Wymagania dotyczące konstrukcji statków powietrznych oraz certyfikat typu.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA INFRASTRUKTURY¹⁾

z dnia 30 sierpnia 2003 r.

w sprawie wymagań dotyczących konstrukcji statków powietrznych oraz certyfikatu typu

Na podstawie art. 47 ust. 10 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. Nr 130, poz. 1112) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wymagania dotyczące konstrukcji statków powietrznych, ich części składowych i innego wyposażenia;

2) przepisy techniczne dla poszczególnych typów statków powietrznych;

3) tryb składania wniosków o wydanie certyfikatu typu oraz wzory certyfikatu typu;

4) szczegółowe zasady wydawania i cofania certyfikatu typu.

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) posiadaczu certyfikatu typu - rozumie się przez to podmiot, któremu wydano certyfikat typu;

2) orzeczeniu zdatności - rozumie się przez to orzeczenie, o którym mowa w art. 47 ust. 7 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze;

3) zatwierdzonej organizacji projektującej lub zatwierdzonej organizacji produkującej - rozumie się przez to odpowiednio zatwierdzoną organizację projektującą lub zatwierdzoną organizację produkującą, o której mowa w europejskich wymaganiach bezpieczeństwa lotniczego ustanowionych przez Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA) JAR-21 - Procedury certyfikacji statków powietrznych oraz związanych z nimi wyrobów i części, wprowadzonych do stosowania rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania europejskich wymagań bezpieczeństwa lotniczego JAR (Dz. U. Nr 139, poz. 1329);

4) organizacji obsługowej - rozumie się przez to odpowiednio organizację obsługową, o której mowa w europejskich wymaganiach bezpieczeństwa lotniczego ustanowionych przez Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA) JAR-145 - Zatwierdzone organizacje obsługowe, wprowadzonych do stosowania rozporządzeniem, o którym mowa w pkt 3.

§ 3. Wymagania dotyczące konstrukcji statków powietrznych, ich części składowych i innego wyposażenia określają następujące europejskie wymagania bezpieczeństwa lotniczego JAR, wprowadzone do stosowania rozporządzeniem, o którym mowa w § 2 pkt 3:

1) JAR-1 - Definicje i skróty;

2) JAR-21 - Procedury certyfikacji statków powietrznych oraz związanych z nimi wyrobów i części;

3) JAR-22 - Szybowce i motoszybowce;

4) JAR-23 - Samoloty kategorii normalnej, użytkowej akrobacyjnej i transportu lokalnego;

5) JAR-25 - Samoloty duże;

6) JAR-26 - Dodatkowe wymagania zdatności do lotu;

7) JAR-27 - Wiropłaty małe;

8) JAR-29 - Wiropłaty duże;

9) JAR-36 - Hałas statków powietrznych;

10) JAR-APU - Pomocnicze zespoły napędowe;

11) JAR-AWO - Loty w każdych warunkach meteorologicznych;

12) JAR-E - Silniki;

13) JAR-MMEL/MEL - Minimalne wyposażenie statku powietrznego;

14) JAR-P - Śmigła;

15) JAR-TSO - Normy techniczne;

16) JAR-VLA - Bardzo lekkie samoloty.

§  4.

1. Wymagania techniczne dla poszczególnych typów statków powietrznych określają przepisy techniczne wprowadzone do stosowania na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, a w szczególności następujące europejskie wymagania bezpieczeństwa lotniczego JAR ustanowione przez Zrzeszenie Władz Lotniczych (JAA), wprowadzone do stosowania rozporządzeniem, o którym mowa w § 2 pkt 3:

1) JAR-22 - Szybowce i motoszybowce;

2) JAR-23 - Samoloty kategorii normalnej, użytkowej akrobacyjnej i transportu lokalnego;

3) JAR-25 - Samoloty duże;

4) JAR-26 - Dodatkowe wymagania zdatności do lotu;

5) JAR-27 - Wiropłaty małe;

6) JAR-29 - Wiropłaty duże;

7) JAR-VLA - Bardzo lekkie samoloty.

2. Do statków powietrznych nieobjętych europejskimi wymaganiami bezpieczeństwa lotniczego JAR, w szczególności do:

1) sterowców,

2) balonów załogowych,

3) statków powietrznych należących do kategorii "specjalny",

4) spadochronów osobowych,

5) spadochronów ratunkowych,

6) urządzeń startowych statków powietrznych, a zwłaszcza do wyciągarek oraz ściągarek

- stosuje się wymagania techniczne wprowadzone do stosowania na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze.

