Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2017 r. - Obwieszczenie Komisji w...

1.

Wnioski i zalecenia

1.1.

EKES z zadowoleniem przyjmuje przedmiotowy komunikat wyjaśniający. Zawiera on cenny przegląd orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE (wydanych do daty opublikowania komunikatu) dotyczących dostępu do wymiaru sprawiedliwości na szczeblu krajowym w sprawach związanych z ochroną środowiska. Jego dodatkowym plusem będzie zapewnienie decydentom większej pewności i jasności w ramach krajowych struktur sądownictwa i administracji, jak również przedsiębiorstwom i obywatelom, pod warunkiem że zostanie skutecznie wdrożony.

1.2.

EKES uznaje, że spójność w dostępie do wymiaru sprawiedliwości w całej UE jest niezbędnym czynnikiem leżącym u podstaw jednolitego rynku i spójnego wdrażania w obrębie UE praw zapisanych w unijnym prawodawstwie. Ponadto spójność ta zapewnia rynkom i inwestorom niezbędną jasność i pewność.

1.3.

EKES wzywa do przyjęcia nadrzędnych i wiążących przepisów unijnych, które są niezbędne do osiągnięcia spójnego i pełnego dostępu do wymiaru sprawiedliwości w całej Unii. Uzupełniłyby one omawiany komunikat, który jest pożądanym krokiem na drodze do zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości. W dokumencie roboczym służb Komisji 1 stwierdzono, że optymalne podejście polegałoby na przyjęciu wiążącego prawodawstwa UE. W tym kontekście EKES przyjmuje również do wiadomości analizę i zalecenia przedstawione w sprawozdaniu Jana Darpö 2 , zleconym przez Komisję Europejską. Państwa członkowskie muszą wspierać tego rodzaju cele, a nie utrudniać ich osiąganie.

1.4.

Aby komunikat mógł przynieść rzeczywiste skutki, muszą mu towarzyszyć szkolenia i działania edukacyjne na szczeblu państw członkowskich, skierowane do grup docelowych, zwłaszcza organów sądowych, administracyjnych organów odwoławczych i obywateli.

1.5.

Komisja oraz państwa członkowskie powinny priorytetowo traktować wystarczające zasoby i fundusze na skuteczne wspieranie tego rodzaju planów.

1.6.

Celem komunikatu nie jest ustanowienie przepisów, które byłyby nadrzędne w stosunku do jurysdykcji krajowych. Komunikat przedstawia orzeczenia i wyjaśnienia Trybunału Sprawiedliwości, które są podstawowym warunkiem wiążącym. Taki stan rzeczy powinien znaleźć potwierdzenie w przyszłych wersjach komunikatu. Należy także uwzględnić w nich wymóg niedopuszczania jakichkolwiek odstępstw lub powrotu do poprzedniej sytuacji.

1.7.

Przedmiotowy komunikat wyjaśniający musi być aktualizowany. Aby zapewnić dokładność i aktualność należy terminowo uaktualniać i odświeżać jego treść z myślą o docelowych grupach odbiorców, by odzwierciedlić rozwój orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (CJEU). W tym celu trzeba zastanowić się nad wprowadzeniem dynamicznego i aktualizowanego narzędzia skierowanego do społeczeństwa obywatelskiego, administracji publicznych i organów sądowych.

1.8.

Należy także zająć się w trybie priorytetowym informacjami zwrotnymi od środowisk eksperckich oraz lukami i pominięciami w komunikacie skierowanym do państw członkowskich, uwzględniając między innymi te obszary aktualnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, w których występują luki.

1.9.

Niezbędne jest opracowanie niezależnej, obiektywnej, kompleksowej i aktualnej oceny bazowej, która byłaby przedmiotem regularnego przeglądu i aktualizacji i która uwzględniałaby zarówno pozytywne zmiany, jak i problemy z dostępem do wymiaru sprawiedliwości na poziomie państw członkowskich, a także wszystkie elementy, o których jest mowa w art. 9 konwencji z Aarhus.

1.10.

