Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie opłacalności siódmego programu badań (2015/2318(INI)).

1.

podkreśla fakt, że uchwalony budżet 7PR wyniósł łącznie 55 mld EUR, co stanowi około 3 % ogólnych wydatków w dziedzinie badań naukowych i rozwoju technologicznego w Europie lub 25 % finansowania opartego na zasadach konkurencji; w ciągu siedmiu lat trwania 7PR przedłożono ponad 139 000 wniosków badawczych, z czego wybrano 25 000 projektów najwyższej jakości, które otrzymały finansowanie; głównymi beneficjentami wśród 29 000 organizacji uczestniczących w 7PR były między innymi uniwersytety (44 % finansowania w ramach 7PR), organizacje badawcze i technologiczne (27 %), duże przedsiębiorstwa prywatne (11 %) oraz MŚP (13 %), natomiast sektor publiczny (3 %) oraz organizacje społeczeństwa obywatelskiego (2 %) stanowiły mniej istotną część;

2.

jest świadomy faktu, że siódmy program ramowy jest skierowany do beneficjentów ze wszystkich państw członkowskich UE, krajów stowarzyszonych i krajów kandydujących do Unii, takich jak Szwajcaria, Izrael, Norwegia, Islandia, Liechtenstein, Turcja, Chorwacja, była jugosłowiańska republika Macedonii, Serbia, Albania, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina, Wyspy Owcze i Mołdawia, oraz krajów uczestniczących we współpracy międzynarodowej;

3.

zwraca uwagę na ocenę ex post 7 PR przeprowadzoną przez grupę ekspertów wysokiego szczebla 7 , w której stwierdzono, że 7PR odniósł sukces; grupa wysokiego szczebla podkreśliła w szczególności, że 7 PR:

4.

zauważa, że publiczne konsultacje z zainteresowanymi stronami w kontekście oceny 7PR, które odbyły się między lutym i majem 2015 r., wskazały następujące niedociągnięcia:

5.

jest zaniepokojony, że zdaniem komisarza 7PR nie zostanie w pełni zrealizowany i oceniony przed 2020 r., co może spowodować opóźnienia w przyszłych programach następczych; apeluje do Komisji o jak najszybsze opublikowanie sprawozdania z oceny, nie później niż przed przedstawieniem programu badawczego na okres po zakończeniu programu "Horyzont - 2020";

6.

podkreśla z zaniepokojeniem, że Trybunał uważa, iż systemy nadzoru i kontroli w zakresie badań naukowych i innych obszarów polityki wewnętrznej są "częściowo skuteczne";

7.

wzywa Komisję do szczegółowego poinformowania właściwej komisji o 10 transakcjach, na które składa się 77 % błędów w 2015 r., oraz o podejmowanych środkach naprawczych;

8.

z zaniepokojeniem stwierdza, że w ostatnich latach rozliczeniowych poziom błędu dla badań, rozwoju technologicznego i innowacji utrzymywał się powyżej 5 %;

9.

zauważa, że w 2015 r. na 150 transakcji skontrolowanych przez Trybunał 72 transakcje (48 %) zawierały błędy; na podstawie 38 błędów skwantyfikowanych przez Trybunał szacuje się, że poziom błędu wynosi 4,4 %; ponadto w przypadku 16 błędów kwantyfikowalnych Komisja, organy krajowe lub niezależni biegli rewidenci dysponowali wystarczającymi informacjami, aby zapobiec tym błędom lub je wykryć i skorygować przed zaakceptowaniem zadeklarowanych wydatków; gdyby wszystkie te informacje wykorzystano w celu skorygowania błędów, szacowany poziom błędu dla tego rozdziału byłby niższy o 0,6 %;

10.

ubolewa, że w przypadku 10 spośród 38 transakcji obarczonych skwantyfikowanym błędem Trybunał zwrócił uwagę na błędy dotyczące ponad 20 % badanych pozycji; te 10 przypadków (dziewięć dotyczących siódmego programu ramowego w zakresie badań i jeden dotyczący programu na rzecz konkurencyjności i innowacji na lata 2007-2013) składa się na 77 % ogólnego szacowanego poziomu błędu w dziale "Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia" za 2015 r.;

11.

