united kingdom
ukraine

Rewaloryzacja emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz zmiana niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.

USTAWA
z dnia 14 grudnia 1990 r.
o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.

Art.  1.

Przepisy ustawy stosuje się do rewaloryzacji emerytur, rent inwalidzkich i rent rodzinnych, przysługujących osobom, które ukończyły lub ukończą 80 lat do dnia 31 grudnia 1990 r. - przyznanych na podstawie:

1)
ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270, z 1986 r. Nr 1, poz. 1, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192 oraz z 1960 r. Nr 10, poz. 58 i 61, Nr 36, poz. 206, Nr 66, poz. 390 i Nr 87, poz. 506),
2)
ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 145, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
3)
ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 146, z 1989 r. Nr 32, poz. 169 i Nr 35, poz. 190 oraz z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
4)
dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
5)
ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
6)
ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz. U. Nr 5, poz. 32, z 1989 r. Nr 35, poz. 192 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
7)
ustawy z dnia 28 kwietnia 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz. U. Nr 23, poz. 99, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
8)
ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz. U. Nr 29, poz. 156 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
9)
ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 36, poz. 206), jeżeli podstawa wymiaru została ustalona od wynagrodzenia lub uposażenia,
10)
ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, z 1989 r. Nr 35, poz. 192 i z 1990 r. Nr 36, poz. 206),
11)
ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 29, poz. 139, z 1984 r. Nr 52, poz. 270, z 1985 r. Nr 20, poz. 85, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 36, poz. 206),
12)
ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 46, poz. 210, z 1885 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 38, poz. 181, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192 oraz z 1990 r. Nr 36, poz. 206).
Art.  2.
1.
Rewaloryzacja emerytur i rent następuje przez obliczenie nowej ich wysokości na zasadach określonych w art. 3-5 od podstawy wymiaru ustalonej przy zastosowaniu wskaźnika wynagrodzenia (uposażenia, dochodu, przychodu, podstawy wymiaru składek).
2.
Wskaźnik wysokości wynagrodzenia oblicza się na podstawie:
1)
art. 28-30 ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. Nr 36, poz. 206 i Nr 66, poz. 390) w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą albo
2)
art. 16 i 161 ustawy, o której mowa w art. 1 pkt 1, jeżeli przepisy ustawy

z dnia 24 maja 1990 r. przewidywały taką możliwość.

3.
Podstawę wymiaru emerytury i renty ustala się mnożąc wskaźnikiem wysokości wynagrodzenia (uposażenia, dochodu, przychodu, podstawy wymiaru składek) kwotę przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia stanowiącą podstawę waloryzacji emerytur i rent w czwartym kwartale 1990 r.
Art.  3.
1.
Emerytura wynosi:
1)
25% przewidywanego przeciętnego wynagrodzenia stanowiącego podstawę ostatniej waloryzacji emerytur i rent, zwanej dalej "kwotą bazową", oraz
2)
po 1,5% podstawy jej wymiaru za każdy pełny rok okresów, o których mowa w ust. 2.
2.
Do obliczenia wysokości świadczenia przyjmuje się okresy zatrudnienia (ubezpieczenia, wysługi emerytalnej) oraz okresy równorzędne i zaliczalne do tych okresów, ustalone w decyzjach wydanych na dzień 31 grudnia 1990 r.
3.
Wysokość emerytury wraz ze wzrostem, o którym mowa w art. 9 ust. 1, oraz dodatkiem, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, nie może przekraczać 100% podstawy jej wymiaru.
Art.  4.
1.
Renta inwalidzka dla inwalidy I lub II grupy wynosi:
1)
25% kwoty bazowej,
2)
po 1,5% podstawy jej wymiaru za każdy pełny rok okresów, o których mowa w art. 3 ust. 2 oraz
3)
po 0,9% podstawy jej wymiaru za każdy rozpoczęty rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów, o których mowa w art. 3 ust. 2, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista ukończyłby 55 lat życia.
2.
Wysokość renty inwalidzkiej wraz ze wzrostem, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, oraz dodatkiem, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, nie może przekraczać 100% podstawy jej wymiaru.
3.
Renta inwalidzka dla inwalidy III grupy wynosi 75% renty obliczonej w myśl ust. 1.
4.
Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się do rent inwalidzkich przysługujących:
1)
z tytułu wypadków przy pracy, wypadków w drodze do pracy lub z pracy i chorób zawodowych oraz z tytułu wypadków i chorób zawodowych powstałych przy wykonywaniu działalności objętej przepisami, o których mowa w art. 1 pkt 2-5 i 8; wysokość tych rent ustala się na podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
2)
z tytułu wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową, służbą w organach ochrony bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także w Służbie Więziennej, jeżeli z tytułu tych wypadków i chorób przysługują świadczenia odszkodowawcze na podstawie przepisów odrębnych; wysokość tych rent ustala się na podstawie przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 11 i 12,
3)
na podstawie przepisów, o których mowa w art. 1 pkt 9; wysokość tych rent ustala się na podstawie tych przepisów.
Art.  5.
1.
Renta rodzinna wynosi:
1)
75% świadczenia, które przysługiwałoby osobie zmarłej w dniu śmierci - dla jednej osoby uprawnionej do renty,
2)
85% świadczenia, które przysługiwałoby osobie zmarłej w dniu śmierci - dla dwóch osób uprawnionych do renty,
3)
95% świadczenia, które przysługiwałoby osobie zmarłej w dniu śmierci - dla trzech lub więcej osób uprawnionych do renty.