Biorąc pod uwagę, że odniesienia do orzeczeń w trybie prejudycjalnym są istotne dla zapewnienia spójności prawa Unii w tym obszarze 3 , Komisja powinna w pełni zbadać stosowanie i przestrzeganie stosownego zapisu we wszystkich państwach członkowskich, złożyć sprawozdanie w tej sprawie oraz zanalizować i usunąć wszelkie przeszkody w jego stosowaniu.

1.11.

W globalnym kontekście, kiedy dochodzi do nękania i prześladowania obrońców środowiska, UE powinna być liderem w ułatwianiu dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

1.12.

EKES zwraca uwagę na ograniczenia komunikatu wyjaśniającego, które wynikają z nieuwzględnienia ustaleń niezależnego Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus. To ważne i użyteczne ustalenia mogą stanowić uzupełnienie komunikatu Komisji i wspierać decydentów i obywateli w uzyskaniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości, zatem należy odnieść się do nich w komunikacie.

1.13.

EKES popiera konwencję z Aarhus oraz jej pełne wdrożenie przez UE i w ramach UE. W tym celu strony konwencji powinny w pełni zatwierdzić ustalenia dotyczące przestrzegania konwencji, dokonane przez Komitet ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, który został powołany przez te same strony.

1.14.

EKES zdaje sobie sprawę z wrażliwego charakteru niedawnych ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, które dotyczą nieprzestrzegania w obrębie instytucji UE prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości. EKES domaga się pilnego nawiązania przez UE konstruktywnej współpracy w tej sprawie przed kolejnym spotkaniem stron. Szczególnie ważne będzie priorytetowe zdefiniowanie - wraz z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się środowiskiem oraz społeczeństwem obywatelskim - szerokiego i ambitnego podejścia do sposobów i obszarów możliwej poprawy przez UE wykonywania postanowień konwencji i zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w obrębie instytucji UE i przez te instytucje. Należy również opracować równoległe i komplementarne podejście do kwestii dostępu do wymiaru sprawiedliwości w obrębie instytucji UE i przez te instytucje, wraz z powiązanymi wytycznymi i działaniami wdrażającymi.

2.

Uwagi ogólne

2.1.

Opublikowany przez Komisję dokument jest komunikatem wyjaśniającym. Zawiera przegląd orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczącego dostępu do wymiaru sprawiedliwości na szczeblu krajowym w sprawach dotyczących środowiska. Ma postać szczegółowej analizy prawnej objaśniającej niektóre prawne i proceduralne wymogi i normy w zakresie spraw dotyczących kwestii środowiskowych. Obejmuje takie zagadnienia, jak środki odwoławcze, koszty, harmonogramy, terminy, zakres, legitymacja procesowa i skuteczność.

2.2.

Komunikat ma zapewnić przejrzystość i źródła informacji dla organów administracji krajowej, sądów krajowych, osób prywatnych i organizacji pozarządowych, które zajmują się rzecznictwem interesów publicznych, oraz "podmiotów gospodarczych, które mają wspólny interes w przewidywalnym stosowaniu prawa" (ust. A9). W pkt 8 przedstawiono kontekst sformułowania powyższego celu, czyli problemy napotykane przez wymienione podmioty, w tym przedsiębiorstwa, MŚP, osoby prywatne, organizacje pozarządowe i obywateli, w związku z trudnościami w dostępie do wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich.

2.3.

Pokreślono również, że środowisko naturalne stanowi "system podtrzymywania życia" oraz że ochrona środowiska i ulepszanie jego stanu to "wspólna wartość w skali europejskiej".

2.4.

W komunikacie przedstawiono szerzej sytuację w UE pod względem dostępu do wymiaru sprawiedliwości w kontekście Traktatów i zasady skutecznej ochrony sądowej, a także w świetle art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska ("konwencja z Aarhus"). UE i jej 28 państw członkowskich są jednymi z 47 stron konwencji, oprócz innych państw Europy i Azji Środkowej.

2.5.

