Zdaniem projektodawców rozwiązania prawne, wprowadzone przez ustawę z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 694) rodzą obawy o efektywność szkolenia kandydatów na sędziów i prokuratorów. Nowelizacja rozbiła bowiem dotychczasową zasadę jednolitości statusu aplikanta. Przewidziano, że aplikant KSSiP częściowo tylko będzie podporządkowany jej Dyrektorowi. W zakresie pracowniczym ma być podporządkowany prezesowi sądu okręgowego lub prokuratorowi okręgowemu. Dodatkowo sytuację komplikuje fakt, że organizację praktyk przekazano pracodawcom aplikantów (dotychczas zajmował się tym Dyrektor KSSiP). W aktualnie obowiązujących programach aplikacji praktyki, których celem jest nauczenie aplikanta zasad praktycznego wykonywania zawodu, zajmują do 80% czasu przeznaczonego na szkolenie na aplikacji. Ponadto poważne wątpliwości budzi status osób, które ukończą aplikację sędziowską. Dla tych osób nie przewidziano gwarancji zatrudnienia w wymiarze sprawiedliwości. Rodzi to obawę, że wykształceni za publiczne środki prawnicy nie podejmą służby publicznej, lecz zasilą korporacyjne zawody prawnicze. Przedłużenie dotychczasowego, dobrze funkcjonującego modelu aplikacji pozwoli na dokonanie gruntownego przeglądu stanu prawnego, dotyczącego szkolenia wstępnego kandydatów na stanowiska sędziowskie i prokuratorskie oraz wprowadzenia stosownych zmian, służących poprawie funkcjonowania sądownictwa i prokuratury. W tym celu proponuje się wprowadzenie zmian, które umożliwią ogłoszenie w 2016 r. naboru na aplikację ogólną, a następnie przeprowadzenie szkolenia na tej aplikacji i następujących po niej aplikacjach specjalistycznych.
W uzasadnieniu projektu czytamy, że należy powrócić do sprawdzonego w praktyce zarządzania instytucjami publicznymi rozwiązania, przyjętego w 2009 r. w ustawie o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, a wcześniej w ustawie z dnia 1 lipca 2005 r. o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury, zgodnie z którym oba organy, tj. Dyrektor i Rada Programowa, są powoływane przez Ministra Sprawiedliwości, na określoną w ustawie kadencję, a odwołanie zarówno Dyrektora jak i członków Rady jest możliwe, jeżeli zaistnieją określone w ustawie przesłanki.
Nowelizacja z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury – ten akt prawny wprowadziła zmiany w formule odbywania aplikacji w KSSiP, rezygnując z aplikacji ogólnej oraz ze stypendiów pozwalając na przekierowanie środków finansowych wydatkowanych do tej pory na te cele. Omawiany projekt wstrzymuje opisane wyżej zmiany dla roczników rozpoczynających kształcenie w 2016 i 2017 roku.
Zmiany ws. aplikacji ogólnej już w Sejmie
Do Sejmu wpłynął projekt partii rządzącej wydłużający trwanie dotychczas realizowanego, dwuetapowego modelu szkolenia wstępnego, składającego się z dwunastomiesięcznej aplikacji ogólnej oraz następującej po niej trzydziestomiesięcznej aplikacji sędziowskiej lub prokuratorskiej.