Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (2015/2697(RSP)).

Europejska agenda bezpieczeństwa

P8_TA(2015)0269

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (2015/2697(RSP))

(2017/C 265/10)

(Dz.U.UE C z dnia 11 sierpnia 2017 r.)

Parlament Europejski,

-
uwzględniając art. 2, 3, 6, 7 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej, a także art. 4, 16, 20, 67, 68, 70-72, 75, 82-87 i 88 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
-
uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 6, 7, 8, art. 10 ust. 1, art. 11, 12, 21, 47-50, 52 i 53,
-
uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, konwencje, zalecenia, rezolucje i sprawozdania Zgromadzenia Parlamentarnego, Komitetu Ministrów, Komisarza Praw Człowieka i Komisji Weneckiej Rady Europy,
-
uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (COM(2015)0185),
-
uwzględniając komunikaty Komisji w sprawie strategii w zakresie skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską (COM(2010)0573) oraz Wytyczne operacyjne w sprawie uwzględniania praw podstawowych w ocenach skutków przeprowadzanych przez Komisję (SEC(2011)0567),
-
uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawach połączonych C-293/12 i C-594/12, w którym stwierdzono nieważność dyrektywy 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnianiem publicznych sieci łączności,
-
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 513/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, instrument na rzecz wsparcia finansowego współpracy policyjnej, zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz zarządzania kryzysowego oraz uchylające decyzję Rady 2007/125/WSiSW 1 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie unijnej polityki przeciwdziałania terroryzmowi: najważniejsze osiągnięcia i nadchodzące wyzwania 2 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej (2012) 3 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych 4 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie odnowienia strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej 5 ,
-
uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie środków zwalczania terroryzmu 6 ,
-
uwzględniając swoją debatę plenarną w dniu 28 kwietnia 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa,
-
uwzględniając pytania do Rady i Komisji na temat Europejskiej agendy bezpieczeństwa (O-000064/2015 - B8-0566/2015 i O-000065/2015 - B8-0567/2015),
-
uwzględniając projekt rezolucji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
-
uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A.
mając na uwadze, że zagrożenia dla bezpieczeństwa wewnętrznego Unii stały się bardziej złożone, hybrydowe, asymetryczne, niekonwencjonalne i międzynarodowe, szybko ewoluują, są trudne do przewidzenia i wykraczają poza zdolności poszczególnych państw członkowskich, a zatem wymagają bardziej niż kiedykolwiek spójnej, kompleksowej, wielopoziomowej i skoordynowanej reakcji UE, uwzględniającej w pełni poszanowanie praw podstawowych;
B.
mając na uwadze, że rozwijanie unijnej polityki bezpieczeństwa stanowi wspólny obowiązek, który wymaga skoordynowanych i spójnych działań ze strony wszystkich państw członkowskich, instytucji i agencji UE, społeczeństwa obywatelskiego i organów ścigania, zakłada wspólne cele i jest oparty na praworządności i poszanowaniu praw podstawowych; mając na uwadze, że aby można było uzyskać optymalne rezultaty, konkretna realizacja tych wspólnych celów i priorytetów powinna być połączona z wyraźnym podziałem zadań między szczebel UE i szczebel krajowy w oparciu o zasadę pomocniczości oraz przy silnym i skutecznym nadzorze parlamentarnym i sądowym;
C.
mając na uwadze, że wyjątek uzasadniany bezpieczeństwem narodowym, zapisany w art. 4 ust. 2 TUE, nie może być wykorzystywany do umożliwiania krajowym agencjom bezpieczeństwa naruszania interesów, w tym ekonomicznych, innych państw członkowskich, praw ich obywateli i rezydentów oraz ogólniej - prawa i strategii politycznych Unii Europejskiej i państw trzecich;
D.
mając na uwadze, że należy zwrócić uwagę na konieczność wyciągania wniosków z licznych przypadków naruszania europejskich i powszechnych norm i wartości w kontekście współpracy dotyczącej bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego po atakach z 11 września;
E.
mając na uwadze, że wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość to cele, które należy realizować równolegle; mając w związku z tym na uwadze, że aby zapewnić wolność i sprawiedliwość, środki bezpieczeństwa powinny zawsze szanować demokrację, praworządność i być zgodne z prawami podstawowymi, zasadami konieczności i proporcjonalności oraz podlegać właściwemu nadzorowi demokratycznemu oraz być odpowiednio rozliczane; mając na uwadze, że Europejska agenda bezpieczeństwa nie uwzględnia w wystarczającym stopniu wymiaru sądowego;
F.