W 2003 r. UE przyjęła dwa wnioski ustawodawcze: jeden w sprawie dostępu do informacji dotyczących środowiska 4 i drugi w sprawie udziału społeczeństwa 5 . Przewidywały one ograniczony zakres dostępu do wymiaru sprawiedliwości w kontekście niektórych obowiązujących dyrektyw. W 2006 r. przyjęto dodatkowe rozporządzenie w sprawie stosowania w UE postanowień konwencji z Aarhus ("rozporządzenie w sprawie konwencji z Aarhus" 6 ). W 2003 r. Komisja przyjęła wniosek ustawodawczy w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości 7 . Jednak z powodu rozbieżnych stanowisk państw członkowskich i braku woli politycznej do jego przyjęcia wniosek został wycofany w 2014 r. 8 . Brak stosownej dyrektywy jest wciąż problematyczny i należy zająć się tą kwestią. EKES wzywa zatem do przyjęcia nadrzędnych i wiążących przepisów unijnych w zakresie dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

2.6.

UE i jej państwa członkowskie są sygnatariuszami konwencji z Aarhus i dokonały jej ratyfikacji. Na pierwszej sesji spotkania stron konwencji w 2002 r. ustanowiono mechanizm kontroli przestrzegania konwencji, w tym powołano Komitet ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus. Komitet ten rozpatruje powiadomienia o nieprzestrzeganiu konwencji przez stronę i sporządza ustalenia i zalecenia w tych sprawach. Są one następnie przedstawiane na spotkaniu stron. Z wyjątkiem 6. sesji spotkania stron w 2017 r., ustalenia i zalecenia komitetu były zawsze w pełni zatwierdzane przez strony.

2.7.

W komunikacie stwierdza się, że wciąż istnieją w niektórych państwach członkowskich poważne przeszkody w dostępie do wymiaru sprawiedliwości. Niektóre kraje blokują dostęp niemal całkowicie, inne ograniczają jego zakres, w jeszcze innych istotnym problemem są koszty, a niektóre kraje w ogóle nie przewidują skutecznych środków zaradczych. Należy opracować stale aktualizowane i niezależne sprawozdanie bazowe, by zapewnić jasność w konkretnych kwestiach dotyczących państw członkowskich, a także podkreślić istniejące najlepsze praktyki.

2.8.

Komisja przedstawia wyjaśnienia i orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości i są to wiążące wymogi podstawowe. W przyszłych wersjach komunikatu należy to wyraźnie stwierdzić oraz zamieścić wymóg niedopuszczania jakichkolwiek odstępstw bądź powrotu do poprzedniego stanu rzeczy.

2.9.

Publikacja komunikatu Komisji zbiega się z narastającymi kontrowersjami na temat tego, czy UE w pełni przestrzega swoich własnych zobowiązań wynikających z art. 9 konwencji. Kontrowersje te pojawiły w następstwie komunikatu wystosowanego do Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, w którym wskazano na domniemane niewywiązywanie się z obowiązków. Komitet ten ustalił 9 , że doszło do nieprzestrzegania postanowień konwencji w odniesieniu do zapewniania przez UE dostępu do wymiaru sprawiedliwości i przedstawił stosowne zalecenia.

2.10.

W lipcu 2017 r. Rada UE podjęła jednomyślnie decyzję o zaakceptowaniu tych ustaleń pod warunkiem wprowadzenia do nich pewnych zmian (stanowisko popierane przez Komisję) oraz ponownie wyraziła poparcie dla konwencji z Aarhus 10 . W ramach proponowanych zmian do podjętej na spotkaniu stron decyzji w sprawie ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus postulowano między innymi, by na spotkaniu stron "przyjmowano do wiadomości" ustalenia, a nie "zatwierdzano" je. EKES zwraca uwagę na sprzeczność w dążeniu UE do niezatwierdzania ustaleń komitetu, przy jednoczesnym ponownym wyrażeniu poparcia dla konwencji z Aarhus. Przyjęcie podobnego podejścia przez inne strony konwencji mogłoby doprowadzić do poważnego osłabienia niezależnego mechanizmu kontroli przestrzegania, a tym samym do umniejszenia znaczenia i skuteczności konwencji.

2.11.