§ 5. Postępowanie w sprawie wydania certyfikatu typu wszczyna się na wniosek złożony do Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej "Prezesem Urzędu".

§  6.

1. Prezes Urzędu wyznacza Zespół Roboczy Certyfikacji, w skład którego wchodzą przewodniczący oraz członkowie.

2. Prezes Urzędu zawiadamia stronę o składzie Zespołu Roboczego Certyfikacji.

3. W postępowaniu w sprawie wydania certyfikatu typu przeprowadza się czynności certyfikacyjne według harmonogramu sporządzonego przez stronę i zaakceptowanego przez przewodniczącego Zespołu Roboczego Certyfikacji.

§  7.

1. Zespół Roboczy Certyfikacji działa na posiedzeniach:

1) wstępnym;

2) bieżącym;

3) przed lotami;

4) końcowym.

2. Z każdego z posiedzeń, o których mowa w ust. 1, sporządza się protokół, którego kopię doręcza się stronie.

§  8.

1. Certyfikat typu jest wydawany po uprzednim:

1) przeprowadzeniu prób w locie, chyba że europejskie wymagania bezpieczeństwa lotniczego JAR-21 - Procedury certyfikacji statków powietrznych oraz związanych z nimi wyrobów i części stanowią inaczej;

2) zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu:

a) instrukcji użytkowania w locie,

b) odpowiednio instrukcji użytkowania silnika lub instrukcji użytkowania śmigła,

c) odpowiednio instrukcji zabudowy silnika lub śmigła,

d) instrukcji obsługi technicznej statku powietrznego w części dotyczącej zdatności do lotu,

e) odpowiednio instrukcji obsługi silnika lub śmigła,

f) instrukcji napraw.

2. Do certyfikatu typu załącza się arkusz danych technicznych, zawierający:

1) warunki użytkowania statku powietrznego;

2) ograniczenia ustalone ze względu na bezpieczeństwo lotów.

3. W przypadku dokonania istotnych zmian w wyrobach, na które wydano certyfikat typu, na wniosek osoby zainteresowanej wydaje się uzupełniający certyfikat typu.

4. W celu określenia zdatności do lotu importowanego statku powietrznego przed jego zarejestrowaniem w rejestrze cywilnych statków powietrznych, na wniosek osoby zainteresowanej wydaje się certyfikat uznania zdatności.

5. Do postępowania w sprawie wydania uzupełniającego certyfikatu typu oraz certyfikatu uznania zdatności stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wydawania certyfikatu typu.

§  9.

1. Wzory certyfikatu typu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Przepisy dotyczące certyfikatu typu stosuje się odpowiednio do orzeczenia zdatności.

3. Wzór orzeczenia zdatności określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§  10.

1. Przez próby w locie rozumie się zespół działań na ziemi i w powietrzu zmierzających do uzyskania informacji o jakościowych i ilościowych charakterystykach statków powietrznych, ich zespołów i wyposażenia w rzeczywistych warunkach lotu.

2. Ustala się podział na następujące rodzaje prób w locie:

1) badawczo-rozwojowe;

2) certyfikacyjne;

3) produkcyjne;

4) eksploatacyjne.

§  11.

1. Próby w locie przeprowadza się zgodnie z programem prób w locie zawierającym następujące informacje:

1) opis przedmiotu próby zawierający w szczególności:

a) podstawowe dane geometryczne oraz rysunek w trzech rzutach,

b) projektowy ciężar i pole położeń środka ciężkości,

c) projektowe ograniczenia, opatrzone uwagą: "W trakcie prób obowiązują ograniczenia potwierdzone przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w tymczasowej instrukcji użytkowania w locie",

d) informacje o zespole napędowym,

e) inne informacje w zakresie odpowiadającym informacjom podawanym w instrukcji użytkowania w locie w celu dostarczenia wskazówek prowadzącemu próby;

2) cel prób;

3) podstawę prawną przeprowadzenia prób;

4) zakres prób;

5) wykaz wyposażenia przewidywanego do wykonania próby;

6) opis sposobu, w jaki wyposażenie będzie skalowane i sprawdzane przed próbą;

7) opis sposobu, w jaki będzie wykazane spełnianie wymagań w niezbędnym zakresie przed próbami w locie;

8) procedury realizowania prób z omówieniem zarówno niezbędnych prób na ziemi, jak i w locie;

9) kolejność realizacji prób;

10) sposób organizacji prób;

11) środki bezpieczeństwa właściwe dla rodzaju próby;

12) sposób dokumentowania prób;

13) warunki organizacji prób w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa lotów próbnych.

