Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2022 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych (2021/2012(INI))

P9_TA(2022)0032
Europejska strategia na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 lutego 2022 r. w sprawie europejskiej strategii na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych (2021/2012(INI))
(2022/C 342/08)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194,

- uwzględniając dyrektywę 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającą dyrektywę Rady 96/61/WE 1 ,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z 23 lipca 2014 r. ustanawiającą ramy planowania przestrzennego obszarów morskich 2 ,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych 3  (dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylające decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 4  (rozporządzenie TEN-E),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1316/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. ustanawiające instrument "Łącząc Europę", zmieniające rozporządzenie (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 680/2007 i (WE) nr 67/2010 5 , obecnie poddawane przeglądowi,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (UE) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 6 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lutego 2018 r. w sprawie przyspieszenia innowacji w dziedzinie czystej energii 7 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie zmiany klimatu - europejska, długofalowa i zgodna z porozumieniem paryskim wizja strategiczna na rzecz dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki 8 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu 9 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lipca 2020 r. w sprawie kompleksowego europejskiego podejścia do magazynowania energii 10 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie nowej strategii przemysłowej dla Europy 11 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie europejskiej strategii w zakresie wodoru 12 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 maja 2021 r. w sprawie strategii europejskiej na rzecz integracji systemów energetycznych 13 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2021 r. w sprawie wpływu morskich farm wiatrowych i innych systemów energii ze źródeł odnawialnych na sektor rybołówstwa 14 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. zatytułowany "Europejski Zielony Ład" (COM(2019)0640),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 10 marca 2020 r. zatytułowany "Nowa strategia przemysłowa dla Europy" (COM(2020)0102),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 maja 2020 r. zatytułowany "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030: Przywracanie przyrody do naszego życia" (COM(2020)0380) oraz powiązaną z nim rezolucję z dnia 9 czerwca 2021 r. pod tym samym tytułem 15 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 lipca 2020 r. zatytułowany "Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu" (COM(2020)0301),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 lipca 2020 r. zatytułowany "Impuls dla gospodarki neutralnej dla klimatu: strategia UE dotycząca integracji systemu energetycznego" (COM(2020)0299),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 17 września 2020 r. zatytułowany "Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r. - Inwestowanie w przyszłość neutralną dla klimatu z korzyścią dla obywateli" (COM(2020)0562),

- uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 14 października 2020 r. zatytułowane "Sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej na 2020 r. na podstawie rozporządzenia (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu" (COM(2020)0950),

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 listopada 2020 r. zatytułowany "Strategia UE mająca na celu wykorzystanie potencjału energii z morskich źródeł odnawialnych na rzecz neutralnej dla klimatu przyszłości" (COM(2020)0741),

- uwzględniając wniosek Komisji z dnia 15 grudnia 2020 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 347/2013 (COM(2020)0824),

- uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Agencji Środowiska nr 3/2015 z dnia 1 października 2015 r. pt. "Marine protected areas in Europe's seas - an overview and perspectives for the future" [Chronione obszary morskie na morzach Europy: przegląd i perspektywy na przyszłość] oraz briefing agencji z dnia 6 października 2020 r. pt. "Management effectiveness in the EU's Natura 2000 network of protected areas" [Skuteczność zarządzania siecią obszarów chronionych Natura 2000 w UE],

- uwzględniając porozumienie przyjęte podczas 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP21) w Paryżu w dniu 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie),

- uwzględniając art. 54 Regulaminu,

- uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Transportu i Turystyki oraz Komisję Rybołówstwa,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A9-0339/2021),

A. mając na uwadze, że UE ratyfikowała porozumienie klimatyczne z Paryża oraz Europejski Zielony Ład, a ostatnio przyjęła Europejskie prawo o klimacie, w którym ustanowiono unijny cel ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 % do 2030 r., cel osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r. oraz cele uzupełniające, aby przeciwdziałać skutkom globalnej zmiany klimatu;

B. mając na uwadze, że przejście na gospodarkę o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto i wysokiej efektywności energetycznej, opartą w dużej mierze na energii ze źródeł odnawialnych wymaga szybkiej transformacji w kierunku czystej energii zapewniającej zrównoważoność, bezpieczeństwo dostaw i przystępność cenową energii, a także niezbędnej infrastruktury energetycznej;

C. mając na uwadze, że istotny spadek cen energii elektrycznej z morskich źródeł odnawialnych spowodował, że jest to jedno z najbardziej konkurencyjnych źródeł energii, przy globalnym średnim ważonym koszcie morskiej energii wiatrowej, który w latach 2010-2020 zmalał o 48 %, z 0,14 EUR do 0,071 EUR/kWh, a w rezultacie - kluczowy element transformacji ekologicznej, umożliwiający przejście ku nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce; ponadto zauważa, że to źródło energii stało się jednym z najważniejszych filarów ambicji klimatycznych UE; mając na uwadze, że energia z morskich źródeł odnawialnych może zapewnić ogromne źródła energii, aby chronić gospodarstwa domowe przed ubóstwem energetycznym;

D. mając na uwadze, że strategia UE na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych powinna uwzględniać różne cechy geograficzne basenów morskich UE, utrudniające opracowanie uniwersalnego podejścia;

E. mając na uwadze, że unijny sektor produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych jest liderem technologicznym, który może znacząco wzmocnić gospodarkę UE dzięki wsparciu produkcji czystej energii w Europie i na świecie;

F. mając na uwadze, że całkowita kwota dostępna w ciągu ostatnich dziesięciu lat na unijne programy badawczo-rozwojowe w dziedzinie morskiej energii wiatrowej wyniosła 496 mln EUR; mając na uwadze, że publiczne inwestycje w badania nad łańcuchem wartości energii wiatrowej i jego rozwój odegrały już zasadniczą rolę, umożliwiając rozwój tego sektora; mając na uwadze, że według szacunków inwestycje niezbędne do wprowadzenia energii z morskich źródeł odnawialnych na dużą skalę do 2050 r. wyniosą prawie 800 mld EUR, przy czym około dwie trzecie tej kwoty pochłonie finansowanie powiązanej infrastruktury sieciowej, a jedną trzecią - produkcja energii elektrycznej z morskich źródeł odnawialnych; mając na uwadze, że plan odbudowy NextGenerationEU stwarza wyjątkową możliwość, by zmobilizować znaczne środki publiczne jako uzupełnienie inwestycji prywatnych;

G. mając na uwadze, że umiejętności i kwalifikacje pracowników mają zasadnicze znaczenie dla powodzenia strategii na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych;

