Rzesza Niemiecka-Polska. Układ w sprawie uprzywilejowanego tranzytu między polskim Górnym Śląskiem a resztą Polski przez niemiecki Górny Śląsk. Wrocław.1922.06.24.

UKŁAD POLSKO-NIEMIECKI

w sprawie uprzywilejowanego tranzytu między polskim Górnym Śląskiem a resztą Polski przez niemiecki Górny Śląsk, podpisany we Wrocławiu dnia 24 czerwca 1922 r.

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MY

STANISŁAW WOJCIECHOWSKI.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wszem wobec i każdemu z osobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy: W dniu dwudziestym czwartym czerwca tysiąc dziewięćset dwudziestego drugiego roku we Wrocławiu podpisany został pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Rzeszy Niemieckiej układ w sprawie uprzywilejowanego tranzytu między polskim Górnym Śląskiem a resztą Polski przez niemiecki

Górny Śląsk o następującem brzmieniu dosłownym:

Okład zawarły miedzy Rządem polskim i niemieckim w sprawie uprzywilejowanego tranzytu między Polskim Górnym Śląskiem a resztą Polski przez niemiecki Górny Śląsk.

P. Franciszek Moskwa, Naczelnik Wydziału w Ministerstwie Kolei Żelaznych w Warszawie jako pełnomocnik Rządu polskiego

i

P. Karol Scholz, tajny radca rządowy i ministerjalny w Ministerjum Komunikacji państwa niemieckiego w Berlinie jako pełnomocnik Rządu niemieckiego,

zawarli następujący Układ:

Rozdział  I.

Postanowienia ogólne.

§ 1. Niemcy przyznają Polsce, stosownie do następujących postanowień, ułatwiony tranzyt kolejowy między polskim G. Śląskiem a Polską w Tranzyt uprzywilejowany) na linjach poniżej wymienionych:

1. Chorzów - Beuthen Oberfaanhof- Szariej (Scharley) i dalej Lubliniec (Lublinitz) - Cziasnau - Kreuzburg-Kostau-Hanulin (Birkenfelde) dla ruchu osobowego i towarowego.

2. Chorzów - Beuthen HB. - Beuthen Stadt-waid - Nowy Radzionków (Neu Radzionkau) i daiej Lubliniec (Lublinitz)-Cziasnau-Kreuzburg-Kostau- Hanulin (Birkenfelde) dla ruchu, osobowego.

3. Chebzie (Morgenroth) - Karf - Beuthen Stadtwald - Nowy Radzicnków (Neu Rjdzionkau) i dalej Lubliniec (LubHnitz)-.Cziasnau--Krsuzburg- Kostau-Hanulin (Birkenfelde) dla ruchu towarowego.

4. Lubliniec (Lublinitz) - Cziasnasi - Kreuzburg - Kostau - Hanulin (Birkenfelde) dla ruchu towarowego.

§ 2. Wszyscy podróżni wraz ze swoim bagażem, bez względu na swoją przynależność państwową, będą mogli w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym przejeżdżać bez żadnej przeszkody przez kraj tranzytowy, wolni od wszelkich formalności celnych, z wyjątkiem wypadków, gdyby popełnili podczas przejazdu przez kraj tranzytowy występek lub zbrodnię.

Przejazd podróżnych odbywa się w pociągach zamkniętych lub w specjalnie do tego przeznaczonych zamkniętych częściach pociągów; do tego używać się będzie wagonów korytarzowych.

Podczas jazdy przez kraj tranzytowy mają być zamknięte drzwi wagonowe. Otwieranie drzwi wagonów przez podróżnych jest wzbronione. Okna mają być zamknięte podczas postoju na stacjach kraju tranzytowego i na szlakach między Chorzowem-Szerlejem (Scharley) jak niemniej między Chorzowem-Nowym Radzionkowern (Neu Radzionkau).

Na obszarze tranzytowym wzbronieniem jest wysiadanie i wsiadanie, stykanie się podróżnych z niepodróżującymi, jakoteż wydawanie albo przyjmowanie jakichkolwiekbądź przedmiotów.

Bagaż nadany będzie przewożony w zamkniętym wagonie bagażowym, bądź w zamkniętym przedziale wagonu bagażowego.

§ 3. Wszelkie towary, dopuszczone do przewozu W ruchu wewnętrznym w kraju, obowiązanym do udzielania tranzytu, będą przewożone w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym całemi pociągami niezależnie od pochodzenia towarów i od przynależności państwowej nadawcy lub odbiorcy.