Na spotkaniu stron konwencji z Aarhus, które miało miejsce we wrześniu 2017 r. w Czarnogórze, postanowiono odroczyć podjęcie decyzji w sprawie ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, które wskazywały na nieprzestrzeganie przez UE postanowień konwencji. Decyzja ta była następstwem złożenia przez strony zdecydowanych oświadczeń prezentujących odmienne punkty widzenia, a także przeprowadzonych na spotkaniu stron dyskusji. Decyzje na spotkaniu stron były zawsze podejmowane w drodze konsensusu, a w tej sprawie nie udało się go osiągnąć, w związku z czym po spotkaniu koordynacyjnym państw członkowskich UE postanowiono odroczyć decyzję do następnej sesji spotkania stron w 2021 r.

2.12.

EKES zdaje sobie sprawę z wrażliwego charakteru niedawnych ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus dotyczących nieprzestrzegania konwencji przez UE. Wzywa UE do pilnego, terminowego i konstruktywnego zaangażowania się w tę kwestię przed następnym spotkaniem stron. Szczególnie ważne będzie podjęcie przez UE priorytetowej współpracy z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się środowiskiem oraz ogólnie ze społeczeństwem obywatelskim w sprawie opracowania szerokiego i ambitnego podejścia w zakresie sposobów i obszarów możliwej poprawy przez UE wykonywania postanowień konwencji i zapewniania dostępu do wymiaru sprawiedliwości w obrębie instytucji UE i przez te instytucje. Należy również opracować równoległe i komplementarne podejście do zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w obrębie instytucji UE oraz przez te instytucje, wraz z powiązanymi wytycznymi i działaniami wdrażającymi.

2.13.

Do publikacji komunikatu wyjaśniającego Komisji doszło po długich i nieudanych próbach przyjęcia na szczeblu UE określonych środków dotyczących dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Proces ten obejmował:

2.14.

Niezbędne są środki harmonizujące sposób rozpatrywania przez sądy krajowe spraw związanych z ochroną środowiska, gdyż unijne normy prawne nie wydają się tu wystarczająco szczegółowe. Doprowadziło to do skierowania do TSUE licznych wniosków o wydanie orzeczeń w trybie prejudycjalnym. Komunikat Komisji ma na celu wyjaśnienie reguł i norm wynikających z orzecznictwa TSUE i tym samym zwiększenie pewności prawa dla zainteresowanych stron.

2.15.

Komisja przedstawiła również własne stanowisko w uzupełnieniu analizy prawnej.

2.16.

Komunikat wraz z przedstawionym w nim wyjaśnieniem wpisuje się w ramy przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska i ma służyć wsparciu tego przeglądu. EKES wyraził w niedawnej opinii 12 poparcie dla procesu przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska i wezwał do zdecydowanych działań w celu wdrożenia dorobku w zakresie ochrony środowiska w pełnym zakresie i z wykorzystaniem jego pełnego potencjału.

2.17.

Na skutek braku dyrektywy w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości powstała luka w najwyżej usytuowanych aktach w hierarchii prawodawstwa. Tego rodzaju dyrektywa ułatwiłaby uregulowanie wielu kwestii będących źródłem niejasności i niespójności między państwami członkowskimi, z czym wiążą się problemy dla przedsiębiorstw i obywateli.

2.18.

Niektóre państwa członkowskie ratyfikowały konwencję z Aarhus bez sprecyzowania, w jaki sposób zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości będą stosowane w określonych sprawach, bądź też wdrażają ją w nieprzejrzysty lub niekompletny sposób.

3.

Stanowisko EKES-u

3.1.

EKES popiera konwencję z Aarhus oraz jej pełne wdrożenie przez UE i w ramach UE. Dla zapewnienia ważności i spójności konwencji z Aarhus niezbędne jest pełne zatwierdzenie przez strony ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji.

3.2.

EKES odnotowuje, że konwencja z Aarhus należy do zbioru aktów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka i jest całkowicie zgodna z podstawowymi zasadami UE, zapisanymi zarówno w Traktatach, jak i w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej. Podkreśla również, że UE musi stać w obronie praw człowieka i być światowym liderem w tym obszarze.

3.3.