H. mając na uwadze, że porty UE odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu opłacalności morskiej energii wiatrowej oraz pełnią funkcję katalizatorów lokalnego rozwoju społeczności nadbrzeżnych;

I. mając na uwadze, że Morze Północne jest obecnie wiodącym regionem na świecie pod względem wykorzystania potencjału morskiej energii wiatrowej; mając na uwadze, że inne europejskie baseny morskie, np. Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne, Morze Bałtyckie i Morze Czarne, są obiecującymi lokalizacjami, które mogą zwiększyć skalę produkcji i wykorzystania energii wiatrowej na obszarach morskich UE; mając na uwadze, że zachodnie państwa członkowskie UE położone nad Oceanem Atlantyckim mają duży naturalny potencjał wytwarzania morskiej energii wiatrowej zarówno z wykorzystaniem instalacji stałych, jak i pływających; mając na uwadze, że południowe państwa członkowskie UE położone nad Morzem Śródziemnym mają duże możliwości w zakresie wytwarzania morskiej energii wiatrowej głównie z wykorzystaniem instalacji pływających; mając na uwadze, że państwa członkowskie UE położone nad Morzem Bałtyckim mają duży naturalny potencjał wytwarzania morskiej energii wiatrowej z wykorzystaniem instalacji stałych; mając na uwadze, że wschodnie państwa członkowskie UE położone nad Morzem Czarnym mają duże możliwości w zakresie wytwarzania morskiej energii wiatrowej zarówno z wykorzystaniem instalacji stałych, jak i pływających;

J. mając na uwadze, że potrzebne są dodatkowe badania dotyczące wpływu różnych technologii wytwarzania energii z morskich źródeł odnawialnych i odnośnej infrastruktury na ekosystemy morskie, bioróżnorodność morską i chronione obszary morskie;

K. mając na uwadze, że transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu powinno towarzyszyć odtwarzanie przyrody, bez uszczerbku dla istniejących celów ochrony przyrody określonych w unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i bez pomijania kogokolwiek, jak określono w Europejskim Zielonym Ładzie; mając na uwadze, że transformacja energetyczna powinna być sprawiedliwa i sprzyjać włączeniu społecznemu;

L. mając na uwadze, że projekty dotyczące energii z morskich źródeł odnawialnych oraz towarzyszące im oceny oddziaływania na środowisko muszą być zgodne z hierarchią łagodzenia skutków: mając na uwadze, że jeżeli unikanie jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, środki ograniczania należy przyjmować i skutecznie wdrażać na wszystkich etapach - od wyboru lokalizacji przez eksploatację po wycofanie z eksploatacji; mając na uwadze, że te środki łagodzące obejmują środki przeciwdziałania hałasowi podwodnemu określone w ocenach oddziaływania na środowisko;

M. mając na uwadze, że Komisja powinna ocenić wykonalność ważnego projektu stanowiącego przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania, dotyczącego wielkoskalowej pływającej farmy wiatrowej i połączenia elektrolizerów;

N. mając na uwadze, że można wykorzystać kompatybilność wymogów dotyczących przestrzeni morskiej, aby zapewnić zgodność energii z morskich źródeł odnawialnych z unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030; mając na uwadze, że morskie farmy wiatrowe mogą być korzystne dla różnorodności biologicznej mórz, jeżeli są projektowane i budowane w sposób zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju; mając na uwadze, że znaczne zwiększenie produkcji energii wiatrowej na obszarach morskich wymaga inteligentnego podejścia, aby zapewnić jej zgodność z działaniami już prowadzonymi na danych obszarach, a także aby maksymalnie ograniczyć szkody dla środowiska; mając na uwadze, że zanieczyszczenie hałasem związane z budową i eksploatacją farm wiatrowych, a zwłaszcza z transportem morskim, oddziałuje na ekosystem morski, w związku z czym należy je włączyć do przepisów środowiskowych; mając na uwadze, że angażowanie deweloperów odnawialnych źródeł energii na wczesnym etapie procesu umożliwi skuteczne przydzielanie obszarów morskich; mając na uwadze, że przydzielanie to powinno być wynikiem wspólnego planowania przestrzennego obszarów morskich i zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną, wykraczającego poza granice państwowe; mając na uwadze, że morskie turbiny wiatrowe wytwarzają energię elektryczną wydajniej niż turbiny lądowe i mają większe szanse zyskać akceptację okolicznych mieszkańców;

O. mając na uwadze, że żadna działalność człowieka, włącznie z produkcją energii ze źródeł odnawialnych, nie powinna być dozwolona na ściśle chronionych obszarach UE wyznaczonych zgodnie z unijną strategią na rzecz bioróżnorodności 2030;

P. mając na uwadze, że strategia ta ma zapewnić długoterminowe ramy, które wspierają prawidłowe współistnienie infrastruktury morskiej i innych rodzajów wykorzystania przestrzeni morskiej, przyczyniają się do ochrony środowiska i umożliwiają prosperowanie społeczności rybackich;

Q. mając na uwadze, że należy wspierać sprawiedliwe przechodzenie pracowników z sektora wydobycia ropy naftowej i gazu ze złóż podmorskich do sektora energii z morskich źródeł odnawialnych dzięki poprawie uznawania ich umiejętności i kwalifikacji; mając na uwadze, że należy utrzymać najwyższe standardy społeczne i środowiskowe;

R. mając na uwadze, że wykorzystanie energii z morskich źródeł odnawialnych zależy od wysiłków sektora publicznego i prywatnego; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa publiczne, podobnie jak przedsiębiorstwa prywatne, mogą odgrywać rolę w sektorze energii z morskich źródeł odnawialnych; mając na uwadze, że przegląd zasad pomocy państwa i przepisów dotyczących zamówień publicznych powinien zapewnić większą elastyczność realizacji transformacji ekologicznej, w tym projektów dotyczących energii z morskich źródeł odnawialnych;

1. uważa, że przeciwdziałanie zmianie klimatu dzięki wykorzystaniu energii z morskich źródeł odnawialnych ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów porozumienia paryskiego i podtrzymania zobowiązania UE do realizacji celu zerowych emisji gazów cieplarnianych netto najpóźniej do 2050 r., zgodnie z najnowszymi dowodami naukowymi, co potwierdzono w Europejskim Zielonym Ładzie i planie odbudowy NextGenerationEU; podkreśla, że gospodarka neutralna dla klimatu wymaga wprowadzenia energii ze źródeł odnawialnych na niespotykaną dotąd skalę; podkreśla, że wiele państw członkowskich pozostaje w tyle pod względem rozwoju niezbędnych technologii i infrastruktury energii ze źródeł odnawialnych; ponadto podkreśla, że wszystkie państwa członkowskie muszą podjąć znaczne wysiłki, aby wykorzystać pełny potencjał w dziedzinie energii ze źródeł odnawialnych; podkreśla, że UE nie zdoła wywiązać się ze swoich zobowiązań klimatycznych bez dalszych działań, które przyspieszą wykorzystanie energii z morskich źródeł odnawialnych;