Zakazy wwozu i wywozu, obowiązujące w kraju tranzytowym, nie będą stosowane do uprzywilejowanego ruchu tranzytowego; nie będzie również wymagane specjalne pozwolenie na wwóz, wywóz i tranzyt

Towary, których przewóz dozwolony jest na podstawie niniejszych przepisów, nie mogą podczas tranzytu być obłożone aresztem w drodze administracyjnej.

W kraju, przez który odbywa się tranzyt, wzbronionem jest wyładowywanie, załadowywanie, doładowywanie i przeładowywanie, z wyjątkiem szczególnych wypadków, spowodowanych specjalnemi wzglądami techniczno ruchowemi.

§ 4. Wyłączone są z przewozu w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym transporty wojskowe, osoby wojskowe, urlopowani wojskowi, jadący pojedynczo, grupami lub oddziałami, oraz transporty zwartych oddziałów policji wszelkiego rodzaju.

§ 5. W uprzywilejowanym ruchu tranzytowym niedopuszczalnym jest przewóz przesyłek wojskowych.

Zabieranie ze sobą do pociągów i części pociągów, przeznaczonych do ruchu tranzytowego broni palnej, amunicji i materjałów wybuchowych, jest wzbronione.

Broń myśliwska i należąca do niej amunicja mają być przewożone w wozie bagażowym pod zamknięciem celnem.

§ 6. Uprzywilejowany ruch tranzytowy podlega ustawom i przepisom kraju tranzytowego, dotyczącym utrzymania porządku i bezpieczeństwa publicznego, jakoteż zdrowotności i policji weterynaryjnej.

§ 7. Przepisy, obowiązujące podróżnych w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym, mają być umieszczone wewnątrz wagonów.

Rozdział  II.

Koleje.

A.

Ruch.

§ 8. Dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego przeznacza się następującą liczbę codziennych pociągów lub części pociągów:

1 para pociągów pośpiesznych,

1 para pociągów osobowych z częścią tranzytową,

6 par pociągów towarowych stałych,

4 pasy pociągów towarowych dodatkowych.

Zarządy kolejowe mogą za wzajemnem porozumieniem zmieniać wskazaną liczbą pociągów.

Interesowane Dyrekcje kolejowe ustalają rozkłady pociągów.

§ 9. Jako pograniczne dworce przejściowe dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego przewiduje się stacje: Chorzów, Chebzie (Morgenroth), Beuthen HBf., Tarnowskie Góry (Tarnowitz), Lubliniec (Lublinitz) i Hanulin (Birkenfelde).

Służbą trakcyjną i obsługą pociągów tranzytowych wykonywać będzie Zarząd kolejowy kraju tranzytowego lub po uprzedniem z nim porozumieniu Zarząd kraju wysyłającego.

Jeżeli służbę pociągową wykonywuje Zarząd kolejowy kraju wysyłającego, Zarząd kraju tranzytowego ma prawo zarządzić, na swój koszt, konwojowanie pociągów przez własnych pracowników, działających w kraju tranzytowym w charakterze funkcjonarjuszy policji kolejowej.

Na granicznych dworcach przejściowych ma być zapewniona drużynom 'pociągowym możność przebywania, a w razie potrzeby i przenocowania.

Bliższe szczegóły zostaną - uregulowane przez interesowane Dyrekcje kolejowe, za wzajemnem porozumieniem.

W pociągach osobowych w ruchu tranzytowym uprzywilejowanym zezwala się na liniach kraju tranzytowego na przejazd pełniących służbę: polskiego bagażowego konduktora, palacza wagonu ogrzewczego, posługaczki, jak również urzędników pocztowych i funkcjonariuszy wagonów sypialnych i restauracyjnych.

§ 10. Polska dostarcza taboru dla uprzywilejowanych tranzytowych pociągów lub części takich pociągów.

Wielkość składu pociągów w ruchu tranzytowym uprzywilejowanym określa się, jak następuje: pociągów pośpiesznych-osi 28 do 40, osobowych - osi 36 do 52 i towarowych 120 osi, z tem jednak, że ciężar ogólny pociągu towarowego nie może przekraczać 1400 ton.

Interesowane Dyrekcje kolejowe ustalają skład tranzytowych części pociągów osobowych.

Dyrekcje interesowane porozumieją się każdorazowo co do zmian składu i zestawiania pociągów, jakoteż co do uruchamiania w razie potrzeby większe] liczby dodatkowych pociągów towarowych.

