Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 września 2021 r. w sprawie sytuacji w Libanie (2021/2878(RSP))

Sytuacja w Libanie

P9_TA(2021)0394

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 września 2021 r. w sprawie sytuacji w Libanie (2021/2878(RSP))

(2022/C 117/15)

(Dz.U.UE C z dnia 11 marca 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Libanu, w szczególności rezolucję z 22 maja 2008 r. w sprawie sytuacji w Libanie 1 ,

- uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, zwłaszcza rezolucje nr 1559 (2004), 1701 (2006), 2539 (2020) i 2591 (2021),

- uwzględniając Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Libańską, z drugiej strony 2 ,

- uwzględniając decyzję Rady 2007/860/WE z 10 grudnia 2007 r. w sprawie przyznania Libanowi wspólnotowej pomocy makrofinansowej 3 ,

- uwzględniając końcowe sprawozdanie misji obserwacji wyborów Unii Europejskiej w Libanie w 2018 r.,

- uwzględniając zobowiązania uzgodnione w ramach priorytetów partnerstwa UE-Liban w listopadzie 2016 r., konferencję CEDRE, która odbyła się 6 kwietnia 2018 r., ramy reformy, odbudowy i rekonstrukcji Libanu (3RF) z grudnia 2020 r. oraz posiedzenia Międzynarodowej Grupy Wsparcia Libanu, które odbyły się 11 grudnia 2019 r., 23 września 2020 r. i 19 maja 2021 r.,

- uwzględniając oświadczenie komisarza ds. zarządzania kryzysowego Janeza Lenarcica z 5 sierpnia 2020 r. w sprawie eksplozji z Bejrucie,

- uwzględniając międzynarodową konferencję na temat pomocy i wsparcia dla Bejrutu i narodu libańskiego z 9 sierpnia 2020 r. oraz konferencję w sprawie wsparcia dla mieszkańców Libanu z 2 grudnia 2020 r., zorganizowane przez Francję i ONZ,

- uwzględniając wspólne oświadczenie Międzynarodowej Grupy Wsparcia dla Libanu z 23 września 2020 r.,

- uwzględniając oświadczenie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wydane w imieniu UE 28 września 2020 r. w sprawie rezygnacji kandydata na premiera Libanu,

- uwzględniając sprawozdanie dotyczące ram reform, odbudowy i rekonstrukcji Libanu (3RF) przyjętych przez UE, ONZ i Bank Światowy w grudniu 2020 r.,

- uwzględniając konkluzje Rady z 7 grudnia 2020 r. w sprawie Libanu,

- uwzględniając monitor gospodarczy Banku Światowego na temat Libanu z 1 czerwca 2021 r. oraz szybką ocenę szkód i potrzeb w Bejrucie przygotowaną przez Grupę Banku Światowego we współpracy z UE i ONZ,

- uwzględniając oświadczenia i uwagi wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josepa Borrella wygłoszone 19 czerwca 2021 r. w czasie wizyty w Libanie,

- uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Josepa Borrella z 16 lipca 2021 r. w sprawie ustąpienia nowo powołanego premiera Saada Haririego,

- uwzględniając apel skierowany 16 lipca 2021 r. przez przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych Davida McAllistera i przewodniczącą Delegacji do spraw Stosunków z Państwami Maszreku Isabel Santos do libańskich przywódców politycznych, o rozwiązanie impasu po ustąpieniu nowo powołanego premiera,

- uwzględniając komunikat prasowy UNICEF-u z 23 lipca 2021 r. zatytułowany "Lebanon: Public water system on the verge of collapse, UNICEF warns" (Liban: publiczna sieć wodociągowa na skraju zapaści, UNICEF ostrzega),

- uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z 26 lipca 2021 r. w sprawie procesu formowania rządu,

- uwzględniając oświadczenie współprzewodniczących drugiego posiedzenia grupy konsultacyjnej ds. planu 3RF, z 28 lipca 2021 r.,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2021/1277 z 30 lipca 2021 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Libanie 4 ,

- uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Josepa Borrella z 3 sierpnia 2021 r. w sprawie pierwszej rocznicy wybuchu w porcie w Bejrucie,

- uwzględniając konferencję w sprawie wsparcia dla mieszkańców Libanu, która odbyła się 4 sierpnia 2021 r. w drodze wideokonferencji, a także oświadczenie wydane w czasie tej konferencji przez wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela Josepa Borrella,

- uwzględniając pismo sekretarza generalnego ONZ do przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ z 4 sierpnia 2021 r. w sprawie przedłużenia mandatu Tymczasowych Sił Zbrojnych ONZ w Libanie (UNIFIL),

- uwzględniając oświadczenie wydane 4 sierpnia 2021 r. przez przewodniczącego Rady Europejskiej podczas trzeciej międzynarodowej konferencji w sprawie wsparcia dla mieszkańców Libanu, zorganizowanej na wspólne zaproszenie sekretarza generalnego ONZ i prezydenta Republiki Francuskiej,

