwienia obliczenia całkowitej zawartości substancji odżywczych. Jeśli gęstość suchej masy nie zostanie ustalona, należy przyjąć właściwą wartość szacunkową. Obowiązkowe jest ustalenie uziarnienia gleby. Przedziały wielkości ziaren są następujące: < 2 urn, 2-63 urn, 63-2000 urn (FAO). Jeśli do oddzielenia frakcji pyłowej i piaskowej wykorzystywana jest wartość 50 urn, należy dokonać zamiany na wartość graniczną 6 3 urn.

II. 4 Metoda pobierania próbek

Próbki gleby należy pobierać według warstwy lub poziomu gleby. Dla każdej warstwy lub poziomu należy zebrać przynajmniej jedną reprezentatywną próbkę złożoną lub wiele próbek; należy zanotować liczbę pobranych próbek składowych tworzących próbkę złożoną, a także datę pobrania próbki.

Próbki warstw organicznych (O- i H-)(*) pobierane są oddzielnie. Jeśli pobieranie próbek odbywa się na ustalonej głębokości, należy wykorzystać następujące warstwy:

- 0 - 10 cm (zaleca się pobierać próbki z głębokości od O do 5 cm i od 5 do 10 cm oddzielnie),

- 10 - 20 cm,

- 20 - 40 cm,

- 40 - 80 cm.

II. 5 Transport, przechowywanie i przygotowanie

Próbki przewożone i przechowywane są w taki sposób, aby zminimalizować powstawanie zmian chemicznych. Sporządzane jest sprawozdanie z procedur stosowanych podczas transportu i przechowywania (w tym okresy oczekiwania). W stosownych przypadkach sporządzane jest szczegółowe sprawozdanie o problemach i odchyleniach od tych procedur. Zaleca się przechowywanie części próbki w banku gleby w celu porównania z przyszłymi próbkami (np. pobranymi za dziesięć lat). Przed dokonaniem analizy, próbki należy przygotować. Duże cząsteczki (>2 mm) należy usunąć, zaś próbki muszą być wysuszone (w temperaturze nie przekraczającej 40 °C) oraz przemielone lub przesiane.

II. 6 Metody analizy

W Podręczniku metodyki pobierania próbek gleby leśnej i jej analizy sporządzonym przez zespół ekspertów ICP forests ds. gleb, opisane są zatwierdzone metody analizy różnych parametrów gleby. Zaleca się stosowanie zatwierdzonych metod. W przypadku stosowania innych metod (krajowych), sporządza się szczegółowe sprawozdanie o porównywalności wyników oraz przedstawia wyniki analizy. W inwentaryzacji stanu gleby leśnej rozróżniać się będzie parametry obowiązkowe i nieobowiązkowe (patrz wykaz).

Parametry obowiązkowe i nieobowiązkowe oraz odpowiednia, zatwierdzona metoda ich analizy:

Parametr Jednostki H/O Min. Zatwierdzone metody Uwagi
pH (CaCl2) Obowiązkowy Obowiązkowy Labex 8703-01-1-1
ÜSO/TC190/SC3/GT8
Węgiel organiczny (g/kg) Obowiązkowy Obowiązkowy Suche spalanie
(C-org)
Azot (N) (g/kg) Obowiązkowy Obowiązkowy Suche spalanie
Fosfor (P) (mg/kg) Obowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Potas (K) (mg/kg) Obowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Wapń (Ca) (mg/kg) Obowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Magnez (Mg) (mg/kg) Obowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Warstwa organiczna (kg/m2 Obowiązkowy Objętość (cylindryczna)-sucha-
(OrgLay) masa
Węglan wapnia (Ca- (g/kg) Nieobowiązkowy Obowiązkowy AFNORX 31-105 jeśli
C03) pH
(CaCl2
> 6
Kwasowość wymienna (cmol(+)/kg) Nieobowiązkowy Obowiązkowy Miareczkowanie
(Ac-Exc)
Zasadowe kationy (cmol(+)/kg) Nieobowiązkowy Obowiązkowy Rozpuszczalnik BaCl2
wymienne (BCE)
Kwasowe kationy (cmol(+)/kg) Nieobowiązkowy Obowiązkowy Rozpuszczalnik: BaCl2
wymienne (ACE)
Zdolność wymienna (cmol(+)/kg) Nieobowiązkowy Obowiązkowy Bascomb
kationów (CEC)
Stopień wysycenia (%) Nieobowiązkowy Obowiązkowy Labex L8703-26-1-1
zasadowego (BaseSat)
Sód (Na) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Glin (Al) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Żelazo (Fe) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Chrom (Cr) (mg/kg) Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Nikiel (Ni) (mg/kg) Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Mangan (Mn) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Cynk (Zn) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Miedź (Cu) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Ołów (Pb) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Kadm (Cd) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Rtęć (Hg) (mg/kg) Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
Siarka (S) (mg/kg) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Rozpuszczalnik: woda królewska
pH (H20) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Elektroda pH
Przewodność elek- (mS/m) Nieobowiązkowy Nieobowiązkowy Konduktometr
tryczna (EC)

Państwa Członkowskie mogą analizować więcej, wszystkie lub cześć parametrów nieobowiązkowych.

II. 7 Przesyłanie danych

Państwa Członkowskie prześlą Komisji corocznie niniejsze informacje dla każdej powierzchni na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VII, formularz 4a, 4b i 4c).

______

(*) Zespół ekspertów UN-ECE/ICP ds. gleb uzgodnił stosowanie definicji podanych w wytycznych FAO do opisu gleb (1990). Definicje warstw organicznych (O- i H-) brzmią następująco:

Poziomy lub warstwy H: warstwy, w których dominuje materiał organiczny, powstały w wyniku nagromadzenia nierozłożonego lub częściowo rozłożonego materiału organicznego przy powierzchni gleby, która może znajdować się pod wodą. Wszystkie poziomy H są nasycone wodą przez dłuższy okres lub były kiedyś nasycone, lecz obecnie są sztucznie osuszone. Poziom H może znajdować się na powierzchni gleb mineralnych lub na dowolnej głębokości pod powierzchnią, jeśli został przysypany.Poziomy lub warstwy O: warstwy, w których dominuje materiał organiczny, składający sie z nierozłożonej lub częściowo rozłożonej ściółki, takiej jak: liście, igły, gałęzie, mech, porosty, nagromadzonych na powierzchni: mogą znajdować się na powierzchni gleby mineralnej lub organicznej. Przez dłuższe okresy poziomy O nie są nasycane wodą. Cześć mineralna takiego materiału stanowi zaledwie niewielki procent jego objętości i zasadniczo stanowi mniej niż połowę jego wagi. Warstwa O: może znajdować się na powierzchni gleby lub na dowolnej głębokości pod powierzchnią, jeśli została przysypana. Poziom utworzony poprzez przenikanie materiału organicznego do podglebia mineralnego nie jest poziomem O, mimo że niektóre poziomy w ten sposób formowane zawierają dużo materii organicznej.

ZAŁĄCZNIK  V

WSPÓLNE METODY INWENTARYZACJI ULISTNIENIA NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Inwentaryzacja przeprowadzana będzie na wszystkich stałych powierzchniach obserwacyjnych. Pierwsza wspólna inwentaryzacja powinna zostać zakończona przed początkiem lata 1996 r. Mimo że przeprowadzenie inwentaryzacji ulistnienia zalecane jest w wyznaczonych okresach latem 19 9 5 r. i zimą 1995/96 r., zezwala się na rozłożenie inwentaryzacji na dwa lata. Na każdej powierzchni próbnej inwentaryzacja będzie powtarzana co dwa lata. Opisane niżej szczegóły techniczne oparte są na wynikach zespołu ekspertów ICP forests ds. analizy listowia. Nawiązuje się również do podręcznika (1993) sporządzonego przez ten zespół ekspertów.

II. Metodyka inwentaryzacji

II. l. Data pobrania próbki

Gatunki liściaste (w tym modrzew): próbki muszą być pobierane w czasie, kiedy nowe liście są całkowicie rozwinięte oraz przed samym początkiem żółknięcia i starzenia się jesienią. Gatunki zimozielone: próbki muszą być pobierane podczas okresu spoczynku. Od Państw Członkowskich wymaga się określenia dla każdego regionu, a w każdym regionie dla równin i obszarów górskich, najbardziej dogodnego okresu pobierania próbek i analiz różnych gatunków oraz stosowania się do ustalonego okresu.

II. 2 Wybór drzew

Co dwa lata należy pobierać próbkę z co najmniej pięciu drzew każdego głównego gatunku rosnącego na powierzchni.

Liczba drzew niezbędnych do pobrania próbek dobierana jest w taki sposób, aby:

- nie były to te same drzewa, które wykorzystano do oceny koron, w celu uniknięcia utraty ulistnienia spowodowanego kolejnym pobieraniem próbek,

- jeśli ocena żywotności ograniczona jest do drzew znajdujących się na poletku, drzewa do pobierania próbek ulistnienia zostały wybrane spośród drzew na pozostałej części powierzchni. Jeśli nie korzysta sie z poletka, drzewa do pobierania próbek były wybierane spośród drzew w strefie buforowej. W takim przypadku drzewom wybranym do pobrania próbek w strefie buforowej przydzielone zostaną specjalne numery (patrz załącznik VII),

- drzewa należały do klas górujących i panujących (lasy z koronami zamkniętymi) lub miały średnią wysokość ± 20 % (lasy z koronami otwartymi),

- drzewa znajdowały się w pobliżu miejsc, z których próbki gleby zostały pobrane do analizy; jednakże należy zachować ostrożność, aby główne korzenie drzew próbnych nie zostały uszkodzone podczas pobierania próbek gleby,

- drzewa były reprezentatywne dla średniego poziomu defoliacji na powierzchni (± 5 % średniej utraty ulistnienia),

- drzewa były reprezentatywne dla statusu sanitarnego powierzchni.

Próbki należy pobierać z tych samych drzew próbnych przez cały okres; drzewa muszą być ponumerowane. W przypadku gatunków z niewielkimi koronami i zbyt małą roczną ilością igieł (lub liści) zezwala się (lecz nie zaleca się) na pobieranie próbek na przemian z dwóch grup po pięć drzew w celu uniknięcia uszkodzenia drzew próbnych. Każda grupa musi odpowiadać wyżej wymienionym warunkom.

Próbki należy pobierać tylko z głównych gatunków drzew we Wspólnocie (patrz załącznik VII, pkt 15).

Drzewa, które są wykorzystywane do pobierania próbek ulistnienia, oceniane są pod względem stanu koron (patrz załącznik III), przy użyciu dotychczasowych lub specjalnie w tym celu przypisanych numerów.

II. 3 Dodatkowe informacje ogólne

Gromadzone są następujące informacje:

- numer powierzchni,

- data pobrania próbki i wykonania analizy,

- gatunek drzewa.

II 4 Wybór i ilość liści oraz igliwia

Drzewa rosnące na powierzchni nie mogą być wycinane, gdyż mogłoby to mieć wpływ na metodę pobierania próbek liści lub igliwia. Ważne jest, aby liście lub igliwie, z których pobierane są próbki, były w pełni rozwinięte. Ogólnie rzecz biorąc, tegoroczne igliwie lub liście gatunków zimozielonych są najodpowiedniejsze do oceny poziomu odżywienia, lecz w przypadku niektórych pierwiastków interesujące może być porównanie stężenia tego pierwiastka w igliwiu starszym od tegorocznego.

Liście i igliwie, z których pobierane są próbki, muszą pochodzić z górnej warstwy korony drzewa, lecz nie pierwszych okółków drzew iglastych; w drzewostanach, w których można wyraźnie wydzielić okółki zaleca się pobierać próbki miedzy siódmym a piętnastym okółkiem.

Dla gatunków liściastych próbki pobiera sie z tegorocznych liści lub igliwia.

Dla gatunków zimozielonych, zaleca się pobieranie próbek zarówno z tegorocznych igieł bądź liści oraz igieł i liści drugorocznych (bieżący + 1).

W przypadku wszystkich gatunków należy zwrócić uwagę, aby liście lub igliwie, które jest przeznaczane na próbki, było dojrzałe. Dotyczy to przede wszystkim gatunków, które zrzucają liście kilka razy w roku (np. Pinus Halepensis, Pseudotsuga menziesii, Eucalyptus sp., Quercus sp.). W przypadku gatunków Larix sp. i Cedrus sp. próbki pobiera sie z krótkich gałązek z roku poprzedniego.

Zasadniczo próbki muszą być pobierane w taki sposób, aby wszystkie orientacje były reprezentowane w grupie drzew próbnych. Jeśli jest to konieczne, zezwala się na pobieranie próbek z różnych orientacji na każdym drzewie z grupy próbnej. W miejscach, gdzie jedna orientacja ma wyraźny wpływ (np. strome zbocza lub silny przeważający wiatr), próbki pobiera się tylko z jednej orientacji, przy czym zawsze musi być to ta sama orientacja. W takich przypadkach konieczne jest udokumentowanie orientacji.

