Sprawozdanie końcowe urzędnika przeprowadzającego spotkanie wyjaśniające w sprawie COMP/38.281/B.2 - surowiec tytoniowy - Włochy(zgodnie z art. 15 i 16 decyzji Komisji 2001/462/WE, EWWiS z dnia 23 maja 2001 r. w sprawie zakresu uprawnień urzędników przeprowadzających spotkania wyjaśniające w niektórych postępowaniach z zakresu konkurencji - Dz.U. L 162 z 19.6.2001, str. 21)
(2006/C 303/14)
(Dz.U.UE C z dnia 13 grudnia 2006 r.)
Projekt decyzji w wyżej wymienionej sprawie stwarza podstawy do następujących uwag:
Przedmiotowa sprawa ma wymiar szczególny, ponieważ została rozpoczęta po przekazaniu przez Dyrekcję Generalną ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Dyrekcję Generalną ds. Konkurencji kopii porozumienia międzybranżowego zawartego pomiędzy Associazione Professionale Transformatori Tabacchi Italiani (APTI) a Unione Italiana Tabacco (UNITAB) w 2001 r. wraz z informacją od Trybunału Obrachunkowego. Następnie informacji dostarczyła spółka Deltafina S.p.A., a później spółki Dimon Italia (obecnie pod firmą Mindo) oraz Transcatab zgodnie z obwieszczeniem w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r.
W dniu 18 i 19 kwietnia 2002 r. Komisja przeprowadziła dochodzenie na terenie spółek Dimon, Transcatab, Trestina Azienda Tabacchi oraz Romana Tabacchi.
Procedura pisemna oraz dostęp do akt
W dniu 26 lutego 2004 r. pisemne zgłoszenie zastrzeżeń zostało przekazane stowarzyszeniom APTI i UNITAB, a także spółkom Deltafina, Dimon, Transcatab, Trestina, Romana i Boselli S.A.L.T.O S.r.l (przetwórcy surowca tytoniowego) oraz spółkom macierzystym włoskich przetwórców, tj. Dimon Inc., Standard Commercial Corp. oraz Universal Corp.
W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń wskazano na pojedyncze i ciągłe przypadki naruszenia przepisów art. 81 ust. 1 traktatu WE przez włoskich przetwórców oraz stowarzyszenia przetwórców - APTI oraz UNITAB.
Dostęp do akt został zapewniony poprzez przesłanie przygotowanej indywidualnie dla każdego z adresatów płyty CD-ROM wraz z pisemnym zgłoszeniem zastrzeżeń; pozwoliło to zainteresowanym przedsiębiorstwom i stowarzyszeniom na zastosowanie zasady równości stron zdefiniowanej przez Sąd Pierwszej Instancji w sprawach Soda Ash (T-31/91 oraz T-32/91).
W pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń na udzielenie odpowiedzi wyznaczono termin dwóch i pół miesiąca; na wniosek jednej ze stron przedłużyłem ten termin o dwa tygodnie w odniesieniu do wszystkich zainteresowanych przedsiębiorstw i stowarzyszeń.
Wszyscy adresaci pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń udzielili odpowiedzi w wyznaczonym terminie.
Procedura ustna
Zgodnie z art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2842/98 niektóre strony wniosły o przeprowadzenie formalnego spotkania wyjaśniającego, które miało miejsce 22 czerwca 2004 r. W spotkaniu wyjaśniającym udział wzięli wszyscy adresaci, z wyjątkiem trzech podmiotów (Dimon Incorporated, Standard Commercial Corporation i Boselli S.A.L.T.O.).
W tym czasie przedstawiciele spółki Dimon podnieśli nową kwestę, informując, że spółka Deltafina, której przedstawiciele jako pierwsi złożyli wniosek o złagodzenie sankcji, ujawniła swój wniosek konkurentom. Zdaniem przedstawicieli spółki Dimon w związku z tym powstało pytanie, czy spółka Deltafina, która uzyskała warunkowe zwolnienie z grzywny, nadal spełnia wymogi określone w pkt 11 obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji z 2002 r. i czy spółka Dimon mogłaby uzyskać prawo do skorzystania ze zwolnienia z grzywny w miejsce spółki Deltafina.
Po spotkaniu wyjaśniającym Komisja dokładnie zbadała tę kwestię. Do faktów tych oraz ich konsekwencji prawnych odniesiono się w dodatkowym pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń przesłanym do wszystkich adresatów w dniu 22 grudnia 2004 r. (uzupełnienie), w którym wyrażono stanowisko, że spółka Deltafina nie dopełniła swoich obowiązków, czego skutkiem powinno być wycofanie warunkowego zwolnienia z grzywny.
Sześciu adresatów ustosunkowało się do uzupełnienia; czterech spośród nich wniosło o spotkanie wyjaśniające zgodnie z art. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 773/2004. Spotkanie to odbyło się dnia 1 marca 2005 r., a uczestniczyły w nim spółki Deltafina, Universal Corporation, Mindo oraz Transcatab.
Zgodnie z art. 10 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 773/2004 spółka Deltafina zaproponowała, by Komisja przesłuchała osoby mogące potwierdzić fakty przedstawione w zgłoszeniu, na co wyraziłem zgodę.