EKES wzywa państwa członkowskie do przyspieszenia skutecznego wykonywania konwencji z Aarhus, zwłaszcza do zagwarantowania, by dostęp do wymiaru sprawiedliwości w administracyjnej procedurze odwoławczej i w sądach krajowych był zgodny z wymogami konwencji oraz by procedury te posiadały zasadnicze cechy wymagane w art. 9 ust. 4 konwencji. EKES uznaje również nieodzowną współzależność trzech filarów konwencji oraz potrzebę ich wdrażania jako komplementarnych elementów stanowiących jedną całość w celu zapewnienia ich rzeczywistego wpływu.

3.4.

Komitet z zadowoleniem przyjmuje opublikowany przez Komisję dokument i uznaje go za bardzo przydatny i ważny komunikat. EKES przyznaje, że spójność w zakresie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w całej UE jest zasadniczym czynnikiem zapewnienia jednolitych warunków rynkowych, mającym podstawowe znaczenie dla powodzenia jednolitego rynku. Jest to również niezbędny czynnik skutecznej i spójnej realizacji w całej UE praw podstawowych zapisanych w prawie Unii. Przedmiotowy komunikat przyczynia się do tego.

3.5.

EKES z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie Komisji, że "w przypadku nieprzestrzegania wymogów obowiązujących na mocy unijnego acquis Komisja będzie również kontynuować postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, aby zapewnić spełnienie wymogów" (ust. A13). Komisja pełni niezbędną i określoną rolę w tym zakresie na mocy Traktatów UE. Skuteczne pełnienie tej roli ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia spójnego wypełnienia przez państwa członkowskie ich zobowiązań oraz uniknięcia niesłusznego postawienia państw członkowskich przestrzegających wymogów w gorszej sytuacji, a także dla zapewnienia jednolitości warunków rynkowych i praw.

3.6.

EKES stoi na stanowisku, że skuteczne wykonywanie przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska zapewnia przejrzystość i pewność dla rynków i inwestorów, ułatwiając zrównoważony rozwój. EKES popiera cel przyświecający opublikowanym przez Komisję wytycznym, jakim jest zapewnienie większej pewności i przejrzystości w odniesieniu do prawa w zakresie ochrony środowiska, pomimo ograniczonego zakresu tego dokumentu.

3.7.

EKES pochwala zlecenie przez Komisję Europejską opracowania analiz dotyczących dostępu do wymiaru sprawiedliwości w zakresie ochrony środowiska, na przykład sprawozdania Jana Darpö 13 . Sprawozdanie to oraz inne niezależne analizy stanowią istotne oceny dotyczące wdrożenia, których państwa członkowskie powinny być świadome.

3.8.

EKES potwierdza również, że definicja "władzy publicznej" podana w art. 2 konwencji obejmuje "instytucje jakiejkolwiek regionalnej organizacji integracji gospodarczej, o której mowa w artykule 17, która jest Stroną niniejszej konwencji". Na podstawie tej definicji, a także na podstawie samego art. 17 EKES uznaje, że konwencja stosuje się do stron takich jak UE. Sama UE podpisała i ratyfikowała konwencję 14 . EKES uważa, że unijny akt ratyfikacji konwencji z Aarhus nie zwalnia instytucji UE z ich obowiązków w zakresie dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

4.

Dalsze działania

4.1.

Istnieje potrzeba wydania kolejnych komunikatów lub wskazówek, które uwzględniałyby ustalenia i zalecenia Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus, aby lepiej wyjaśnić pewne kwestie i ułatwić wdrażanie i stosowanie konwencji. Dyrektywa w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości może być bardzo pomocna w zapewnieniu jasności i spójności.

4.2.

Bardziej spójne podejście w zakresie wdrażania zapewniłoby przedsiębiorstwom bardziej jednolite warunki we wszystkich państwach członkowskich oraz ułatwiłoby rozwój. Niepewność prowadzi obecnie do opóźnień, dodatkowych kosztów oraz utrudnia zrównoważony rozwój.

4.3.