- uwzględniając oświadczenie rzecznik ESDZ z 7 sierpnia 2021 r., w którym potępiono ataki rakietowe z południowego Libanu,

- uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego ONZ Antónia Guterresa z 26 sierpnia 2021 r. w sprawie pogarszającej się sytuacji społeczno-gospodarczej w Libanie,

- uwzględniając decyzję Rady Stowarzyszenia UE-Liban nr 1/2016 z 11 listopada 2016 r. dotyczącą uzgodnienia Priorytetów partnerstwa UE-Liban oraz wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie stanowiska, jakie ma zostać zajęte w imieniu Unii Europejskiej w ramach Rady Stowarzyszenia ustanowionej na mocy Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Libańską, z drugiej strony, w odniesieniu do przedłużenia priorytetów partnerstwa UE-Liban do czasu przyjęcia przez UE i Liban nowych zaktualizowanych wspólnych dokumentów (COM(2021)0406),

- uwzględniając incydenty z sierpnia i września 2019 r., 14 i 17 kwietnia 2020 r. oraz 27 lipca 2020 r., z maja 2021 r., 20 lipca 2021 r. oraz 4-6 sierpnia 2021 r., wiążące się z naruszeniem błękitnej linii,

- uwzględniając wspólny komunikat z 9 lutego 2021 r. zatytułowany "Odnowione partnerstwo z południowymi sąsiadami - nowy program dla regionu Morza Śródziemnego" (JOIN(2021)0002),

- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

- uwzględniając art. 132 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że obecna sytuacja w Libanie jest niezwykle niepokojąca z powodu kryzysu politycznego, gospodarczego, społecznego, finansowego i zdrowotnego, a także z powodu załamania instytucjonalnego; mając na uwadze, że Liban jest bliskim i ważnym partnerem Unii Europejskiej; mając na uwadze, że partnerstwo to opiera się na wspólnych interesach, długotrwałych więziach historycznych i kulturalnych, regularnym dialogu politycznym i społecznym oraz szeroko zakrojonych kontaktach międzyludzkich;

B. mając na uwadze, że Liban ma dynamiczne społeczeństwo obywatelskie, a jego liczni działacze oraz liderzy społeczności, naukowcy, artyści, a także liczne grupy młodzieżowe mobilizują się i apelują o pilnie potrzebne reformy;

C. mając na uwadze, że sytuacja w Libanie była krytyczna i pod koniec 2019 r. doprowadziła do kryzysu finansowego; mając na uwadze, że 17 października 2019 r. miały już miejsce masowe protesty, podczas których wzywano do przestrzegania praw społecznych i gospodarczych, do rozliczalności, położenia kresu korupcji i rezygnacji wszystkich przedstawicieli politycznych, a same protesty nazwano również libańską rewolucją październikową; mając na uwadze, że 29 października 2019 r. były premier Libanu Saad Hariri ogłosił rezygnację rządu;

D. mając na uwadze, że 4 sierpnia 2020 r. w wyniku niszczycielskiego wybuchu ogromnej ilości saletry amonowej w porcie w Bejrucie śmierć poniosło ponad 200 osób, 6 500 osób zostało rannych, a zniszczonych zostało 74 tys. domów, w wyniku czego bezpośrednio ucierpiało 300 tys. osób; mając na uwadze, że w rezultacie ze stanowiska ustąpił premier Hassan Diab; mając na uwadze, że rok po wybuchu nie zakończono jeszcze dochodzenia w sprawie jego przyczyn - głównie z powodu korupcji - a winni nie zostali zidentyfikowani i pociągnięci do odpowiedzialności; mając na uwadze, że sprawozdanie Human Rights Watch opublikowane 3 sierpnia 2021 r. wskazuje dowody sugerujące, iż w doprowadzenie do wybuchu zamieszani byli urzędnicy; mając na uwadze, że 4 sierpnia 2021 r. w Bejrucie doszło do kolejnych masowych protestów ulicznych, których uczestnicy domagali się rozliczenia winnych wybuchu w porcie; mając na uwadze, że według przecieków z oficjalnych dokumentów libańskie organy celne i wojskowe oraz organy bezpieczeństwa, a także wymiar sprawiedliwości co najmniej 10 razy w ciągu sześciu lat ostrzegały kolejne rządy, że w porcie w Bejrucie składowane są niebezpieczne zapasy wybuchowych substancji chemicznych, ale nie podjęto żadnych działań; mając na uwadze, że czołowi libańscy politycy utrudniali lokalne śledztwo w sprawie wybuchu, m.in. odwołując pierwszego sędziego śledczego, który wezwał polityków na przesłuchania, i odrzucając wnioski drugiego sędziego śledczego o uchylenie immunitetu posłów podejrzewanych o udział w sprawie i o przesłuchanie wyższych urzędników sił bezpieczeństwa;

