(2006/C 55/08)(Dz.U.UE C z dnia 7 marca 2006 r.)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,
uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych(1), a w szczególności jego art. 5 ust. 3,
uwzględniając zalecenie Komisji,
po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,
PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:
(1) W dniu 14 lutego 2006 r. Rada przeanalizowała zaktualizowany program stabilności przygotowany przez Luksemburg i obejmujący lata 2005-2008.
(2) W ciągu ostatnich dwudziestu lat Luksemburg miał nadzwyczaj dobre wyniki gospodarcze: średni roczny wzrost PKB o 5,5 % w ujęciu realnym i wzrost krajowego zatrudnienia o 3,25 %. Tempo wzrostu znacznie spadło w 2001 r., lecz szybko ponownie wzrosło i osiągnęło 4,4 % w 2004 r. Sytuacja finansów publicznych Luksemburga jest tradycyjnie bardzo dobra: notuje się okresowe nadwyżki od początku lat 90. i bardzo niski dług publiczny. Jednak z uwagi na bardzo duży wzrost wydatków, od początku bieżącej dekady nadwyżki szybko malały, a w 2004 r. odnotowano deficyt.
(3) W opinii z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie poprzedniego zaktualizowanego programu stabilności obejmującego lata 2004-2007 Rada zatwierdziła przedstawioną w programie strategię budżetową.
(4) Jeżeli chodzi o wykonanie budżetu w 2005 r. według prognozy służb Komisji z jesieni 2005 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych szacuje się obecnie na -2,3 % PKB, podczas gdy w poprzednim zaktualizowanym programie stabilności zakładano, że wyniesie on -1,0 % PKB. Prawie połowa odnotowanej wartości spadku wynika ze zmian statystycznych będących następstwem realizacji przez władze Luksemburga decyzji Eurostatu dotyczącej ujęcia w statystykach projektów finansowanych przez partnerstwa publiczno-prywatne. Poprzedni zaktualizowany program przewidywał wzrost dochodów sektora publicznego o 1,2 punktu procentowego, tymczasem wzrosły one jedynie o 0,2 punktu procentowego PKB, częściowo ze względu na duże i nieplanowane zwroty podatku VAT. Wydatki sektora publicznego wzrosły o 1,4 punktu procentowego PKB (z czego 0,8 punktu procentowego stanowiły inwestycje publiczne), a nie, jak zakładano, o 0,8 punktu procentowego PKB.
(5) Program zasadniczo uwzględnia wzór i wymagania w zakresie przekazywania danych dotyczących programów stabilności i konwergencji określone w nowym kodeksie postępowania(2).
(6) Scenariusz makroekonomiczny przewiduje zwiększenie wzrostu PKB w ujęciu realnym z prognozowanych 4,0 % w 2005 r. do 4,4 % w 2006 r. i do 4,9 % zarówno w 2007, jak i w 2008 r. Według obecnie dostępnych informacji scenariusz ten wydaje się opierać na realnych założeniach - z wyjątkiem ostatnich lat, w przypadku których założenia te mogą się okazać zbyt optymistyczne. Przewidywania dotyczące inflacji również wydają się realistyczne, jeśli wziąć pod uwagę, że wskaźnik HICP w Luksemburgu jest w ogromnym stopniu zależny od zmian cen ropy.
(7) Celem programu jest zmniejszenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do stanu bliskiego równowagi do końca okresu objętego programem i zrealizowanie tym samym celu średniookresowego, czyli -0,8 % PKB w tym samym roku. Rozłożenie w czasie oraz poziom salda pierwotnego są podobne jak w przypadku salda ogólnego: wzrost deficytu pierwotnego z -2,1 % PKB w 2005 r. do 0,1 % nadwyżki pierwotnej na koniec okresu. Zmniejszenie deficytu jest oparte na wydatkach, jako że przewiduje się zmniejszenie wydatków sektora publicznego o 2,5 punktu procentowego w okresie objętym programem oraz zmniejszenie wskaźnika dochodów o 0,4 punktu procentowego PKB. W związku z niespodziewanym osłabieniem równowagi budżetowej w 2005 r. strategia budżetowa została zmieniona od czasu przedstawienia poprzedniego programu, który był oparty na mniej optymistycznych założeniach makroekonomicznych i przewidywał zmniejszenie deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych z -1,4 % PKB w 2004 r. do przewidywanego -1,0 % w 2005 r. oraz utrzymanie go na tym poziomie w latach 2006 i 2007.