mając na uwadze, że wieloma podstawowymi przyczynami przestępczości, jak powiększające się nierówności, ubóstwo, przemoc na tle rasowym i ksenofobicznym oraz przestępstwa z nienawiści, nie można zająć się za pomocą samych tylko środków bezpieczeństwa, ale należy do nich podejść w szerszym kontekście politycznym obejmującym usprawnioną politykę społeczną, zatrudnienia, edukacji, kultury i politykę zewnętrzną;
G.
mając na uwadze, że zapobiegawczy aspekt Europejskiej agendy bezpieczeństwa ma szczególne znaczenie w okresie rosnących nierówności ekonomicznych i społecznych, które zagrażają paktowi społecznemu i poszanowaniu praw podstawowych oraz wolności obywatelskich; mając na uwadze, że środki alternatywne do kary więzienia z jednej strony i środki reintegracyjne z drugiej strony, zwłaszcza w przypadku drobnych wykroczeń, powinny być ważnym elementem takich strategii zapobiegawczych;
H.
mając na uwadze, że po upłynięciu okresu przejściowego przewidzianego w Protokole nr 36 załączonym do Traktatów Komisja i Europejski Trybunał Sprawiedliwości otrzymały pełne uprawnienia w odniesieniu do instrumentów prawnych dawnego trzeciego filaru, dzięki czemu rozszerzono rozliczalność demokratyczną i w zakresie praw podstawowych w odniesieniu do przyjętych środków, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
I.
mając na uwadze, że cyberprzestępczość i przestępczość, którą ułatwia korzystanie z internetu, zagrażają bezpieczeństwu obywateli UE, rynkowi wewnętrznemu oraz własności intelektualnej i dobrobytowi Unii Europejskiej; mając na uwadze, że na przykład botnety, jako jedna z form cyberprzestęczości, infekują miliony komputerów i tysiące celów w tym samym czasie;
J.
mając na uwadze, że granice między bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym coraz bardziej się zacierają, co wymaga ściślejszej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, aby wypracować kompleksowe i wielowymiarowe podejście;
K.
mając na uwadze, że szczególną uwagę należy zwrócić na wspieranie i ochronę wszystkich ofiar przestępstw i terroryzmu w UE jako jedną z głównych części agendy bezpieczeństwa;
1.
odnotowuje zaproponowaną przez Komisję Europejską agendę bezpieczeństwa na okres 2015-2020 oraz określone w niej priorytety; uważa, że w obliczu wyzwań, przed jakimi stoi obecnie Unia Europejska, terroryzm, brutalny ekstremizm, transgraniczna przestępczość zorganizowana i cyberprzestępczość stanowią najpoważniejsze zagrożenia wymagające skoordynowanych działań na szczeblu krajowym, unijnym i globalnym; wskazuje, że agenda powinna być elastyczna, aby można było podjąć ewentualne nowe wyzwania w przyszłości;
2.
przypomina o potrzebie dalszego badania i zwalczania podstawowych przyczyn przestępczości, w tym nierówności, ubóstwa i dyskryminacji;; podkreśla ponadto potrzebę zapewnienia odpowiednich zasobów pracownikom socjalnym, lokalnym i krajowym funkcjonariuszom policji oraz urzędnikom sądowym, których budżety zostały zredukowane w niektórych państwach członkowskich;
3.
wzywa do poszukiwania właściwej równowagi między polityką prewencyjną i środkami represji w celu ochrony wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; podkreśla, że środki bezpieczeństwa powinny być zawsze wprowadzane zgodnie z zasadami praworządności i ochrony praw podstawowych, takich jak prawo do prywatności i do ochrony danych, wolności słowa i zrzeszania się oraz do rzetelnego procesu sądowego; wzywa w związku z tym Komisję, by przy wdrażaniu Europejskiej agendy bezpieczeństwa należycie uwzględniła niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie dyrektywy o zatrzymywaniu danych (wyrok w sprawach połączonych C-293/12 i C-594/12), na mocy którego wszystkie instrumenty mają być zgodne z zasadami proporcjonalności, konieczności i legalności, a także by uwzględniła odpowiednie gwarancje rozliczalności i dochodzenia roszczeń na drodze sądowej; apeluje do Komisji o dokonanie pełnej oceny wpływu tego wyroku na każdy instrument wymagający zatrzymywania danych do celów egzekwowania prawa;
4.
przypomina, że aby być wiarygodnym podmiotem promującym prawa podstawowe zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, Unia Europejska powinna opierać swoją politykę bezpieczeństwa, walkę z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną oraz swoje partnerstwa z państwami trzecimi w zakresie bezpieczeństwa na kompleksowym podejściu obejmującym wszystkie czynniki skłaniające ludzi do angażowania się w działania terrorystyczne czy przestępczość zorganizowaną, a zatem na podejściu uwzględniającym gospodarcze i społeczne strategie polityczne opracowane i wdrażane przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych i podlegające kontroli sądowej i demokratycznej oraz dogłębnym ocenom;
5.