E. mając na uwadze, że korupcja jest jednym z głównych problemów utrudniających rozwój Libanu i osiągnięcie przez niego dobrobytu oraz pogłębiających wyobcowanie obywateli z systemu politycznego i brak zaufania do niego; mając na uwadze, że korupcja jest powszechna i przenika wszystkie warstwy społeczeństwa, co widać w ogólnych i średnich wynikach Libanu w większości obszarów sprawowania rządów; mając na uwadze, że Krajowe Biuro Antykorupcyjne nadal nie działa, ponieważ nie powołano do niego komisarzy;

F. mając na uwadze, że 10 września 2021 r. w Libanie ostatecznie powstał rząd, po desygnowaniu trzech kolejnych premierów: Mustafy Adiba, Saada Haririego i Nadżiba Mikatiego; mając na uwadze, że nowy rząd będzie musiał pilnie przedstawić niezbędny merytoryczny pakiet reform politycznych, by zwalczyć korupcję w Libanie i zachować jego stabilność, jedność, suwerenność, niezależność polityczną i integralność terytorialną;

G. mając na uwadze, że wybory samorządowe, parlamentarne i prezydenckie zaplanowano na maj i październik 2022 r.; mając na uwadze, że wszyscy przywódcy polityczni muszą bezwzględnie przestrzegać kalendarza wyborczego na 2022 r. i zapewnić pluralistyczne, przejrzyste i uczciwe wybory oraz umożliwić wszystkim obywatelom Libanu prowadzenie kampanii i udział w głosowaniu na równych warunkach, co dotyczy również obywateli mieszkających za granicą, zgodnie z najnowszą ordynacją wyborczą przyjętą w 2017 r. i z libańską konstytucją; mając na uwadze, że Komisja Nadzorcza ds. Wyborów nie ma środków niezbędnych do wykonania jej mandatu, a to budzi obawy co do przejrzystości i uczciwości kampanii i wyborów zaplanowanych na przyszły rok;

H. mając na uwadze, że natychmiast po potężnym wybuchu UE wspólnie z Bankiem Światowym i ONZ przeprowadziła szybką ocenę szkód i potrzeb, by oszacować wpływ tego zdarzenia na ludność, aktywa rzeczowe, infrastrukturę i świadczenie usług; mając na uwadze, że ustalenia wskazują na szkody w wysokości od 3,8 do 4,6 mld USD, głównie w mieszkalnictwie i sektorze kultury, na straty w wysokości od 2,9 do 3,5 mld USD, największe w mieszkalnictwie, transporcie i sektorze kultury, oraz na potrzebę 1,8 do 2 mld USD na odbudowę, przede wszystkim w transporcie, w dziedzinie kultury i w mieszkalnictwie; mając na uwadze, że głównym wynikiem tych działań było opracowanie ram na rzecz reform, odbudowy i rekonstrukcji (tzw. 3RF), współzarządzanych przez rząd Libanu; mając na uwadze, że z powodu wielomiesięcznego impasu w tworzeniu rządu nie uzyskano postępów w reformach zapisanych w 3RF; mając na uwadze, że w maju 2021 r. główny libański producent energii elektrycznej Électricité du Liban ogłosił, iż nie ma już wystarczających środków na zakup paliwa; mając na uwadze, że Liban nawiązuje kontakty z kilkoma krajami, aby zaspokoić swoje najpilniejsze potrzeby energetyczne;

I. mając na uwadze, że mimo zawieszenia ustawy o tajemnicy bankowej nie uzyskano postępów w audycie śledczym w Banku Centralnym; mając na uwadze, że w wyniku szwajcarskiego dochodzenia w sprawie transakcji, w które rzekomo zaangażowani byli prezes Banku Centralnego Riad Salameh i jego brat, libański prokurator generalny wszczął dochodzenie, a francuscy prokuratorzy wszczęli postępowanie przygotowawcze w sprawie stawianych Riadowi Salamehowi zarzutów prania pieniędzy; mając na uwadze, że prezes Banku Centralnego zaprzecza wszystkim zarzutom;

J. mając na uwadze, że UE zobowiązała się wspierać stabilność i jedność kraju przez udzielanie pomocy gospodarczej; mając na uwadze, że UE udzieliła znacznej pomocy w przezwyciężeniu bezpośrednich konsekwencji i w zaspokojeniu najpilniejszych potrzeb po wybuchu; mając na uwadze, że UE uruchomiła 33 mln EUR na potrzeby nadzwyczajne i wysłała ponad 250 ratowników z państw członkowskich UE; mając na uwadze, że tylko w 2021 r. UE przekazała Libanowi pomoc humanitarną w wysokości 55,5 mln EUR; mając na uwadze, że latem 2021 r. udostępniono dodatkowe 5,5 mln EUR, by wesprzeć Liban w reakcji na COVID-19; mając na uwadze, że od 2011 r. UE i jej państwa członkowskie przeznaczyły 24 mld EUR;

K. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 zaostrzyła trwający już i uogólniony kryzys w Libanie, gdzie we wszystkich warstwach społecznych występuje powszechna korupcja; mając na uwadze, że poważnie ucierpiały zarówno grupy podatne na zagrożenia, jak i grupy mniej podatne; mając na uwadze, że od początku pandemii w Libanie koronawirusem zaraziło się 610 000 osób, a 8 150 osób zmarło; mając na uwadze, że dzielnice, w których wybuch zniszczył najwięcej budynków mieszkalnych, to Gemmayzeh Al-Aszrafijja, Mar Michael i Rmeil Mdawar, a brak alternatyw mieszkaniowych dla tych, których domy zostały zniszczone, może wpłynąć dziś na historyczną strukturę i tkankę społeczną oraz spójność Libanu;

L. mając na uwadze, że decyzją Rady z 30 lipca 2021 r. ustalono ramy ukierunkowanych sankcji wobec osób i podmiotów odpowiedzialnych za podważanie demokracji lub praworządności w Libanie; mając na uwadze, że sankcje te obejmują zakaz podróżowania w obrębie UE oraz zamrożenie aktywów osób, które uporczywie utrudniają tworzenie rządu, poważnie utrudniają organizację wyborów, uniemożliwiają lub utrudniają realizację planów zatwierdzonych przez władze libańskie i wspieranych przez UE, a mających poprawić rozliczalność i ulepszyć zarządzanie, w tym w sektorze bankowym i finansowym, lub też dopuszczają się poważnych uchybień finansowych w gospodarowaniu środkami publicznymi, czynów objętych Konwencją ONZ przeciwko korupcji albo nieuprawnionego wywozu kapitału;

M. mając na uwadze, że według Komisji Gospodarczo-Społecznej ONZ ds. Azji Zachodniej w latach 2019-2020 wskaźnik ubóstwa wzrósł z 28 do 55 %; mając na uwadze, że wielowymiarowy wskaźnik ubóstwa w Libanie wzrósł niemal dwukrotnie, z 42 % w 2019 r. do 82 % w 2021 r., a skrajne ubóstwo wielowymiarowe dotyka obecnie 34 % ludności; mając na uwadze, że stopa bezrobocia wzrosła do ponad 40 % osób zdolnych do pracy, a coraz większy odsetek gospodarstw domowych ma trudności w dostępie do podstawowych usług, np. do żywności i wody oraz opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że w monitorze poświęconym sytuacji gospodarczej w Libanie, opublikowanym w czerwcu 2021 r., Bank Światowy stwierdza, że Liban dotknęła poważna i przedłużająca się depresja gospodarcza, którą można uznać za jeden z najpoważniejszych kryzysów na świecie, począwszy od połowy XIX w.;

N. mając na uwadze, że wojna w sąsiedniej Syrii zmusiła wiele osób do ucieczki do Libanu, który przyjął około 1,5 mln syryjskich uchodźców, a także około 15 800 uchodźców zarejestrowanych przez Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), pochodzących z Etiopii, Iraku, Sudanu i z innych miejsc, oraz około 207 700 uchodźców palestyńskich; mając na uwadze, że według Światowego Programu Żywnościowego w 2021 r. 22 % obywateli Libanu, 50 % uchodźców z Syrii i 33 % uchodźców innych narodowości nie miało bezpieczeństwa żywnościowego; mając na uwadze, że Liban to jeden z dwóch krajów Bliskiego Wschodu, gdzie wielu migrantów jest zatrudnionych w gospodarstwach domowych i objętych systemem kafali; mając na uwadze, że od 2011 r. UE przeznaczyła 2,4 mld EUR na pomoc dla uchodźców syryjskich i palestyńskich za pośrednictwem różnych instrumentów, na przykład regionalnego funduszu powierniczego UE w odpowiedzi na kryzys w Syrii oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa;

O. mając na uwadze, że w kwietniu 2020 r. rząd Libanu zatwierdził plan gospodarczy i zwrócił się do Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) o opracowanie programu uwzględniającego niezbędne reformy; mając na uwadze, że rozmowy z MFW jeszcze się nie zakończyły; mając na uwadze, że według MFW Liban musi pilnie rozpocząć całościowe reformy, by uporządkować finanse publiczne, przeprowadzić restrukturyzację długu publicznego, odbudować system bankowy, rozbudować siatkę bezpieczeństwa socjalnego, zreformować przedsiębiorstwa państwowe i poprawić sprawowanie rządów; mając na uwadze, że MFW przeznaczył 860 mln USD w postaci specjalnych praw ciągnienia, by uzupełnić uszczuplone rezerwy kraju i pomóc zaspokoić wiele pilnych potrzeb; mając na uwadze, że komisja finansowa libańskiego parlamentu odrzuciła rządowy plan umorzenia lub konwersji długu, który pozwoliłby uratować oszczędności 98 % ludności przez zagwarantowanie aktywów na rachunkach bankowych, na których złożono oszczędności poniżej 500 000 USD; mając na uwadze, że w odpowiedzi na krytykę posłów wobec planu naprawy MFW wydał trzy oświadczenia, w których poparł plan proponowany przez rząd; mając na uwadze, że posłowie, którzy odrzucili plan naprawy, mają osobisty interes w ochronie interesów libańskich banków, ponieważ są akcjonariuszami tym banków bądź mają powiązania z ich udziałowcami;