ubolewa, że większość skwantyfikowanych błędów stwierdzonych przez Trybunał (33 spośród 38) dotyczyła niekwalifikowanych kosztów osobowych i kosztów pośrednich zadeklarowanych przez beneficjentów, natomiast prawie wszystkie błędy stwierdzone przez Trybunał w zestawieniach kosztów wynikały z błędnej interpretacji złożonych zasad kwalifikowalności lub nieprawidłowego wyliczenia kosztów kwalifikowalnych przez beneficjentów, co w oczywisty sposób dowodzi konieczności uproszczenia tych zasad;

12.

zauważa, że Komisja obliczyła poziom błędu resztowego (na koniec programu i po korektach), który wyniósł 3 % w 2014 r. (2,88 % w 2015 r.);

13.

przypomina swoje stanowisko przy okazji udzielania absolutorium Komisji w 2012 i 2014 r.: "jest przekonany, że Komisja powinna nadal dążyć do akceptowalnej równowagi między atrakcyjnością programów dla uczestników a uzasadnioną koniecznością zadbania o odpowiedzialność i kontrolę finansową; w związku z tym przypomina, iż w swoim oświadczeniu z 2012 r. dyrektor generalny zwrócił uwagę na fakt, że podejście, w ramach którego niezależnie od okoliczności dąży się do osiągnięcia 2 % poziomu błędu resztowego, nie jest skutecznym rozwiązaniem";

14.

ubolewa, że głównymi źródłami błędu są niewłaściwie obliczone koszty osobowe oraz niekwalifikowalne koszty bezpośrednie i pośrednie;

15.

wskazuje z zaniepokojeniem na ustalenia zawarte w sprawozdaniu specjalnym Trybunału nr 2/2013, w którym Trybunał stwierdził, że procedury Komisji są skonstruowane w sposób, który ma zapewnić, by środki przeznaczane były na finansowanie badań o wysokiej jakości; czasami niewystarczająco wiele uwagi poświęcano jednak wydajności;

16.

odnotowuje odpowiedzi Komisji na wnioski Trybunału, który zauważył, że niemniej jednak przyznano 4 324 dotacje obejmujące prawie 20 000 uczestników, że już skrócono czas oczekiwania na przyznanie dotacji oraz że system kontroli został zaprojektowany w taki sposób, aby w jak największym stopniu można było polegać na kontroli ex post;

17.

podkreśla, że opłacalność powinna być oceniana pod kątem oszczędności, skuteczności i wydajności (należyte zarządzanie finansami) 8 w dążeniu do realizacji celów polityki;

18.

zwraca uwagę, że realizacja programów ramowych w dziedzinie badań rozłożona była między różne dyrekcje generalne, agencje wykonawcze, wspólne przedsięwzięcia, organy ustanowione na mocy art. 185, Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) oraz Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT);

19.

zaznacza, że Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji (DG RTD) w 2015 r. zatwierdziła płatności w wysokości 3,8 mld EUR, z czego 67,4 % zostało dokonane w ramach bezpośredniego obszaru kompetencji DG, 12,6 % przez wspólne przedsiębiorstwa, 10,7 % przez EBI i Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) a 2,4 % przez agencje wykonawcze;

20.

zauważa, że według rocznego sprawozdania z działalności za 2015 r. DG RTD Unia Europejska wyasygnowała 44,56 mld EUR na program 7PR, z czego 58 % przeznaczono na następujące państwa: Niemcy (16 %), Zjednoczone Królestwo (16 %), Francja (11 %), Włochy (8 %) i Hiszpania (7 %);

21.

zwraca uwagę, że DG RTD ustanowiła ramy kontroli mające na celu złagodzenie nieodłącznego ryzyka na różnych etapach bezpośredniego i pośredniego procesu zarządzania dotacjami; ponadto DG RTD wprowadziła strategię nadzoru instrumentów finansowych, które są realizowane przez EBI i EFI;

22.

zwraca uwagę, że w przypadku 7PR na lata 2007-2013 DG RTD zakończyła i zamknęła z końcem 2015 r. 3 035 spośród 4 950 umów o udzielenie dotacji i 1 915 projektów, a 1,6 mld EUR pozostaje do zapłaty; DG RTD dokonała 826 płatności końcowych w 2015 r.; zachęca DG do rozwoju tych danych statystycznych w kolejnych latach rozliczeniowych;

23.

podkreśla w szczególności fakt, że wskaźniki takie jak czas oczekiwania na przyznanie dotacji, czas oczekiwania na uzyskanie informacji oraz czas oczekiwania na dokonanie płatności wykazały pozytywną tendencję i zostały uznane za satysfakcjonujące (93-100 % zgodności);