2. Program prób w locie zatwierdza Prezes Urzędu.

3. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do lotów próbnych kontrolnych.

4. Przepisu ust. 1 pkt 13 nie stosuje się do zatwierdzonej organizacji projektującej oraz do zatwierdzonej organizacji produkującej.

§  12.

1. Jeżeli wnioskujący przeprowadzenie prób w locie jest zatwierdzoną organizacją projektującą lub zatwierdzoną organizacją produkującą, niezależnie od postanowień § 13, próby w locie przeprowadza się zgodnie z instrukcją operacyjną prób w locie organizacji.

2. W instrukcji operacyjnej prób w locie organizacji zamieszcza się następujące dane:

1) schemat organizacyjny, obsadę oraz zakres obowiązków i odpowiedzialność osób pełniących poszczególne funkcje w odniesieniu do prób w locie, obsługi oraz współpracy z biurem konstrukcyjnym i Urzędem Lotnictwa Cywilnego;

2) wymagania dla personelu latającego, zasady utrzymywania kwalifikacji i kontroli kwalifikacji;

3) zasady formowania załogi doświadczalnej;

4) zasady obecności na pokładzie osób trzecich;

5) zasady oprzyrządowywania pomiarowego i przetwarzania danych;

6) wyposażenie bezpieczeństwa;

7) strefy prób w locie;

8) minimalne warunki pogodowe dla poszczególnych rodzajów prób w locie;

9) wzory dokumentów i zasady dokumentowania prób w locie, jak:

a) poświadczenie gotowości technicznej do lotu,

b) arkusz załadowania,

c) zlecenie lotu,

d) sprawozdanie z lotu;

10) zasady przechowywania dokumentacji prób w locie;

11) zasady przeprowadzania lotów pokazowych i demonstracyjnych.

3. Instrukcja operacyjna prób w locie organizacji stanowi część instrukcji organizacji prób w locie albo jest sporządzana w formie odrębnego dokumentu.

4. Instrukcję operacyjną prób w locie organizacji zatwierdza Prezes Urzędu.

§  13.

1. Próby w locie statku powietrznego i jego części składowych przeprowadza się przy uwzględnieniu:

1) optymalnych metod przeprowadzania prób ze względu na posiadaną aparaturę pomiarową;

2) optymalnych metod przeprowadzania prób ze względu na budowę statku powietrznego oraz jego elementów składowych;

3) posiadanej struktury organizacyjnej, środków technicznych oraz zatrudnionego personelu.

2. Personel prób w locie składa się z pilotów doświadczalnych posiadających licencje właściwe dla danej kategorii statków powietrznych z wpisanym właściwym uprawnieniem pilota doświadczalnego dla odpowiedniej kategorii lotów próbnych, inżynierów prób w locie oraz obserwatorów prób w locie.

3. Wymagania i warunki uczestniczenia w lotach próbnych inżynierów prób w locie oraz obserwatorów prób w locie stanowią część zatwierdzanej przez Prezesa Urzędu instrukcji operacyjnej prób w locie organizacji.

4. Przed wydaniem dla statku powietrznego certyfikatu typu, w celu uzyskania rozszerzonej oceny statku powietrznego w zastosowaniach specjalistycznych, do wykonywania na nim lotów mogą zostać, za zgodą Prezesa Urzędu, dopuszczeni również piloci posiadający odpowiednią praktykę w tym zakresie, nieposiadający uprawnień pilota doświadczalnego.

§  14.

1. Wykonujący próby w locie sporządza sprawozdanie z prób w locie, w którym zamieszcza następujące dane:

1) opis przedmiotu próby;

2) chronologiczny wykaz wszystkich zmian prototypu, dokonywanych w trakcie prób i oznaczonych jako dokonane przez wnioskującego albo wymagane przez Prezesa Urzędu w rezultacie prób certyfikacyjnych, które wykazały niespełnienie wymagań zawartych w przepisach stanowiących podstawę certyfikacji;

3) cel prób;

4) podstawę przeprowadzenia prób;

5) zakres prób;

6) przebieg prób;

7) opis techniki użytej dla danej próby;

8) szczegółowe omówienie wyników prób;

9) wnioski końcowe;

10) oświadczenie prowadzącego próby o niezaobserwowaniu zjawisk nietypowych lub niebezpiecznych;

11) szczegółowe dane dotyczące każdej z przeprowadzanych prób oraz obliczenia niezbędne do przeanalizowania tych danych w razie przeprowadzania lotów próbnych doświadczalnych.

2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, podpisują piloci biorący udział w próbach oraz członkowie personelu lotniczego, analizujący wyniki prób i uczestniczący w opracowaniu sprawozdania.