Do pociągów lub części pociągów, przeznaczonych dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego mogą być dołączane wagony ogrzewcze, pocztowe, restauracyjne i sypialne.

Interesowane Dyrekcje kolejowe porozumieją się dla każdego okresu rozkładu jazdy w sprawie włączania tych wagonów do pociągów, jakoteż co do rezerwowania przedziałów pocztowych.

Co do wynagrodzenia za przepuszczanie wagonów ogrzewczych, pocztowych, restauracyjnych i sypialnych, jak również za udzielanie przedziałów pocztowych nastąpi oddzielne porozumienie.

§ 11. Dostąp do wagonów restauracyjnych i sypialnych oraz prawo korzystania z nich mają tylko podróżni pociągów uprzywilejowanych lub części uprzywilejowanych.

§ 12. W uprzywilejowanym ruchu tranzytowym stosowane będą drogi okólne, jeżeli ich potrzebę wywołują przeszkody lub trudności ruchowe. Interesowane Dyrekcje kolejowe ustalają drogi okólne za wzajemnem porozumieniem, jak również uzgadniają dla każdego okresu rozkładu jazdy ogólne zarządzenia w tym względzie.

§ 13. Do pociągów i części pociągów w tranzycie uprzywilejowanym stosują się przepisy ruchowe i ładunkowe kraju tranzytowego.

§ 14. Interesowane Dyrekcje kolejowe uregulują techniczne oddawanie i przyjmowanie wagonów w pociągach, przeznaczonych dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego.

Oddawanie i przyjmowanie wagonów w zamkniętych pociągach w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym na liniach: Chorzów - Szarlej (Scharley), Chorzów-Nowy Radzionków(Neu Radzionkau) i Chebzie (Morgenroth) - Nowy Radzionków nie odbywa się, o ile służbę trakcyjną i obsługę, pociągu wykonywuje polski Zarząd kolejowy.

§ 15. Interesowane Dyrekcje kolejowe udzielają sobie wzajemnie pomocy w razach wypadków kolejowych lub innych przeszkód w ruchu na linjach i stacjach, przeznaczonych dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego. Dyrekcje te ustalą granice lokalne, w obrąbie których wzajemna pomoc ma być udzielaną i wydadzą przepisy, określające warunki pomocy w razie zatrzymania się pociągu tranzytowego z powodu uszkodzenia parowozu pociągowego.

§ 16. W sprawach roszczeń o odszkodowanie, wnoszonych przez osoby trzecie i opartych na faktach, wynikających ? budowy lub ruchu kolejowego, orze-kują sądy państwa, na którego obszarze wynikły szkody. Różniące się od tego postanowienia prawa przewozowego, dotyczące odszkodowań, wynikających z umowy o przewozie, pozostają nienaruszone. O ile kolej ponosi odpowiedzialność cywilną za skutki poszkodowania osób i za szkody materjalne, wynikłe w związku z ruchem kniejowym, odpowiada ten Zarząd kolejowy, na sieci którego zaszło poszkodowanie, a to nawet wówczas, kiedy nastąpiło ono z winy drugiego Zarządu lub podwładnego mu personelu. Dotyczy to zarówno stosunku pomiędzy Zarządami kolejowemi a osobami trzeciemi, jak i stosunku pomiędzy samemi Zarządami.

Od tej zasady odstępuje się w następujących wypadkach:

1. W razie, jeżeli personel podwładny Zarządowi, wykonywującemu trakcję, ulegnie wypadkowi przy pełnieniu służby, Zarząd ten ponosi świadczenia, jakie się prawnie należą poszkodowanemu lub pozostałej po nim rodzinie.

2. W razie uszkodzenia oraz całkowitej lub częściowej utraty przewożonych towarów i bagażu, obowiązują przepisy ustawowe i regulaminowe, dotyczące tych spraw.

3. O ile jednak trakcję przy pociągach tranzytowych wykonywa Zarząd kolejowy kraju wysyłającego i o ile nie odbyło się techniczne oddanie i przyjęcie taboru, Zarząd kolejowy kraju wysyłającego odpowiada za wypadki, powstałe na obszarze kraju tranzytowego wskutek złego Klanu swego taboru. Jeżeli przyczyna wypadku nie da się ustalić, szkodę ponoszą oba Zarządy kolejowe po połowie.