(8) Przewiduje się, że w okresie objętym programem saldo strukturalne (tj. dostosowane cyklicznie saldo nieuwzględniające środków jednorazowych i innych środków tymczasowych), obliczone zgodnie z powszechnie przyjętą metodologią, będzie się poprawiać średnio o nieco więcej niż 0,5 % PKB rocznie. Korekta spodziewana jest w późniejszej fazie - w 2007 r. ma nastąpić istotny wzrost pod względem nominalnym i strukturalnym. Określonym w programie celem średniookresowym sytuacji budżetowej jest osiągnięcie do 2008 r. deficytu strukturalnego w wysokości 0,8 % PKB. Cel ten jest zbliżony do minimalnej wartości referencyjnej, co powinno zapewnić wystarczający margines bezpieczeństwa, aby deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczył poziomu 3 %. Zatem realizacja tego celu oznaczać będzie zapewnienie wspomnianego poziomu bezpieczeństwa. Ponadto z aktualnej oceny wynika, że wyznaczony cel średniookresowy jest właściwy, ponieważ mieści się on w zakresie określonym dla strefy euro i dla państw członkowskich grupy ERM II w Pakcie na rzecz stabilności i wzrostu i w kodeksie postępowania oraz odpowiednio uwzględnia wskaźnik zadłużenia i długoterminowy średni wzrost produktu potencjalnego.
(9) Wyniki budżetowe mogą być gorsze, niż przewiduje program. Po pierwsze, przedstawione w programie prognozy makroekonomiczne mogą być nieco zbyt optymistyczne w przypadku ostatnich lat okresu objętego programem. Ponadto środki zapowiedziane w programie mające na celu dalszą korektę w 2007 i 2008 r. nie zostały jeszcze określone. Realizacja celów budżetowych zawartych w programie zależy od określenia i prawidłowego wdrożenia tych środków.
(10) W świetle powyższej oceny ryzyka postawa budżetowa nakreślona w programie wydaje się odpowiednia, aby zapewnić do 2008 r. realizację celu średniookresowego przewidzianego w programie, pod warunkiem że środki przewidziane na 2007 i 2008 r. zostaną określone i prawidłowo wdrożone. Według obliczeń służb Komisji nie można wykluczyć ryzyka, że w 2006 r. deficyt przekroczy poziom 3 % PKB przy normalnych wahaniach makroekonomicznych. Chociaż od 2007 r. planowany deficyt strukturalny ma być niższy od minimalnej wartości referencyjnej, w 2007 r. margines bezpieczeństwa może okazać się niedostateczny, chyba że określone i wprowadzone zostaną przewidziane na ten rok środki mające na celu ograniczenie wydatków. Tempo dostosowania do celu średnioterminowego jest zasadniczo zgodne z Paktem na rzecz stabilności i wzrostu, który stanowi, że dla strefy euro i dla państw członkowskich grupy ERM II roczna poprawa salda strukturalnego powinna wynieść 0,5 % PKB (wartość referencyjna). Jednakże planowana w programie poprawa deficytu strukturalnego w 2006 r. ma wynieść jedynie 0,3 punktu procentowego PKB, mimo korzystnej ogólnej sytuacji gospodarczej.
(11) Zadłużenie sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2005 r. szacuje się na 6,4 % PKB. Zgodnie z programem w 2008 r. osiągnie ono 10,2 % PKB, przy czym zasadniczy wzrost ma nastąpić w 2006 r.
(12) Jeśli chodzi o stabilność finansów publicznych, w przypadku Luksemburga odnotowuje się średni poziom zagrożenia związanego z przewidywanymi kosztami budżetowymi dotyczącymi starzenia się społeczeństwa(3). Aktualny poziom zadłużenia jest bardzo niski, a planowana konsolidacja w perspektywie średnioterminowej powinna przyczynić się do częściowego zmniejszenia zagrożeń dla trwałości finansów publicznych. Jednocześnie w ciągu ostatnich dwudziestu lat odnotowano w Luksemburgu wyjątkowo duży wzrost zatrudnienia, który będzie się stopniowo przekładać na porównywalny wzrost liczby emerytów oraz znaczący wzrost wydatków na świadczenia emerytalne. Obecny stan aktywów funduszy emerytalnych w istotnym zakresie przyczynia się do zwiększenia stabilności finansów publicznych, jednak nie będzie on wystarczający i - jak zaznaczono w programie - konieczne będzie wprowadzenie pewnych zmian w systemach emerytalnych, aby zapobiec wzrostowi wydatków publicznych w przyszłości oraz zmniejszyć ryzyko dla długoterminowej stabilności finansów publicznych.
(13) Określona w programie strategia dotycząca finansów publicznych jest zasadniczo zgodna z ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej zawartymi w zintegrowanych wytycznych na lata 2005-2008. W szczególności uwzględnia zintegrowane wytyczne dotyczące zapewnienia stabilności gospodarczej poprzez utrzymanie średniookresowego celu budżetowego w ramach cyklu gospodarczego. Do czasu realizacji tego celu rząd jest zobowiązany do stosowania wszelkich niezbędnych środków naprawczych zgodnych z Paktem na rzecz stabilności i wzrostu oraz ze zintegrowanymi wytycznymi w sprawie zabezpieczenia stabilności finansów w związku z przewidywanymi kosztami starzenia się społeczeństwa.
(14) Luksemburski krajowy program reform, przedstawiony w dniu 17 listopada 2005 r., określa następujące wyzwania o znaczącym wpływie na finanse publiczne: zapewnienie (i) stabilności gospodarczej oraz (ii) stabilności finansów. W programie wskazano również wyzwania w innych obszarach mogące mieć istotny wpływ na finanse publiczne, w szczególności konieczność znaczącego zwiększenia wydatków publicznych na badania naukowe i rozwój. Skutki budżetowe działań przewidzianych w krajowym programie reform znajdują odzwierciedlenie w przewidywaniach budżetowych przedstawionych w programie stabilności, a przewidywane w programie środki w dziedzinie finansów publicznych są zgodne z działaniami planowanymi w krajowym programie reform.