24.

zwraca uwagę, że DG RTD przeprowadziła 1 550 kontroli obejmujących 1 404 beneficjentów i 58,7 % budżetu w trakcie okresu programowania 7PR;

25.

zauważa, że według DG RTD zatrudniono ekwiwalent 9,4 pełnych etatów w celu nadzorowania i koordynowania działań związanych z agencjami wykonawczymi; stanowiło to 1,35 % (1,26 mln EUR) łącznych kosztów administracyjnych; ponadto Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych (REA) i Agencja Wykonawcza Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERCEA) zrealizowały budżet operacyjny w wysokości 1,94 mld EUR, a Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EASME) oraz Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA) zrealizowały środki na płatności w wysokości 480,5 mln EUR w 2015 r.;

26.

zauważa, że poniesione przez DG RTD koszty nadzoru działalności wspólnych przedsięwzięć wyniosły 1,67 mln EUR, czyli 0,35 % kwoty 479,9 mln EUR wypłaconej na rzecz wspólnych przedsięwzięć; zauważa ponadto, że poniesione przez DG RTD koszty nadzoru działalności organów ustanowionych na mocy art. 185 wyniosły 0,7 mln EUR, czyli 0,78 % płatności dokonanych na rzecz tych organów;

27.

podkreśla, że wspólne przedsięwzięcia i organy ustanowione na mocy art. 185 odpowiedzialne są za swoje własne kontrole, których wyniki mają być przekazywane DG RTD;

28.

z zaniepokojeniem zauważa, że DG RTD oszacowała ogólny poziom błędu na 4,35 %; jednocześnie DG uznała, że poziom błędu resztowego (na koniec programu i po korektach) wynosi 2,88 %;

29.

zwraca uwagę, że na koniec 2016 r. kwota, która ma zostać odzyskana, wyniosła 68 mln EUR, z czego skutecznie ściągnięto 49,7 mln EUR;

30.

zauważa jednak, że przepisy dotyczące 7PR były niedostatecznie zgodne z ogólnymi praktykami biznesowymi, system kontroli powinien zapewniać większą równowagę między ryzykiem a kontrolą, beneficjenci powinni otrzymać lepsze wytyczne, aby poradzić sobie ze złożonością systemu, a metody zwrotu powinny być efektywniejsze;

31.

jest zaniepokojony faktem, że w rocznym sprawozdaniu z działalności DG RTD wskazano, że na koniec 2015 r. nadal nie zakończono 1 915 projektów 7PR o wartości 1,63 mld EUR, co może spowodować opóźnienie realizacji programu "Horyzont 2020";

32.

przyjmuje do wiadomości, że Unia Europejska mogłaby czerpać korzyści z tworzenia synergii między sektorem badań naukowych i innowacji a funduszami strukturalnymi;

33.

zwraca uwagę, że Komisja powinna dopilnować, aby finansowanie 7PR i badań krajowych odbywało się zgodnie ze unijnymi zasadami pomocy państwa w celu uniknięcia niespójności i podwójnego finansowania; podkreśla, że należy uwzględniać specyfikę poszczególnych państw;

34.

podkreśla znaczenie instrumentów finansowych w dziedzinie badań naukowych i innowacji; podkreśla, z myślą o konkurencyjności badań naukowych, że wykorzystanie instrumentów finansowych do realizacji projektów na wyższych poziomach gotowości technologicznej może zapewnić dostateczny zwrot z inwestycji publicznych; w tym kontekście zwraca uwagę na fakt, że mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka (2007-2013) oferuje kredyty lub finansowanie hybrydowe bądź typu mezzanine, aby poprawić dostęp do finansowania ryzyka dla projektów naukowobadawczych i innowacyjnych; Wkład Unii z tytułu mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka w latach 2007- 2015, wynoszący 961 mln EUR, umożliwił finansowanie w wysokości ponad 10,22 mld EUR w stosunku do spodziewanych 11,31 mld EUR; zauważa, że w ramach instrumentu podziału ryzyka (RSI) dla MŚP udzielono finansowanie w kwocie ponad 2,3 mld EUR przy wkładzie Unii wynoszącym 270 mln EUR 9 ; uważa, że liczby te podkreślają duże zainteresowanie przedsiębiorstw i innych beneficjentów finansowaniem ryzyka;