P. mając na uwadze, że art. 534 libańskiego kodeksu karnego nadal wykorzystuje się do ścigania i aresztowania osób LGBTI; mając na uwadze, że w niektórych regionach kraju mężczyźni podejrzewani o stosunki homoseksualne są rutynowo aresztowani i poddawani na posterunkach policji poniżającemu traktowaniu;

Q. mając na uwadze, że 30 czerwca 2021 r. parlament libański zatwierdził nadzwyczajną ustawę o kredycie w wysokości 556 mln USD, by sfinansować system kartkowy, który zapewni pomoc pieniężną rodzinom będącym w najtrudniejszej sytuacji i zastąpi obecny system dotacji; mając na uwadze, że wprowadzenie tego systemu powinno być zgodne z zasadą niedyskryminacji;

R. mając na uwadze, że podstawą układu eurośródziemnomorskiego jest poszanowanie zasad demokratycznych i podstawowych praw człowieka, zgodnie z Powszechną deklaracją praw człowieka, będącą zasadniczym elementem tego układu;

S. mając na uwadze, że w ostatniej rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Libanu (2591 (2021)), przyjętej jednogłośnie 30 sierpnia 2021 r., przedłużono mandat UNIFIL o kolejny rok i przypomniano o potrzebie trwałego zawieszenia broni zgodnie z zasadami zapisanymi w rezolucji nr 1701 (2006);

T. mając na uwadze, że neutralność Libanu ma kluczowe znaczenie dla jego przyszłej stabilności; mając na uwadze, że stabilny, w pełni suwerenny, zjednoczony i demokratyczny Liban ma z kolei kluczowe znaczenie dla stabilności, bezpieczeństwa i pokojowego rozwoju całego Bliskiego Wschodu; mając na uwadze, że niedawno utworzony rząd i jego ministrowie muszą osiągnąć polityczną niezależność i przeciwstawiać się wszelkim ingerencjom zewnętrznym ze strony krajów sąsiadujących z Libanem lub bardziej odległych; mając na uwadze, że ingerencje z zewnątrz szkodzą rozwojowi i stabilności Libanu; mając na uwadze, że Hezbollah nadal kontroluje najważniejsze ministerstwa w rządzie libańskim; mając na uwadze, że część państw członkowskich UE uznaje Hezbollah za organizację terrorystyczną; mając na uwadze, że Hezbollah wielokrotnie okazywał silne powiązania ideologiczne z Iranem, co destabilizuje rząd Libanu i szkodzi bardzo potrzebnej mu spójności;

1. uważa, że obecna sytuacja w Libanie jest katastrofą spowodowaną przez człowieka, za którą stoi kilka osób z rządzącej klasy politycznej; odnotowuje, że niedawno, po 13 miesiącach impasu politycznego, udało się utworzyć rząd; ubolewa, że w nowym gabinecie zasiada tylko jedna kobieta; stanowczo wzywa libańskich przywódców, aby dotrzymali obietnic i powołali skutecznie działający, wiarygodny i odpowiedzialny rząd zorientowany na realizację celów, który będzie pracować ponad podziałami parlamentarnymi i nie będzie ulegać wpływom z zagranicy; uważa, że poprawa rozliczalności, obrona wolnych i uczciwych wyborów oraz zapewnienie podstawowych usług publicznych powinny mieć pierwszeństwo przed wszelkimi względami osobistymi w libańskiej klasie politycznej; przypomina, że ze względu na impas polityczny i coraz większą niemoc instytucji państwowych wyborów zaplanowanych na maj 2022 r. nie można w żadnym wypadku odroczyć oraz że wybory te muszą spełniać międzynarodowe demokratyczne normy wolności, uczciwości i przejrzystości;

2. wzywa władze Libanu, aby zwróciły się do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela o wysłanie misji obserwacji wyborów lub - jeżeli zostanie to uznane za niezbędne - misji ekspertów ds. wyborów, na kilka miesięcy przed wyborami; wzywa nowy rząd Libanu do pełnego wdrożenia zaleceń unijnej misji obserwacji wyborów z 2018 r.; wzywa Komisję i państwa członkowskie do udzielenia wszelkiej pomocy technicznej i finansowej, aby umożliwić przeprowadzenie wyborów w jak najlepszych warunkach, oraz do dołożenia starań, aby zagwarantować uczciwość i przejrzystość całego procesu; wzywa nowy rząd Libanu do zapewnienia Komisji Nadzorczej ds. Wyborów środków finansowych, personelu i sprzętu niezbędnych do pełnego wykonania jej mandatu; apeluje o utworzenie pod auspicjami ONZ międzynarodowej grupy zadaniowej ds. pomocy humanitarnej, która wesprze świadczenie pomocy humanitarnej i będzie nadzorować wykorzystanie funduszy; przypomina, że ONZ opracowała ramy wspierania kandydatek i wyborczyń, a przez to propagowania większego udziału kobiet w procesie politycznym, oraz wzywa do pełnego włączenia tych ram do planów reformy wyborczej;

