Sprzedaż soli do celów przemysłowych.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA SKARBU

z dnia 25 listopada 1927 r.

o sprzedaży soli do celów przemysłowych.

Na podstawie §§ 4 i 22 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 roku o wprowadzeniu jednolitego monopolu sprzedaży soli na obszarze całej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. R. P. № 117, poz. 1043) zarządzam co następuje:

§ 1. Sól skażoną i sól nieskażoną, nabytą po cenach zniżonych do celów przemysłowych (§§ 9-11), wydaje się z salin, warzelni i z wolnych składów soli. Celem skażenia jest uczynić sól niezdatną do spożycia przez ludzi. Urząd skarbowy akcyz i monopolów może zwolnić od skażenia sól nie przeznaczoną do spożycia przez ludzi, jeśli sól z natury swojej jest do takiego spożycia nieprzydatna.

§  2.

1) Za środek ogólnie skażający uznaje się 1 kg. oleju mineralnego na 1 q soli.

2) Za środki szczególne skażające uznaje się następujące domieszki na 1 q soli:

a) 0,5 kg. tlenku żelaza zwanego kolkotarem celem skażenia soli na sól bydlęcą,

b) 5 kg. sody palonej do solenia i konserwowania skór tudzież do studzenia lodu,

c) 5 kg. lub 5 l. posoki z jelit do solenia jelit,

d) 4 kg. roztworu zgęszczonego ługu żrącego lub 2 kg. sody palonej, lub 2 kg. pokruszonego ługu żrącego, lub 2 kg. kwaśnego sulfatu do wyrobu kwasu solnego, siarczanu sodowego, mydeł, gliceryny i t. p.

3) Minister Skarbu może na prośbę zainteresowanego przedsiębiorstwa zezwolić na stosowanie również innych środków do skażenia soli wyżej niewymienionych, lub na stosowanie wymienionych środków w innym stosunku do soli.

§  3.

1) Własności i sposób badania środków skażających określa załącznik do § niniejszego. Przepisane własności środka skażającego muszą być stwierdzone przed jego użyciem do skażenia soli.

2) Do badania środków skażających upoważnia się laboratorjum salinarne w Wieliczce, centralne laboratorjum dyrekcji państwowego monopolu spirytusowego i laboratorja okręgowe dyrekcyj państwowego monopolu spirytusowego we Lwowie, w Lublinie, Warszawie, Wilnie i w Poznaniu. Urząd skarbowy akcyz i monopolów może również powierzyć badanie powołanych środków w obecności urzędnika swego w laboratorjach przedsiębiorstw przemysłowych lub w laboratorjach aptecznych.

§  4.

1) Skażenia dokona się w salinie lub warzelni z wyjątkami przewidzianemi poniżej. Przy skażeniu musi być obecny urzędnik skarbowy, dozorujący sprzedaży soli, oraz przedstawiciel saliny lub warzelni.

2) Urząd skarbowy akcyz i monopolów może zezwolić w razie wyjątkowej potrzeby na skażenie soli w miejscu jej użycia. Przy skażeniu musi być obecny w takich wypadkach inspektor i drugi urzędnik kontroli skarbowej.

§ 5. Warzonka przeznaczona do skażenia musi być wilgotna i o ile można drobnoziarnista. Skażenia dokonywa się z pomocą przyrządów mieszalnych (np. bębnów obrotowych, ślimaków), jakie urząd skarbowy akcyz i monopolów uzna za odpowiednie. W braku takich przyrządów szufluje się sól po dodaniu środka skażającego i przepuszcza się przez sita z oczkami na 2 mm^². Urząd skarbowy może odstąpić od przesiewania, jeśli przy skażeniu stosuje się środek płynny lub barwiący, a parokrotne szuflowanie wystarcza do należytego skażenia soli.

§ 6. Sól kamienna, przeznaczona do skażenia, musi być mielona na tyle miałko, by się w całości przesiewała przez sito z oczkami na 4 mm^²., środki skażające należy dodawać w czasie przemiału, albo też uskuteczniać skażenie według przepisu § 5.

§  7.

1) Dla kontroli obrotów solą skażoną saliny i warzelnie obowiązane są prowadzić księgę kontroli według załączonego wzoru № 1.

2) Przedsiębiorstwa, które otrzymują sól do celów przemysłowych w stanie nieskażonym, a skażenia dokonywa się na miejscu, obowiązane są prowadzić księgę według wzoru № 2 na podstawie świadectw przewozowych, towarzyszących przesyłce soli (wzór № 3).

§  8.

1) Do nabywania i sprzedaży soli skażonej olejem mineralnym lub tlenkiem żelaza żadnego pozwolenia nie potrzeba.

2) Do nabywania soli skażonej innemi środkami konieczne jest zezwolenie urzędu skarbowego akcyz i monopolów, który wydając zezwolenie udziela odpisu tegoż biuru sprzedaży soli i salinie, w której sól ma być nabywana. Przed otrzymaniem odpisu zezwolenia nie wolno wydawać soli z saliny.

Zezwolenia wydaje się na określony czas i na określoną ilość soli z zaznaczaniem środka skażającego.

3) Urzędnicy dozorujący saliny i przedsiębiorstwa korzystającego z soli skażonej obowiązani są pilnować, by przesyłka soli odpowiadała warunkom pozwolenia; na pozwoleniu, względnie na jego odpisie, urzędnicy wpisują ilość wydanej soli skażonej aż do wyczerpania całego uprawnienia w czasie dozwolonym (wzór № 4).

4) Nie wolno odstępować soli skażonej środkami powołanemi w ust. 2 osobom trzecim nie posiadającym zezwolenia na jej nabywanie ani przerabiać jej na cele w zezwoleniu nie wymienione.

§  9.

1) Sól nieskażona będzie sprzedawana po cenie zniżonej do pewnych celów przemysłowych, dla których sól skażona nie nadaje się, a mianowicie do wyrobu sody, soli glauberskiej, kwasu solnego, barwników smołowych, środków wybuchowych, sacharyny, do solenia śledzi, oraz innych świeżych ryb i krabów morskich.

2) Ponadto będzie sprzedawana rolnikom sól spiżowa w kruchach na lizankę dla bydła, oraz solanka na poprawę paszy.

§ 10. Przez solenie ryb i krabów w znaczeniu § 9 rozumieć należy tylko stosowanie soli w celu utrwalenia ryb i krabów. Natomiast dla nadawania tym artykułom pewnego smaku, np. przy wędzeniu i marynowaniu, można używać soli tylko jadalnej.

§  11.

1) Dla otrzymania zezwolenia na nabycie soli bez skażenia na cele przemysłowe (§ 9) należy złożyć w urzędzie skarbowym akcyz i monopolów podanie, w którem należy wymienić roczne zapotrzebowanie soli, sposób postępowania technicznego przy użyciu soli, rodzaj potrzebnej soli, wreszcie zobowiązać się do posiadania odpowiedniego śpichrza na sól nadającego się do urzędowego zamknięcia.

2) Przy wydawaniu zezwolenia przez urząd skarbowy akcyz i monopolów tudzież przy wydawaniu soli na podstawie tego zezwolenia stosuje się odpowiednie przepisy § 8.

3) Dla otrzymania nieskażonej soli spiżowej oraz solanki dla bydła (§ 9) należy uzyskać zaświadczenie urzędnika kontroli skarbowej, policji, magistratu, lub wójta gminy o ilości głów inwentarza żywego, dla którego ma być sól przeznaczona. Organizacje i związki rolnicze mogą otrzymywać sól spiżową na sprzedaż rolnikom na swoją odpowiedzialność, bez osobnych zaświadczeń.

§  12.

1) Dla kontroli obrotów solą nieskażoną zużytą po myśli § 9 przedsiębiorstwa uprawnione do przerobu soli obowiązane są prowadzić księgę kontroli według załączonego wzoru № 5.

2) Rolnicy korzystający z soli spiżowej na lizankę żadnej książki nie prowadzą.

§ 13. Na każdą bez wyjątku przesyłkę soli wydanej z saliny lub wolnego składu do celów przemysłowych w stanie tak skażonym jak i nieskażonym wydaje się w 2-ch egzemplarzach zatwierdzone przez urzędnika dokonywającego odprawy świadectwo przewozowe według załączonego wzoru № 3. Świadectwo towarzyszy przesyłce, wtórnik zaś urzędnik skarbowy odsyła do inspektora kontroli skarbowej, właściwego dla miejsca przeznaczenia przesyłki. Urzędnik obecny przy odbiorze przesyłki porówna świadectwo nadeszłe z przesyłką, wpisze na wtórniku wyniki odbioru przesyłki i zwróci go dla kontroli do miejsca wysłania.

§ 14. Na kolejowych listach przewozowych na przesyłki soli nieskażonej na cele przemysłowe po cenie zniżonej należy zaznaczać, że przesyłka może być wydana odbiorcy za poświadczeniem właściwego urzędnika kontroli skarbowej, wyznaczonego do dozorowania przedsiębiorstwa.

§ 15. O nadejściu przesyłki soli odbiorca obowiązany jest oznajmić właściwemu urzędnikowi kontroli skarbowej, który winien umożliwić niezwłoczny odbiór przesyłki ze stacji przeznaczenia oraz czuwać, by w czasie wyładowania i przewozu do przedsiębiorstwa nie popełniono z solą nadużyć, aby skażenie odbyło się w sposób przepisany i dokładny, a sól przerabiana w stanie naturalnym (nieskażonym) nie była użyta do celów niedozwolonych.

§  16.

1) Sól nabyta po cenach zniżonych na zasadach objętych rozporządzeniem niniejszem musi być przechowywana w osobnym śpichrzu, w którym oprócz tej soli nie wolno przechowywać żadnych innych artykułów.

2) W śpichrzu oraz w miejscu przerobu soli należy wywiesić obwieszczenie o przeznaczeniu soli do celów przemysłowych i o karalności za używanie jej do innych celów, nieobjętych otrzymanem zezwoleniem.

§  17.