W celu wykonania analizy ważniejszych pierwiastków oraz Fe, Mn, Zn, Cu zalecana ilość próbki wynosi 30 g świeżych igieł i liści z każdej klasy wiekowej, z której pobierane są próbki.

Każdy kraj może zdecydować się na pobieranie większej ilości próbek liści, zgodnie z potrzebami własnych metod analizy lub w celu zachowania próbek na przyszłość.

II. 5 Metody pobierania próbek

Ponieważ drzewa nie mogą być wycinane, dozwolone są wszelkie dogodne metody pobierania próbek, z uwzględnieniem rodzaju, wielkości drzewostanu itp., o ile nie prowadzą one do zanieczyszczenia próbki, ciężkiego uszkodzenia drzewa ani nie są ryzykowne dla osób pobierających próbki.

II. 6 Obróbka wstępna przed przekazaniem próbek do analizy w laboratorium

Próbki należy pobierać z co najmniej pięciu drzew każdego głównego gatunku rosnącego na powierzchni, a każdą z próbek należy przechowywać w oddzielnym woreczku. Do celów analizy tworzy się próbkę złożoną poprzez zmieszanie równych ilości każdej z pięciu próbek (jeśli drzewa analizowane są oddzielnie, należy obliczyć średnią wartość dla każdego pierwiastka).

W przypadku drzew liściastych zaleca się oderwanie liści od gałązek (a nawet, w przypadku niektórych gatunków, małych listków od osi), co nie jest jednak konieczne w przypadku igliwia drzew iglastych. Pędy tegoroczne i ubiegłoroczne rozdziela się i przechowuje w oddzielnych woreczkach. Zaleca się stosowanie woreczków z polietylenu o dużej gęstości z otworami. Jeśli jest to możliwe, próbki suszy się w czystym pomieszczeniu i przechowuje się w chłodnym miejscu w woreczkach polietylenowych z otworami.

Należy uważnie oznaczać każdą próbkę (las, numer powierzchni, gatunek, wiek igliwia itp.) przed przekazaniem jej do analizy w laboratorium. Takie identyfikatory muszą znajdować się na zewnętrznej stronie woreczka (bezpośrednio na woreczku wypisane nieusuwalnym tuszem lub na etykiecie przymocowanej do woreczka). Zaleca się umieszczanie identyfikatorów, wykonanych nieusuwalnym tuszem, także wewnątrz woreczka na papierowej etykiecie. Etykietę należy złożyć w celu uniknięcia zanieczyszczenia liści lub igliwia poprzez kontakt z tuszem.

II. 7 Obróbka przed analizą

Zaleca się ustalenie masy 100 liści lub l 000 igieł, a także masy pędów do celów ciągłego, intensywnego nadzoru na stałych powierzchniach obserwacyjnych oraz dla tegorocznych pędów.

Obcinanie ogonków liści nie jest konieczne, jednak w przypadku liści złożonych stosowne może być oddzielenie małych listków od osi, jeśli nie zrobiono tego w lesie. Aby uniknąć zanieczyszczenia, nie można używać rękawiczek plastikowych z talkiem.

Nie jest konieczne systematyczne mycie próbek; może ono jednak okazać się stosowne w regionach o dużym poziomie zanieczyszczenia powietrza lub w pobliżu mórz. Próbki przemywa się wodą bez żadnych dodatków.

Liście należy suszyć w suszarce w temperaturze nieprzekraczającej 80 °C przez przynajmniej 24 godziny. Igły usuwa sie z gałązek zachowując takie same środki ostrożności, jak w przypadku odrywania małych listków od osi.

Wysuszone próbki należy zmielić w celu otrzymania drobnego, jak najbardziej jednolitego proszku. Zawsze pozostanie kilka włókien, zależnie od gatunku drzewa; nie jest to jednak główna niedogodność, jeśli są one niewielkie a proszek jest starannie wymieszany przed poddaniem próbek analizie. W celu określenia zawartości Mn, Fe, Cu, Cd, Al i Pb należy upewnić się, że młynek nie pozostawia zanieczyszczeń na próbkach. Młynek można sprawdzić poprzez zmielenie wysuszonej celulozy włóknistej oraz jej analizę pod względem obecności tych pierwiastków zarówno przed mieleniem i po.

II. 8 Analizy chemiczne

Ustala się jedynie całkowite stężenie pierwiastka.

W "Podręczniku metodyki pobierania próbek liści i igliwia oraz ich analizy" przygotowanym przez zespół ekspertów ICP forests ds. listowia, opisane są wskazane metody analizy różnych parametrów listowia.

Każdy kraj może stosować swoje własne metody. Jednak konieczne jest porównanie całkowitego stężenia pierwiastków otrzymanego za pomocą metod krajowych ze stężeniami zatwierdzonymi na standardowych próbkach odniesienia. W inwentaryzacji stanu ulistnienia rozróżniać się będzie parametry obowiązkowe i nieobowiązkowe (patrz wykaz poniżej).

Parametry

Parametry obowiązkowe Parametry nieobowiązkowe
Azot (N) Sód (Na)
Siarka (S) Cynk (Zn)
Fosfor (P) Mangan (Mn)
Wapń (Ca) Żelazo (Fe)
Magnez (Mg) Miedź (Cu)
Potas (K) Ołów (Pb)
Glin (Al)
Bór (B)

Państwa Członkowskie mogą analizować więcej, wszystkie lub cześć parametrów nieobowiązkowych.

II. 9 Przekazywanie danych

Państwa Członkowskie prześlą Komisji niniejsze informacje dla każdej powierzchni na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VII, formularz 5a i 5b i 5c).

ZAŁĄCZNIK  VI

WSPÓLNE METODY DOKONYWANIA POMIARÓW ZMIAN PRZYROSTOWYCH NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Pierwszy pomiar zostanie przeprowadzony w okresie od 1994 do 1996 r. na wszystkich stałych powierzchniach obserwacyjnych.

Pomiar wzrostu dzieli się na dwie części:

- okresowe pomiary parametrów drzew,

- analiza słoi drzewa poprzez przyrosty rdzenia i obręczy pnia (nieobowiązkowe).

Pomiary okresowe będą powtarzane na każdej powierzchni w okresach spoczynku w latach 1999-2000, a następnie w odstępach pięcioletnich. Pobieranie próbek oraz analiza przyrostu rdzenia i obręczy pnia mogą być przeprowadzone raz, najlepiej podczas zakładania lub w krótkim czasie po jej założeniu.

Opisane niżej szczegóły techniczne oparte są na wynikach badań zespołu ekspertów ICP forests ds. przyrostu. Nawiązuje się również do podręcznika sporządzonego przez ten zespół ekspertów.

Opisanej tu metodyki nie należy stosować dla makii i roślinności podobnego typu.

II. Metodyka inwentaryzacji

II. l Data wykonania pomiarów

Pomiary muszą być wykonane podczas okresu spoczynku.

II. 2 Wybór drzew do pobierania próbek

Zasadniczo należy monitorować wszystkie drzewa występujące na powierzchni. Jeśli na powierzchni znajduje się dużo drzew (gesty drzewostan) można określić poletko, które będzie wykorzystane do wykonania pomiarów (np. oceny i pomiaru przyrostu koron drzew). W takim przypadku należy monitorować wszystkie drzewa znajdujące się na poletku. Wielkość poletka w czasie inwentaryzacji powinna być wystarczająco duża, aby szacunkowe dane dotyczące przyrostu drzewostanu były wiarygodne przez cały okres wykonywania pomiarów. Należy ustalić i zamieścić w sprawozdaniu dokładną wielkość poletka.

II. 3 Metody

Pomiary okresowe

Co pięć lat należy monitorować wszystkie drzewa porastające poletko.

Analiza słoi drzew (przyrosty rdzenia i obręczy pnia)

Ponieważ pobieranie próbek do oceny przyrostu rdzenia mogłoby mieć wpływ na inne pomiary, próbki te należy pobierać z drzew znajdujących się poza powierzchnią. Ponieważ do celów pobrania próbki obręczy pnia drzewa muszą być ścięte, wybrane drzewa muszą znajdować się w takiej odległości od powierzchni, aby ich wycięcie nie miało wpływu na monitorowane drzewa na powierzchni. Drzewa, z których pobierane są próbki, muszą być reprezentatywne dla drzew rosnących na powierzchni. Kiedy tylko jest to możliwe, należy maksymalnie wykorzystać drzewa ścięte podczas zwykłych prac związanych z gospodarką leśną.

II. 4 Dodatkowe informacje ogólne

Należy zebrać następujące informacje:

- numer powierzchni,

- datę pobrania próbki i wykonania analizy,

- numer drzewa.

II. 5 Mierzone parametry

Parametry obowiązkowe Parametry nieobowiązkowe
Pomiary okresowe Gatunek drzewa Grubość koty
Pierśnica (DBH) Wysokość drzewa
Informacje dotyczące gospodarki Wysokość korony
leśnej Szerokość korony
Szacunkowa miąższość
Analiza słoi drzewa Szerokość słoi Historia średnicy drzewa pod korą w odstępach pięcioletnich Powierzchnia poprzecznego przekroju i szacowana miąższość drzewa

Państwa Członkowskie mogą analizować więcej, wszystkie lub cześć parametrów nieobowiązkowych.

Państwa Członkowskie mogą stosować swój system krajowy i własne metody. Proponowane metody i szczegóły dotyczące procedur pomiarów opisane są w "Suplemencie o przyrostach" opracowanym przez zespół ekspertów ICP forests ds. przyrostu.

II. 6 Przekazywanie danych

Państwa Członkowskie prześlą Komisji corocznie niniejsze informacje dla każdej powierzchni na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VII, formularz 6a, 6b, 6c i 6d).

ZAŁĄCZNIK  VII

WSPÓLNE WYTYCZNE DOTYCZĄCE PRZEDSTAWIANIA SPRAWOZDAŃ Z WYNIKÓW NADZORU NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH ORAZ ICH INTERPRETACJI

I. Uwagi ogólne

Celem istnienia sieci stałych powierzchni obserwacyjnych jest otrzymanie szczegółowych danych o ewolucji ekosystemów leśnych we Wspólnocie oraz próba ustalenia współzależności miedzy różnymi czynnikami środowiskowymi, przede wszystkim zanieczyszczeniem atmosferycznym oraz reakcją ekosystemów leśnych.

Cel ten może zostać osiągnięty tylko dzięki ocenie wyników na poziomie powierzchni. Wyniki otrzymane z różnych stałych powierzchni należy porównywać na poziomie regionalnym lub na poziomie wspólnotowym zachowując dużą ostrożność. Zaleca się przekazanie Komisji aktualnych danych z każdego badania (lub jego zakończonej części) w momencie, gdy tylko dane te staną się dostępne, za pomocą znormalizowanych formularzy zawartych w niniejszym załączniku.

Państwa Członkowskie prześlą Komisji dane zebrane podczas różnych inwentaryzacji prowadzonych w latach 1991-1996na każdej stałej powierzchni obserwacyjnej wraz z interpretacją wyników dla każdej powierzchni. Do dnia 31 grudnia 1996 r. należy udostępnić Komisji wszystkie dane oraz ich krajową interpretacje na znormalizowanym formularzu do celów dalszej oceny.

Aktualne dane z inwentaryzacji przeprowadzonych po 1996 r. zostaną przekazane Komisji po zakończeniu badań, przy czym co pięć lat ustalane będą nowe terminy (np. 31 grudnia 2001 r., 2006 r. itd.).

W niniejszym załączniku przedstawione zostały szczegóły dotyczące przekazywania wyników inwentaryzacji oraz ich interpretacji.

II. Ogólne informacje techniczne dotyczące przekazywania danych

II. l Wymogi dotyczące sprzętu komputerowego

Nośnikiem przekazywanych danych są dyskietki 3,5-calowe (DSDD lub HD). Dyskietki te są standardem na całym świecie, a ponadto są tanie i trwałe. Należy stosować dyskietki dobrej jakości.

II. 2 Wymogi dotyczące oprogramowania

Dyskietki powinny być sformatowane w odpowiedniej gęstości (DSDD = mała gęstość i HD = duża gęstość), z wykorzystaniem DOS 2.1 lub późniejszej wersji i powinny być w 100 % kompatybilne z IBM. Wszystkie informacje znajdujące się na dyskietce powinny być zapisane w kodzie ASCII.

II. 3 Pliki danych

Każda dyskietka (lub zestaw dyskietek) powinna zawierać pliki dotyczące powierzchni oraz danych; plik z podsumowanymi informacjami na temat powierzchni (plik dotyczący powierzchni) oraz plik(-i) zawierający wyniki inwentaryzacji dla badania (pliki zawierające dane). Szczegóły dotyczące nazw i zawartości powyższych plików przedstawione są w załączniku VIIa.

II. 4 Przykładowa dyskietka

Istnieje możliwość dostarczenia na wniosek dyskietki z przykładową strukturą i zawartością plików.