2. apeluje do Komisji, aby uczyniła energię z morskich źródeł odnawialnych i inne odpowiednie technologie energetyczne zasadniczymi elementami unijnego systemu energetycznego do 2050 r.;

3. podkreśla, że oszczędność energii, efektywność energetyczna i energia ze źródeł odnawialnych należą do kluczowych czynników przechodzenia do gospodarki neutralnej dla klimatu; przypomina o zobowiązaniu Unii do przestrzegania zasady "efektywność energetyczna przede wszystkim" i podkreśla, że należy uwzględniać tę zasadę we wszystkich odpowiednich przepisach i inicjatywach;

4. podkreśla, że cele związane z wytwarzaniem energii z morskich źródeł odnawialnych we wszystkich basenach morskich UE, określone w komunikacie Komisji COM(2020)0741, to co najmniej 60 GW do 2030 r. i 340 GW do 2050 r.; przypomina, że zgodnie z oceną skutków załączoną do komunikatu Komisji COM(2020)0562 16  moc zainstalowana morskiej energii wiatrowej powinna wynosić 70-79 GW, aby w 2030 r. w sposób konkurencyjny pod względem kosztów osiągnąć redukcję o 55 %; wzywa państwa członkowskie oraz sektory publiczny i prywatny do wyjścia poza cel redukcji emisji o 55 % do 2030 r.; wzywa Komisję do przeglądu przepisów dotyczących zamówień publicznych i zasad pomocy państwa, aby zagwarantować konkurencyjną pod względem kosztów transformację, którą będzie wspierał dobrze funkcjonujący rynek sprzyjający wykorzystaniu morskiej energii wiatrowej; zwraca uwagę na w dużym stopniu niewykorzystany potencjał wytwarzania energii z morskich źródeł odnawialnych niektórych obszarów, np. Oceanu Atlantyckiego, Morza Śródziemnego, Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego; podkreśla, że decyzja dotycząca znalezienia miejsca na te dodatkowe zdolności w zakresie energii z morskich źródeł odnawialnych do 2030 r. ma zasadnicze znaczenie, powinna być traktowana priorytetowo i podjęta przez UE przed 2023-2024 r., aby umożliwić budowę do 2030 r.; podkreśla, że konkurencyjność morskiej energii wiatrowej i energii oceanicznej jako źródła energii będzie nadal rosnąć, a ceny będą nadal spadać w miarę ich rozwoju i wprowadzania; podkreśla, że energia z morskich źródeł odnawialnych jest opłacalnym źródłem energii oraz że zrównoważony i niezawodny system energetyczny musi ją łączyć z innymi technologiami energetycznymi, możliwościami magazynowania i elastycznym zużyciem energii;

5. uważa, że energia z morskich źródeł odnawialnych musi być zrównoważona w całym łańcuchu wartości i mieć ograniczony negatywny wpływ na środowisko oraz na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną; przypomina obietnicę Europejskiego Zielonego Ładu, zgodnie z którą nikt nie zostanie pozostawiony samemu sobie; podkreśla, że dobrostan ludzi powinien być zasadniczym elementem transformacji ekologicznej;

6. zauważa przewagę konkurencyjną przedsiębiorstw i technologii UE w sektorze energii z morskich źródeł odnawialnych; wzywa Komisję do dopilnowania, aby UE utrzymała czołową pozycję w dziedzinie technologii, zatrzymywała najzdolniejszych pracowników oraz zapewniała bezpieczną i zrównoważoną energię po przystępnej cenie, a jednocześnie uwzględniała potencjalny wpływ, w tym związany ze zmianą klimatu oraz oddziaływaniem na środowisko morskie; podkreśla, że należy utrzymać tę przewagę konkurencyjną; podkreśla potencjał znacznego wzrostu w tym sektorze i jego znaczenie dla gospodarki UE, w tym eksportu technologii i systemów; podkreśla, że należy wspierać inwestycje w badania naukowe i rozwój oraz bazować na innowacyjnym systemie przemysłowym technologii energii z morskich źródeł odnawialnych w drodze współpracy transgranicznej i partnerstwa w ramach programu "Horyzont Europa", aby ułatwić i wspierać odporne europejskie łańcuchy wartości o zasadniczym znaczeniu dla dwojakiej transformacji; jednocześnie należy zapewnić szybkie wprowadzanie innowacji w tej dziedzinie; podkreśla znaczenie wysokiej jakości miejsc pracy w przemyśle dla ułatwienia sprawiedliwej transformacji;

7. zauważa, że należy utrzymać czysty, konkurencyjny i zrównoważony łańcuch dostaw energii z morskich źródeł odnawialnych w Unii Europejskiej; podkreśla w związku z tym, że dostawcy powinni stosować najwyższe standardy jakości, zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska, zgodnie z europejską certyfikacją i normami wypracowanymi z udziałem wszystkich zainteresowanych stron; ponadto podkreśla potrzebę minimalizacji kosztów transportu w łańcuchu dostaw; uważa, że elementy te należy brać pod uwagę w zamówieniach publicznych;

8. podkreśla, że wprowadzenie energii z morskich źródeł odnawialnych to dla regionów najbardziej oddalonych i wysp idealna okazja, by obniżyć emisyjność ich koszyka energetycznego oraz radykalnie zmniejszyć zależność od przywozu paliw kopalnych; wzywa, by przyspieszyć inicjatywę "Czysta energia dla wysp UE" i położyć przy tym wyraźny nacisk na energię z morskich źródeł odnawialnych; przypomina, że wyspy są szczególnie narażone na skutki podnoszenia się poziomu mórz;

9. apeluje do Komisji o jak najszybszą ocenę skutków, aby określić wpływ gospodarczy i społecznoekonomiczny energii z morskich źródeł odnawialnych, ze szczególnym uwzględnieniem istniejących miejsc pracy i miejsc pracy utworzonych dzięki wykorzystaniu 300-450 GW mocy do 2050 r.;

10. wzywa właściwe organy lokalne, aby uwzględniały inicjatywy, które pobudzają gospodarki lokalne, lokalne zrównoważone miejsca pracy i lokalną działalność gospodarczą dzięki wykorzystaniu energii z morskich źródeł odnawialnych; apeluje, by określić synergie między sektorami, które mogą najlepiej wesprzeć dwojaką transformację ekologiczną i cyfrową oraz pomóc w odbudowie gospodarki dostosowanej do przyszłych wyzwań, a jednocześnie rozwijać synergie z działaniami umożliwiającymi zrównoważoną niebieską gospodarkę;