Istnieje pilna potrzeba przeprowadzenia konsultacji w całej UE z myślą o opracowaniu i utrzymaniu niezależnych ocen bazowych w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości na szczeblu państw członkowskich. W ramach ocen należy sprawdzać zarówno poziom świadomości społeczeństwa obywatelskiego, jak i sytuację w sądach oraz administracyjne procedury odwoławcze. Należy koniecznie ustalić, jakie sprawy są wnoszone, jakie nie są wnoszone bądź w jakich przypadkach utrudnia się wniesienie sprawy z uwagi na kwestie związane z dostępem do wymiaru sprawiedliwości. EKES ma tu rolę do odegrania poprzez wykorzystanie swojej sieci zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego pozwalającej dotrzeć do szerokich kręgów odbiorców. Ponadto gotów jest w ramach działań następczych informować o wynikach takiej oceny. Sama ocena musi być niezależna i obiektywna.

4.4.

Ocena bazowa musi wykraczać poza zakres przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska, który jest ograniczony i odbywa się bez udziału społeczeństwa, a także poza ograniczenia tabeli wyników wymiaru sprawiedliwości. Zakres oceny powinien uwzględniać wszystkie aspekty wymienione w art. 9 konwencji z Aarhus, zwłaszcza wszystkie cechy procedur odwoławczych określone w art. 9 ust. 4 konwencji, a także obowiązek zapewnienia wsparcia, o którym mowa w art. 9 ust. 5. Ocenę bazową należy w pełni aktualizować co najmniej raz na dwa lata.

4.5.

EKES podziela pogląd Komisji na temat istotnej roli obywateli i organizacji pozarządowych w eksponowaniu aspektu rozliczalności w ramach konwencji z Aarhus. Zasadnicze znaczenie mają tu szkolenia i działania edukacyjne w państwach członkowskich, prowadzone zarówno dla obywateli, jak i organów sądowych. Komisja powinna:

4.6.

Zaporowe koszty w niektórych jurysdykcjach mogą być znaczącą przeszkodą w osiągnięciu sprawiedliwości. Ryzyko poniesienia potencjalnie zaporowych kosztów może stanowić barierę w dostępie do wymiaru sprawiedliwości. W globalnym kontekście, kiedy dochodzi do nękania i prześladowania obrońców środowiska, UE powinna być liderem w ułatwianiu dostępu do wymiaru sprawiedliwości i być szczególnie proaktywna w sprawach dotyczących napastowania, również w tych przypadkach, w których przeszkodą są koszty.

4.7.

Istnieje potrzeba ustanowienia mechanizmu, który umożliwi wykorzystanie ustaleń Komitetu ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus w celu uzupełnienia komunikatu skierowanego do państw członkowskich i zapewnienia większej jasności w kwestii wypełniania obowiązków.

4.8.

Należy dokonywać regularnego przeglądu i bieżącej aktualizacji przedmiotowego komunikatu wyjaśniającego i odświeżać jego treść z myślą o docelowych odbiorcach. Trzeba też udostępnić wystarczające zasoby i środki finansowe, by wspierać skuteczne plany, zarówno na szczeblu państw członkowskich, jak i Komisji.

4.9.

Biorąc pod uwagę znaczenie odesłań prejudycjalnych 15 dla zapewnienia spójności stosowania prawa Unii w tym obszarze, Komisja powinna przeprowadzić pełną analizę stosowania i przestrzegania tego zapisu przez wszystkie państwa członkowskie i złożyć sprawozdanie w tej sprawie, a także zbadać i usunąć wszelkie przeszkody w jego stosowaniu.

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2018.129.65
Rodzaj:	Akt przygotowawczy
Tytuł:	Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2017 r. - Obwieszczenie Komisji w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w dziedzinie ochrony środowiska" [C(2017) 2616 final].
Data aktu:	07/12/2017
Data ogłoszenia:	11/04/2018

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2017 r. - Obwieszczenie Komisji w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w dziedzinie ochrony środowiska" [C(2017) 2616 final].

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

"Komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2017 r. - Obwieszczenie Komisji w sprawie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w dziedzinie ochrony środowiska"

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Dz.U.UE.C.2018.129.65

	Georges DASSIS
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego