Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego kieruje prof. Lena Kolarska-Bobińska (od grudnia 2013). W latach 2007-2013 ministrem nauki była prof. Barbara Kudrycka.

Bliżej Europy, bliżej świata
Lata 2007-2015 to dla nauki i szkolnictwa wyższego okres zmian o charakterze systemowym i programowym. MNiSW postawiło sobie następujące cele:

  1. dostosowanie polskich standardów prowadzenia badań naukowych i kształcenia studentów oraz doktorantów do standardów międzynarodowych, a w szczególności do standardów krajów Unii Europejskiej,

  2. podnoszenie jakości kształcenia i badań naukowych,

  3. zbliżanie uczelni do rynku pracy i ich otoczenia społeczno-gospodarczego, wzmacnianie umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego,

  4. rozwijanie innowacyjności opartej na wiedzy.

Realizacji tych celów służyły reformy: nauki i szkolnictwa wyższego.

Reforma nauki:

  1. zharmonizowała procedury finansowania nauki z procedurami liczących się światowych instytucji finansujących badania, w szczególności Komisji Europejskiej,

  2. wzmocniła projakościowe finansowanie nauki oraz transparentność procedur przyznawania środków,

  3. wzmocniła walkę z nepotyzmem w instytucjach naukowych,

  4. zapewniła wsparcie młodym naukowcom w dostępie do grantów na badania naukowe,

  5. udoskonaliła procedury dotyczące wydatkowania środków na naukę i udziału naukowców w projektach międzynarodowych.

Reforma szkolnictwa wyższego:

  1. poszerzyła autonomię uczelni,

  2. zniosła centralną listę kierunków,

  3. wprowadziła nowe, systemowe rozwiązania w kształtowaniu oferty dydaktycznej przez uczelnie,

  4. wprowadziła nowe rozwiązania dostosowujące kształcenie do potrzeb rynku pracy,

  5. wzmocniła integrację szkół wyższych z otoczeniem społeczno-gospodarczym,

  6. wprowadziła nowe mechanizmy efektywnego zarządzania uczelniami,

  7. wprowadziła bardziej efektywny system wsparcia studentów i doktorantów,

  8. stworzyła lepsze warunki do kształcenia się przez całe życie,

  9. wyraźnie zróżnicowała kształcenie na profile ogólnoakademicki i praktyczny,

  10. zacieśniła współpracę uczelni z pracodawcami,

  11. ułatwiła komercjalizację wyników badań naukowych.

Dopełnieniem tych reform były ministerialne programy. Miały one na celu otwarcie nauki i uczelni na dalsze zmiany.

 

@page_break@
 

Najważniejsze programy to:

Uczelnie przyszłości
To pakiet kompleksowych działań finansowanych ze środków unijnych. Pieniądze przeznaczone są na działania w czterech obszarach:
• kształcenie wysokiej jakości,
• uczelnie bliżej rynku pracy,
• umiędzynarodowienie,
• konsolidacja.

W ramach Uczelni przyszłości realizowane są i przygotowane m.in.:
• Program Rozwoju Kompetencji,
• program Studiujesz? Praktykuj!,
• program praktyk w Państwowych Wyższych Szkołach Zawodowych,
• konkurs na wzmocnienie Akademickich Biur Karier,
• konkurs dla uczelni na wprowadzanie systemów antyplagiatowych,
• konkurs Najlepsi z najlepszych (poprzednie edycje pod nazwą Generacja przyszłości),
• programy mające na celu podniesienie poziomu studiów doktoranckich poprzez zwiększenie ich interdyscyplinarności i zacieśnienie związków z partnerami zewnętrznymi, w tym zagranicznymi,
• w obszarze umiędzynarodowienie polskiego szkolnictwa wyższego:
- realizacja międzynarodowych programów kształcenia,
- międzynarodowych szkół letnich oraz programów kształcenia w językach obcych,
- wsparcie procesów uzyskiwania zagranicznych akredytacji przez polskie uczelnie lub programy kształcenia,
- włączenie wykładowców z zagranicy, posiadających osiągnięcia w pracy naukowej, zawodowej lub artystycznej w prowadzenie programów kształcenia w polskich uczelniach,
- zachęcenie wybitnych polskich wykładowców pracujących za granicą, mających osiągnięcia naukowe, do kontynuowania kariery akademickiej w Polsce,
- wzmocnienie kompetencji pracowników administracji uczelni w zakresie współpracy międzynarodowej.

Program umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego
To pierwszy w historii program, który zawiera kompleksową wizję rozwoju umiędzynarodowienia polskiej nauki i polskich uczelni.
Cele programu:
• przyciągnięcie do Polski studentów zza granicy,
• zatrudnienie zagranicznych naukowców,
• uczestnictwo polskich naukowców w międzynarodowych programach edukacyjnych i badawczych,
• umożliwienie studiowania polskim studentom za granicą.

Program realizowany jest przez m.in.:
• otwieranie się na nowe kierunki współpracy i naboru studentów (m.in. Chiny, Indie, Brazylia),
• opracowanie nowej polityki stypendialnej dla studentów zagranicznych,
• rozwijanie bazy traktatowej i kontaktów międzynarodowych,
• budowę systemu zachęt powrotów naukowców do Polski (np. program Narodowego Centrum Nauki – Polonez 1),
• tworzenie lepszych warunków studiowania dla obcokrajowców,
• nowe przepisy, które ułatwiają cudzoziemcom potwierdzenie wykształcenia i dają możliwość dopasowania opłat za studia do możliwości studentów,
• uproszczenie procedury ubiegania się o certyfikat znajomości języka polskiego.

Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
Unikalny w skali europejskiej program na rzecz rozwoju humanistyki, który finansuje badania istotne dla polskiego dziedzictwa kulturowego oraz wspiera ich rozpowszechnianie w międzynarodowym obiegu naukowym. NPRH działa od 2010 r. Program powstał po konsultacjach z przedstawicielami środowisk humanistycznych w Polsce. W 2015 roku wypracowana została nowa formuła Programu. W ramach konkursów NPRH przeznaczono już na badania 370 mln zł. 

Całe Podsumowanie jest dostępne na stronie MNiSW