Infrastruktura i sieci

Inwestycje w infrastrukturę

11. podkreśla, że należy pilnie poprawić i rozbudować istniejącą infrastrukturę, bez uszczerbku dla unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 oraz przepisów UE dotyczących ochrony przyrody, aby umożliwić większe wykorzystanie energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii; ubolewa, że kilka państw członkowskich nie osiągnęło jeszcze celu dotyczącego elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych na poziomie 10 % do 2020 r., oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia odpowiedniej infrastruktury, np. linii przesyłowych, aby integrować i przesyłać energię elektryczną z morskich źródeł odnawialnych; przypomina o celu UE na 2030 r. dotyczącym elektroenergetycznych połączeń międzysystemowych na poziomie 15 %, określonym w art. 2 rozporządzenia (UE) 2018/1999; apeluje do Komisji, by przedstawiła wniosek, który umożliwi szybszą realizację celu dotyczącego połączeń międzysystemowych; uważa, że Unia i jej państwa członkowskie powinny opracować porozumienia dotyczące infrastruktury energii morskiej z sąsiednimi regionami geograficznymi;

12. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zapewniły odpowiednią infrastrukturę w UE z myślą o racjonalnym pod względem kosztów wprowadzaniu energii z morskich źródeł odnawialnych;

13. podkreśla, jak ważny jest zrównoważony i odpowiedzialny rozwój sektora energii z morskich źródeł odnawialnych, z uwzględnieniem kluczowej roli transportu i portów morskich; podkreśla, że rozwój energii z morskich źródeł odnawialnych powinien uwzględniać potrzebę zapewnienia bezpiecznych morskich szlaków i korytarzy dostępowych, obszarów kotwiczenia statków oraz przyszły rozwój morskich szlaków dostępowych do portów; podkreśla, że w nowoczesnych, zrównoważonych i innowacyjnych portach morskich powinien być możliwy montaż, produkcja i serwisowanie sprzętu do wytwarzania energii z morskich źródeł odnawialnych, co wymaga znacznych inwestycji w modernizację infrastruktury portowej, w tym terminali transportowych i statków, by można było świadczyć takie usługi; zwraca uwagę, że porty morskie - jako lądowe punkty docelowe dostaw energii z morskich źródeł odnawialnych oraz związanej z nią logistyki i jako centra produkcji energii ze źródeł odnawialnych - są ważne z punktu widzenia morskiego systemu przyłączenia do sieci elektrycznej oraz transgranicznych połączeń wzajemnych;

14. podkreśla, że dostęp do energii z morskich źródeł odnawialnych przyspieszy także ekologizację portów, w tym pod względem dostaw energii elektrycznej z lądu do zacumowanych statków, oraz rozwój portów jako klastrów przemysłowych o obiegu zamkniętym; podkreśla, że plany państw członkowskich dotyczące zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich powinny uwzględniać przyszłe trendy, w tym nowe strumienie ruchu i szlaki żeglugowe oraz potrzeby większych statków, a także powinny gwarantować współistnienie morskiej infrastruktury energetycznej ze szlakami transportu morskiego, rybołówstwem, systemami rozgraniczenia ruchu, obszarami kotwiczenia, oraz nie zakłócać dostępu do portów i ich rozwoju ani działalności morskiej; wyraża zdecydowane przekonanie, że należy zagwarantować najwyższy poziom bezpieczeństwa statków przepływających w pobliżu infrastruktury wytwarzania energii z morskich źródeł odnawialnych, z wystarczającym uwzględnieniem systemu kontroli ruchu statków oraz przy zapewnieniu na danym obszarze statków wsparcia w sytuacjach awaryjnych;

15. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji o przegląd rozporządzenia TEN-E z myślą o założeniach Europejskiego Zielonego Ładu i dostosowaniu przepisów do celu ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 oC oraz uwagę poświęconą potrzebom i priorytetom sektora morskich odnawialnych źródeł energii; podkreśla, że rozwój zrównoważonych i wydajnych hybrydowych i radialnych obiektów produkcji morskiej energii wiatrowej na potrzeby wytwarzania, wzajemnych połączeń i przesyłu wymaga dalekosiężnych planów i inwestycji publicznych i prywatnych; zdecydowanie uważa, że ramy regulacyjne powinny ułatwiać inwestycje wybiegające w przyszłość; kładzie nacisk na koordynację i wzajemne dostosowanie planów rozwoju sieci lądowych i morskich, w tym na wybór punktów przyłączenia instalacji morskich do sieci i poboru energii do sieci lądowej; zachęca państwa członkowskie, aby przyspieszyły budowę niezbędnej infrastruktury sieciowej, co ułatwi transformację ekologiczną, dla której elektryfikacja ma podstawowe znaczenie; dostrzega, że wielkie inwestycje, często realizowane jednocześnie, będą wymagać starannego i precyzyjnego planowania;

16. podkreśla, jak ważna jest współpraca i wspólne określanie ilości energii wytwarzanej z morskich źródeł odnawialnych, którą państwa członkowskie mają produkować w każdym z basenów morskich w 2030, 2040 i 2050 r., z punktu widzenia bezpieczeństwa inwestycji oraz celów klimatycznych i energetycznych;

17. dostrzega potencjał energii z morskich źródeł odnawialnych we wszystkich basenach morskich Europy oraz apeluje do Komisji i państw członkowskich o dalsze prace nad kluczowymi technologiami, które umożliwią jej wykorzystanie;

18. ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje zawarte w strategii zobowiązanie Komisji do ułatwiania dialogu na temat zrównoważenia środowiskowego, gospodarczego i społecznego energii z morskich źródeł odnawialnych oraz do promowania wspólnoty praktyk, w którejwszystkie zainteresowane strony - włącznie z przemysłem, organizacjami pozarządowymi, rybakami i naukowcami - mogą wymieniać poglądy i doświadczenia oraz pracować nad wspólnymi projektami na wczesnym etapie;

19. zauważa potencjalne korzyści płynące z połączenia instalacji morskich służących do wytwarzania energii i obiektów przesyłowych w procesie udzielania zamówień publicznych; zachęca Komisję i państwa członkowskie do analizy potencjału i ewentualnych wyzwań takiego kompleksowego podejścia do zamówień publicznych oraz do oceny możliwości jego zastosowania w różnych kontekstach; podkreśla, że analiza musi uwzględniać możliwe wyzwania związane z zachętami i optymalnym planowaniem morskich i lądowych sieci przesyłowych;