3. wzywa UE, aby zaoferowała Libanowi wysłanie rozbudowanej misji doradczej UE ds. administracji, by zaspokoić pilną potrzebę przeciwdziałania coraz szybszemu rozkładowi administracji publicznej i podstawowych usług; wzywa nowy rząd do szybkiego wdrożenia kluczowych reform w systemie sprawowania rządów i w gospodarce, które spowodują ożywienie polityczne i gospodarcze, w tym do przekonującej regulacji kluczowych sektorów gospodarki, na przykład sektora energii elektrycznej;

4. przypomina, że przejrzyste, niezależne, bezstronne i skuteczne dochodzenie w sprawie wybuchu w porcie w Bejrucie jest priorytetem i musi być przeprowadzone; wzywa władze Libanu do przestrzegania procedur sądowych i respektowania niezawisłości sądownictwa oraz do wsparcia wszelkich starań o odpowiednie zbadanie sprawy i pociągnięcie do odpowiedzialności osób podejmujących decyzje, które doprowadziły do wybuchu w bejruckim porcie; wzywa do wysłania niezależnej międzynarodowej misji rozpoznawczej do Libanu, która pod auspicjami ONZ zbada przyczyny wybuchu w Bejrucie; nalega, by osoby uznane za bezpośrednio lub pośrednio odpowiedzialne za wybuch pociągnięto do odpowiedzialności za ofiary śmiertelne i szkody wyrządzone ludności Libanu;

5. apeluje do Komisji i państwa członkowskie o dodatkową pomoc humanitarną ze względu na warunki panujące na miejscu, w szczególności o pomoc żywnościową oraz środki farmaceutyczne i sprzęt szpitalny, a także o alternatywne źródła energii, w tym panele słoneczne, dla wszystkich szkół i szpitali, a także o przekazywanie tej pomocy za pośrednictwem podmiotów innych niż rządowe, na przykład za pośrednictwem znanych organizacji pozarządowych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego i organizacji wyznaniowych w Libanie zdolnych do przeprowadzenia reform; podkreśla, że należy włączyć lokalne organizacje społeczeństwa obywatelskiego w opracowywanie, planowanie, koordynację, wdrażanie i ocenę programów pomocy dla Libanu; wzywa Komisję do znalezienia mechanizmów, które pozwolą strategicznie i elastycznie zastosować kryteria dające organizacjom szybki dostęp do funduszy w celu zaspokojenia najpilniejszych potrzeb, przy zachowaniu zgodności z Konsensusem europejskiego w sprawie pomocy humanitarnej i z międzynarodowym prawem humanitarnym; podkreśla, że należy rzetelnie monitorować pomoc UE, by trafiła ona bezpośrednio do potrzebujących; głęboko ubolewa nad niezwykle wysokim poziomem złego zarządzania i brakiem nadzoru finansowego nad funduszami przekazanymi w przeszłości;

6. wzywa Komisję i państwa członkowskie UE do konstruktywnej współpracy z nowym rządem Libanu w realizacji reform strukturalnych i sektorowych niezbędnych do odblokowania znacznej pomocy makrofinansowej ze strony UE oraz w zacieśnianiu naszych stosunków handlowych, pod warunkiem uzyskania namacalnych postępów w realizacji niezbędnych reform zapisanych w 3RF;

7. wzywa władze Libanu do jak najszybszego wznowienia rozmów z MFW, by reformy przyniosły namacalną poprawę sytuacji mieszkańców Libanu borykających się z problemami; apeluje do władz libańskich o realizację zobowiązań podjętych wcześniej w związku z konferencją gospodarczą na rzecz rozwoju w drodze reform z udziałem sektora prywatnego (CEDRE), która odbyła się w kwietniu 2018 r., przy wsparciu Międzynarodowej Grupy Wsparcia dla Libanu oraz na podstawie porozumienia wszystkich libańskich przywódców politycznych, co zakłada merytoryczne i głębokie reformy gospodarki i systemu sprawowania rządów, w tym przywrócenie stabilności gospodarczej i wiarygodności sektora finansowego, zagwarantowanie niezawisłości sądownictwa, zapewnienie poszanowania praw człowieka i praworządności oraz zwalczanie korupcji; wzywa władze Libanu, by udzieliły wsparcia społecznościom będącym w najtrudniejszej sytuacji, w tym z wykorzystaniem siatek bezpieczeństwa socjalnego; wzywa władze Libanu do zatwierdzenia budżetu na 2021 r. i przygotowania budżetu na 2022 r., w tym solidnego programu ochrony socjalnej, do wdrożenia programu siatki bezpieczeństwa socjalnego w sytuacjach nadzwyczajnych oraz krajowego programu walki z ubóstwem; wzywa władze Libanu do przeznaczenia odpowiednio dużych środków budżetowych na wybory w 2022 r.;