ZAŁĄCZNIK  VIIa 8

PRZEKAZYWANIE DANYCH DOTYCZĄCYCH STAŁEJ POWIERZCHNI W FORMIE ELEKTRONICZNEJ

Przegląd nazw plików dotyczących badań

W poprzednich załącznikach opisano szczegóły związane z metodami inwentaryzacji. Po dokonaniu oceny, pobraniu/przeanalizowaniu próbek, zatwierdzeniu i ocenie, dane należy przekazać Komisji na znormalizowanym formularzu. W niniejszym załączniku określone zostały znormalizowane formularze dla każdej oceny.

Wszystkie aktualne dane dotyczące oceny należy przedstawić w standardowym formacie w jednym lub większej liczbie plików.

Ocena Załącznik Częstotliwość Nazwa pliku
Założenie I Jednokrotnie XXGENER. PLT
Ocena koron drzew III Corocznie XX1995. PLT, XX1995. TRĘ
Inwentaryzacja gleby IV Pięć lub dziesięć razy w roku XX1995. PLS, XX1995. SOM, XX1995. SOO
Inwentaryzacja ulistnienia V Dwa razy w roku XX1995. PLF, XX1995. FOM, XX1995. FOO
Przyrost VI Pięć razy w roku XX1995. PLI, XX1995. IPM, XX1995.IRA, XX1995. IEV
Osadzanie

Meteorologia

VIII

IX

ciągła

ciągła

XX1995.PLD, XX1995.DEM, XX1995.DEO, XX1995. DEA

XX1995. PLM, XX1995. MEM, XX1995. MEC, Formularz 8d, XX1995. MEO et XX1995. MED

Roztwór glebowy X ciągła XXI1996.PSS, XXI1996.SSM, XXI1996.SSO
Roślinność gruntowa XI pięć razy w roku XX1996.PLV,

XX1996.VEM

Każda nazwa pliku składa się z dwuliterowego kodu kraju (reprezentowanego przez znaki XX w wykazie nazw), po którym następuje rok dokonania oceny (w przykładzie 1996) lub GENER, jeśli informacja podawana jest jednokrotnie, kropka (.), a w rozwinięciu trzyliterowy kod. Powyższy trzyliterowy kod dla plików dotyczących powierzchni składa się z liter PL oraz pierwszej litery/liter oceny: gleby, przyrostu ulistnienia, osadzania, warunków meteorologicznych, roztworu glebowego i roślinności gruntowej. Trzyliterowy kod plików danych składa się z dwóch (lub jednej) lit. y) dla gleby, ulistnienia, przyrostu, warunków meteorologicznych, roztworu glebowego lub roślinności gruntowej oraz z jednej (lub dwóch) liter dla oznaczenia oceny obowiązkowej lub nieobowiązkowej albo różnych części oceny (oszacowania) przyrostu, oceny osadzania (powietrze).

Formularz 1a

grafika

Formularz 1b

grafika

Formularz 3a

XX1996.PLT Zawartość pliku z informacjami na temat działki do wykorzystania przy ocenie koron drzew

grafika

Formularz 3b

XX1996.TRM Zawartość pliku z informacjami o poziomie drzewa (obowiązkowo) do wykorzystania przy ocenie stanu drzew

grafika

Formularz 4a

grafika

Formularz 4b

grafika

Formularz 4c

grafika

Formularz 5a

grafika

Formularz 5b

XX1996.FOM

Zawartość plików z informacjami na temat analiz listowia (obowiązkowe)

grafika

Formularz 5c

grafika

Formularz 6a

grafika

Formularz 6b

grafika

Formularz 6c

grafika

Formularz 6d

grafika

Formularz 7a

grafika

Formularz 7b

grafika

Formularz 7c

grafika

Formularz 7d

grafika

Formularz 8a

XX1996.PLM

Zawartość zredukowanego pliku dotyczącego powierzchni do wykorzystania w połączeniu z pomiarami meteorologicznymi

grafika

Formularz 8b

XX1996.MEM

Zawartość pliku danych z pomiarami meteorologicznymi

grafika

Formularz 8c

XX1996.MEO

Zawartość pliku danych z pomiarami meteorologicznymi

grafika

Formularz 9a

XX1996.PSS

Zawartość zredukowanego p liku danych dotyczącego działki do wykorzystania przy pomiarach roztworu glebowego

grafika

Formularz 9b

XX1996.SSM Zawartość pliku danych z pomiarami roztworu glebowego (obowiązkowo)

grafika

Formularz 9c

XX1996.SSO

Zawartość pliku danych z pomiarami roztworu glebowego (fakultatywne)

grafika

Formularz 10a

XX1996.PLV

Zawartość zredukowanego pliku dotyczącego powierzchni do wykorzystania w połączeniu z badaniem roślinności gruntowej (patrz załącznik XI)

grafika

Formularz 8b

XX1996.VEM

Zawartość pliku danych z oceną roślinności gruntowej

grafika

WYKAZ KODÓW DLA DANYCH, KTÓRE MAJĄ BYĆ PRZEKAZANE KOMISJI, POCHODZĄCYCH Z BADAŃ STAŁYCH POWIERZCHNI OBSERWACYJNYCH

Państwa Członkowskie przyjmą następujące instrukcje i kody w celu uzupełnienia wspólnych obserwacji

Informacje na poziomie powierzchni

1) Państwo

01: Francja

02: Belgia

03: Niderlandy

04: Niemcy

05: Włochy

06: Zjednoczone Królestwo

07: Irlandia

08: Dania

09: Grecja

10: Portugalia

11: Hiszpania

12: Luksemburg

13 Sverige

14 Österreich

15 Suomi-Finland

2) Numer powierzchni obserwacyjnej

Numer powierzchni obserwacyjnej odpowiada unikatowemu numerowi nadanemu stałej powierzchni podczas dokonywania wyboru lub jej zakładania.

3) Data obserwacji, oceny i analizy

Daty należy uzupełniać w następującej kolejności: dzień, miesiąc i rok:

Dzień Miesiąc Rok
08 09 94

4) Współrzędne szerokości/długości geograficznej

Należy podać wszystkie sześć cyfr współrzędnych szerokości i długości geograficznej dla środka powierzchni obserwacyjnej.

np.

+/- Stopnie Minuty Sekundy
+ 5 0 1 0 2 7
- 0 1 1 5 3 2

– szerokość

– długość

pierwsze pole służy do wskazania znaku współrzędnej: + lub -

5) Zaopatrzenie w wodę głównych gatunków (wartość szacunkowa)

1: Niewystarczająca

2: Wystarczająca

3: Nadmierna

6) Rodzaj próchnicy

1: Mull

2: Moder

3: Mor

4: Anmor

5: Torf

6: Pozostałe

7: Butwina

7) Wysokość

1: ≤ 50 m

2: 51-100 m

3: 101-150 m

4: 151-200 m

5: 201-250 m

6: 251-300 m

7: 301-350 m

8: 351-400 m

9: 401-450 m

10: 451-500 m

11: 501-550 m

12: 551-600 m

13: 601-650 m

14: 651-700 m

15: 701-750 m

16: 751-800 m

17: 801-850 m

18: 851- 900 m

19: 901- 950 m

20: 951-1.000 m

21: 1.001-1.050 m

22: 1.051-1.100 m

23: 1.101-1.150 m

24: 1.151-1.200 m

25: 1.201-1.250 m

26: 1.251-1.300 m

27: 1.301-1.350 m

28: 1.351-1.400 m

29: 1.401-1.450 m

30: 1.451-1.500 m

31: 1.501-1.550 m

32: 1.551-1.600 m

33: 1.601-1.650 m

34: 1.651-1.700 m

35: 1.701-1.750 m

36: 1.751-1.800 m

37: 1.801-1.850 m

38: 1.851-1.900 m

39: 1.901-1.950 m

40: 1.951-2.000 m

41: 2.001-2.050 m

42: 2.051-2.100 m

43: 2.101-2.150 m

44: 2.151-2.200 m

45: 2.201-2.250 m

46: 2.251-2.300 m

47: 2.301-2.350 m

48: 2.351-2.400 m

49: 2.401-2.450 m

50: 2.451-2.500 m

51: >2.500 m

8) Orientacja

1: N

2: NE

3: E

4: SE

5: S

6: SW

7: W

8: NW

9: brak

9) Średni wiek panującego piętra (w latach)

1: ≤ 20

2: 21-40

3: 41-60

4: 61-80

5: 81-100

6: 101-120

7: > 20

8: Drzewostany nieregularne

10) Jednostki glebowe

Fluvisols

101 Eutric Fluvisols

102 Calcaric Fluvisols

103 Dystric Fluvisols

104 Mollic Fluvisols

105 Umbric Fluvisols

106 Thionic Fluvisols

107 Salic Fluvisols

Gleysols

108 Eutric Gleysols

109 Calcic Gleysols

110 Dystric Gleysols

111 Andic Gleysols

112 Mollic Gleysols

113 Umbric Gleysols

114 Thionic Gleysols

115 Gelic Gleysols

Regosols

116 Eutric Regosols

117 Calcaric Regosols

118 Gypsic Regosols

119 Dystric Regosols

120 Umbric Regosols

121 Gelic Regosols

Leptosols

122 Eutric Leptosols

123 Dystric Leptosols

124 Rendzic Leptosols

125 Mollic Leptosols

126 Umbric Leptosols

127 Lithic Leptosols

128 Gelic Leptosols

Arenosols

129 Haplic Arenosols

130 Cambic Arenosols

131 Luvic Arenosols

132 Ferralic Arenosols

133 Albic Arenosols

134 Calcaric Arenosols

135 Gleyic Arenosols

Andosols

136 Haplic Andosols

137 Mollic Andosols

138 Umbric Andosols

139 Vitric Andosols

141 Gelic Andosols

Vertisols

142 Eutric Vertisols

143 Dystric Vertisols

144 Calcic Vertisols

145 Gypsic Vertisols

Cambisols

146 Eutric Cambisols

147 Dystric Cambisols

148 Humic cambisols

149 Calcaric Cambisols

150 Chromic Cambisols

151 Vertic Cambisols

152 Ferralic cambisols

153 Gleyic cambisols

154 Gelic Cambisols

Calcisols

155 Haplic Calcisols

156 Luvic Calcisols

157 Petric calcisols

Gypsisols

158 Haplic Gypsisols

159 Calcic Gypsisols

160 Luvic Gypsisols

161 Petric Gypsisols

Solonetz

162 Haplic Solonetz

163 Mollic Solonetz

164 Calcic Solonetz

165 Gypsic Solonetz

166 Stagnic Solonetz

167 Gleyic Solonetz

Solonchaks

168 Haplic Solonchaks

169 Mollic Solonchaks

170 Calcic Solonchaks

171 Gypsic Solonchaks

172 Sodic Solonchaks

173 Gleyic Solonchaks

174 Gelic Solonchaks

Kastanozems

175 Haplic Kastanozems

176 Luvic Kastanozems

177 Calcic Kastanozems

178 Gypsic Kastanozems

Chernozems

179 Haplic Chernozems

180 Calcic Chernozems

181 Luvic Chernozems

182 Glossic Chernozems

183 Gleyic Chernozems

Phaeozems

184 Haplic Phaeozems

185 Calcaric Phaeozems

186 Luvic Phaeozems

187 Stagnic Phaeozems

188 Gleyic Phaeozems

Greyzems

189 Haplic Greyzems

190 Gleyic Greyzems

Luvisols

191 Haplic Luvisols

192 Ferric Luvisols

193 Chromic Luvisols

194 Calcic Luvisols

195 Vertic Luvisols

196 Albic Luvisols

197 Stagnic Luvisols

198 Gleyic Luvisols

Lixisols

199 Haplic Lixisols

200 Ferric Lixisols

201 Plinthic Lixisols

202 Albic Lixisols

203 Stagnic Lixisols

204 Gleyic Lixisols

Planosols

205 Eutric Planosols

206 Dystric Planosols

207 Mollic Planosols

208 Umbric Planosols

209 Gelic Planosols

Podzoluvisols

210 Eutric Podzoluvisols

211 Dystric Podzoluvisols

212 Stagnic Podzoluvisols

213 Gleyic Podzoluvisols

214 Gelic Podzoluvisols

Podzols

215 Haplic Podzols

216 Cambic Podzols

217 Ferric Podzols

218 Carbic Podzols

219 Gleyic Podzols

220 Gelic Podzols

Acrisols

221 Haplic Acrisols

222 Ferric Acrisols

223 Humic Acrisols

224 Plinthic Acrisols

225 Gleyic Acrisols

Alisols

226 Haplic Alisols

227 Ferric Alisols

228 Humic Alisols

229 Plinthic Alisols

230 Stagnic Alisols

231 Gleyic Alisols

Nitisols

232 Haplic Nitisols

233 Rhodic Nitisols

234 Humic Nitisols

Ferralsols

235 Haplic Ferralsols

236 Xanthic Ferralsols

237 Rhodic Ferralsols

238 Humic Ferralsols

239 Geric Ferralsols

240 Plinthic Ferralsols

Plinthosols

241 Eutric Plinthosols

242 Dystric Plinthosols

243 Humic Plinthosols

244 Albic Plinthosols

Histosols

245 Folic Histosols

246 Terric Histosols

247 Fibric Histosols

248 Thionic Histosols

249 Gelic Histosols

Anthrosols

250 Aric Anthrosols

251 Fimic Anthrosols

252 Cumulic Anthrosols

253 Urbic Anthrosols

11) Całkowita wielkość powierzchni, wielkość poletka

Całkowita wielkość powierzchni lub rozmiar poletka należy podać z dokładnością do 0,0001 ha.