20. przypomina, że produkcja prądu z morskich źródeł odnawialnych stwarza również możliwość produkcji wodoru odnawialnego, jak określono w komunikatach Komisji COM(2020)0741, COM(2020)0299 i COM(2020)0301;

21. odnotowuje nieodłączną komplementarność poszczególnych technologii produkcji energii ze źródeł odnawialnych pod względem współdzielonej infrastruktury, synergii w łańcuchu dostaw oraz bardziej niezawodnej łącznej produkcji energii;

22. podkreśla konieczność inwestowania w infrastrukturę w celu wsparcia rozwoju sektora energii z morskich źródeł odnawialnych, zwłaszcza inwestowania w porty z myślą o większych turbinach i komponentach, eksploatacji i obsłudze (w tym ośrodkach szkoleniowych) oraz budowie ośrodków zajmujących się montażem i demontażem przytwierdzonych do dna i pływających platform produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych; podkreśla, że energia z morskich źródeł odnawialnych stanie się czynnikiem o zasadniczym znaczeniu z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw energii i należy podjąć niezbędne kroki, aby zabezpieczyć infrastrukturę przed cyberatakami;

Współpraca państw członkowskich

23. podkreśla, że współpraca państw członkowskich ma kluczowe znaczenie, aby maksymalnie zwiększyć skuteczność wykorzystania morskich źródeł energii, z uwzględnieniem specyfiki każdego obszaru; podkreśla znaczenie współpracy w dziedzinie energetyki na Morzu Północnym oraz potrzebę ponownego włączenia Zjednoczonego Królestwa; zauważa, że obecne ramy prawne należy ulepszyć, aby ułatwiały taką współpracę w wystarczającym stopniu; zdecydowanie uważa, że brak większej współpracy między państwami członkowskimi i z państwami spoza UE, z którymi istnieją połączenia międzysystemowe, zahamuje wykorzystanie energii morskiej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia koniecznych działań bez dalszej zwłoki; apeluje do państw członkowskich o natychmiastową koordynację i opracowanie planów na potrzeby rozwoju infrastruktury morskiej;

24. podkreśla, że współpraca regionalna między państwami członkowskimi i państwami dzielącymi basen morski powinna polegać na wspólnym planowaniu i usuwaniu barier regulacyjnych, a także tworzeniu regionalnych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich dostępnych wszystkim zainteresowanym stronom i regularnie poddawanych rewizji w ramach wspólnego monitorowania;

25. z zadowoleniem odnotowuje zamiar Komisji dotyczący koordynacji z państwami członkowskimi wsparcia na rzecz wytwarzania co najmniej 100 MW energii fal i pływów do 2025 r. oraz 1 GW do 2030 r.;

26. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 347/2013, i popiera tworzenie punktu kompleksowej obsługi dla każdego priorytetowego korytarza sieci przesyłowej energii morskiej, który ułatwi koordynację między państwami członkowskimi i wydawanie pozwoleń na projekty z zakresu energii z morskich źródeł odnawialnych będących przedmiotem wspólnego zainteresowania;

Systemy ciepłownicze i chłodnicze

27. zauważa, że energia elektryczna oraz bezpośrednie ogrzewanie i chłodzenie z morskich źródeł odnawialnych może przyspieszyć ekologizację zastosowań końcowych prądu, takich jak pompy ciepła, prowadząc do zmniejszenia, a ostatecznie wyeliminowania emisji gazów cieplarnianych; podkreśla potencjał wykorzystania energii z morskich źródeł odnawialnych w systemach ciepłowniczych poprzez czystą energię elektryczną i pompy ciepła;

28. apeluje do Komisji, aby przeanalizowała najlepsze praktyki z dojrzałych rynków systemów ciepłowniczych i chłodniczych na potrzeby rynków wschodzących; podkreśla, że państwa członkowskie są w stanie rozwijać zdolności magazynowania energii cieplnej i chłodniczej, a tym samym zachęcać do wykorzystywania energii z morskich źródeł odnawialnych o dużej zmienności; podkreśla, że brak danych i powiązania ze strategiami renowacji budynków na szczeblu gmin powstrzymuje dalszą integrację odnawialnych źródeł energii na rynkach systemów ciepłowniczych i chłodniczych;

29. zwraca uwagę na rolę władz krajowych i lokalnych w planowaniu strategicznym dotyczącym systemów ciepłowniczych i chłodniczych, a także we wspieraniu operatorów lokalnych systemów energetycznych przez redukcję ryzyka inwestycji oraz ułatwianie dostępu do bezpośredniego finansowania z sektora publicznego;

Badania i rozwój

30. zdecydowanie uważa, że UE i państwa członkowskie powinny wspierać działania badawcze i rozwojowe dotyczące wielozadaniowych połączeń wzajemnych; podkreśla konieczność stworzenia długoterminowych ram dla wielozadaniowych połączeń wzajemnych, które mogą wydajnie integrować rynki energii morskiej i lądowej; apeluje do Komisji o wsparcie producentów różnych urządzeń w opracowaniu wspólnej normy, która może zagwarantować kompatybilność i interoperacyjność połączeń wzajemnych; podkreśla, że nowe technologie, takie jak wielozadaniowe połączenia wzajemne, muszą być projektowane, badane, demonstrowane i uwalniane od ryzyka, aby przyspieszyć ich wejście na rynek; apeluje o zrównoważone warunki ramowe, aby zapewnić szybki rozwój tych technologii;

31. wzywa Komisję, państwa członkowskie i sektor prywatny do większych inwestycji w badania i rozwój w dziedzinie zgodnego z zasadą obiegu zamkniętego i uwzględniającego zasoby natury projektowania rozwiązań z zakresu energii z morskich źródeł odnawialnych, a także technologii recyklingu i demontażu instalacji produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych;

32. podkreśla, że unijny sektor energii z morskich źródeł odnawialnych zależny jest od przywozu surowców i komponentów do produkcji oraz że łańcuch dostaw tych materiałów wymaga ochrony; ponownie podkreśla, że dostawcy muszą stosować najwyższe normy jakości, zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska, zgodnie z europejską certyfikacją i normami;

33. zdecydowanie uważa, że UE i państwa członkowskie powinny wspierać działania badawcze i rozwojowe dotyczące pływających instalacji morskich wykorzystujących energię wiatru, pływów, fal i prądów, które to instalacje można dostosować do warunków dna morskiego w Europie; w związku z tym podkreśla również potrzebę wsparcia badań, rozwoju, zwiększania skali i komercjalizacji w zakresie dekarbonizacji całego łańcucha wartości energii z morskich źródeł odnawialnych oraz technologii wykorzystujących odnawialne źródła energii, takich jak morska energia wiatrowa, w celu dekarbonizacji innych sektorów oraz łączenia sektorów;