z zadowoleniem przyjmuje, że Komisja postanowiła przyjąć za podstawę agendy zasady pełnego poszanowania praworządności i praw podstawowych, co powinno zostać zagwarantowane dzięki odpowiedniemu nadzorowi sądowemu; większej przejrzystości, rozliczalności i kontroli demokratycznej; lepszego stosowania i wdrażania istniejących instrumentów prawnych; bardziej zintegrowanego międzyagencyjnego i międzysektorowego podejścia; oraz większych powiązań między wewnętrznym a zewnętrznym wymiarem bezpieczeństwa; zwraca się do Komisji i Rady o ścisłe przestrzeganie tych zasad podczas wdrażania agendy; wskazuje, że Parlament będzie się kierował tymi zasadami przy monitorowaniu wdrażania agendy;
6.
z zadowoleniem przyjmuje położenie specjalnego nacisku w agendzie na prawa podstawowe, a zwłaszcza zobowiązanie się Komisji do dokładnego oceniania każdego proponowanego przez nią środka bezpieczeństwa, nie tylko pod względem stopnia, w jakim dany środek realizuje przypisane mu cele, ale również pod kątem jego zgodności z prawami podstawowymi; podkreśla, że Komisja powinna zaangażować w swoją ocenę wszystkie właściwe organy i agencje, a zwłaszcza Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, Europol i Eurojust; zwraca się do Komisji o dostarczenie wszystkich informacji i dokumentów dotyczących tej oceny, aby Parlament mógł zapewnić skuteczny nadzór demokratyczny;
7.
przypomina w tym względzie, że potępił środki wiążące się z zakrojonym na szeroką skalę, regularnym i powszechnym gromadzeniem danych niewinnych osób, zwłaszcza z uwagi na potencjalnie poważne skutki dla prawa do rzetelnego procesu sądowego, niedyskryminacji, prywatności i ochrony danych, wolności prasy, myśli i słowa oraz wolności zrzeszania się i zgromadzeń, a także środki wiążące się z istotną możliwością niewłaściwego wykorzystywania zgromadzonych informacji przeciwko przeciwnikom politycznym; wyraża poważne wątpliwości dotyczące przydatności środków masowego nadzoru, jako że często stosowane są one na zbyt szeroką skalę i w związku z tym otrzymuje się zbyt wiele wyników fałszywie pozytywnych i fałszywie negatywnych; ostrzega, że środki masowego nadzoru mogą przesłonić konieczność zainwestowania w być może mniej kosztowne, skuteczniejsze i mniej inwazyjne środki egzekwowania prawa;
8.
zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, by we wszystkich przepisach związanych z bezpieczeństwem przestrzegana była zasada dobra dziecka;
9.
zauważa, że w UE brakuje uzgodnionej definicji "bezpieczeństwa narodowego", co stwarza nieokreśloną lukę w instrumentach prawnych UE zawierających odniesienia do "bezpieczeństwa narodowego";
10.
uważa, że aby obywatele mieli większe zaufanie do polityki bezpieczeństwa, instytucje i agencje UE oraz państwa członkowskie powinny zapewnić przejrzystość, rozliczalność i kontrolę demokratyczną w procesie formułowania i wdrażania polityki; z zadowoleniem przyjmuje, że Komisja ma zamiar regularnie przedstawiać Parlamentowi i Radzie aktualne informacje na temat wdrażania agendy; przypomina o swoim zamiarze organizowania - we współpracy z parlamentami narodowymi - regularnego monitorowania właściwego wdrażania i postępów agendy; z zainteresowaniem odnotowuje propozycję Komisji dotyczącą utworzenia unijnego forum konsultacyjnego w zakresie bezpieczeństwa; apeluje, by na forum tym zapewniono zrównoważoną reprezentację wszystkich stosownych zainteresowanych stron, i oczekuje na bardziej szczegółowe informacje na ten temat, zwłaszcza na temat jego dokładnej roli, zadań, składu i uprawnień oraz zaangażowania Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych;
11.
podkreśla konieczność usprawnienia demokratycznego i sądowego nadzoru nad służbami wywiadowczymi państw członkowskich; zwraca uwagę, że Parlament, Trybunał Sprawiedliwości i Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie mają wystarczających uprawnień do zapewniania skutecznej kontroli europejskiej polityki bezpieczeństwa;
12.
wzywa Komisję i Radę do jak najszybszego opracowania planu działania - lub podobnego mechanizmu - w celu zapewnienia skutecznego i operacyjnego wdrożenia agendy, do przedstawienia tego planu Parlamentowi i do rozpoczęcia jego realizacji w ciągu następnych sześciu miesięcy; uważa, że podejście oparte na cyklu polityki unijnej (obejmujące identyfikację i ocenę wspólnych zagrożeń i słabości, ustalanie priorytetów politycznych i opracowywanie planów strategicznych i operacyjnych, skuteczne wdrażanie z wyraźnymi założeniami, terminami i wynikami, a także ocenę) mogłoby zapewnić konieczną spójność i ciągłość przy wdrażaniu agendy, pod warunkiem że Parlament będzie odpowiednio zaangażowany w ustalanie priorytetów politycznych i celów strategicznych; oczekuje na dalsze dyskusje na te tematy z Komisją i Stałym Komitetem Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (COSI);
13.