12) Liczba drzew na całej powierzchni

Całkowita liczba drzew na całej powierzchnia. Należy policzyć wszystkie drzewa o pierśnicy równej lub większej niż 5 cm (DBH).

13) Wartość szacunkowa wydajności

Wartość szacunkowa wydajności składa się z szacunkowej wartości względnej i bezwzględnej. Bezwzględną wartość szacunkową stanowi średnia szacunkowa wydajność z całego czasu życia drzewostanu. Wydajność względna będzie wskazywać, czy szacunkową wydajność bezwzględną należy uznać za niską, w normie lub wysoką dla danego drzewostanu. Należy stosować następujące kody:

Kod wydajności bezwzględnej Kod wydajności względnej
0 = 0,0-2,5 m3 na hektar rocznie 1 = Niska
1 = 2,5-7,5 m3 na hektar rocznie 2 = W normie
2 = 7,5-12,5 m3 na hektar rocznie 3 = Wysoka
3 = 12,5-17,5 m3 na hektar rocznie
4 = 17,5-22,5 m3 na hektar rocznie
5 = > 22,5 m3 na hektar rocznie

99) Inne uwagi

W tej rubryce podaje się stosowne informacje dotyczące powierzchni.

Informacje dotyczące drzew

do wykorzystania przy ocenie koron drzew

14) Numer drzewa próbnego

Numerem drzewa jest numer, który został przypisany drzewu podczas zakładania powierzchni.

15) Gatunki (Odniesienie do Flora Europaea)

Liściaste (* = gatunki do wykorzystania przy inwentaryzacji ulistnienia)

001: Acer campestre *

002: Acer monspessulanum *

003: Acer opalus

004: Acer platanoides

005: Acer pseudoplatanus *

006: Alnus cordata *

007: Alnus glutinosa *

008: Alnus incana

009: Alnus viridis

010: Betula pendula *

011: Betula pubescens *

012: Buxus sempervirens

013: Carpinus betulus *

014: Carpinus orientalis

015: Castanea sativa (C. vesca) *

016: Corylus avellana *

017: Eucalyptus sp. *

018: Fagus moesiaca *

019: Fagus orientalis

020: Fagus sylvatica *

021: Fraxinus angustifolia spp. oxycarpa

(F. oxyphylla) *

022: Fraxinus excelsior *

023: Fraxius ornus *

024: Ilex aquifolium

025: Juglans nigra

026: Juglans regia

027: Malus domestica

028: Olea europaea *

029: Ostrya carpinifolia*

030: Platanus orientalis

031: Populus alba

032: Populus canescens

033: Populus hybrides *

034: Populus nigra *

035: Populus tremula *

036: Prunus avium *

037: Prunus dulcis (Amygdalus communis)

038: Prunus padus

039: Prunus serotina

040: Pyrus communis

041: Quercus cerris *

042: Quercus coccifera (Q. calliprinos) *

043: Quercus faginea *

044: Quercus frainetto (Q. conferta) *

045: Quercus fruticosa (Q. lusitanica)

046: Quercus ilex *

047: Quercus macrolepis (Q. aegilops)

048: Quercus petraea *

049: Quercus pubescens *

050: Quercus pyrenaica (Q. toza) *

051: Quercus robur (Q. peduculata) *

052: Quercus rotundifolia *

053: Quercus rubra *

054: Quercus suber *

055: Quercus trojana

056: Robinia pseudoacacia *

057: Salix alba

058: Salix caprea

059: Salix cinerea

060: Salix eleagnos

061: Salix fragilis

062: Salix sp.

063: Sorbus aria

064: Sorbus aucuparia

065: Sorbus domestica

066: Sorbus torminalis

067: Tamarix africana

068: Tilia cordata

069: Tilia platyphyllos

070: Ulmus glabra (U. scabra, U. montana)

071: Ulmus laevis (U. effusa)

072: Ulmus minor (U. campestris, U. carpinifolia)

073: Arbutus unedo

074: Arbutus andrachne

075: Ceratonia siliqua

076: Cercis siliquastrum

077: Erica arborea

078: Erica scoparia

079: Erica manipuliflora

080: Laurus nobilis

081: Myrtus communis

082: Phillyrea latifolia

083: Phillyrea angustifolia

084: Pistacia lentiscus

085: Pistacia terebinthus

086: Rhamnus oleoides

087: Rhamnus alaternus

099: Inne liściaste

Iglaste (* = gatunki do wykorzystania przy inwentaryzacji igliwia)

100: Abies alba *

101: Abies borisii-regis*

102: Abies cephalonica*

103: Abies grandis

104: Abies nordmanniana

105: Abies pinsapo

106: Abies procera

107: Cedrus atlantica

108: Cedrus deodara

109: Cupressus lusitanica

110: Cupressus sempervirens

111: Juniperus communis

112: Juniperus oxycedrus *

113: Juniperus phoenicea

114: Juniperus sabina

115: Juniperus thurifera *

116: Larix decidua *

117: Larix kaempferi (L. leptolepis)

118: Picea abies (P. excelsa) *

119: Picea omorika

120: Picea sitchensis *

121: Pinus brutia *

122: Pinus canariensis

123: Pinus cembra

124: Pinus contorta *

125: Pinus halepensis *

126: Pinus heldreichii

127: Pinus leucodermis

128: Pinus mugo (P. montana)

129: Pinus nigra*

130: Pinus pinaster*

131: Pinus pinea*

132: Pinus radiata (P. insignis) *

133: Pinus strobus

134: Pinus sylvestris*

135: Pinus uncinata*

136: Pseudotsuga menziesii*

137: Taxus baccata

138: Thuya sp.

139: Tsuga sp.

199: Inne iglaste

16) Defoliacja

Stopień defoliacji dla każdego drzewa próbnego wyrażony w procentach (w odstępach co 5 %) w porównaniu z drzewem o pełnej ulistnieniu. Stosuje się procent rzeczywisty.

0 = 0 %

5 = 1-5 %

10 = 6-10 %

15 = 11-15 %

itd.

17) Kody odbarwienia

0: brak odbarwienia (0-10 %)

1: lekkie odbarwienie (11-25 %)

2: umiarkowane odbarwienie (26-60 %)

3: poważne odbarwienie (> 60 %)

4: martwe drzewo

18) Uszkodzenia, których przyczyny można łatwo zidentyfikować

Należy postawić oznaczenie (1) w odpowiedniej(-ch) kolumnie(-ach).

T1 = zwierzyna i wypas

T2 = obecność lub ślady obecności nadmiernej ilości owadów

T3 = grzyby

T4 = czynniki abiotyczne (wiatr, śnieg, mróz, susza...)

T5 = bezpośrednia działalność człowieka

T6 = pożar

T7 = znane zanieczyszczenia lokalne/regionalne

T8 = inne

19) Identyfikacja rodzaju uszkodzenia

W miarę możliwości, należy podać dokładniejsze informacje na temat rodzaju uszkodzenia, np. w przypadku owadów: gatunek lub rodzina (np. "kornikowate").

20) Inne uwagi dotyczące drzew

W formularzu należy umieścić wszelkie uwagi dodatkowe, które mogą okazać się użyteczne (np. czynniki mogące mieć wpływ na drzewa (niedawna susza, ekstremalne temperatury); inne objawy uszkodzeń/obciążeń) do wykorzystania przy inwentaryzacji stanu gleby

21) Kod poziomu głębokości

O = Warstwa organiczna (patrz definicja w przypisie w ppkt II.4)

H = Warstwa organiczna (patrz definicja w przypisie w ppkt II.4)

M05 = Gleba mineralna od 0 do 5 cm (nieobowiązkowe)

M51 = Gleba mineralna od 5 do 10 cm (nieobowiązkowe)

M01 = Gleba mineralna od 0 do 10 cm (obowiązkowe)

M12 = Gleba mineralna od 10 do 20 cm (obowiązkowe)

M24 = Gleba mineralna od 20 do 40 cm (obowiązkowe)

M48 = Gleba mineralna od 40 do 80 cm (obowiązkowe)

22) Kod metody analizy pobierania próbek (MAPP)

Dla każdego parametru, który został ustalony w jednej lub więcej próbkach gleby, w pierwszej linii danych zawarty jest jeden z następujących kodów, wykorzystany do określenia typu próbki według jej kodu:

0 = brak odchyleń od zatwierdzonej metody

1 = parametry zostały ustalone poprzez zastosowanie metody alternatywnej (szczegóły należy zawrzeć w załączniku do sprawozdania o stanie gleby), lub pierwszej (kolejnej) próbki

2-8 = kody wykorzystywane dla wszystkich kolejnych próbek

9 = parametry zostały ustalone poprzez ponowne obliczenie danych otrzymanych za pomocą innej metody (szczegóły należy zawrzeć w załączniku do sprawozdania o stanie gleby).

do wykorzystana przy inwentaryzacji ulistnienia

23) Kod próbki

Kod próbki dla inwentaryzacji ulistnienia składa się z kodu gatunku drzewa (patrz objaśnienia pkt 15), po którym następuje kod listowia/igliwia roku bieżącego (= 0) lub listowia/igliwia roku: bieżący + 1 (1). Na przykład próbka zeszłorocznego igliwia (1) dla gatunku Picea abies (118) ma kod 118.1.

24) Numery drzewa, z którego pobierana jest próbka

Ponieważ do pobierania niektórych próbek (do oceny listowia, przyrostu) konieczne jest wykorzystanie drzew znajdujących poza powierzchnią (lub poletkiem), należy zastosować numerację specjalną. Numeracja tych drzew rozpoczynać się będzie od litery (F = ulistnienie, R = analiza przyrostu słojów drzew za pomocą wierceń, D = analiza pniowa), po których następować będzie liczba porządkowa (np. F001). Numery należy zawrzeć w sprawozdaniu.

25) Masa 100 liści lub 1.000 igieł

Masę 100 liści lub 1.000 igieł (wysuszonych w suszarce) określa się w gramach.

26) (skreślony)

27) Pierśnica (DBH)

Pierśnica (na wys. 1,30 m) wraz z korą, z dokładnością do 0,1 cm.

Jeśli korzysta się ze średnicomierza, należy podać jedną wartość. Jeśli wykorzystuje się suwmiarka, należy ustalić i zawrzeć w sprawozdaniu maksymalną i minimalną średnicę z uwzględnieniem kory (średnica 1 i średnica 2).

28) Grubość kory

Grubość kory na wysokości 1,30 m, wyrażona w centymetrach z dokładnością do jednej dziesiątej decymetra.

29) Wysokość drzewa

Wysokość drzewa wyrażona w metrach i zaokrąglona z dokładnością do 0,5 m.

30) Miąższość drzewa

Miąższość drzewa można oszacować na podstawie zmierzonej średnicy (średnic) oraz wysokości, z wykorzystaniem lokalnie znanych współczynników lub aktualnych tabel miąższości. Miąższość drzewa należy wyrazić w metrach sześciennych (m3) z dokładnością do trzech miejsc po przecinku.

31) Długość korony drzewa

Długość korony drzewa zaokrągloną z dokładnością do 0,5 m ustala się od końca pnia do najniższej żywej gałęzi, z pominięciem pędów wodnych.

32) Szerokość korony drzewa

Średnią szerokość korony drzewa ustala się obliczając średnią, z co najmniej czterech promieni korony, pomnożoną przez dwa, zaokrąglając ją z dokładnością do 0,5 m.

33) Średnica pod korą

Rzeczywistą średnicę pod korą oblicza się odejmując szerokość kory po obu stronach drzewa od średnicy drzewa mierzonej z uwzględnieniem kory. Rzeczywistą średnicę pod korą sprzed pięciu lat oblicza się odejmując przyrost w ostatnich pięciu latach po obu stronach drzewa od średnicy drzewa pod korą. Średnica drzewa pod korą wyrażana jest z dokładnością do 0,1 cm.

34) Powierzchnia poprzecznego przekroju drzew przypadająca na powierzchnię

Rzeczywista powierzchnia poprzecznego przekroju drzew przypadająca na powierzchnię obliczana jest jako całkowita powierzchnia poprzecznego przekroju wszystkich drzew występujących na tej powierzchni. Rzeczywista powierzchnia przekroju poprzecznego drzew sprzed pięciu lat obliczana jest na podstawie szacowanej średnicy pod korą wszystkich drzew sprzed pięciu lat. Powierzchnia poprzecznego przekroju drzew przypadająca na powierzchnię wyrażana jest z dokładnością do 0,1 m2

35) Miąższość przypadająca na powierzchnię

Rzeczywista miąższość przypadająca na powierzchnię obliczana jest jako całkowita miąższość wszystkich drzew na powierzchni. Rzeczywista miąższość sprzed pięciu lat obliczana jest na podstawie szacowanej średnicy pod korą wszystkich drzew sprzed pięciu lat. Miąższość przypadająca na powierzchnię wyrażana jest z dokładnością do 0,1 m3.