35.

zauważa potrzebę lepszego ukierunkowania instrumentów finansowych 7PR w celu zapewnienia wsparcia nowym podmiotom o ograniczonym dostępie do finansowania w dziedzinie badań naukowych i innowacji;

36.

stwierdza, że niektóre środki zalecane przez audytora zewnętrznego lub Służbę Audytu Wewnętrznego Komisji nie zostały wypełnione, tj. nie uwzględniono dwóch środków dotyczących systemów kontroli nadzoru podmiotów zewnętrznych i trzech środków dotyczących funduszu gwarancyjnego dla uczestników;

37.

proponuje szersze upowszechnianie wyników w państwach członkowskich oraz przeprowadzanie kampanii informacyjnych poświęconych programowi;

38.

zwraca uwagę na fakt, że w ramach programu "Horyzont 2020" do końca 2015 r. opublikowano 198 zaproszeń z ostatecznym terminem składania wniosków przypadającym na tę datę; w odpowiedzi na te zaproszenia otrzymano ogółem 78 268 wniosków, z czego 10 658 zostało wciągniętych na główną listę lub listę rezerwową; oznacza to, że wskaźnik skuteczności wyniósł około 14 % przy uwzględnieniu jedynie kwalifikujących się wniosków; w tym samym okresie podpisano z beneficjentami 8 832 umów o udzielenie dotacji, z których 528 zostało podpisanych przez DG RTD;

39.

przyjmuje do wiadomości, że oszczędności kosztów 7PR w porównaniu z 6PR wyniosły 551 mln EUR, a Komisja podjęła starania o dalsze uproszenie realizacji programu "Horyzont 2020" w porównaniu z 7PR; podkreśla jednak, że istotne jest, by wszystkie obszary polityki, w tym fundusze strukturalne, skorzystały z uproszczenia, tak aby utrzymać równe traktowanie beneficjentów korzystających z europejskiej pomocy finansowej;

40.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że DG RTD stara się w jeszcze większym stopniu ograniczyć ogólne koszty poprzez eksternalizację zarządzania umowami do agencji wykonawczych i innych organów; podkreśla w tym kontekście, że w ramach programu "Horyzont 2020" 55 % budżetu będzie zarządzane przez agencje wykonawcze;

41.

podkreśla, że duża liczba podmiotów politycznych, w tym dyrekcje generalne Komisji, agencje wykonawcze, wspólne przedsięwzięcia oraz organy ustanowione na mocy art. 185, wymaga znacznej koordynacji, której skuteczność ma pierwszorzędne znaczenie;

42.

zwraca uwagę na różnicę zdań pomiędzy EIT i Komisją, z jednej strony, a Trybunałem, z drugiej strony, dotyczącą legalności płatności; jest zdania, że nie wolno rozwiązać tego sporu ze szkodą dla beneficjentów, którzy działali w dobrej wierze;

43.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach programu "Horyzont 2020":

44.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie wspólnego centrum wsparcia (CSC), które pomoże w koordynowaniu i realizacji programu w sposób efektywny i zharmonizowany w siedmiu dyrekcjach generalnych Komisji, czterech agencjach wykonawczych i sześciu wspólnych przedsięwzięciach; odnotowuje, że począwszy od dnia 1 stycznia 2014 r. CSC zapewnia wspólne usługi w zakresie wsparcia prawnego, systemów i operacji informatycznych, procesów biznesowych, informacji i danych na temat programu wszystkim dyrekcjom generalnym zajmującym się badaniami naukowymi, agencjom wykonawczym i wspólnym przedsięwzięciom, które realizują program "Horyzont 2020";

45.

sugeruje zwiększenie roli krajowych punktów kontaktowych w celu zapewnienia wysokiej jakości pomocy technicznej w terenie; roczna ocena wyników, szkoleń i nagradzania działalności skutecznych krajowych punktów kontaktowych umożliwi zwiększenie wskaźnika powodzenia realizacji programu "Horyzont 2020";

46.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że środki programu "Horyzont 2020" przydzielone na małe i średnie przedsiębiorstwa zwiększono z 19,4 % w 2014 r. do 23,4 % w 2015 r., i zaleca podejmowanie działań w celu utrzymania tej tendencji;

47.