z zadowoleniem przyjmuje, że agenda opiera się na podstawowej zasadzie, zgodnie z którą przed zaproponowaniem nowych instrumentów w obszarze bezpieczeństwa w pełni stosuje się i wdraża instrumenty już istniejące; podkreśla potrzebę szybszego i skuteczniejszego dzielenia się odnośnymi danymi i informacjami, z zastrzeżeniem właściwej ochrony danych i prywatności; ubolewa jednak nad tym, że pomimo licznych apeli Parlamentu wciąż nie przeprowadzono oceny skuteczności istniejących instrumentów UE, również w świetle nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa, z jakimi boryka się UE; uważa, że należy przeprowadzić taką ocenę, aby zapewnić skuteczny, konieczny, proporcjonalny, spójny i kompleksowy charakter europejskiej polityki bezpieczeństwa; zwraca się do Komisji o przedstawienie takiej oceny operacyjnej istniejących unijnych instrumentów, zasobów i środków finansowych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego jako priorytetowego elementu planu działania na rzecz wdrażania agendy; ponownie apeluje do Rady i Komisji, by z zastosowaniem procedury przewidzianej w art. 70 TFUE dokonały kompleksowej oceny stosowania środków przyjętych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony;
14.
z zadowoleniem przyjmuje skoncentrowanie się Komisji na zarządzaniu granicami jako kluczowym aspekcie zapobiegania transgranicznej przestępczości i terroryzmowi; podkreśla, że należy zwiększyć bezpieczeństwo granic UE za pomocą systematycznych kontroli w istniejących bazach danych takich jak SIS; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się Komisji do przedstawienia zmienionego wniosku w sprawie inteligentnych granic do początku 2016 r.;
15.
popiera apel Komisji o bardziej zintegrowane, międzyagencyjne i międzysektorowe podejście, a także zaproponowane środki służące usprawnieniu wymiany informacji i dobrych praktyk oraz zacieśnieniu współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi i z agencjami UE; ponownie wzywa do szerszego wykorzystywania istniejących instrumentów i baz danych, jak SIS i ECRIS, oraz wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych; zwraca się do Komisji o podjęcie wszystkich działań koniecznych do przyspieszenia zawarcia porozumień roboczych między agencjami; zauważa z ubolewaniem, że w agendzie nie przewidziano wystarczająco dużo konkretnych środków z myślą o umocnieniu jej wymiaru sądowego; wzywa do włączenia i dalszego rozwinięcia wszystkich aspektów współpracy sądowej w sprawach karnych, również poprzez umocnienie praw osób podejrzanych lub oskarżonych, ofiar i świadków oraz poprzez lepsze wdrażanie istniejących unijnych instrumentów wzajemnego uznawania;
16.
w pełni popiera priorytet Komisji polegający na wsparciu państw członkowskich w dalszym rozwijaniu wzajemnego zaufania, pełnym wykorzystaniu istniejących narzędzi wymiany informacji i umacnianiu transgranicznej współpracy operacyjnej między właściwymi organami; podkreśla znaczenie takiej transgranicznej współpracy operacyjnej, zwłaszcza w regionach przygranicznych;
17.
zwraca się do Komisji, aby szybko przedstawiła wniosek ustawodawczy zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1987/ 2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) 7 , aby zharmonizować kryteria wpisu i wprowadzić obowiązek dokonywania wpisów dotyczących osób, które zostały skazane za terroryzm lub są podejrzane o działalność terrorystyczną;
18.
z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź przeprowadzenia oceny konieczności i potencjalnej wartości dodanej europejskiego systemu przekazywania informacji z akt policyjnych (EPRIS) w celu ułatwienia transgranicznego dostępu do informacji przechowywanych w krajowych aktach policyjnych oraz całkowicie popiera uruchomienie projektu pilotażowego zaplanowanego przez grupę państw członkowskich w celu stworzenia mechanizmów zautomatyzowanego, transgranicznego wyszukiwania na zasadzie ustalenia, czy poszukiwana informacja znajduje się w krajowych wykazach czy też nie; podkreśla znaczenie transgranicznego dostępu do informacji, zwłaszcza w regionach przygranicznych;
19.
podkreśla znaczenie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych badających szczególne sprawy o charakterze transgranicznym i apeluje do państw członkowskich o bardziej regularne korzystanie z tego skutecznego narzędzia; wzywa Komisję do opracowania propozycji ram prawnych, które umożliwiłyby utworzenie półstałych lub stałych zespołów dochodzeniowo-śledczych zajmujących się nieustannymi zagrożeniami, zwłaszcza w regionach przygranicznych, takimi jak przemyt narkotyków, handel ludźmi oraz gangi motocyklowe;
20.
ubolewa, że nie stosuje się dotychczas systematycznie instrumentów takich jak zamrażanie i konfiskata mienia przestępców we wszystkich sprawach transgranicznych, w których instrumenty takie można by zastosować, oraz wzywa państwa członkowskie i Komisję do aktywniejszego działania w tym zakresie;
21.
podkreśla, że istnieją różnice pod względem nadzoru demokratycznego i sądowego w zakresie współpracy transgranicznej między krajowymi agencjami wywiadowczymi; jest zaniepokojony faktem, że zasada nieudostępniania informacji stronom trzecim znacznie utrudnia nadzór demokratyczny i sądowy;
22.