8. podkreśla, że w wyniku represji reżimu Baszara al-Assada wobec syryjskich powstań ludowych z 2011 r. Liban jest krajem o najwyższym na świecie odsetku uchodźców syryjskich; zwraca uwagę na szczególną odpowiedzialność reżimu syryjskiego za tę ciągle dramatyczną sytuację humanitarną; przypomina, że znalezienie trwałych rozwiązań dla przesiedleńców wymaga wystarczającego długoterminowego finansowania i programowania, by wesprzeć osoby wewnętrznie przesiedlone i uchodźców poza cyklem programów humanitarnych; przypomina o trudnej sytuacji uchodźców syryjskich i palestyńskich w Libanie oraz podkreśla, że trzeba zapewnić odpowiednie, przewidywalne i wielorakie finansowanie Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA) i innym podmiotom pracującym z uchodźcami, by móc w pełni świadczyć podstawowe usługi dla społeczności uchodźców w tym kraju; podkreśla potrzebę zacieśnienia współpracy i dialogu z organizacjami pozarządowymi i innymi usługodawcami pomagającymi uchodźcom w Libanie;

9. wzywa nowy rząd i prezydenta Libanu, by podjęli wszelkie środki niezbędne do wyeliminowania praktyk korupcyjnych, w tym transferów kapitału publicznego i uchylania się od opodatkowania, by zapewnili pełną niezależność przyszłych członków Krajowego Biura Antykorupcyjnego oraz by zwrócili się do społeczności międzynarodowej o udzielenie wsparcia technicznego za pośrednictwem mechanizmów ONZ i Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji w celu zagwarantowania przejrzystości i pełnej rozliczalności wobec ludności Libanu; przypomina, że UE, Bank Światowy i ONZ zażądały stworzenia niezależnego i przejrzystego wymiaru sprawiedliwości, przyjęcia nowoczesnej ustawy o zamówieniach publicznych oraz wprowadzenia w życie strategii antykorupcyjnej, a także potępia brak działań ze strony kolejnych libańskich rządów w ostatnich latach;

10. podkreśla szczególną odpowiedzialność Hezbollahu i innych frakcji za represje wobec libańskiego ruchu ludowego w 2019 r. oraz za kryzys polityczny i gospodarczy w Libanie; apeluje do wszystkich sił zewnętrznych, aby powstrzymały się od mieszania się w wewnętrzne sprawy Libanu, oraz wzywa do poszanowania jego suwerenności i niezależności politycznej; apeluje do wszystkich ugrupowań politycznych w rządzie, by położyły kres sektarianizmowi i przeprowadziły reformy z korzyścią dla wszystkich mieszkańców w Libanie, bez dyskryminacji ze względu na religię lub pochodzenie etniczne;

11. wyraża głębokie zaniepokojenie tym, że nadal nie osiągnięto postępów na drodze ku trwałemu zawieszeniu broni i realizacji innych kluczowych postanowień rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1701 (2006), czego dowodem są ostatnie i utrzymujące się napięcia na południowej granicy Libanu; przypomina, że zdecydowane popiera integralność terytorialną, suwerenność i niezależność polityczną Libanu, zgodnie z niedawno przyjętą rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2591 (2021); przypomina stanowisko UE, zgodnie z którym należy w pełni przestrzegać odpowiednich rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1559 (2005) i 1701 (2006);

12. wzywa społeczność międzynarodową do zapewnienia niezbędnego wsparcia finansowego, aby umożliwić libańskim siłom zbrojnym i siłom bezpieczeństwa wewnętrznego wypełnianie ich kluczowej roli w zapobieganiu dalszemu upadkowi instytucji państwowych, zapewnianiu pomocy humanitarnej i zapewnianiu bezpieczeństwa i stabilności, przy poszanowaniu prawa do protestu oraz wolności słowa; przypomina o zasadniczym znaczeniu rozliczalności urzędników państwowych i potępia wszelkie akty przemocy wobec protestujących;