34. podkreśla potrzebę eksploatacji energii z morskich źródeł odnawialnych na głębokich wodach; podkreśla, że technologia pływających elektrowni umożliwia dostęp do większych i bardziej stałych prędkości wiatru, co może także minimalizować oddziaływanie środowiskowe turbiny oraz zmniejszyć presję na planowanie strefy przybrzeżnej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania wysiłków w zakresie badań, rozwoju, monitorowania i innowacji w odniesieniu do technologii takich jak pływające platformy; podkreśla, że jest to dla UE szansa uzyskania pozycji światowego lidera w dziedzinie technologii produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych, która będzie mieć podstawowe znaczenie dla obniżenia emisyjności;

35. uważa, że lokalizacja kluczowych elementów łańcuchów wartości energii odnawialnej w Europie ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia celów klimatycznych UE i przyniesie znaczne korzyści gospodarcze jej mieszkańcom; wzywa do podjęcia odpowiednich kroków w celu wsparcia roli lokalnego europejskiego wkładu w strategię i przepisy dotyczące łańcucha dostaw energii odnawialnej;

36. z zadowoleniem stwierdza, że Komisja i Europejski Bank Inwestycyjny zobowiązały się do współpracy z innymi instytucjami finansowymi, aby wspierać strategiczne inwestycje wysokiego ryzyka w energię morską za pośrednictwem InvestEU, przy jednoczesnym zapewnieniu UE roli lidera technologicznego;

37. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby, w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu, w większym stopniu wykorzystywały środki unijne na wsparcie rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych na terytoriach najbardziej oddalonych i na wyspach, w celu efektywnego ograniczenia ich zależności od paliw kopalnych;

38. podkreśla, że rozwój energii z morskich źródeł odnawialnych będzie wymagać dużej liczby wysoce wyspecjalizowanego i wykwalifikowanego personelu, i wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych kroków, aby uniknąć niedoboru wykwalifikowanego personelu dzięki atrakcyjnym warunkom zatrudnienia, z uwzględnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy; popiera ambicję Komisji dotyczącą wsparcia organów krajowych i regionalnych w opracowaniu i wdrożeniu programów edukacyjnych i szkoleniowych w zakresie energii z morskich źródeł odnawialnych oraz dostrzega potrzebę stworzenia puli umiejętności w tej dziedzinie; apeluje do Komisji o włączenie energii z morskich źródeł odnawialnych do kolejnego europejskiego programu na rzecz umiejętności, aby pomóc osobom fizycznym, przedsiębiorstwom wielonarodowym oraz małym i średnim przedsiębiorstwom w rozwoju umiejętności niezbędnych w tym sektorze; podkreśla, że ważne jest, aby w wysoce technicznym sektorze energetyki morskiej zatrudniano kobiety;

39. uważa, że w całym cyklu projektowym zasadnicze znaczenie ma projektowanie, rozwijanie i wprowadzanie instalacji produkcji energii z morskich źródeł odnawialnych w sposób zapewniający obieg zamknięty i odnawialność; podkreśla w szczególności, że znaczne ilości metali i minerałów potrzebne do wsparcia rozwoju technologii odnawialnych muszą być pozyskiwane w sposób odpowiedzialny i z zachowaniem obiegu zamkniętego;

40. podkreśla, że stoi przed nami szansa rozwoju produkcji wodoru odnawialnego ze źródeł morskich, który może doprowadzić do szerszego rozwoju rynku wodoru odnawialnego; zachęca Komisję, aby oceniła, w jaki sposób morskie odnawialne źródła energii mogą utorować drogę dla produkcji wodoru odnawialnego;

41. zwraca uwagę na to, jak ważne są prywatne i publiczne inwestycje w sektor energii z morskich źródeł odnawialnych dla wprowadzenia tych technologii na dużą skalę; ponownie wzywa Komisję, aby dostosowała program "Horyzont Europa" do rozwoju, zwiększania skali i komercjalizacji przełomowych technologii i innowacji w Unii w celu wyeliminowania luki między innowacjami a wprowadzeniem na rynek, przez finansowanie ryzyka na wczesnych etapach rozwoju technologii i projektów demonstracyjnych oraz budowę wczesnych łańcuchów wartości w celu wsparcia rozwoju infrastruktury badawczej, także z myślą o zmniejszeniu różnic między państwami członkowskimi;

42. podkreśla, że udoskonalone umiejętności w zakresie energii z morskich źródeł odnawialnych oraz wiedza sektorowa to atuty, które możemy eksportować do państw spoza UE, co z kolei wspiera eksport usług z UE i łagodzi zmiany klimatu na szczeblu globalnym;

Pozwolenia i plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich

Uproszczenie wydawania pozwoleń

43. podkreśla, że osiągnięcie celów na 2030 i 2050 r. wymaga szybszego wprowadzania energii z morskich źródeł odnawialnych; podkreśla potrzebę bardziej zrównoważonego zarządzania przestrzenią morską i przybrzeżną, aby wykorzystać potencjał energii z morskich źródeł odnawialnych; jest głęboko przekonany, że odpowiedniemu procesowi planowania przestrzennego obszarów morskich powinno towarzyszyć zaufanie do udziału społeczeństwa, tak aby uwzględnić opinie wszystkich zainteresowanych stron i społeczności przybrzeżnych; zauważa, że olbrzymie zainteresowanie energią z morskich źródeł odnawialnych będzie się wiązać z rosnącą liczbą wniosków o pozwolenia; wzywa państwa członkowskie do pilnego uproszczenia odpowiednich procedur i koordynacji wysiłków; zachęca państwa członkowskie do tworzenia pojedynczych punktów kontaktowych;

44. zwraca uwagę na długi obecnie proces rozpoczynania przedsięwzięć w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych i pilną konieczność skrócenia go, aby osiągnąć cele na 2030 i 2050 r.; stwierdza, że uproszczenie procedur państw członkowskich i norm technicznych ułatwi szybsze wprowadzanie; apeluje do państw członkowskich, by ustanowiły przejrzysty proces wydawania pozwoleń - oraz rozważyły wprowadzenie terminów rozpatrywania wniosków - obejmujący niezbędne oceny środowiskowe i analizy, a także konsultacje z zainteresowanymi stronami, oraz aby wprowadziły terminy udzielania pozwoleń w przypadku przedstawienia kompletnej dokumentacji; podkreśla, że w razie potrzeby należy skrócić procedury i podjąć działania gwarantujące przestrzeganie terminów;