zauważa, że granice między bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym zacierają się, i dlatego z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się przez Komisję do dopilnowania, aby wymiar wewnętrzny i zewnętrzny polityki bezpieczeństwa współgrały ze sobą; wzywa Komisję i państwa członkowskie do regularnego sporządzania oceny wpływu Europejskiej agendy bezpieczeństwa na unijną strategię bezpieczeństwa zewnętrznego i odwrotnie, w tym w odniesieniu do poszanowania i propagowania wolności i praw podstawowych oraz wartości i zasad demokratycznych zawartych w konwencjach i umowach międzynarodowych, które podpisały; podkreśla potrzebę dalszego wzmacniania powiązań, synergii i spójności między agendą i strategią, zwłaszcza w zakresie postępowania w przypadku nowych, przekrojowych i hybrydowych zagrożeń, przed którymi stoi Europa, przy jednoczesnym poszanowaniu wartości Unii i praw podstawowych; zwraca się do Komisji o informowanie Parlamentu o wszelkich dalszych działaniach mających na celu rozwinięcie powiązania między wewnętrznym i zewnętrznym wymiarem polityki bezpieczeństwa oraz o współpracy z państwami trzecimi w sprawach bezpieczeństwa, aby umożliwić Parlamentowi wykonywanie wraz z parlamentami narodowymi prawa do kontroli demokratycznej;
23.
podkreśla znaczenie, w tym czasowe, trwającego przeglądu strategicznego, który Rada Europejska powierzyła wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel w grudniu 2013 r. i który powinien doprowadzić do przyjęcia nowej europejskiej strategii bezpieczeństwa; szeroka strategia obejmująca zagadnienia polityki zagranicznej i bezpieczeństwa powinna wskazać i opisać interesy, priorytety i cele UE, istniejące i zmieniające się zagrożenia, wyzwania i możliwości oraz unijne instrumenty i środki służące ich realizacji;
24.
apeluje o zawieranie bardzo rygorystycznych klauzul praw człowieka w porozumieniach dotyczących współpracy z państwami trzecimi, zwłaszcza współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa z krajami Afryki Północnej i Zatoki Perskiej; apeluje o ponowne zastanowienie się nad współpracą z krajami niedemokratycznymi, w których panuje zła sytuacja w zakresie praw człowieka;
25.
podkreśla zasadnicze znaczenie zajęcia się głównymi przyczynami konfliktów zbrojnych, ekstremizmu i ubóstwa w państwach trzecich, gdyż stanowią one wyzwanie dla bezpieczeństwa UE; apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/ wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji i państw członkowskich o intensywniejsze działania na rzecz wspierania integracyjnych, pluralistycznych i sprawnie funkcjonujących państw, w których prężnie działa społeczeństwo obywatelskie zdolne do zapewnienia obywatelom wolności, bezpieczeństwa, sprawiedliwości i zatrudnienia;
26.
apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel o przedstawienie stanowiska Komisji na temat stosowania uzbrojonych dronów zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów 8 ;
27.
odnotowuje pilny apel Komisji o zakończenie prac nad przyjęciem dyrektywy o PNR; przypomina o swoim zaangażowaniu w realizację tego celu przed końcem roku; podkreśla, że dyrektywa o PNR powinna być zgodna z prawami podstawowymi i standardami ochrony danych, w tym z odnośnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, zapewniając jednocześnie skuteczność na szczeblu UE; apeluje do Komisji o dalsze wspieranie tego procesu przez zapewnianie wszelkich dodatkowych aspektów związanych z koniecznością i proporcjonalnością unijnej dyrektywy o PNR; chciałby, aby każdy przyszły wniosek dotyczący tworzenia nowych narzędzi w dziedzinie bezpieczeństwa, takich jak PNR, obejmował systematycznie mechanizmy wymiany informacji i współpracy między państwami członkowskimi;
28.
zgadza się z Komisją co do zasadniczego znaczenia wspierania działań związanych ze szkoleniami, badaniami naukowymi i innowacjami oraz co do wagi prac Europejskiego Kolegium Policyjnego (CEPOL) w tym zakresie; uważa, że programy w zakresie szkoleń i wymiany dla urzędników organów ścigania są niezmiernie istotne dla dalszego rozwoju europejskiej kultury egzekwowania prawa i dobrych praktyk w tej dziedzinie; uważa, że konieczne są dalsze inwestycje w badania naukowe i innowacje związane z bezpieczeństwem, w tym z prewencją;
29.
zwraca uwagę, że szybko zmieniająca się sytuacja w zakresie bezpieczeństwa wymaga elastycznego podejścia opartego na dostosowywaniu się do nowych warunków i na reagowaniu na nie, rozwoju możliwości technicznych oraz regularnego przeglądu działań priorytetowych określonych w agendzie; zauważa, że w tym przypadku można by zastosować art. 222 TFUE, który nakłada na Radę Europejską obowiązek regularnego przeprowadzania oceny zagrożeń dla Unii, m.in. w oparciu o istniejące oceny zagrożeń sporządzone przez państwa członkowskie i Europol, oraz informowania Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych o wynikach tej oceny i podjętych w związku z nią działaniach;