36) Trzebieże

Należy wskazać (tak = 1, nie = 0), czy w okresie pięciu lat między terminami, w których ustalana jest średnica drzewa, powierzchnia przekroju poprzecznego oraz miąższość przypadająca na powierzchnię, miała miejsce trzebież. Szczegóły dotyczące trzebieży należy opisać jak najdokładniej w części dodatkowej (w tym metodę trzebieży, rok jej przeprowadzenia, intensywność trzebieży wyrażoną liczbą drzew, powierzchnią przekroju poprzecznego/ha, miąższość/ha).

Informacja dotycząca monitorowania osadzania

37) Kod próbnika

Należy stosować następujące kody dla próbników osadzania:

1: opady pod koronami drzew 5: mgła

2: osadzanie kumulacja 6: szron

3: osadzanie tylko wilgotne 7: koncentracja mas powietrza

4: spływpopniu 9: inne.

Szczegóły w sprawie stosowanego urządzenia należy określić w załączniku do dokumentu wraz z podaniem ogólnych informacji.

37a) Ilość próbki

Zebrana łączna ilość próbki(-ek) dzielona jest przez obszary zlewisk kolektora(-ów) i wyrażona w mm.

38) Pierwszy i ostatni dzień okresu monitorowania

Na formularzach należy określić pierwszy i ostatni dzień poszczególnych okresów monitorowania, przy czym należy użyć tego samego formatu, jak w przypadku daty obserwacji, oceny i analizy (patrz pozycja 3).

Na okres monitorowania składa się jeden lub wiele okresów pomiarowych. Okresy pomiarowe w czasie okresu monitorowania powinny być tak samo długie. Minimalna długość jednego okresu pomiarowego to tydzień, maksymalna to miesiąc.

Jeśli podczas roku muszą być stosowane różne okresy pomiarowe (np. tygodniowo latem i miesięcznie zimą), należy prowadzić dwa oddzielne okresy monitorowania i oddzielnie zaznaczać wyniki na formularzach.

39) Numer okresów pomiarowych

Na formularzach należy podawać numer okresów pomiarowych w każdym okresie monitorowania.

40) Okres

Należy podać numer okresu pomiarowego, w którym zebrano próbkę. Każdego roku (w dniu lub około dnia 1 stycznia) rozpoczyna się nowa seria okresów pomiarowych. Jeśli podsumowano próbki pochodzące z różnych okresów pomiarowych przed dokonaniem analizy, należy podać dokładne szczegóły takiego mieszanego procesu w załączniku do dokumentu, wraz z podaniem ogólnych informacji. Aby wskazać okres analizy, stosuje się numer pierwszego okresu pomiarowego (jeśli przykładowo próby okresów 9, 10, 11 i 12 zostaną zebrane do analizy w jedną próbę, nadaje się jej jako numer okresu numer 9).

Informacja dotycząca monitorowania pomiarów meteorologicznych

41) Kod powierzchni/przyrządu

Wszystkim przyrządom, które są założone na powierzchni lub w jej pobliżu, należy nadać kod powierzchni obserwacyjnej/przyrządu. Ten kod składa się z numeru przyrządów (maksymalnie 99). Jeśli powierzchnie są dodawane lub wymienione, wtedy stosuje się nowe kody (np. w ten sposób piąty przyrząd na powierzchni 1234 otrzyma kod 1234.05).

42) Położenie

Podane jest położenie przyrządu:

S: przyrząd jest położony w danym miejscu, tj. w (strefie buforowej) powierzchni. Sytuacja taka może wystąpić pod koroną, powyżej korony lub w glebie obszaru lasu

F: przyrząd położony jest na (pobliskim) otwartym polu na obszarze lasu

W: przyrząd położony jest w stacji meteorologicznej (na ogół poza obszarem lasu)

O: przyrząd położony jest gdzie indziej.

43) Zmienne

Określenie zmiennej, która jest mierzona za pomocą przyrządu

AT = temperatura powietrza (Air temperature)

PR = opady atmosferyczne (Precipitation)

RH = wilgotność względna (Relative Humidity)

WS = prędkość wiatru (Wind speed)

WD = kierunek wiatru (Wind direction)

SR = promieniowanie słoneczne (Solar radiation)

UVb = promieniowanie ultrafioletowe typu B (UVb radiation)

TF = opady na powierzchnię gruntu (Throughfall)

SF = spływ po pniu (Stemflow)

ST = temperatura gleby (Soil temperature)

MP = potencjał kapilarny w glebie (Matric potential in the soil)

WC = zawartość wody w glebie (Water content in the soil)

XX = kody użyte dla opisu dodatkowych parametrów można wskazać w sprawozdaniu towarzyszącym danym (STD).

44) Informacje o urządzeniach

Położenie pionowe

Położenie pionowe (wysokość lub głębokość) przyrządów zostanie podane w metrach ze znakiem plus (= wysokość nad poziomem gruntu) lub minus (głębokość poniżej gruntu) w formacie dwóch cyfr i dwóch części dziesiętnych po przecinku.

Kod przyrządu

Dla urządzeń do pobierania próbek i metod rejestracji danych będą stosowane następujące kody:

10: ręczny odczyt i rejestracja na papierze

20: mechaniczna rejestracja (ręczny odczyt i rejestracja na papierze)

30: bezpośrednia rejestracja na papierze

40: rejestracja cyfrowa (indywidualnie)

50: rejestracja cyfrowa (zintegrowane urządzenie do rejestracji danych)

Szczegółowe informacje o urządzeniach zostaną podane w sprawozdaniu towarzyszącym danym (STD).

Odstęp czasowy między pomiarami (tylko urządzenia automatyczne) Przerwa między dwoma kolejnymi pomiarami będzie podawana w sekundach.

Okres między zapisem rejestrowym danych (tylko urządzenia automatyczne) Przerwa między dwoma kolejnymi zapisami rejestrowymi danych będzie podana w minutach.

45) Parametry poddawane ocenie przy monitorowaniu meteorologicznym

Opad atmosferyczny i opad na powierzchnię gruntu

Opad atmosferyczny podaje się jako sumę dobową, w formacie do czterech cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Temperatura (powietrze i gleba)

Temperatura będzie podawana w °C, w formacie plus/minus i dwie cyfry oraz jedna część dziesiętna po przecinku. Należy przedstawić średnie wartości dobowe oraz wartości minimalne i maksymalne.

Wilgotność względna

Wilgotność względną należy podawać jako średnią dobową, minimalną i maksymalną wartość osiągniętą podczas doby, w formacie dwóch cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Prędkość wiatru

Prędkość wiatru należy podawać jako średnią dobową i maksymalną wartość osiągniętą podczas doby, w formacie dwóch cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Kierunek wiatru

Jako kierunek wiatru zostanie podany kierunek przeważający w danym dniu. Róża wiatrów zostanie podzielona na osiem części po 45°, rozpoczynając od 22,5° w kierunku (NE (=45°), E (=90°), SE (=135°)... N (=0°). Najczęstszy kierunek wiatru zostanie podany jako wartość średnia.

Promieniowanie słoneczne i ultrafioletowe typu b

Promieniowanie słoneczne i promieniowanie ultrafioletowe typu b podaje się jako średnią dobową, w formacie maksymalnie czterech cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Spływ po pniu

Spływ po pniu należy obliczać w oparciu o mm opadu i podaje się jako sumę dobową, w formacie do czterech cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Potencjał kapilarny w glebie

Potencjał kapilarny należy podawać w hPa jako średnią dobową, minimalną i maksymalną wartość osiągniętą podczas doby, w formacie maksymalnie czterech cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

Zawartość wody w glebie

Zawartość wody w glebie podaje się w procentach objętościowych, jako średnią dobową, minimalną i maksymalną wartość osiągniętą podczas doby, w formacie maksymalnie czterech cyfr i jednej części dziesiętnej po przecinku.

46) Kompletność

Kompletność to wskaźnik procedur objęcia pomiarami i przechowywania danych, podaje się go w procentach w formacie do trzech cyfr (100 % = kompletne)

- Informacja w odniesieniu do monitorowania roztworu glebowego

47) (skreślony)

48) (skreślony)

49) (skreślony)

50) (skreślony)

51) Numer próbnika

Próbniki na działce należy ponumerować w sposób stały (1-99).

52) Kod próbnika

Do próbników roztworu glebowego stosuje się następujące kody:

1: Lizymetr

2: Lizymetr przesączania zerowego

3: Odwirowywanie

4: Ekstrakcja nasycenia

53) Głębokość pobierania próbek

Głębokość pobierania próbek w metrach poniżej powierzchni (np. 0,40)

- Informacja w odniesieniu do oceny stanu drzew

(54) Działanie czynników zewnętrznych

1 Brak specyficznych czynników zewnętrznych (działka usytuowana w obrębie większego obszaru leśnego o słabo lub w niewielkim stopniu ukształtowanej rzeźbie terenu)

2 Ograniczone czynniki zewnętrzne (działki w pobliżu brzegu lasu, na zboczach itp.)

3 Działki poważnie narażone na wpływ czynników zewnętrznych (na szczytach gór itp.)

(55) Usuwanie i obumieranie

Drzewo zostało ścięte i usunięte, pozostaje karcz:

11 planowana utylizacja, np. trzebież

12 utylizacja z przyczyn biotycznych, np. niszczenie szkodników

13 utylizacja z przyczyn abiotycznych, np. powalenia przez wichurę

18 przyczyna zniknięcia nieznana

Drzewo stojące i żywe, ale parametry już nie są poddawane ocenie

21 drzewo z obciętymi lub uschniętymi gałęziami bocznymi

22 poważne uszkodzenia korony (powyżej 50 % korony) lub złamany pień główny

23 drzewo już nie znajduje się w klasie Kraft 1, 2 lub 3 (nie ma zastosowania do pierwszej inwentaryzacji na działce)

29 inne przyczyny (wyszczególnić)

Drzewo stojące martwe

31 przyczyny biotyczne, np. inwazja korników

32 przyczyny abiotyczne, np. susza, piorun

38 nieznane przyczyny obumierania

Drzewa powalone (żywe lub martwe)

41 przyczyny abiotyczne, np. burza

42 przyczyny biotyczne, np. bobry

48 przyczyny nieznane

Uwagi:

- klasa 22 jest stosowana tylko w krajach, które nie rejestrują drzew z uszkodzeniami korony powyżej 50 %

- klasa 23 jest wyłącznie stosowana w krajach, które ograniczają pobieranie próbek do klasy Kraft 1, 2 i 3

(56) Klasa drzewostanu

1 pojedyncze drzewa dominujące (włączając w to drzewa wolnostojące) - drzewa z górną koroną wystającą ponad główny poziom korony lasu

2 drzewa dominujące - drzewa z koronami tworzącymi główny poziom korony lasu

3 drzewa współdominujące - drzewa sięgające do głównego poziomu korony i otrzymujące światło z góry, ale krótsze niż 1 lub 2

4 zdominowane - drzewa z koronami poniżej głównego poziomu koron, nie otrzymujące bezpośredniego światła z góry.

(57) Zwartość korony - zacienienie

1 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z jednej strony

2 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z dwóch stron

3 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z trzech stron

4 korona znacznie odkształcona (zacieniona lub z przyczyn fizycznych) z czterech stron

5 korona rozwinięta w pełnym oświetleniu lub bez śladu skutków zacienienia

6 drzewa zdominowane

(58) Widoczność

1 widoczna jest cała korona

2 korona widoczna tylko częściowo

3 korona widoczna tylko przy oświetleniu tła (tj. w konturach)

4 korona niewidoczna.

Informacje dotyczące oceny roślinności gruntowej

61) Numer powierzchni/badania

Na danej powierzchni prowadzona jest ocena roślinności gruntowej o każdej porze (dnia) i sytuacji (wewnątrz lub na zewnątrz ogrodzenia), numer badania jest podany. Unikatowy numer powierzchni/badania jest tworzony poprzez połączenie numeru powierzchni z numerem badania.

62) Ogrodzenie

Ponieważ na zewnątrz i wewnątrz ogrodzenia mogą występować bardzo duże różnice, jeśli chodzi o roślinność, podjęto decyzję, że badanie roślinności gruntowej będzie odbywać się na zewnątrz ogrodzenia. Jeśli prowadzone jest badanie w obrębie ogrodzenia, należy je zaznaczyć jako oddzielne badanie i należy podać kod ogrodzenia:

1 = Tak, badanie wewnątrz ogrodzenia,

2 = Nie, badanie było na zewnątrz ogrodzenia.

63) Całkowity obszar, na którym odbywa się pobieranie próbek

Całkowity obszar pobierania próbek będzie podany w m2, maksymalnie cztery cyfry. W sprawozdaniu towarzyszącym badaniom (lub STD-Q) należy podać dokładne dane o liczbie powtórzeń, położenia/orientacji powierzchni z roślinnością gruntową i wielkości) dla tych powierzchni.