45. podkreśla znaczenie i potencjał wstępnie zatwierdzonych pozwoleń na budowę obiektów eksploatacji energii morskiej, a także rozmieszczenie linii łączących i przesyłowych, aby wyeliminować niepewność związaną z takimi projektami i skrócić czas realizacji;

46. uważa, że zasadnicze znaczenie ma budowa szerokiego konsensusu publicznego wokół projektów z zakresu energii z morskich źródeł odnawialnych dzięki angażowaniu podmiotów lokalnych w celu zwiększania społecznej akceptacji morskiej energii wiatrowej i związanej z nią dużej infrastruktury; apeluje o przejrzyste i znaczące zaangażowanie w projekty społeczności nadbrzeżnych, w tym zamieszkujących regiony najbardziej oddalone i wyspy, a także innych zainteresowanych podmiotów; podkreśla, że ważne jest, aby obywatele mieli zaufanie, że energia ze źródeł odnawialnych służy zapewnieniu niezależności energetycznej i bezpieczeństwa dostaw energii; zachęca Komisję i państwa członkowskie do ustanowienia punktów kompleksowej obsługi zapewniających sprawną wymianę informacji o możliwościach finansowania projektów demonstracyjnych na rzecz przełomowych technologii do pozyskiwania energii z morskich źródeł odnawialnych;

Zestrojenie planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich i krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu

47. zauważa, że zgodnie z oczekiwaniami łączna przestrzeń wymagana do zapewnienia mocy morskich elektrowni wiatrowych umożliwiającej realizację celów na 2050 r. na morzach północnych powinna wynosić 2,8 %; zdecydowanie uważa, że włączenie deweloperów energii z morskich źródeł odnawialnych na wczesnym etapie procedury ułatwi przydział obszarów morskich; zaznacza, że wybór lokalizacji powinien odbywać się w ramach wspólnego planowania przestrzennego obszarów morskich i zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną, wykraczającego poza granice państw; apeluje o przejrzysty proces oraz o dostęp do regionalnych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, aby umożliwić przyjęcie na wczesnym etapie inkluzywnego podejścia obejmującego wszystkie zainteresowane strony;

48. zwraca uwagę na zalecenia zawarte w projekcie finansowanym z programu "Horyzont 2020" dotyczącym wielofunkcyjności europejskich obszarów morskich, w którym zbadano te możliwości w pięciu akwenach morskich UE; przypomina o swoich wytycznych, zgodnie z którymi zrównoważony rozwój oceanów to nie tylko zarządzanie pojedynczym sektorem, lecz bardziej całościowe, zintegrowane podejście, a wielofunkcyjność nie ogranicza się do dzielenia się tą samą przestrzenią morską, lecz obejmuje wspólne korzystanie z infrastruktury i innych aktywów oraz wspólną działalność;

49. podkreśla pilną potrzebę zagwarantowania wystarczającego obszaru dla rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych i uważa, że publiczne organy regulacyjne powinny proaktywnie zabiegać o ich wielofunkcyjność i zachęcać do niej, w tym przez odpowiednie programy wsparcia, wykraczające daleko poza tradycyjne rozwiązania w zakresie planowania przestrzennego; odnotowuje, że w związku z opracowaniem planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich zwrócono się do państw członkowskich, aby dążyły nie tylko do zapewnienia najlepszych dostępnych danych i szerokiego zaangażowania społecznego, lecz także możliwości współistnienia z innymi działaniami prowadzonymi na obszarach morskich;

50. stwierdza, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999 państwa członkowskie miały obowiązek przedstawić krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu do 31 grudnia 2019 r. i są zobowiązane składać sprawozdanie z postępów co dwa lata; stwierdza, że zgodnie z dyrektywą 2014/89/UE państwa członkowskie miały obowiązek sporządzić plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich do 31 marca 2021 r.; ubolewa, że nie wszystkie państwa członkowskie złożyły jeszcze plany zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, i wzywa Komisję do reakcji; zauważa ryzyko braku kompatybilności krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu oraz planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich pod względem przydziału przestrzeni; podkreśla pilną konieczność dostosowania dyrektywy dotyczącej planowania przestrzennego obszarów morskich oraz rozporządzenia dotyczącego krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu, jak również innych istotnych przepisów UE; apeluje do państw członkowskich o natychmiastową koordynację i opracowanie planów na potrzeby rozwoju infrastruktury morskiej do 2030 r. i na okres po 2030 r.;

51. z zadowoleniem przyjmuje w związku z tym cel strategii, jakim jest zapewnienie długoterminowych ram, które wspierają prawidłowe współistnienie infrastruktury morskiej i innych sposobów wykorzystania przestrzeni morskiej oraz przyczyniają się do ochrony środowiska;

52. apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby w związku z planowaniem i osiągnięciem celu wytwarzania 300 do 450 GW mocy z morskich źródeł odnawialnych do 2050 r. przyjęła całościowe podejście oparte na pełnym cyklu eksploatacji;

53. wzywa Komisję do analizy skutków demontażu instalacji morskich, oraz do przyjęcia, w razie konieczności, strategii unijnej na rzecz zrównoważonego wycofywania infrastruktury morskiej z eksploatacji w celu minimalizacji wpływu na środowisko, bezpieczeństwo i gospodarkę; podkreśla, że taka strategia powinna uwzględniać demontaż istniejącej infrastruktury oraz przyszłe likwidacje instalacji; podkreśla, że nowe ogólnounijne ramy prawne będą konieczne tylko w przypadku, gdy analiza wykaże istotne braki w obowiązujących przepisach i instrumentach prawnych państw członkowskich UE; apeluje do Komisji o ustanowienie prostych ram monitorowania, ułatwiających przejrzystą i efektywną sprawozdawczość dotyczącą postępów w wykorzystywaniu energii z morskich źródeł odnawialnych, która wykaże, czy państwa członkowskie znajdują się na drodze prowadzącej do osiągnięcia wyrażonych w GW celów na 2030 i 2050 r.; uważa, że zgodnie z wymogami sprawozdawczości określonymi w dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii Komisja powinna przedstawić Parlamentowi sprawozdanie, czy wdrażanie energii z morskich źródeł odnawialnych przebiega zgodnie z planem;

54. apeluje o wprowadzenie w całej Unii do 2025 r. zakazu umieszczania na składowiskach wycofanych z eksploatacji łopat turbin wiatrowych, aby zapewnić obieg zamknięty, zminimalizować negatywny wpływ na glebę i oceany oraz podnieść poziom ochrony gleb w UE;