§  15.

1. W sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu próby w locie przeprowadza się zgodnie z wymaganiami międzynarodowymi wprowadzonymi do stosowania na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze.

2. W sprawach nieuregulowanych w rozporządzeniu szczegółowe zasady wydawania i cofania certyfikatu typu oraz orzeczenia zdatności, a także przeprowadzania prób w locie, określają wprowadzone do stosowania europejskie wymagania bezpieczeństwa lotniczego JAR-21 - Procedury certyfikacji statków powietrznych oraz związanych z nimi wyrobów i części.

§ 16. W postępowaniu dotyczącym wydania certyfikatu typu stosuje się również wydane przez Prezesa Urzędu wytyczne i instrukcje, o których nowa w art. 21 ust. 2 pkt 16 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, a w szczególności Podręcznik Utrzymania Zdatności - Certyfikacja.

§ 17. Certyfikat typu może być wydany innemu niż posiadacz certyfikatu typu podmiotowi, z zachowaniem tego samego numeru certyfikatu typu.

§  18.

1. Prezes Urzędu cofa certyfikat typu, gdy:

1) nie jest możliwe usunięcie przyczyny zawieszenia certyfikatu typu;

2) posiadacz certyfikatu typu wystąpi z wnioskiem o rezygnację z tego certyfikatu.

2. Cofnięcie certyfikatu typu jest skuteczne w stosunku do wszystkich statków powietrznych wyprodukowanych zgodnie z danym certyfikatem typu.

§  19.

1. Posiadacz certyfikatu typu, któremu cofnięto ten certyfikat, jest obowiązany zwrócić go Prezesowi Urzędu.

2. W certyfikacie, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza się:

1) nadruk albo pieczątkę o treści: "cofnięto" - w przypadku, o którym mowa w § 18 ust. 1 pkt 1;

2) nadruk albo pieczątkę o treści: "zwrócony w wyniku rezygnacji" - w przypadku, o którym mowa w § 18 ust. 1 pkt 2;

3) datę oraz podpis osoby zamieszczającej nadruk albo pieczątkę.

3. W arkuszu danych technicznych do certyfikatu typu zamieszcza się datę cofnięcia certyfikatu typu.

4. Oznaczenia, o których mowa w ust. 2 i 3, zamieszcza się również na egzemplarzu certyfikatu typu będącym w posiadaniu Prezesa Urzędu.

5. Po zamieszczeniu oznaczeń, o których mowa w ust. 2 i 3, certyfikat typu podlega zwrotowi dotychczasowemu posiadaczowi certyfikatu typu.

§  20.

1. Posiadacz certyfikatu typu, który utracił jego oryginał, może wystąpić do Prezesa Urzędu z wnioskiem o wydanie duplikatu tego certyfikatu.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, posiadacz certyfikatu typu jest obowiązany załączyć oświadczenie o utracie oryginału certyfikatu typu wraz z informacją o przyczynie jego utraty.

3. Duplikat certyfikatu typu wydaje Prezes Urzędu.

4. W duplikacie certyfikatu typu, pod oznaczeniem numeru certyfikatu typu, zamieszcza się:

1) datę wydania duplikatu;

2) wpis o następującej treści: "Wydany celem zastąpienia oryginalnego certyfikatu typu, który został utracony".

5. W razie odnalezienia oryginału certyfikatu typu posiadacz jest obowiązany do jego zwrotu Prezesowi Urzędu.

§ 21. Certyfikaty typu albo dokumenty równoważne, wydane na podstawie przepisów dotychczasowych, zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

§ 22. Do czasu wprowadzenia do stosowania wymagań międzynarodowych, na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze, o których mowa w § 4 i § 15 ust. 1, stosuje się przepisy dotychczasowe, nie dłużej jednak niż do dnia 17 listopada 2004 r.

§ 23. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

______

¹⁾ Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 marca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 32, poz. 302 oraz z 2003 r. Nr 19, poz. 165 i Nr 141, poz. 1359).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WZORY CERTYFIKATU TYPU

WZÓR nr 1

Certyfikat typu

wzór

WZÓR nr 2

Certyfikat typu (uzupełniający)

wzór

WZÓR nr 3

Certyfikat typu importowanych statków powietrznych

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  2

Orzeczenie zdatności

WZÓR

wzór

• Identyfikator: Dz.U.2003.168.1639
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Wymagania dotyczące konstrukcji statków powietrznych oraz certyfikat typu.
• Data aktu: 30/08/2003
• Data ogłoszenia: 26/09/2003
• Data wejścia w życie: 11/10/2003