Przy ocenie prawa do renty inwalidzkiej przysługującego osobie zmarłej w dniu śmierci przyjmuje się, że osoba zmarła była inwalidą II grupy.

2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do ustalenia wysokości renty rodzinnej przyznanej po zaginionym.
3.
Przepisy art. 4 ust. 2 i 4 stosuje się odpowiednio.
Art.  6.

Po obliczeniu wysokości emerytury lub renty ustala się wskaźnik wysokości świadczenia w relacji do kwoty bazowej, od której świadczenie zostało obliczone - wyrażony w procentach z zaokrągleniem do setnych części procentu.

Art.  7.
1.
Emerytury i renty zrewaloryzowane w myśl art. 2-5 podlegają waloryzacji na zasadach i w terminach określonych w ustawie, o której mowa w art. 1 pkt 1.
2.
Ustalenie wysokości zwaloryzowanej emerytury i renty następuje przez jej obliczenie od kwoty przewidywanego na bieżący kwartał przeciętnego wynagrodzenia przy zastosowaniu wskaźnika wysokości świadczenia.
3.
Przy waloryzacji świadczeń nie stosuje się ograniczenia podwyżki podstawy wymiaru określonego w art. 74 ust. 6 ustawy, o której mowa w art. 1 pkt 1.
Art.  8.
1.
Emerytury i renty w wysokości ustalonej w myśl art. 2-5 przysługują od dnia 1 października 1990 r.
2.
Realizacja podwyżki następuje po waloryzacji przeprowadzonej w grudniu 1990 r., nie później niż do dnia 28 lutego 1991 r., z wyrównaniem od dnia 1 października 1990 r.
3.
Jeżeli wysokość emerytury lub renty ustalona w myśl art. 2-5 byłaby niższa w porównaniu do kwoty tego świadczenia przysługującej w dniu 1 października 1990 r. po waloryzacji - świadczenie wypłaca się nadal w dotychczasowej wysokości do czasu, gdy jego wysokość, należna w myśl art. 2-7, przekroczy tę kwotę.
4.
Kwota świadczenia wypłacana w myśl ust. 3 nie może być niższa od kwoty odpowiedniego świadczenia w najniższej wysokości.
Art.  9.
1.
Do zrewaloryzowanych emerytur i rent przysługują:
1)
wzrost z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze na zasadach i w wysokości określonych w przepisach odrębnych,
2)
dodatek z tytułu odznaczeń państwowych na zasadach i w wysokości określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin,
3)
dodatki rodzinne na zasadach i w wysokości przewidzianych w odrębnych przepisach dla zasiłków rodzinnych przysługujących pracownikom,
4)
dodatek dla sierot zupełnych na zasadach i w wysokości przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin,
5)
dodatek pielęgnacyjny na zasadach i w wysokości przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin albo w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.
2.
Do zrewaloryzowanych emerytur i rent nie przysługują żadne inne dodatki, wzrosty ani zwiększenia poza wymienionymi w ust. 1, a także określonymi w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
Art.  10.

Rewaloryzacji emerytur i rent dokonuje się z urzędu, a jeżeli prawo do świadczeń jest zawieszone - na wniosek osoby zainteresowanej albo przy wznowieniu ich wypłaty.

Art.  11.

W ustawie z dnia 16 grudnia 1972 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 29, poz. 139, z 1984 r. Nr 52, poz. 270, z 1985 r. Nr 20, poz. 85, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 36, poz. 206) wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 6 otrzymuje brzmienie:

"Art. 6. Emerytury i renty podlegają podwyższeniu na zasadach i w terminach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.";

2)
w art. 61:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Podwyższeniem obejmuje się emerytury i renty żołnierzy zwolnionych z zawodowej służby wojskowej do ostatniego dnia kwartału poprzedzającego kwartał, w którym to podwyższenie następuje."

b)
ust. 3 skreśla się,
c)
w ust. 4 powołanie "ust. 1-3" zastępuje się powołaniem "ust. 1 i 2";
3)
art. 62- 64 skreśla się.
Art.  12.

W ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 46, poz. 210, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 38, poz. 181, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192 oraz z 1990 r. Nr 36, poz. 206) wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 6 otrzymuje brzmienie:

"Art. 6. Emerytury i renty podlegają podwyższeniu na zasadach i w terminach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.";

2)
w art. 61:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Podwyższeniem obejmuje się emerytury i renty funkcjonariuszy zwolnionych ze służby do ostatniego dnia kwartału poprzedzającego kwartał, w którym to podwyższenie następuje.",

b)
ust. 3 skreśla się.
c)
w ust. 4 powołanie "ust. 1-3" zastępuje się powołaniem "ust. 1 i 2";
3)
art. 62- 64 skreśla się.
Art.  13.

W ustawie z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym (Dz. U. Nr 36, poz. 206 i Nr 66, poz. 390) wprowadza się następujące zmiany:

1)
art. 29 otrzymuje brzmienie:

"Art. 29. Wojskowe i milicyjne organy emerytalne w odniesieniu do świadczeń przysługujących na podstawie przepisów, o których mowa w art. 11 i 13, podejmą prace przygotowawcze zmierzające do przeprowadzenia rewaloryzacji emerytur i rent wojskowych oraz milicyjnych, ustalając wskaźnik wysokości uposażenia. Ministrowie Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości określą sposób ustalania wskaźnika wysokości uposażenia żołnierza, funkcjonariusza organów ochrony bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także funkcjonariusza Służby Więziennej dla celów rewaloryzacji emerytur i rent.";

2)
w art. 29a w zdaniu pierwszym skreśla się wyrazy "najpóźniej do dnia 31 grudnia 1990 r.".
Art.  14.

W sprawach dotyczących emerytur i rent, nie unormowanych w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy wymienione w art. 1.

Art.  15.

Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 października 1990 r., z tym że przepisy art. 7, 11 i 12 wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1991 r.

Zmiany w prawie

Rząd przyjął projekt ustawy likwidującej Centralną Informację Emerytalną

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy, który umożliwi użytkownikom aplikacji mObywatel dostęp do danych o prognozowanej emeryturze – poinformowało we wtorek Ministerstwo Cyfryzacji. Projekt zakłada też uchylenie ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej.

Grażyna J. Leśniak 20.05.2025
Ustawa o powierzaniu pracy cudzoziemcom - opublikowana

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Jej celem jest ograniczenie występujących nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości załatwiania spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja postępowań. Nowe przepisy wejdą w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.05.2025
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia opublikowana

Kompleksową modernizację instytucji polskiego rynku pracy poprzez udoskonalenie funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz form aktywizacji zawodowej i podnoszenia umiejętności kadr gospodarki przewiduje ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Ustawa, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw, co do zasady, wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.05.2025
Będzie elektroniczna dokumentacja w zakresie urodzeń i zgonów

Rząd zamierza uregulować zagadnienia związane z funkcjonowaniem lekarza koronera właściwego do stwierdzania zgonu osoby, gdy trudno jest wskazać lekarza leczącego, który byłby zobowiązany do stwierdzenia zgonu lub konieczności dokonania czynności i ustaleń związanych ze zgonem, wymagających specjalistycznej wiedzy. Chce też wprowadzić spójne systemowo regulacje odnoszące się do karty zgonu, karty urodzenia oraz karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu.

Grażyna J. Leśniak 12.05.2025
Będą zmiany w wydawaniu wiz dla zagranicznych studentów

Ustawa reformuje system wydawania wizy krajowej dla studentów oraz system wydawania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Zgodnie z regulacją, każdy cudzoziemiec – obywatel państwa trzeciego, który chce rozpocząć studia w Polsce - będzie musiał podczas rekrutacji przedstawić dokument poświadczający znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie, co najmniej na poziomie B2.

kk/pap 10.05.2025
Sejm zdecydował: Kandydat do pracy dostanie informację o wynagrodzeniu i innych świadczeniach

Osoba ubiegająca się o pracę będzie musiała otrzymać informację o wysokości wynagrodzenia, ale także innych świadczeniach związanych z pracą - zarówno tych pieniężnych, jak i niepieniężnych. Ogłoszenie o naborze i nazwy stanowisk mają być neutralne pod względem płci, a sam proces rekrutacyjny - przebiegać w sposób niedyskryminujący - zdecydował w piątek Sejm uchwalając nowelizację Kodeksu pracy. Teraz ustawa trafi do Senatu.

Grażyna J. Leśniak 09.05.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1990.92.540

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Rewaloryzacja emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz zmiana niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym.
Data aktu: 14/12/1990
Data ogłoszenia: 31/12/1990
Data wejścia w życie: 01/01/1991, 01/10/1990, 31/12/1990