64) Wysokość i pokrycie warstwami

Średnią wysokość i szacowane pokrycie całkowite warstwą roślinności gruntowej, warstwą krzewów, warstwą zielną i mchem należy podawać w następujący sposób:

Wysokość (w m) Pokrycie (w %)
Całkowita warstwa roślinności gruntowej ×
Warstwa krzewów × ×
Warstwa roślinności zielnej × ×
Warstwa mchu ×
× = należy podać.

Średnią wysokość warstw należy podać w metrach, w formacie jednej cyfry i dwóch części dziesiętnych po przecinku. Szacowane pokrycie podaje się w % całkowitego obszaru, z którego pobierane są próbki.

65) Warstwy

Definiuje się następujące warstwy:

1 = warstwa wolna)

2 = warstwa krzewów}> do zdefiniowania w STD-Q

3 = warstwa zielna)

4 = warstwa mchu)

66) Kod gatunku

Należy używać kodu gatunku, który składa się z trzech grup kodów numerycznych oznaczających rodzinę, rodzaj i gatunek, które są oddzielone kropkami (.). Większość kodów składa się z trzech cyfr. Niestety, jeden rodzaj składa się z trzycyfrowego kodu i słowa »bis«. Do kodu gatunku można dodać jedną literę oznaczającą odmianę. Pełny wykaz składa się z ponad 11.000 gatunków. Wykaz ten zostanie udostępniony przez Komisję w formie cyfrowej do wykorzystania przez NFC.

W przypadkach gdy Flora Europaea nie jest wystarczająco kompletny, NFC może przygotować specjalny wykaz gatunków ważnych w skali krajowej. Te kody gatunków krajowych będą składać się z nowego numeru kodu (rodzina, rodzaj i gatunek) plus kod kraju (2 litery) rozdzielone kropkami (.). NFC będzie utrzymywać kompletny wykaz zawierający wszystkie kody, włączając odpowiednie szczegółowe dane o gatunkach (pełna nazwa, nazwy zastępcze itd.) i będą zawarte w STD.

67) Pokrycie gatunkami roślin

Kraje mają swobodę w ocenie zagęszczenia/pokrycia gatunkami roślin. Dane o pokryciu podaje się w %, podając maksymalnie pięć cyfr i dwie części dziesiętne po przecinku (999.99). W STD należy podać pełne metody ocen oraz konwersję do %..

99) Inne uwagi

W tej rubryce umieszcza się stosowne informacje oraz objaśnia je w odpowiednim sprawozdaniu z oceny (patrz załącznik VIIb).

ZAŁĄCZNIK  VIIb 9

DANE SZCZEGÓŁOWE DOTYCZĄCE PRZEKAZYWANIA OGÓLNYCH INFORMACJI W SPRAWIE NADZORU STOSOWANYCH METOD I WYNIKÓW OCENY/INTERPRETACJI UZYSKANYCH NA POZIOMIE KRAJOWYM

I. Uwagi ogólne

W uzupełnieniu przekazywania danych z prowadzonego intensywnego monitorowania ekosystemów leśnych, Państwa Członkowskie przygotowują i przedkładają Komisji dokument zawierający ogólne informacje na temat monitorowania stosowanych metod (sprawozdanie towarzyszące danym, STD) i roczne sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie prowadzenia interpretacji/oceny wyników (roczne sprawozdanie z postępów).

STD składa się z dwóch części: części opisującej obecnie stosowane metody planowania pobierania próbek, wykorzystywany sprzęt, oceny, analizy, itp. (patrz dane szczegółowe w ust. II.1) i części traktującej o napotkanych sytuacjach wyjątkowych lub powodujących zakłócenia (patrz dane szczegółowe w ust. II.2).

Państwa Członkowskie przedkładają Komisji coroczne sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie prowadzenia interpretacji/oceny wyników, począwszy od 1997 r. Sprawozdanie obejmuje:

- informację o osiągnięciach samego Krajowego Centrum Koordynacji (KCK)

- zaktualizowany opis krajowej strategii dokonywania oceny,

- podsumowanie wyników osiągniętych na poziomie krajowym, i

- informacje na temat opublikowania w wyżej wymienionej dziedzinie na poziomie krajowym i międzynarodowym wydanych przez KCK lub inne zainteresowane instytucje.

Zalecenia w odniesieniu do dokonywania interpretacji i oceny wyników na poziomie krajowym podaje się poniżej w ust. III.

II. Sprawozdanie towarzyszące danym

II.1 Część STD opisująca obecnie stosowane metody itd.

Ta część STD opisuje obecnie stosowane metody planowania próbkowania, stosowany sprzęt, metody dokonywania oceny, analizy, itd. Podaje się następujące szczegóły:

Metody inwentaryzacji/pobierania próbek

W wielu badaniach prowadzonych w ramach intensywnego nadzoru ekosystemów leśnych istnieje duża dowolność w wyborze sprzętu, określaniu głębokości pobierania próbek, wyboru terminu, intensywności badania itd. Podaje się szczegółowe dane dotyczące sprzętu obecnie stosowanego, głębokości pobierania próbek, wyboru terminu i częstotliwości badania/pobierania próbek. W przypadku dokonania pobierania próbek, podaje się szczegółowe dane na temat tego pobrania, włącznie z ich składowaniem i transportem.

Podaje się krótki opis każdego ze stosowanych pomiarów kontrolnych.

Metody analizy i obliczania wyników

W odniesieniu do analizy próbek, podaje się dane szczegółowe dotyczące przygotowywania próbek i metod stosowanych w analizie. W odniesieniu do większości badań zalecane są pewne określone metody przygotowania próbek i dokonywania analizy. Jeżeli stosowane metody były inne niż zalecane, wtedy podaje się szczegółowe dane dotyczące tych metod, włącznie z określającymi możliwość ponownego obliczania otrzymywanych danych. Podaje się skrócony opis każdego za stosowanych pomiarów kontrolnych (udział w próbach pierścieniowych itd.).

Do opisu metod i oceny danych można wykorzystywać kwestionariusze STD, które zostały opracowane przez Instytut Koordynacji Intensywnego Nadzoru Lasów przy Komisji Europejskiej, w bliskiej współpracy z przewodniczącymi zespołów ekspertów programu ICP Forests (EKGNZ). Informacje dostarczone na wymienionym kwestionariuszu STD pozostaną ważne przez całe lata, aż do czasu, gdy zostaną zmienione stosowane metody.

Szczególną uwagę poświęca się obserwowaniu i dokumentowaniu zmian w zakresie stosowanych metod prowadzenia inwentaryzacji, transportu i analizy. Ustala się i szczegółowo wyjaśnia różnice regionalne (np. korzystanie z różnych laboratoriów do dokonywania analiz).

II.2 Część STD traktująca o napotkanych sytuacjach wyjątkowych i powodujących zakłócenia (coroczne STD)

W uzupełnieniu informacji ogólnych w sprawie stosowanych metod opisanych przy wykorzystaniu kwestionariusza STD, należy opisać specyficzne problemy, wyjątki, zakłócenia i problemy związane z potwierdzania składanych corocznie danych.

Wyjątki i zakłócenia

Należy zgłosić wyjątkowe sytuacje i poważne zakłócenia rutynowych działań. Oprócz opisu stosowanych metod pobierania próbek, analizy itd., przedstawionych w kwestionariuszu STD, niezbędne jest prawidłowe udokumentowanie wyjątków, wyjątkowych sytuacji i zaistniałych zakłóceń. Będzie to dokumentowane w rocznym sprawozdaniu STD i przedkładane Komisji wraz z dostarczanymi danymi.

Zatwierdzanie danych i zarządzanie danymi

Podaje się informację o obowiązujących procedurach stosowanych w kontroli jakości danych, włącznie z limitami odrzucanych danych (kontrole wiarygodności, itd.) jak również procedury stosowane przy kontroli spójności zestawień danych krajowych.

W przypadku występowania luk w danych, w niektórych przypadkach można dokonać szacunków na podstawie wyników z innych źródeł. Dane szacunkowe są odpowiednio oznaczane i starannie dokumentowane są przyjmowane założenia.

III. Roczne sprawozdanie z postępu dokonanego w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym

Sprawozdanie to przewiduje informacje o postępach dokonywanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników. W odniesieniu do interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym podaje się następujące szczegółowe dane:

Ogólne informacje

Państwa Członkowskie dokonują oceny i interpretacji danych monitorowanych na poziomie krajowym.

Państwa Członkowskie mają swobodę podejmowania decyzji, jakiego rodzaju oceny i interpretacji dokonują na poziomie krajowym i zgłaszają Komisji. Jednakże w odniesieniu do oceny sugeruje się, co następuje:

Ocena i interpretacja pojedynczych badań

Jeżeli dostępne są wyniki z poprzednich badań, należy podjąć próbę określenia tendencji. Wyniki pojedynczego badania należy poddać przeglądowi i porównać z wynikami innych (podobnych) badań przeprowadzanych w tym samym regionie/kraju. Należy wskazać różnice i podobieństwa oraz, jeżeli jest to właściwe, ocenić istniejące różnice. Do oceny tej należy włączyć odpowiednie dane pochodzące z innych źródeł, które mogłyby wyjaśnić niektóre związki pomiędzy parametrami.

Zintegrowana ocena i interpretacja

Wraz z zakończenia różnych badań powstają możliwości dokonania zintegrowanej oceny. Wszystkie wyniki badań i sprawozdania z dokonywanych ocen są zbierane w KCK. KCK koordynuje na poziomie krajowym dokonywanie zintegrowanej oceny i interpretacji wyników różnych badań.

Ocena i interpretacja danych ze źródeł zewnętrznych

Wyniki zintegrowanej oceny i interpretacji należy poddać przeglądowi i porównać z wynikami z innych źródeł.

Jeżeli jest to tylko możliwe, należy odnotować i wyjaśnić różnice i podobieństwa.

IV. Terminy dla składania STD i sprawozdania w sprawie postępów dokonywanych w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników na poziomie krajowym

IV.1 Terminy dla składania STD

Kwestionariusz STD jest wypełniany i dostarczany Komisji wraz z dostarczeniem pierwszych danych. Jeżeli miała miejsce zmiana w zakresie stosowanych metod, podawana jest odpowiednia informacja o tych zmianach. Część STD, dotycząca opisu zaistniałych zakłóceń i wyjątków, dostarczana jest Komisji wraz z danymi rocznymi.

IV.2 Termin dostarczania sprawozdania z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników

Sprawozdanie z postępów dokonanych na poziomie krajowym w zakresie dokonywania interpretacji/oceny wyników przekazywane jest Komisji przed dniem 31 grudnia każdego roku.

ZAŁĄCZNIK  VIII 10

WSPÓLNE METODY POMIARÓW OSADZANIA NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

I. Informacje ogólne

Pomiary należy prowadzić na wybranych stałych powierzchniach obserwacyjnych w sposób ciągły. Co najmniej 10 % stałych powierzchni obserwacyjnych należy wybrać do monitorowania obserwacji przez Państwa Członkowskie. Obowiązkowe są pomiary pobranych opadów (pod górną warstwą korony), jak również pomiary spływów po pniu (pod górną warstwą korony w drzewostanach bukowych) oraz tylko wilgotnego osadzenia i kumulacji osadzenia (na otwartych powierzchniach lasów). Założenie urządzeń do pozycji obowiązkowych musi zostać zakończone do grudnia 1995 r. Wszystkie pozostałe pomiary takie jak: spływ po pniu (w przypadkach gatunków innych niż drzewostany bukowe), mgła, koncentracja mas powietrza) są nieobowiązkowe.

Monitorowanie osadzania zostanie sporządzone w regularnych odstępach czasu (np. miesięcznie lub tygodniowo). W celu obniżenia kosztów analizy można podsumować próby losowe z kilku następujących po sobie okresów.

Następujące szczegóły techniczne są oparte na wynikach grupy ekspertów ds. osadzania ICP-Forests. Odniesienie sporządzone jest do podręcznika przygotowanego przez tę grupę ekspertów szczególnie dotyczy specyficznych szczegółów urządzeń do pobierania próbek, technik pobierania próbek, zabezpieczenia jakości i opracowywania danych.

II. Metodologia monitorowania

II.1. Monitorowanie pod górną warstwą korony

Należy umieścić urządzenia pomiarowe na możliwie zgodnej z definicją powierzchni obserwacyjnej. Aby nie uszkodzić systemów korzeni, części umieszczane w zagłębieniach gruntu (kolektory, rejestratory itd.) można umieścić poza zdefiniowaną powierzchnią obserwacyjną w strefie buforowej. W drzewostanach bukowych należy przewidzieć także umieszczenie urządzeń do ujęcia spływu po pniu. Ponieważ kolektory te można umieścić w jakimś (lub tym samym) zagłębieniu gruntu, zaleca się wybór drzew poza zdefiniowaną powierzchnią obserwacyjną, np. w strefie buforowej.

Pomiary pobranych opadów i spływu po pniu należy prowadzić tak, aby wyniki były reprezentatywne dla obszaru powierzchni. W tym celu należy zastosować dostateczną ilość próbek.