Terroryzm

30.
z zadowoleniem przyjmuje określone w agendzie środki na rzecz walki z terroryzmem, rozwiązania kwestii finansowania działalności terrorystycznej, przeciwdziałania zagrożeniom, jakie stanowią obywatele i mieszkańcy UE wyjeżdzający za granicę w celach terrorystycznych ("obcy bojownicy"), oraz zapobiegania radykalizacji; zwraca uwagę na zaproponowaną nową strukturę Europejskiego Centrum ds. Walki z Terroryzmem, które ma powstać w ramach Europolu, i apeluje do Komisji o doprecyzowanie jego faktycznej roli, zadań, uprawnień i zasad nadzoru, zwłaszcza w kontekście konieczności zapewnienia odpowiedniego nadzoru demokratycznego i sądowego na stosownych szczeblach, m.in. przy okazji trwającego przeglądu mandatu Europolu; podkreśla, że w walce z terroryzmem kluczowe znaczenie ma zwiększona wymiana informacji między państwami członkowskimi oraz że powinna ona przybrać bardziej ustrukturyzowaną formę;
31.
potępia wszelkie analizy prowadzące do mieszania pojęć terroryzm, brak bezpieczeństwa, islam i migranci;
32.
przypomina, w świetle ostatnich ataków terrorystycznych w Brukseli, Paryżu, Kopenhadze i Saint-Quentin-Fallavier, o pilnej potrzebie skuteczniejszego oceniania przez UE zagrożeń dla bezpieczeństwa UE i skoncentrowania się na pilnych obszarach priorytetowych w walce z terroryzmem: wzmocnieniu bezpieczeństwa na granicach UE, zwiększeniu zdolności do zgłaszania podejrzanych treści w internecie, zwalczaniu przemytu broni palnej oraz nasileniu dzielenia się informacjami i współpracy operacyjnej pomiędzy krajowymi organami ścigania i służbami wywiadowczymi;
33.
przypomina o ogromnym znaczeniu śledzenia i przerwania przepływów finansowych, tym przepływów poza systemem SWIFT, w walce z sieciami terrorystycznymi i zorganizowanymi grupami przestępczymi; z zadowoleniem przyjmuje starania podejmowane w celu zapewnienia sprawiedliwego i wyważonego uczestnictwa w programie śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (TFTP);
34.
podkreśla, że groźba ze strony własnego terroryzmu w UE osiąga niebezpieczny nowy wymiar, odkąd islamscy fundamentaliści przejęli kontrolę nad częścią Syrii i Iraku oraz prowadzą ogólnoświatową kampanię propagandową w celu połączenia sił z dżihadystami i przeprowadzania ataków w UE;
35.
podkreśla, że poradzenie sobie z zagrożeniem stwarzanym przez zagranicznych bojowników i terroryzm ogólnie wymaga wielopłaszczyznowego podejścia obejmującego: zajęcie się wszystkimi podstawowymi czynnikami, takimi jak radykalizacja, pogłębienie spójności społecznej i integracji oraz ułatwianie ponownej integracji poprzez propagowanie tolerancji politycznej i religijnej, analizowanie zjawiska podburzania w internecie do popełniania aktów terrorystycznych i przeciwdziałanie mu, zapobieganie wyjazdom w celu wstąpienia do organizacji terrorystycznych, zapobieganie rekrutacji i angażowaniu się w konflikty zbrojne i ograniczanie tych zjawisk, uniemożliwianie przekazywania wsparcia finansowego organizacjom terrorystycznym i osobom chcącym do nich wstąpić, zapewnianie w razie potrzeby zdecydowanych środków prawnych oraz wyposażanie organów ścigania w odpowiednie narzędzia do wykonywania ich obowiązków z pełnym poszanowaniem praw podstawowych;
36.
apeluje do Komisji o opracowanie wraz z państwami członkowskimi prawdziwej strategii dotyczącej europejskich bojowników - której brakuje obecnie w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa - w szczególności osób powracających z obszarów objętych konfliktami, które pragną wystąpić z organizacji terrorystycznych, które je zrekrutowały, i wykazują chęć ponownej integracji ze społeczeństwem; uważa, że na względzie trzeba mieć w szczególności sytuację młodych bojowników europejskich;
37.
przypomina o swoim zaangażowaniu na rzecz zapewnienia - w drodze otwartych i przejrzystych dochodzeń - rozliczalności masowych naruszeń praw podstawowych pod pozorem walki z terroryzmem, w szczególności w kontekście transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów w krajach europejskich przez CIA; apeluje o ochronę osób ujawniających takie naruszenia, w tym dziennikarzy;