Struktura rynku

55. podkreśla, że wykorzystanie energii z morskich źródeł odnawialnych zależy od odpowiedniego wdrożenia dobrze zaplanowanych zasad rynkowych oraz od stabilnych ram regulacyjnych, ze względu na długi czas trwania takich inwestycji; podkreśla, że w ciągu ostatnich dwóch dziesięcioleci koszt morskiej energii wiatrowej radykalnie zmalał, i w związku z tym apeluje do Komisji i państw członkowskich o zapewnienie najlepszych możliwych warunków ramowych dla zgodnego z potrzebami rynku rozwoju morskiej energii wiatrowej; podkreśla, że bez jak najszybszego wycofania paliw kopalnych i dotacji na paliwa kopalne oraz znacznego wzrostu produkcji energii wiatrowej na obszarach morskich niemożliwe będzie osiągnięcie celów związanych z energią ze źródeł odnawialnych oraz ograniczenie globalnego ocieplenia do poziomu poniżej 1,5 oC do końca stulecia;

56. wzywa do oceny zrównoważonego i praktycznego pod względem społecznoekonomicznym podziału kosztów i korzyści między wytwarzaniem i przesyłem energii z morskich źródeł odnawialnych, zapewniającego właściwe zachęty oraz stabilne ramy regulacyjne dla deweloperów; podkreśla, że niepewność co do podziału kosztów i korzyści zniechęca przedsiębiorstwa do przedsięwzięć w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych; zachęca Komisję, aby przyspieszyła publikację unijnych wytycznych dotyczących podziału kosztów i korzyści w przedsięwzięciach hybrydowych w dziedzinie energetyki morskiej;

57. podkreśla, że z istniejących już instrumentów finansowania UE, takich jak instrument "Łącząc Europę", można wesprzeć uruchomienie niezbędnych funduszy, aby promować transgraniczne rozwiązania i wspólne projekty w dziedzinie odnawialnych źródeł energii w UE; zauważa, że instrument "Łącząc Europę" można wykorzystać do określenia potencjalnych lokalizacji projektów infrastruktury morskiej oraz sfinansowania niezbędnych badań i prac budowlanych w przypadku projektów realizowanych przez dwa lub więcej państw członkowskich UE;

58. wzywa Komisję, aby w stosownych przypadkach zachęcała państwa członkowskie do uwzględniania projektów w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności oraz w innych krajowych programach finansowanych z funduszy unijnych;

59. apeluje o przegląd obowiązujących ram regulujących rynki energii elektrycznej w UE, aby ułatwić korzystanie z energii z morskich źródeł odnawialnych oraz eliminować sztuczne przeszkody w handlu, ceny stałe, dotacje oraz inne mechanizmy zakłócające rynek, które uniemożliwiają dalszą pomyślną integrację morskich odnawialnych źródeł energii; apeluje do Komisji i państw członkowskich o ostrożną analizę możliwości utworzenia specjalnych morskich obszarów rynkowych i analizę istniejących obszarów rynkowych oraz ich zdolności do absorpcji rosnącej mocy morskich odnawialnych źródeł energii; zachęca Komisję do ustalenia, jakie istniejące mechanizmy regulacyjne przyczyniają się do pomyślnego promowania integracji morskich odnawialnych źródeł energii na dobrze funkcjonującym rynku energii w ramach modelu, który wytrzyma próbę czasu, obejmującego ułatwienie przedsięwzięć hybrydowych i nowych form współpracy; apeluje do Komisji, aby rozważyła poprawę warunków rozwoju projektów hybrydowych w celu lepszego wdrażania projektów hybrydowych wykorzystujących energię z morskich źródeł odnawialnych oraz bardziej elastyczne warunki, które pobudzą innowacyjność, w tym nowe kategorie aktywów, w szczególności w odniesieniu do morskich farm wiatrowych włączonych do połączeń międzysystemowych na co najmniej dwóch rynkach; zauważa, że taryfy powinny odzwierciedlać ryzyko, które ponoszą pionierzy branży, inwestujący w rozwój nowej technologii;

60. podkreśla, że potrzebujemy modelu rynku dostosowanego do wymogów energii z morskich źródeł odnawialnych, przy czym należy m.in. zadbać o optymalną konfigurację obszaru rynkowego energii z morskich źródeł odnawialnych; uważa, że infrastruktura przesyłowa energii z morskich źródeł odnawialnych powinna podlegać regulacji zgodnie z zasadami rozdziału, z wyraźnie oddzielonymi rolami i odpowiedzialnością za systemy, dostępem stron trzecich, a także przejrzystością taryf i warunków, co umocni jednolity rynek i zacieśni unię energetyczną;

61. dostrzega, że eksploatacja energii z morskich źródeł odnawialnych i inne technologie produkcji energii wymagają uwzględnienia zrównoważoności i śladu węglowego w całym łańcuchu wartości; podkreśla, że procedury udzielania zamówień publicznych na instalacje morskie powinny zawierać kryteria zrównoważonego rozwoju;

62. dostrzega, że wodór odnawialny będzie odgrywać kluczową rolę w dążeniu do osiągnięcia unijnego celu, jakim jest neutralność emisyjna do 2050 r.; podkreśla, że energia z morskich źródeł odnawialnych, ze względu na samą skalę projektu i wysoką wydajność, odegra zasadniczą rolę w przyspieszeniu produkcji wodoru odnawialnego; uważa, że wymagane jest wsparcie badań i rozwoju, aby zachęcić przemysł do pozyskiwania odnawialnego wodoru na rynku w ramach dużych projektów komercyjnych, przez co powstanie prawdziwy zrównoważony popyt w sektorach, z których emisje trudno zredukować;

o

o o

63. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania rezolucji Radzie i Komisji.

1 Dz.U. L 275 z 25.10.2003, s. 32.
2 Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 135.
3 Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82.
4 Dz.U. L 115 z 25.4.2013, s. 39.
5 Dz.U. L 348 z 20.12.2013, s. 129.
6 Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 1.
7 Dz.U. C 463 z 21.12.2018, s. 10.
8 Dz.U. C 23 z 21.1.2021, s. 116.
9 Dz.U. C 270 z 7.7.2021, s. 2.
10 Dz.U. C 371 z 15.9.2021, s. 58.
11 Dz.U. C 425 z 20.10.2021, s. 43.
12 Dz.U. C 15 z 12.1.2022, s. 56.
13 Dz.U. C 15 z 12.1.2022, s. 45.
14 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0338.
15 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0277.
16 SWD(2020)0176.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024