13. wzywa ESDZ, by we współpracy z państwami członkowskimi przedstawiła projekt wykazu rozliczanych organów libańskich; wzywa do nałożenia ukierunkowanych sankcji na wszystkie osoby lub podmioty spełniające kryteria przyjęte przez Radę 30 lipca 2021 r.; podkreśla, że można by wprowadzić ukierunkowane sankcje za utrudnianie lub podważanie demokratycznego procesu politycznego, jeżeli odpowiedzialne podmioty w Libanie nadal będą blokować reformy i walkę z korupcją; wzywa wszystkie bez wyjątku państwa członkowskie UE do pełnej współpracy i zaostrzenia nowych ukierunkowanych sankcji UE wobec skorumpowanych przywódców oraz osób odpowiedzialnych za podważanie demokracji i praworządności oraz osób z nimi powiązanych w Libanie; wzywa ESDZ i Radę, by pilnie przeznaczyły wystarczające zasoby na skuteczny rozwój tego nowego mechanizmu; wzywa państwa członkowskie UE i ich partnerów, takich jak Wielka Brytania i Szwajcaria, do współpracy w walce ze sprzeniewierzaniem pieniędzy publicznych zarzucanym wielu libańskim urzędnikom; sugeruje państwom członkowskim wszczynanie postępowań sądowych w ich jurysdykcjach krajowych przeciwko właścicielom nielegalnie nabytego kapitału ulokowanego na ich terytorium oraz do wspierania starań o zwrócenie tego kapitału mieszkańcom Libanu;

14. przypomina, że układ o stowarzyszeniu między UE a Republiką Libańską przewiduje dialog polityczny między Parlamentem Europejskim a parlamentem libańskim dzięki nawiązaniu współpracy politycznej między nimi, i zauważa, że współpraca ta może posłużyć jako dodatkowe ramy wsparcia niedawno utworzonego rządu i rozwiązania problemu stagnacji instytucjonalnej, jeżeli władze Libanu wystąpią z takim wnioskiem;

15. przypomina, że zdecydowanie popiera wszystkich obrońców praw człowieka w Libanie i ich pracę; zachęca społeczeństwo obywatelskie oraz partnerów społecznych i gospodarczych do odgrywania odpowiednich ról w dialogu krajowym przez wyrażanie ich aspiracji i przedstawianie propozycji dotyczących pokoju, rozwoju i przyszłości kraju, oraz wyraża uznanie dla inicjatyw społeczności lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego; wyraża głębokie zaniepokojenie rosnącą emigracją mieszkańców Libanu i wynikającym z niej drenażem mózgów, ze szkodą dla zasobów kadrowych niezbędnych do odbudowy i ożywienia Libanu oraz życia demokratycznego w tym kraju;

16. wzywa Liban do zapewnienia niezbędnej ochrony przed pracą przymusową, zgodnie z krajowym prawem pracy i międzynarodowymi standardami praw człowieka, w tym podstawowymi zasadami i prawami obowiązującymi w pracy, oraz konwencją Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) dotyczącą pracowników domowych (nr 189 z 2011 r.), by rozwiązać problem, jakim jest oparty na wyzysku system kafali;

17. ponownie wyraża poparcie dla determinacji UE, by pomagać Libanowi w restrukturyzacji gospodarczej i odbudowie infrastruktury; wzywa Komisję do przeprowadzenia reformy długoterminowych funduszy i do przeformułowania strategii i planu odbudowy Libanu w ramach priorytetów partnerstwa UE-Liban w nowym Instrumencie Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej na rzecz Globalnej Europy, a także do rozważenia udzielenia finansowania kolejnym potencjalnym partnerom ze społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza w celu pilnego rozwiązania problemu niedoboru energii elektrycznej dzięki wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych, w tym paneli słonecznych;

18. apeluje o uchylenie art. 534 libańskiego kodeksu karnego oraz o położenie kresu wszelkim formom przemocy i prześladowań prawnych i instytucjonalnych wobec osób LGBTI; apeluje o zniesienie innych dyskryminujących przepisów, takich jak te odmawiające palestyńskim uchodźcom praw przysługujących innym obcokrajowcom;

19. wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zwiększyły wsparcie dla kampanii szczepień w Libanie, która wymaga pomocy międzynarodowej, oraz by złagodziły kryzys zdrowotny w Libanie; wzywa do udzielenia wsparcia na wynagrodzenia pracowników szpitali i na zakup artykułów paramedycznych;

20. potwierdza silne partnerstwo z Libanem i jego mieszkańcami, zakorzenione we wspólnych wartościach demokracji, pluralizmu, praworządności i poszanowania praw człowieka; przypomina, że popiera determinację UE we wspieraniu Libanu w działaniach na rzecz restrukturyzacji gospodarczej; składa hołd ofiarom wybuchu w porcie w Bejrucie; potwierdza solidarność z libańskim społeczeństwem obywatelskim, zwłaszcza z dziennikarzami i sygnalistami, oraz wsparcie dla nich; wzywa Radę i Komisję do dalszego wspierania odbudowy i ożywienia gospodarczego Libanu, jak również do zacieśnienia współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w tym kraju i do lepszego ich finansowania;

21. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, sekretarzowi generalnemu Ligii Arabskiej, przewodniczącemu Euro-śródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego oraz rządowi i parlamentowi Libanu.

1 Dz.U. C 279 E z 19.11.2009, s. 69.
2 Dz.U. L 143 z 30.5.2006, s. 2.
3 Dz.U. L 337 z 21.12.2007, s. 111.
4 Dz.U. L 277 I z 2.8.2021, s. 16.

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024