Radykalizacja

38.
zgadza się, że zapobieganie radykalizacji powinno stanowić dla UE priorytet; ubolewa nad brakiem w agendzie bardziej konkretnych środków walki z radykalizacją postaw w Europie i wzywa Komisję do niezwłocznego podjęcia kompleksowego działania w celu intensyfikacji środków służących zapobieganiu radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi, zapobieganiu rozprzestrzenianiu się ekstremistycznych ideologii oraz umacnianiu integracji i włączenia; apeluje do Komisji o wzmocnienie sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw, która skupia wszystkie odnośne podmioty zaangażowane w inicjatywy służące walce z radykalizacją na najniższym szczeblu, oraz o określenie mandatu, zadań i zakresu zaproponowanego nowego ośrodka doskonałości sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw; zaleca, aby jego struktura obejmowała również lokalnych i krajowych decydentów, co zapewniłoby praktyczne wykonywanie zaleceń opracowanych przez ekspertów i zainteresowane strony; wzywa do podjęcia bardziej odważnych środków w walce z radykalizacją w internecie i z wykorzystywaniem stron internetowych czy mediów społecznościowych do szerzenia radykalnych ideologii w Europie; pozytywnie ocenia utworzenie w Europolu jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie, która ma wspierać państwa członkowskie w wykrywaniu i usuwaniu pełnych przemocy treści ekstremistycznych w internecie we współpracy z sektorem, oraz apeluje do Komisji o przeznaczenie dodatkowych zasobów niezbędnych do funkcjonowania tej jednostki; ubolewa nad brakiem konkretnych środków na rzecz zwiększenia roli internetu jako narzędzia upowszechniania wiedzy w celu walki z radykalizacją, a w szczególności na rzecz rozpowszechniania w internecie w sposób proaktywny kontrwypowiedzi w celu przeciwdziałania propagandzie terrorystycznej;
39.
zwraca uwagę, że skuteczna polityka bezpieczeństwa musi podejmować kwestie leżące u podstaw ekstremizmu, takie jak radykalizacja, nietolerancja i dyskryminacja, poprzez propagowanie tolerancji politycznej i religijnej, pogłębienie spójności społecznej i integracji oraz ułatwianie ponownej integracji;
40.
jest zdania, że należy prowadzić rozległe badania naukowe i opracować konkretne środki - przy finansowym i operacyjnym wsparciu ze strony Komisji - aby propagować i dzielić z wszystkimi obywatelami Europy, przez skuteczne kanały komunikacji, nasze wspólne wartości tolerancji, pluralizmu, poszanowania wolności słowa i sumienia oraz ogólnie nasze prawa podstawowe; uważa, że w agendzie należy też położyć nacisk na konieczność zwalczania błędnego pojmowania religii, zwłaszcza islamu, które jako takie nie odgrywają roli w radykalizacji i terroryzmie;
41.
jest zaniepokojony pojawiającymi się ostatnio przypadkami przestępstw z nienawiści popełnianych przeciw obywatelom europejskim, również w internecie; apeluje do państw członkowskich, aby chroniły swoich obywateli przed atakami oraz by zapobiegały podżeganiu do nienawiści i wszelkim innym przejawom nietolerancji ze względu na pochodzenie, przekonania lub wyznanie m.in. poprzez działalność edukacyjną skierowaną do młodych ludzi i propagowanie otwartego dialogu;

Przestępczość zorganizowana

42.
przyznaje, że handel ludźmi jest zjawiskiem, którym należy zająć się skuteczniej na szczeblu europejskim, zdecydowanie odrzuca jednak wiązanie nieuregulowanej migracji z turystyką; zwraca uwagę, że brak legalnych sposobów dotarcia do UE w poszukiwaniu ochrony powoduje stałe zapotrzebowanie na nielegalne sposoby, co z kolei naraża na niebezpieczeństwo migrantów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i potrzebujących ochrony międzynarodowej;
43.
podkreśla znaczny udział przestępczości zorganizowanej w handlu ludźmi; zwraca uwagę na skrajny stopień przemocy i brutalności przestępców wobec tej szczególnie bezbronnej grupy; pozytywnie ocenia obecne ramy i zgadza się, że niezbędna jest strategia na okres po 2016 r. uwzględniająca szczególną wiedzę Europolu i Eurojustu w tej dziedzinie;
44.
przyznaje, że walka z przestępczością zorganizowaną wymaga od Europy zdecydowanych działań; wyraża poparcie dla Komisji w dążeniu do rozwiązania tej kwestii; apeluje do Komisji, by w szczególności ustanowiła solidną współpracę w zakresie walki z handlem ludźmi, ale i nawiązała współpracę z państwami trzecimi w celu zapobiegania przemytowi migrantów i kolejnym tragediom na Morzu Śródziemnym;
45.
zaznacza, że więcej uwagi należy poświęcać transgranicznej przestępczości zorganizowanej obejmującej handel bronią, handel ludźmi oraz produkcję narkotyków i handel nimi; zauważa z zadowoleniem, że w agendzie uznano dynamiczny charakter problemu narkotyków, a w szczególności jego związek z przestępczością zorganizowaną oraz ewoluujące zagrożenia związane z innowacyjnością na rynku produkcji i sprzedaży zarówno nowych, jak i znanych narkotyków; podkreśla konieczność szybkiego przyjęcia zaproponowanego pakietu dotyczącego nowych substancji psychoaktywnych i wzywa Radę do poczynienia postępów w tej kwestii;
46.
uważa, że oprócz instrumentów UE na rzecz walki z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem Europejska agenda bezpieczeństwa powinna obejmować mechanizmy ochrony ofiar tych poważnych przestępstw w celu zapobiegania dalszej wiktymizacji; zaznacza, że ochronę ofiar należy postrzegać jako ważne narzędzie w walce z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem, ponieważ stanowi ona jasny sygnał dla przestępców, że społeczeństwo nie ulegnie przemocy i będzie zawsze bronić ofiar i ich godności;