Nie wyraziłem zgody na odroczenie spotkania, o co wnosiły spółki Deltafina oraz Universal Corp., tłumacząc, że okres dwóch tygodni od momentu ustosunkowania się do uzupełnienia do czasu spotkania wyjaśniającego jest zbyt krótki na skuteczne przygotowanie ustnej obrony i stanowi naruszenie prawa do obrony. Przyjąłem takie stanowisko, ponieważ w uzupełnieniu wniesiono tylko kwestie o ograniczonym zakresie pod względem faktycznym i prawnym, choć ich konsekwencje mogły być dalekosiężne dla zainteresowanych spółek. Spółki miały zatem dostatecznie dużo czasu na przygotowanie szczegółowej obrony od dnia, w którym otrzymały drugie pisemne zgłoszenie zastrzeżeń. Niemniej jednak zwrócono się do spółek Universal i Deltafina o przestawienie innych uwag po spotkaniu, jeżeli okaże się to konieczne, i spółki z możliwości tej skorzystały.
Projekt decyzji ostatecznej
Mając na uwadze należyty przebieg postępowania, muszę zwrócić uwagę na dwie kwestie.
W związku z twierdzeniem przedstawicieli spółki Deltafina, że Komisja nie może wycofać przyznanego warunkowego zwolnienia z grzywny, ponieważ stworzono w ten sposób uzasadnione oczekiwania co do poprowadzenia sprawy, w projekcie decyzji stwierdza się, że uzasadnione oczekiwania tracą ważność z chwilą, gdy strony zaprzestają wypełniać swoje obowiązki. Uważam to za rozsądne zastosowanie ogólnej zasady skuteczności ("effet utile") w zakresie, w jakim stosuje się ona do obwieszczenia w sprawie łagodzenia sankcji. Zasady określone w obwieszczeniu nie mogłyby być skuteczne, gdyby same podmioty składające wniosek o złagodzenie sankcji mogły zagrozić dochodzeniu, które zostało wszczęte dzięki ich pomocy, jak miało to miejsce w przedmiotowym przypadku. Zastosowanie zasad łagodzenia sankcji na tym etapie procedury zależy w istocie w dużej mierze od istnienia wniosku, co do którego zachowywana jest poufność.
Podstawowy warunek, zgodnie z którym oczekiwanie musi opierać się na właściwym zastosowaniu przepisu prawa, nie jest w tym przypadku spełniony, ponieważ spółka Deltafina nie wywiązała się ze swoich obowiązków. Fakt niepoinformowania Komisji przez spółkę Deltafina o przekazaniu pozostałym członkom komitetu zarządzającego stowarzyszenia sektorowego APTI informacji o złożeniu wniosku na wczesnym etapie procedury silnie wskazuje na to, że przedstawiciele spółki Deltafina byli świadomi swych obowiązków.
Dlatego też nie uważam, by wycofanie warunkowego zwolnienia z grzywny w odniesieniu do spółki Deltafina stanowiło naruszenie zasad należytego przebiegu postępowania.
W odniesieniu do prawa do złożenia wyjaśnień, a w szczególności kwestii tego, czy projekt decyzji odnosi się tylko do zastrzeżeń, w sprawie których strony miały możliwość zaprezentowania swoich stanowisk (art. 15 instrukcji dla urzędników przeprowadzających spotkania wyjaśniające), wielu zastrzeżeń zawartych w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń nie podtrzymano w projekcie decyzji, ponieważ uwzględniono dowody przedłożone przez przedsiębiorstwa oraz stowarzyszenia.
Zatem w projekcie decyzji proponuje się:
– zamknięcie postępowania przeciwko spółkom Boselli i Trestina;
– skrócenie okresu trwania naruszeń przepisów, ponieważ dowodów dotyczących lat 1993 i 1994 nie uznano za jednoznaczne;
– ograniczenie odpowiedzialności APTI za decyzje przyjęte w kontekście negocjacji umów międzybranżowych z UNITAB, ponieważ nie można było ustalić, czy stowarzyszenie APTI przyjęło ogólny plan przetwórców, ani potraktować postępowania tego stowarzyszenia tak jak postępowania UNITAB, czyli jako (pojedynczego i ciągłego) naruszenia przepisów w postaci decyzji stowarzyszeń przedsiębiorstw sprzecznych z art. 81 ust. 1;
– uwzględnienie w określaniu wymiaru grzywien dowodów przedłożonych zarówno przez stowarzyszenie APTI, jak i UNITAB potwierdzających, że podmioty te działały w ramach przepisów włoskiej ustawy nr 88/88 z dnia 16 marca 1988 r., regulującej porozumienia międzybranżowe, umowy kontraktacji oraz sprzedaż produktów rolnych i stanowiącej m.in., że porozumienia międzybranżowe muszą określać cenę minimalną stosowaną w umowach indywidualnych.
Ponadto w projekcie decyzji nie dostrzegłem żadnych nowych zastrzeżeń.
W związku z tym stwierdzam, że w przedmiotowej sprawie prawo stron do złożenia wyjaśnień było przestrzegane.
Bruksela, dnia 11 października 2005 r.
Serge DURANDE