II.2. Monitorowanie na obszarze wolnym w lesie

W pobliżu rzeczywistej powierzchni (w odległości 2 km) zakłada się kolektory dotyczące tylko wilgotnego i kumulacji osadzania. Miejsce należy wybrać za każdym razem w taki sposób, aby odległość między obiektami znajdującymi się w najbliższym sąsiedztwie była dwa razy większa od ich wysokości.

II.3. Okres pomiarowy

Pomiary należy prowadzić miesięcznie, tygodniowo lub w odstępach czasu między tymi okresami, np. co dwa lub trzy tygodnie, zależnie przede wszystkim od ogólnych warunków pogody na określonej powierzchni (należy unikać zaparowania lub tworzenia się glonów w pojemnikach zbiorczych).

Jeśli zajdzie konieczność wykorzystania w ciągu roku różnych okresów pomiarowych (np. tygodniowego latem i miesięcznego zimą), należy wykazać dwa oddzielne okresy monitorowania i wyniki zaznaczać oddzielnie na formularzach. Okresy pomiarowe podczas trwania okresu monitorowania powinny przez cały czas wynosić tyle samo. Do monitorowania pod górną warstwą korony oraz wolnego obszaru monitorowania należy posłużyć się takim samym okresem pomiarowym.

II.4. Pobieranie próbek i opracowanie próbek

Należy używać czystych przyrządów pomiarowych i pojemników zbiorczych na próbki. Woda do płukania urządzeń powinna być zdejonizowana. Ważne jest przechowywanie pojemników z dala od światła dziennego, a podczas pobierania próbek i transportu ich przechowywanie w chłodnym miejscu. Gdy jest słonecznie i ciepło, należy dodać środków ochronnych zabezpieczających przed powstawaniem glonów. Można przy tym stosować tylko takie środki, które nie zakłócą analizy jonów.

II.5. Wstępne opracowanie próbek, transport i przechowywanie

Dla każdego kolektora (pod koroną, spływ po pniu, otwarta przestrzeń) należy określić dokładną ilość poszczególnych próbek. Próbki mogą być poddane analizie oddzielnie lub dołączone do próbek pochodzących z urządzeń tego samego rodzaju umieszczonych w tym samym czasie. Próbki zebranych opadów, spływu po pniu u stałego i wolnego obszaru należy analizować oddzielnie. Próbki z pomiarów spływu po pniu wolno opisywać razem tylko w przypadku drzew tego samego gatunku, tej samej wielkości i dominacji.

Próbki pobrane w krótkich okresach mogą być poddane analizie oddzielnie lub być dołączone do próbek pobranych z całego miesiąca i dopiero wtedy poddane analizie. Jeśli próbki zostają połączone, musi to nastąpić w stosunku do łącznej objętości próbek.

Próbki należy możliwie jak najszybciej (najlepiej w pojemnikach chłodniczych) dostarczyć do laboratorium i przechowywać je tam do czasu analizy w chłodnym (4 °C) i ciemnym pomieszczeniu składowym.

II.6. Dane ogólne

Należy podawać następujące informacje:

- numer powierzchni,

- kod próbnika,

- pierwszy dzień okresu monitorowania,

- ostatni dzień okresu monitorowania,

- numer (równy) okresów pomiarowych w okresie monitorowania.

Mogą zostać zebrane dodatkowe nieobowiązkowe informacje, potrzebne do interpretacji wyników (np. iloraz chropowatości korony, wskaźnik obszaru ulistnienia itp.).

II.7. Analiza chemiczna

Dla poszczególnych próbek należy podać obowiązkowe lub nieobowiązkowo następujące parametry:

Parametr Opady pod Kumulacja/tylko Spływ po pniu Mgła Powietrze
koronami drzew wigotna Buk Inne gat.
pH Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Przewodność elektryczna Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
K Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Ca Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Mg Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Na Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
N-NH4 Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Cl Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
N-NO3 Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
S-SO4 Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Zasadowość Obowiązkowo Obowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Ncałkowity Obowiązkowo Nieobowiązkowo Obowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
A13+ Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Mn2+ Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Fe3+ Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Cu: Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Zn: Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Hg Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Pb Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Co Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Mo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Cd Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Scałkowita Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Norg Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
CTOC Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
CDOC Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
Pcałkowty Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo Nieobowiązkowo
O3 Nieobowiązkowo
SO2 Nieobowiązkowo
SO4 Nieobowiązkowo
NO2 Nieobowiązkowo
NO Nieobowiązkowo
HNO2 Nieobowiązkowo
HNO3 Nieobowiązkowo
NH4NO3 Nieobowiązkowo
NH3 Nieobowiązkowo
V. O. C. Nieobowiązkowo

II.8. Przekazywanie danych

Państwa Członkowskie przekazują Komisji niniejsze informacje dla każdej powierzchni, gdzie osadzanie było monitorowane na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VII, formularze 7a, 7b, 7c i 7d).

ZAŁĄCZNIK  IX 11

WSPÓLNE METODY POMIARÓW WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Pomiar warunków meteorologicznych należy przeprowadzić co najmniej na 10 % stałych powierzchni obserwacyjnych. Zaleca się monitorowanie warunków meteorologicznych na powierzchniach, gdzie monitoruje się osadzanie. Urządzenia do pomiarów meteorologicznych należy założyć do dnia 30 czerwca 1999 r.

Niniejszy Załącznik jest oparty na zaleceniach technicznych ad hoc grupy ekspertów ds. meteorologii (lasy WE/ICP). Odniesienie sporządzone jest do podręcznika (1996/1997) przygotowanego przez tę grupę ekspertów.

II. Metodologia prowadzenia inwentaryzacji

II.1. Położenie urządzeń do pobierania próbek

W celu uzyskania reprezentatywnych danych o określonych warunkach meteorologicznych pomiary należy przeprowadzić w obrębie danego lasu. Pomiary na ogół (z wyjątkiem temperatury gleby, wilgotności gleby i opadu w drzewostanie) mogą być wykonane albo powyżej sklepienia koron drzewostanu na powierzchni lub w punkcie pomiarowym na polu otwartym, na obszarze lasu lub blisko niego (na ogół w odległości nie większej niż 2 km) do drzewostanu na powierzchni. Odległość od punktu pomiarowego w stacjach pomiarowych na polu otwartym do otaczających drzewostanów powinna wynosić co najmniej dwie wysokości dorosłych drzew/przeszkody. Temperaturę gleby, wilgotność gleby i opady w drzewostanie należy mierzyć wewnątrz drzewostanu stałej powierzchni obserwacyjnej.

Urządzenia powinny, o ile to możliwe, być połączone z urządzeniami do pomiarów osadzania. W celu uniknięcia zaburzeń, jeśli chodzi i układ korzeniowo-glebowy urządzenia należy tak umieścić, by można było mieć do nich dostęp i utrzymywać jej bez konieczności wchodzenia na teren powierzchni.

11.2. Metody pomiaru rzeczywistej sytuacji meteorologicznej na lub w pobliżu powierzchni

Należy stale monitorować sytuację meteorologiczną dzięki założeniu stacji meteorologicznej na otwartym obszarze blisko powierzchni lub na wieży w drzewostanie w pobliżu powierzchni. Wyposażenie techniczne, czujniki i ich położenie powinny być zgodne ze standardem Światowej Organizacji Meteorologicznej i powinny być zgodne z krajowymi sieciami dotyczącymi pogody. Należy uzyskać dane o następujących warunkach zmiennych.

Obowiązkowe Nieobowiązkowe
Opad atmosferyczny Promieniowanie ultrafioletowe typu b
Temperatura powietrza Temperatury gleby
Wilgotność powietrza Wilgotność gleby
Prędkość wiatru(*) (potencjał kapilarny, zawartość wody)
Kierunek wiatru(*) Opad w drzewostanie
Promieniowanie słoneczne(*) (ilość opadu na powierzchnię gruntu i spływ po pniu)
(*) Jeśli występują w danym miejscu problemy techniczne na stałych powierzchniach obserwacyjnych, to na tych powierzchniach można pominąć prędkość wiatru, kierunek wiatru i promieniowanie słoneczne

Zaleca się elektroniczne gromadzenie agregowanych danych dla okresów jednej godziny lub jej części dla stacji automatycznych z prawie ciągłymi (w przybliżeniu 1 s) zmiennymi detekcji.

II.3. Zbieranie, sumowanie i przedstawianie informacji

Przed przekazaniem dane należy agregować w wartości dobowe (odpowiednio suma lub średnia/średnia, minimum lub maksimum).

Należy zebrać i przedstawić następujące dane o powierzchni:

- numer powierzchni,

- dokładne informacje o użytym urządzeniu,

- położenie powierzchni (długość, szerokość, wysokość) i urządzenia (w stosunku do powierzchni),

- data rozpoczęcia i zakończenia pomiarów,

- częstotliwość (ilość okresów pomiarowych).

Informacje dotyczące zmiennych są przedstawiane raz na dobę.

WYKAZ PARAMETRÓW

Parametr Jednostki Średnia Suma Minimum Maksimum Uwagi
Opad atmosferyczny (mm) × Opad całkowity (łącznie ze śniegiem itd.)
Temperatura powietrza (°C) × × ×
Wilgotność względna (%) × × ×
Prędkość wiatru (m/s) × ×
Kierunek wiatru (°) × Przeważający kierunek wiatru
Promieniowanie słoneczne (W/m2) ×
Promieniowanie ultrafioletowe typu b (W/m2) ×
Temperatury gleby (°C) × × ×
Wilgotność gleby (potencjał kapilarny, zawartość wody) (hPa) × × ×
Opad w drzewostanie (mm) ×
Inne Należy podać w sprawozdaniu towarzyszącym danym
× = należy przedstawić

Dla każdej powierzchni, dla której są wykonywane pomiary, należy opracować podsumowanie dotyczące zebranych pomiarów i przesłać je raz w roku Komisji na formularzu XX1996.PLM, XX1996.MEM i XX1996.MEO (formularze 8a, 8b, 8c).

ZAŁĄCZNIK  X 12

WSPÓLNE METODY NADZORU ROZTWORU GLEBOWEGO NA STAŁYCH DZIAŁKACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Nadzór roztworu glebowego należy przeprowadzić na co najmniej 10 % stałych działek obserwacyjnych. Zaleca się nadzorowanie roztworu glebowego na działkach, na których prowadzi się nadzór osadzania. Założenie urządzeń do pomiaru roztworu glebowego należy zakończyć do dnia 30 czerwca 1998 r.

Niniejszy załącznik jest oparty na zaleceniach technicznych zespołu ekspertów EKGNZ ds. gleby Międzynarodowego Programu Współpracy w zakresie oceny i monitorowania wpływu zanieczyszczania powietrza na lasy (ICP Forest). Dokonuje się odniesienie do podręcznika (1996) przygotowanego przez wyżej wymieniony zespół.

II. Metodyka inwentaryzacji

II.1 Wybór miejsca pobierania próbek

Próbniki do badania roztworu glebowego należy zainstalować w pobliżu miejsca, gdzie przeprowadza się ocenę stanu korony. Zaleca się rozmieszczanie lizymetrów losowo lub regularnie w obrębie działki, chociaż może to być utrudnione kamienistym podłożem lub konarami drzew (odległość od drzewa nie jest określona). Niekorzystne warunki podłoża nie powinny powodować instalowania lizymetrów przesączania zerowego w centralnej części działki, gdzie dokonuje się monitorowania parametrów drzew. Z przyczyn praktycznych można wykorzystać reprezentatywne poletko. Lizymetry już zainstalowane mogą pozostać, ale nowe należy zainstalować w sposób podany powyżej.

II.2 Głębokość pobierania próbek

Zaleca się instalowanie lizymetrów na ustalonych głębokościach, ale dopuszczalna jest również instalacja w układzie poziomym.

- Kolektory roztworu glebowego

Zaleca się umieszczenie lizymetrów na co najmniej dwóch głębokościach, tj. jednego w obrębie strefy ukorzenienia (sugerowana głębokość 10 do 20 cm), dla uzyskania wglądu do zawartości składników odżywczych i substancji toksycznych w pobliżu korzeni głównych (cel 1), i kolejnego poniżej strefy ukorzenienia (sugerowana głębokość 40 do 80 cm) w celu oszacowania oddawania pierwiastków (cel 2). Zaleca się umieszczanie trzeciego lizymetru bezpośrednio poniżej warstwy humusu.

- Próbki gleby

Jeżeli stosuje się metody odwirowywania i ekstrakcji nasycenia roztworu glebowego, to próbki należy pobierać z warstw gleby wymienionych w podręczniku: warstwa humusu, 0-10, 10-20, 20-40 i 40-80 cm. Możliwy jest wybór lub połączenie kilku warstw do badania.

II.3 Częstotliwość pobierania próbek

Na działkach objętych programem intensywnego monitorowania, gdzie dokonuje się np. pomiarów osadzania i pomiarów meteorologicznych, należy pobierać próbki roztworu glebowego w odstępach tygodniowych lub dwutygodniowych. Pobierania próbek gleby do celów ekstrakcji roztworu glebowego można dokonywać maksymalnie cztery razy do roku, ponieważ próbkowanie takie postępowanie to wywiera niszczące skutki. Próbkowania należy dokonywać w tym samym miesiącu roku.