Cyberprzestępczość

47.
podkreśla, że organizacje terrorystyczne i zorganizowane grupy przestępcze w coraz większym stopniu wykorzystują cyberprzestrzeń, aby ułatwić sobie popełnianie wszelkich form przestępstw, oraz że cyberprzestępczość i przestępczość wspomagana korzystaniem z internetu stanowią poważne zagrożenie dla obywateli i dla gospodarki UE; zauważa, że w dobie cyfrowej cyberprzestępczość wymaga nowego podejścia do egzekwowania prawa i współpracy organów wymiaru sprawiedliwości; zwraca uwagę, że nowe zmiany technologiczne zwiększają skalę i tempo oddziaływania cyberprzestępczości, i w związku z tym wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy uprawnień organów ścigania i organów wymiaru sprawiedliwości oraz ich prawnych i technicznych możliwości działania online i offline, aby umożliwić im skuteczną walkę z cyberprzestępczością, podkreślając, że wszystkie środki egzekwowania prawa muszą być ściśle zgodne z prawami podstawowymi, muszą być niezbędne, proporcjonalne i spójne z prawem UE i państw członkowskich; apeluje w szczególności do Komisji o dopilnowanie, by prawo do posługiwania się szyfrem pozostało niezmienione w całej Unii Europejskiej oraz by, jakkolwiek przechwytywanie komunikacji w kontekście śledztwa policyjnego lub postępowania sądowego może być zawsze możliwe na podstawie odpowiedniego zezwolenia sądowego, państwa członkowskie nie podejmowały środków naruszających prawo osób fizycznych do stosowania szyfrowania; zwraca się do Komisji o udzielenie jednostce Europolu ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie dodatkowych zasobów niezbędnych do jej funkcjonowania zamiast dokonywać wewnętrznych przesunięć stanowisk, w tym pracowników Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3), które nie może cierpieć na braki kadrowe;
48.
podkreśla, że aby Unii Europejskiej znane były na bieżąco zmieniające się potrzeby w zakresie bezpieczeństwa, niezmiernie istotne są badania naukowe i innowacje; podkreśla znaczenie konkurencyjnego sektora bezpieczeństwa UE przyczyniającego się do niezależności UE w zakresie bezpieczeństwa; ponawia apel o zwiększenie niezależności UE pod względem bezpieczeństwa informatycznego i przypomina o konieczności zastanowienia się nad stworzeniem własnych urządzeń i usług UE związanych z bezpieczeństwem na użytek infrastruktury krytycznej i usług publicznych;
49.
wzywa Komisję do uruchomienia odpowiedniej kampanii informacyjnej i przygotowującej poświęconej zagrożeniom związanym z poważną cyberprzestępczością w celu zwiększenia odporności na cyberataki;
50.
pozytywnie ocenia prace EC3 w walce z poważną międzynarodową cyberprzestępczością i przestępczością wspomaganą korzystaniem z internetu; podkreśla kluczową rolę EC3 we wspieraniu państw członkowskich, przede wszystkim w walce z seksualnym wykorzystywaniem dzieci; powtarza zapowiedziane przez Komisję wsparcie EC3 w postaci niezbędnych ekspertów i środków budżetowych w celu pobudzenia tych obszarów współpracy europejskiej, którymi nie zajmowano się od stworzenia EC3 w 2013 r.;
51.
wzywa Komisję do przeprowadzenia pełnej oceny istniejących środków związanych ze zwalczaniem wykorzystywania seksualnego dzieci w internecie, aby ustalić, czy konieczne są dodatkowe narzędzia prawne oraz zbadać, czy EUROPOL dysponuje wystarczającą wiedzą ekspercką, zasobami i personelem, by być w stanie przeciwdziałać temu przerażającemu przestępstwu;

Finansowanie

52.
ubolewa nad faktem, że projekt budżetu Komisji na 2016 r. przewiduje zwiększenie budżetu Europolu jedynie o około 1,5 mln EUR, co nie zapewni mu zasobów niezbędnych do utworzenia - w myśl założeń agendy - Europejskiego Centrum ds. Walki z Terroryzmem oraz jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie;
53.
z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie wygłoszone w Parlamencie przez pierwszego wiceprzewodniczącego Komisji Fransa Timmermansa o tym, że Komisja dostosuje dostępne zasoby do priorytetów agendy; ponownie podkreśla w związku z tym znaczenie dopilnowania, by odnośne agencje UE dysponowały odpowiednimi zasobami ludzkimi i finansowymi umożliwiającymi wykonywanie ich bieżących i przyszłych zadań związanych z agendą; zamierza bacznie kontrolować wdrażanie Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na szczeblu UE i państw członkowskich oraz oceniać jego przyszłe potrzeby;

o

o o

54.
zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
1 Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 93.
2 Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 45.
3 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0173.
4 Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230.
5 Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0102.
6 Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0032.
7 Dz.U. L 381 z 28.12.2006, s. 4.
8 P7_TA(2014)0172.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024