W polskich szkołach trudno o budowanie demokratycznych relacji

Problemem polskich szkół jest nie tyle występowanie przypadków ciężkiego łamania uczniowskich praw, ale ogólnie niesprzyjający klimat dla budowania demokratycznych relacji wynika z raportu z badań Monitoring praw uczniowskich w szkołach obszaru nadwiślańskiego.

Raport Fundacji Pokolenia oraz Fundacji Ośrodka Badań i Analiz Społecznych jest efektem półrocznych, kompleksowych badań dotyczących praw ucznia w szkołach regionu nadwiślańskiego, przeprowadzonych pod honorowym patronatem rzecznika praw dziecka. Autorzy kierowali się potrzebą stworzenia wielowymiarowej diagnozy przestrzegania praw uczniowskich w szkołach uczestniczących w projekcie, czyli w gimnazjach, liceach i technikach w powiatach województwa pomorskiego: tczewskim, nowodworskim, malborskim, starogardzkim, kwidzyńskim oraz sztumskim. Udział wzięli w nich uczniowie, nauczyciele, pracownicy administracyjni, rodzice, a nawet urzędnicy.
Z raportu wynika, że Polscy uczniowie odczuwają tzw. triadę braków:
1) brak swobody w wyrażaniu własnego Ja, własnych emocji i poglądów,
2) brak poczucia bycia dostrzeganym przez dorosłych w szkole (koncentracja na wynikach, nie procesie rozwojowym),
3) brak poczucia wspólnotowości, autentycznych relacji i budowania społeczności.

Szkoły nieskuteczne w walce z dyskryminacją>>

- Szwankuje w polskich szkołach praca nad podnoszeniem świadomości roli, jaką uczniowie mają do odegrania w procesie edukacyjnym. Uczniowie nie czują, że nauczyciele ich motywują. W efekcie wzrasta w nich poczucie wyobcowania względem szkolnej rzeczywistości, stają się nadmiernie krytyczni wobec systemu, a ich postawy ulegają radykalizacji – podkreślają autorzy.
Raport zwraca również uwagę m.in. na takie kwestie jak: nieskuteczność szkolnych statutów, kontekstowy charakter edukacji o prawach ucznia czy bariery demokratyzacji stosunków szkolnych.
- Raport pozwala na identyfikację mocnych i słabych stron praktyki szkolnej. Wierzę, że będzie cennym materiałem w debacie na temat praw uczniowskich w szkole, a głęboka analiza treści pozwoli zaproponować działania naprawcze w obszarze zidentyfikowanych słabości. Szkoła jest jednym z miejsc, w którym prawa ucznia, prawa dziecka i prawa człowieka powinny być poszanowane z najwyższą troską – powiedział rzecznik praw dziecka Marek Michalak.
Z raportem można zapoznać się na stronach internetowych rzecznika praw dziecka.

Raport: dyskryminacja to powszechne zjawisko w polskich szkołach>>