1) Przedsiębiorstwa używające soli do celów przemysłowych, oprócz soli bydlęcej i skażonej olejem mineralnym, podlegają dozorowaniu urzędników kontroli skarbowej.

2) Przedsiębiorstwa obowiązane są na każde żądanie zezwolić urzędnikom kontroli skarbowej na wstęp do składu soli przemysłowej jako też do zakładu przemysłowego używającego soli, okazać im księgi kontroli soli i udzielać wszelkich wyjaśnień. Urzędnicy mają czuwać, aby użycie soli odpowiadało warunkom udzielonego przedsiębiorcy pozwolenia i aby przepisy niniejszego rozporządzenia były ściśle przestrzegane.

§ 18. Przedsiębiorstwa obowiązane w myśl §§ 7 i 12 do prowadzenia ksiąg kontrolnych winny sporządzać miesięczne odpisy z tych ksiąg i przesyłać je do dnia 8 następnego miesiąca izbom skarbowym, które po zużytkowaniu prześlą je biuru sprzedaży soli.

§ 19. Jeśli w zakładach przemysłowych wyrabiających inne produkty otrzymuje się sól, jako produkt uboczny, lub jako odpadek chociażby w stanie niezdatnym do spożycia przez ludzi, przedsiębiorcy takich zakładów obowiązani są donieść o tem przed rozpoczęciem produkcji właściwemu urzędowi skarbowemu akcyz i monopolów, który zarządzi należyty nadzór nad przechowywaniem i dalszem przeznaczeniem tej soli.

§ 20. Dotychczasowe wzory książek i zapisków kontrolnych mogą być w użyciu do dnia 31 grudnia 1927 r.

§ 21. Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK 

Pouczenie o badaniu środków skażających do skażania soli.

1. Oleje mineralne. Do skażania soli wolno używać olejów mineralnych o wysokiej ciepłocie wrzenia, o ostrym zapachu, jako to: nafty, oleju parafinowego, oleju solarowego, oleju gazowego.

Oleje powinny mieć ciepłotę zapłonu nie poniżej 21 C. W razie wątpliwości co do własności skażających danego oleju należy zbadać próbę w centralnem laboratorium chemicznem dyrekcji państwowego monopolu spirytusowego lub w jego oddziałach.

2. Posoka z jelit jest to ciecz o przykrej woni spływająca z jelit solonych. Celem wypróbowania przydatności posoki do skażania soli należy dodać do 1 kg. soli 60 cm.^³ posoki.

Sól skażoną posoką należy przechowywać w miejscach nieprzewiewnych, ciemnych i o ile można wilgotnych. Po upływie 3 miesięcy sól musi być ponownie skażona.

3. Tlenek żelaza, tak zwany kolkotar, przeznaczony do skażania soli musi mieć postać proszku miałkiego i barwę czerwono-brunatną.

4. Soda palona jest proszkiem białym lub szarawym a pozbawionym kryształów, w wodzie jest rozpuszczalna, czerwony papier lakmusowy zabarwia się w wodnym roztworze sody palonej na niebiesko; ten wodny roztwór po dodaniu rozcieńczonego kwasu (np. octowego) burzy się wydzielając bezwodnik węglowy. Po rozpuszczeniu 50 g. sody palonej w 1 litrze wody bierze się 50 cm.^³ tego roztworu, dodaje się 4 krople roztworu metyloranżu i następnie dolewa się powoli 42,5 cm.^³ normalnego kwasu siarkowego mieszając pałeczką szklaną i po tej próbie płyn powinien posiadać jeszcze wyraźne zabarwienie na czerwono.

5. Sodowy ług żrący jest to biała oślizgła masa pochłaniająca wodę, w wodzie bardzo łatwo rozpuszczalna, przyczem naczynie, w którem miesza się ług z wodą, zagrzewa się od ciepła wywiązującego się przy łączeniu się ługu z wodą; czerwony papierek lakmusowy barwi na niebiesko; jest ciałem żrącem; w stanie płynnym ma barwę cieczy szarawej, ciężar właściwy nasyconego ługu wynosi około 1,5.

ZAŁĄCZNIKI

Wzór № 1

do § 7

KSIĘGA KONTROLI SOLI SKAŻONEJ

W SALINIE ......

WARZELNI ......

grafika

Wzór № 2

do § 7

KSIĘGA KONTROLI SOLI SKAŻANIA

w fabryce ......

na rok 19 ......

grafika

Wzór № 3

do § 7

GRZBIET ŚWIADECTWA № .......

grafika

WTÓRNIK ŚWIADECTWA № ......

grafika

ŚWIADECTWO № ......

grafika

Wzór № 4

POZWOLENIE.

grafika

Wzór №5

do § 12

KSIĘGA KONTROLI SOLI NIESKAŻONEJ

w ......

na rok 19 ......

grafika

• Identyfikator: Dz.U.1927.114.978
• Rodzaj: Rozporządzenie
• Tytuł: Sprzedaż soli do celów przemysłowych.
• Data aktu: 25/11/1927
• Data ogłoszenia: 23/12/1927
• Data wejścia w życie: 23/12/1927