uznaje za niedopuszczalne, że DG RTD nie spełniła żądania Parlamentu, by dyrekcje generalne publikowały wszystkie zalecenia dla poszczególnych krajów w rocznych sprawozdaniach z działalności;

48.

domaga się od Komisji podjęcia działań mających zapewnić równe płace badaczom wykonującym taką samą pracę w ramach jednego projektu, jak również apeluje o przedstawienie wykazu wszystkich przedsiębiorstw notowanych na giełdzie lub wykazujących zysk w bilansie rocznym oraz otrzymujących fundusze z programu "Horyzont 2020", wyszczególnionych według przynależności państwowej;

49.

przyznaje, że nowe elementy wprowadzone do programu "Horyzont 2020" uwzględniają również uwagi poczynione przez Trybunał;

50.

przypomina, że jest przygotowywany dziewiąty program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji; podkreśla konieczność zapewnienia, by podczas opracowywania tego programu uwzględniano najlepsze praktyki programu "Horyzont 2020"; proponuje, aby przeznaczyć większe fundusze na innowacje, które są opłacalne dla sektora działalności gospodarczej, a także postuluje zwiększenie elastyczności budżetów różnych programów cząstkowych, aby nie dopuścić do braku funduszy na programy sklasyfikowane jako "doskonałe";

51.

przyjmuje z poszanowaniem wynik głosowania obywateli Zjednoczonego Królestwa w dniu 23 czerwca 2016 r., w którym wyrazili oni polityczną wolę wystąpienia z Unii Europejskiej;

52.

z zadowoleniem przyjmuje prace Izby Gmin Zjednoczonego Królestwa w odniesieniu do oceny skutków tego głosowania w dziedzinie nauki i badań naukowych 10 , a także dążenie do zminimalizowania negatywnego wpływu na konkurencyjność Europy;

53.

zwraca uwagę, że organizacje z siedzibą w Zjednoczonym Królestwie otrzymały w 2014 r. 1,27 mld EUR w ramach zaproszeń do składania wniosków o dofinansowanie w formie dotacji, co wynosi 15 % ogółu finansowania, a w 2015 r. 1,18 mld EUR w ramach zaproszeń do składania wniosków, co wynosi 15,9 % ogółu finansowania - i stanowi najwyższy poziom finansowania unijnego otrzymanego w owym roku przez państwo członkowskie 11 ;

54.

stwierdza, że Komisja - ogólnie rzecz biorąc - zarządzała 7PR w sposób oszczędny; odnotowuje, że program poprawił swą efektywność, pomimo opóźnień i powtarzających się poziomów błędu w wykonaniu;

55.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kwestie wskazane przez Trybunał zostały wzięte pod uwagę;

56.

apeluje do Komisji o dopilnowanie, aby usprawnienia wprowadzone w ramach programu "Horyzont 2020", jak np. stawki ryczałtowe dla kosztów pośrednich, jednolita strategia kontroli, wspólny portal dla uczestników itd., były stosowane w podobny sposób w innych dziedzinach polityki, np. w funduszach strukturalnych; podkreśla, że wszyscy beneficjenci dotacji powinni być traktowani w sposób sprawiedliwy i równy;

57.

wzywa państwa członkowskie do podjęcia dodatkowego wysiłku pod kątem osiągnięcia celu, jakim jest zainwestowanie w badania 3 % DNB; uważa, że umożliwiłoby to stymulowanie dążenia do doskonałości i innowacji; w związku z tym zwraca się do Komisji o zbadanie możliwości wystąpienia z wnioskiem dotyczącym paktu na rzecz nauki na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym na wzór istniejącego Porozumienia Burmistrzów;

58.

jest zaniepokojony tym, że w swoich sprawozdaniach z oceny obie agencje - Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych oraz Agencja Wykonawcza Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych - wskazują, iż można bardziej usprawnić przekazywanie informacji zwrotnych oraz komunikację pomiędzy Komisją i agencjami wykonawczymi;

59.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządom i parlamentom państw członkowskich, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu oraz Komisji.

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2018.331.10
Rodzaj:	Rezolucja
Tytuł:	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie opłacalności siódmego programu badań (2015/2318(INI)).
Data aktu:	13/06/2017
Data ogłoszenia:	18/09/2018

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 czerwca 2017 r. w sprawie opłacalności siódmego programu badań (2015/2318(INI)).

Opłacalność 7. programu badań

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Dz.U.UE.C.2018.331.10