Chociaż ogólna strategia redukcji deficytu poprzez ograniczenie wydatków, zaprezentowana w programie, jest godna uznania, Rada uważa, że władze Luksemburga powinny:
– wzmocnić korektę budżetową w 2006 r. oraz określić i wdrożyć wymagane środki w odniesieniu do 2007 i 2008 r., a także
– zwiększyć stabilność długoterminową, zwłaszcza poprzez przeciwdziałanie wzrostowi wydatków publicznych za pomocą reformy systemu emerytalnego.
Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych
|
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
| Realny PKB (% zmiana) |
PS grudzień 2005 r. |
4,4 |
4,0 |
4,4 |
4,9 |
4,9 |
|
KOM listopad 2005 r. |
4,5 |
4,2 |
4,4 |
4,5 |
n.d. |
|
PS grudzień 2004 r. |
4,4 |
3,8 |
3,3 |
4,3 |
n.d. |
| Inflacja HICP (%) |
PS grudzień 2005 r. |
3,2 |
3,7 |
2,6 |
2,0 |
1,8 |
|
KOM listopad 2005 r. |
3,2 |
4,1 |
4,4 |
2,2 |
n.d. |
|
PS grudzień 2004 r. |
2,6 |
3,2 |
1,5 |
1,7 |
n.d. |
| Luka podażowa (% |
PS grudzień 2005 r.(1) |
- 1,7 |
- 1,7 |
- 1,3 |
- 0,7 |
- 0,6 |
| potencjalnego PKB) |
KOM listopad 2005 r.(2) |
- 1,8 |
- 1,6 |
- 1,3 |
- 1,2 |
n.d. |
|
PS grudzień 2004 r.(1) |
- 1,2 |
- 2,2 |
- 3,8 |
- 5,0 |
n.d. |
| Saldo sektora instytucji rządowych |
PS grudzień 2005 r. |
- 1,2 |
- 2,3 |
- 1,8 |
- 1,0 |
- 0,2 |
| i samorządowych |
KOM listopad 2005 r. |
- 1,2 |
- 2,3 |
- 2,0 |
- 2,2 |
n.d. |
| (% PKB) |
PS grudzień 2004 r. |
- 1,4 |
- 1,0 |
- 0,9 |
- 1,0 |
n.d. |
| Saldo pierwotne |
PS grudzień 2005 r. |
- 0,9 |
- 2,1 |
- 1,7 |
- 0,7 |
0,1 |
| (% PKB) |
KOM listopad 2005 r. |
- 0,9 |
- 2,1 |
- 1,8 |
- 2,0 |
n.d. |
|
PS grudzień 2004 r. |
- 1,2 |
- 0,9 |
- 0,8 |
- 0,9 |
n.d. |
| Saldo dostosowane cyklicznie = saldo |
PS grudzień 2005 r.(1) |
- 0,3 |
- 1,5 |
- 1,2 |
- 0,6 |
0,1 |
| strukturalne(3) |
KOM listopad 2005 r. |
- 0,4 |
- 1,5 |
- 1,4 |
- 1,6 |
n.d. |
| (% PKB) |
PS grudzień 2004 r.(1) |
- 0,7 |
0,3 |
1,4 |
2,0 |
n.d. |
| Dług publiczny brutto |
PS grudzień 2005 r. |
6,6 |
6,4 |
9,6 |
9,9 |
10,2 |
| (% PKB) |
KOM listopad 2005 r. |
6,6 |
6,8 |
7,1 |
7,3 |
n.d. |
|
PS grudzień 2004 r. |
5,0 |
5,0 |
4,6 |
4,5 |
n.d. |
| Uwagi: |
| (1) Obliczenia służb Komisji na podstawie danych zawartych w programie. |
|
(2) Na podstawie szacowanego potencjalnego wzrostu o: 4,1 %, 4,0 %, 4,1 % i 4,3 % odpowiednio w okresie 2004-2007.
|
|
(3) Ponieważ program nie zawiera informacji na temat środków jednorazowych i innych środków tymczasowych, saldo dostosowane cyklicznie jest takie samo jak
saldo strukturalne.
|
| Źródło: |
| Program stabilności (PS); Prognozy gospodarcze służb Komisji z jesieni 2005 r. (KOM); obliczenia służb Komisji. |
______
(1) Dz.U. L 209 z 2.8.1997, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) nr 1055/2005 (Dz.U. L 174 z 7.7.2005, str. 1). Dokumenty przywołane w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej:
http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm
(2) Brakuje w nim niektórych danych obowiązkowych i opcjonalnych, których podania wymaga nowy kodeks.
(3) Szczegóły dotyczące długoterminowej stabilności zamieszczono w ocenie technicznej programu sporządzonej przez służby Komisji
(http://europa.eu.int/comm/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm)