II.4 Transport, przechowywanie i przygotowanie

Próbki należy przewozić i przechowywać w taki sposób, żeby zminimalizować zakres zmian chemicznych.

Przechowywanie próbki roztworu glebowego w chłodnym (4 °C) i zaciemnionym miejscu w ramach systemu stosowania lizymetru zmniejsza aktywność biologiczną. W wielu przypadkach, w szczególności podczas chłodnej pory roku, wystarczy przechowywanie szklanych pojemników z próbkami w ciemności. Dopuszcza się stosowanie organiczne i nieorganiczne środków konserwujących, ale mogą one zakłócić przebieg analizy. W celu zminimalizowania występowania możliwych zmian w próbkach, roztwór glebowy należy pobierać jak najszybciej po zastosowaniu urządzenia ssącego.

Należy powiadamiać o stosowanych procedurach transportu i przechowywania (łącznie z okresami oczekiwania). W przypadku pojawienia się problemów i odstępstw od określonych procedur należy je szczegółowo opisać w sprawozdaniu.

Próbki przeznaczone do celów ustalania zawartości śladowych ilości metali próbki należy przewozić do laboratorium w butelkach wymytych kwasem.

Jeżeli pobierane są próbki gleby, należy je przechowywać w workach plastykowych lub polietylenowych w temperaturze 4 °C do chwili dokonania ich odwirowania lub przygotowania ekstraktu nasycenia. Odwirowanie lub ekstrakcja powinny mieć miejsce w ciągu jednego dnia (18-30 godzin) od chwili pobrania próbek gleby.

II.5 Ogólne informacje podstawowe

Zbierane są następujące informacje:

- numer działki,

- informacja w sprawie próbnika (rodzaj, głębokość),

- data wyjściowa okresu monitorowania,

- data końcowa okresu monitorowania,

- liczba (równych) okresów dokonywania pomiarów podczas okresu nadzoru.

II.6 Metody analizy

W "Podręczniku pobierania i analizy roztworu glebowego", sporządzonym przez zespół ekspertów ICP-Forest ds. Gleb, opisane są zatwierdzone metody analizy różnych parametrów gleby.

Zaleca się stosowanie zatwierdzonych metod. W przypadku stosowania innych (krajowych) metod, sporządza się szczegółowe sprawozdanie z porównywalności wyników oraz przedstawia wyniki analizy. W inwentaryzacji dotyczącej nadzoru roztworu gleby leśnej rozróżnia się będzie parametry obowiązkowe i fakultatywne (patrz wykaz poniżej).

Wykaz parametrów

Parametry Jednostki Obowiązkowe/fakultatywne
Przewodność µS/cm Fakultatywne
pH Obowiązkowe
Zasadowość µmolc/l Fakultatywne (jeśli pH > 5)
DOC mg/l Obowiązkowe
Sód (Na) mg/l Fakultatywne(1)
Potas (K) mg/l Obowiązkowe
Wapń (Ca) mg/l Obowiązkow
Magnez (Mg) mg/l Obowiązkowe
Aluminium (trwały) mg/l Obowiązkowe (jeśli pH < 5)
Aluminium (nietrwały) mg/l Fakultatywne
Żelazo (Fe) mg/l Fakultatywne
Magnez (Mn) mg/l Fakultatywne
Fosfor całkowity (P) mg/l Fakultatywne
NO3-N mg/l Obowiązkowe
SO4-S mg/l Obowiązkowe
NH4-N mg/l Fakultatywne(2)
Chlor (Cl) mg/l Fakultatywne(1)
Chrom (Cr) µg/l Fakultatywne
Nikiel (Ni) µg/l Fakultatywne
Cynk (Zn) µg/l Fakultatywne(3)
Miedź (Cu) µg/l Fakultatywne(3)
Ołów (Pb) µg/l Fakultatywne
Kadm (Cd) µg/l Fakultatywne
Krzem (Si) mg/l Fakultatywne
Dokonywanie pomiaru jest zalecane, jeżeli obliczany jest bilans kwasowo-zasadowy.
(1) Dokonywanie pomiaru NH4 jest zalecane na obszarach o wysokim poziomie

osadzania NHx (rocznie powyżej 20 kg NHx/ha).

(2) Zaleca się, bowiem stanowią one śladowy składnik odżywczy.
(3) Państwa Członkowskie mają swobodę wyboru analizy wszystkich, części

lub wiźcej niż podano wyżej parametrów fakultatywnych.

II.7 Przesyłanie danych.

Państwa Członkowskie przesyłają Komisji informację dla każdej działki na znormalizowanym formularzu (patrz załącznik VIIa, formularz 9a, 9b i 9c).

ZAŁĄCZNIK  XI 13

WSPÓLNE METODY OCENY ROŚLINNOŚCI GRUNTOWEJ NA STAŁYCH POWIERZCHNIACH OBSERWACYJNYCH

I. Uwagi ogólne

Ocenę roślinności gruntowej należy przeprowadzić co najmniej na 10 % stałych powierzchni obserwacyjnych. Pierwszą wspólną ocenę należy zakończyć przed jesienią 1999 r. Ocena roślinności gruntowej ma dwojaki cel:

- charakterystyka obecnego stanu ekosystemów leśnych w oparciu o ich skład,

- monitorowanie zmian roślinności spowodowane przez środowiskowe czynniki naturalne i antropogeniczne.

Można także zastosować dane o roślinności gruntowej, które zostały zebrane i poddane analizie, jeśli zostały zastosowane metody opisane poniżej.

Niniejszy Załącznik jest oparty na zaleceniach technicznych ad hoc grupy ekspertów ds. oceny roślinności gruntowej (lasy WE/ICP). Odniesienie dotyczy podręcznika (1996/1997) przygotowanego przez tę grupę.

II. Metodologia prowadzenia inwentaryzacji

11.1. Wybór położenia próbek

Ocenę roślinności gruntowej należy przeprowadzić na stałych powierzchniach obserwacyjnych. Obszar wybrany do oceny roślinności gruntowej musi być reprezentatywny dla powierzchni. Można zastosować kilka jednostek do pobierania próbek w celu uzyskania powtarzalności statystycznej. Państwa Członkowskie mogą wybrać liczbę i kształt jednostek do pobierania próbek. Jeśli powierzchnia jest ogrodzona, to jednostki do pobierania próbek powinny być poza ogrodzeniem. Ponadto ocenie można także poddać jednostki do pobierania próbek w obrębie ogrodzenia. Należy unikać miejsc z zakłóceniami (np. doły w ziemi, punkty monitorowania roztworu glebowego, ścieżki). Należy w trwały sposób oznakować położenie jednostek pobierania próbek. Państwa Członkowskie mogą określić dokładną metodę oznakowania, ale użyty materiał powinien być nieaktywny, by uniknąć skażenia.

11.2. Informacje ogólne

Należy zebrać następujące informacje ogólne:

- numer powierzchni,

- data pobrania próbki i analizy,

- ogrodzenie,

- całkowity obszar, na którym pobierane są próbki,

- informacje na temat ogólnej warstwy roślinności gruntowej (pokrycie), warstwy krzewów i roślinności zielnej (pokrycie i średnia wysokość) i warstwy mchu (pokrycie).

11.3. Pomiar liczebności gatunków lub pokrycia

Państwa Członkowskie mogą swobodnie stosować podczas dokonywania oceny swój system określania skali, o ile tylko można go bezpośrednio przeliczyć na pokrycie procentowe od 0,01 % (bardzo rzadkie pokrycie) do 100 % (pełne pokrycie).

11.4. Gatunki

Ocena powinna obejmować wszystkie rośliny nagonasienne, paprotniki i główne gatunki mchów gruntowych (bryophytes). Zaleca się uwzględnienie porostów lądowych. Porosty nienależące do gruntowych i grzyby mogą być ujęte nieobowiązkowo. Nomenklatura powinna być zgodna z Flora Europaea. W sytuacjach gdy Flora Furopaea nie zawiera ważnych informacji i jeśli można dokonać dokładniej identyfikacji taksonomicznej, wykaz gatunków standardowych można rozszerzyć poprzez odpowiednie NFC. Należy informować Komisję o rozszerzeniu wykazu gatunków.

11.5. Częstotliwość i czas oceny

Badania dotyczące roślinności należy wykonywać na wszystkich powierzchniach co pięć lat. Zaleca się, by ocena roślinności gruntowej była wykonywana corocznie na ograniczonej ilości powierzchni (np. 10 %). W przypadku roślinności skomplikowanej pod względem sezonowości ocena pełnego pokrycia roślinnością może wymagać drugiej oceny w ciągu roku. Kolejną ocenę roślinności gruntowej należy przeprowadzić w przybliżeniu o tej samej porze roku.

11.6. Analiza i przekazywanie danych

Informacje z oceny z jednostek do pobierania próbek należy agregować na poziomie powierzchni. Jeśli dokonano oceny jednostek do pobierania próbek wewnątrz i na zewnątrz ogrodzenia, to można dokonać agregowania dwóch grup danych. Wyniki oceny roślinności gruntowej należy składać Komisji rocznie, w standaryzowanym formacie, w sposób określony w formularzu l0a i l0b. (specyfikacja pliku XX1996.PLV i XX1996.VEM).

Przekazanie wyników z oceny roślinności gruntowej na poziomie powierzchni powinno zawierać numer powierzchni/badania, współrzędne powierzchni, dane o ogrodzeniu i informacje o głównych warstwach. Informacje na poziomie oceny powinny obejmować numer powierzchni/badania, standardowy kod gatunku przy zastosowaniu ośmioliterowego skrótu podanego w załączonym wykazie lub, w przypadku gatunków dodatkowych, rozszerzony wykaz oraz wskaźnik pokrycia na poziomie powierzchni wyrażony jako procent.

III. Dane towarzyszące danym

111.1. Informacje towarzyszące danym, dotyczące stosowanych metod (STD-Q)

W oddzielnym dokumencie należy podać szczegółowe informacje o:

- układzie pobierania próbek na jednostkach do pobierania próbek (ilość i obszar poletek),

- definicji stosowanych warstw (mech, roślinność zielna, krzewy, drzewa),

- zastosowanej skale i przeliczaniu tej skali na wartości procentowe,

- informacjach o odchyleniach od standardowego wykazu gatunków i ich kodów.

- metodach agregowania stosowanych w celu uzyskania danych na poziomie powierzchni.

Zaleca się przedstawienie tych informacji Komisji za pośrednictwem kwestionariuszy STD, określonych w załączniku C.

111.2. Sprawozdanie towarzyszące danym na temat odchyleń od metod standardowych (STD)

Należy odnotować i zgłosić oddzielnie wszelkie ważne odchylenia od standardów, które mogły mieć wpływ na ocenę, i wszelkie istotne zaburzenia, które mogły wystąpić.

111.3. Informacje towarzyszące danym na temat oceny i interpretacji (roczne sprawozdanie z wyników)

Informacje na temat ocen i interpretacji danych o roślinności gruntowej (w połączeniu z innymi danymi lub też nie) należy przedstawić Komisji w formie rocznego sprawozdania z wyników.

1 Art. 1 ust. 2:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

2 Art. 1 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.
3 Art. 1 ust. 4:

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

4 Art. 2 uchylony przez art. 6 rozporządzenia nr 2278/1999 z dnia 21 października 1999 r. ustanawiającego niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym (Dz.U.UE.L.99.279.3) z dniem 1 listopada 1999 r.
5 Załącznik I zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.
6 Załącznik II:

-zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 690/95 z dnia 30 marca 1995 r. (Dz.U.UE.L.95.71.25) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1995 r. Zmiany nie zostały naniesione na tekst.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

7 Załącznik III:

-zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 690/95 z dnia 30 marca 1995 r. (Dz.U.UE.L.95.71.25) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1995 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 6 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.

8 Załącznik VIIa:

-zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 690/95 z dnia 30 marca 1995 r. (Dz.U.UE.L.95.71.25) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1995 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 7 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 6 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

9 Załącznik VIIb zmieniony przez art. 1 pkt 8 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.
10 Załącznik VIII dodany przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 690/95 z dnia 30 marca 1995 r. (Dz.U.UE.L.95.71.25) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1995 r.
11 Załącznik IX:

-dodany przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 690/95 z dnia 30 marca 1995 r. (Dz.U.UE.L.95.71.25) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 3 kwietnia 1995 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 7 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

12 Załącznik X dodany przez art. 1 pkt 9 rozporządzenia nr 1390/97 z dnia 18 lipca 1997 r. (Dz.U.UE.L.97.190.3) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 22 lipca 1997 r.
13 Załącznik XI dodany przez art. 1 pkt 8 rozporządzenia nr 1545/1999 z dnia 14 lipca 1999 r. (Dz.U.UE.L.99.180.9) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 lipca 1999 r.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.L.1994.125.1

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rozporządzenie 1091/94 w sprawie Niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 3528/86 w sprawie ochrony lasów Wspólnoty przed zanieczyszczeniem atmosferycznym
Data aktu: 29/04/1994
Data ogłoszenia: 18/05/1994
Data wejścia w życie: 21/05/1994, 01/05/2004