§ 17. Dla zapewnienia telegraficznej i telefonicznej komunikacji służbowej, dotyczącej tranzytu uprzywilejowanego, z uwzględnieniem potrzeb ruchu i przewozów, dane będą do wyłącznego użytku Zarządu kolejowego kraju wysyłającego, za zwrotem kosztów utrzymania i amortyzacji, niektóre z istniejących obecnie przewodów kolejowych, o ile nie są one konieczne dla potrzeb kraju tranzytowego. Każda z interesowanych Dyrekcji da w razie potrzeby do dyspozycji drugiej Dyrekcji, w celu założenia nowych przewodów telegraficznych i telefonicznych, za wynagrodzeniem, potrzebne miejsce na istniejących słupach, o ile miejsce takie jest do rozporządzenia i nie jest niezbędne dla jej własnych celów.

Interesowane Dyrekcje zawrą w tej sprawie specjalne układy.

Każda Dyrekcja wykona budowę przewodów telegraficznych i telefonicznych na swojej sieci kolejowej na koszt tego Zarządu, w interesie którego przewody te są budowane. Każda Dyrekcja winna utrzymywać w stanie, zapewniającym wykonywanie służby, przewody telegraficzne i telefoniczne, zbudowane na jej sieci kolejowej.

Interesowane Dyrekcje porozumieją się co do innych urządzeń technicznych, jak również co do wzajemnego podziału kosztów utrzymania, amortyzacji i innych wydatków.

Przewody telegraficzne i telefoniczne mogą być używane przez władze pocztowe, celne i policyjne \v sprawach, dotyczących służby kolejowej.

Służbowe telegramy i rozmowy telefoniczne wolne są od opłaty.

B.

Przewozy.

§ 18. Na linjach, wskazanych w § 1, wprowadza się bezpośredni przewóz osób, bagażu, przesyłek nadzwyczajnych, zwierząt, przesyłek pośpiesznych i zwyczajnych.

§ 19. Osoby, bagaż, przesyłki nadzwyczajne, zwierzęta żywe, przesyłki pośpieszne i zwyczajne bada; przewożone za dokumentami bezpośredniemi.

§ 20. Przewóz osób, bagażu i przesyłek nadzwyczajnych podlega na linjach niemieckiego Śląska Górnego każdoczesnym postanowieniom przepisów przewozowych niemieckich kolei żelaznych, oraz każdoczesnym postanowieniom taryf niemieckich, a na pozostałych linjach - każdocześnie obowiązującym na nich przepisom wewnętrznym przewozowym i taryfowym.

§ 21. Do przewozu towarów zwyczajnych i pośpiesznych i zwierząt stosowane będą postanowienia Berneńskiej Konwencji międzynarodowej o przewozie towarów kolejami żelaznemi z dnia 14 października 1890 r. wraz ze zmianami i uzupełnieniami, zawartemi w deklaracji dodatkowej z dnia 20 września 1893 r. i w układach dodatkowych z dnia 16 czerwca 1898 r. i 19 września 1906 r. oraz ze zmianami I uzupełnieniami, zawartemi w poniżej wymienionych punktach a-k.

Postanowienia taryf wewnętrznych uczestniczących kolei mają zastosowanie tylko o tyle, o ile nie są w sprzeczności z postanowieniami umowy niniejszej.

Ustanawia się następujące zmiany i uzupełnienia Berneńskiej Konwencji (li M.):

a) Do art. 3 K. M.

Materiały samozapalne lub wybuchowe, płyny palne, jak również materjały trujące, żrące i ulegające gniciu dopuszcza się do przewozu w ruchu tranzytowym, nawet gdy te przedmioty nie są wymienione w załączniku I do Postanowień Wykonawczych do Konwencji Międzynarodowej lub też nie są dopuszczone do przewozu według przepisów tej Konwencji jedynie pod warunkami następującemi:

(1) Przewozi się wyłącznie przedmioty dopuszczone każdocześnie do przewozu na kolejach kraju tranzytowego.

(2) Stosuje się przepisy obowiązujące pod tym względem każdocześnie w kraju tranzytowym.

(3) Przedmioty te mogą być przeznaczone wyłącznie do użytku cywilnego (nie wojskowego).

(4) Do przesyłek ma być dołączona deklaracja właściwej władzy państwowej kraju odbiorczego, stwierdzająca przeznaczenie przesyłek dla celów, wymienionych pod (3); deklaracja ta pozostaje na tej stacji kraju tranzytowego, na której przesyłka opuszcza ostatnio terytorjum niemieckie.

(5) Przewóz takich przedmiotów, które nie odpowiadają postanowienion P. (1) i (2) uzależnia się od osobnej umowy.

b) do art. 4 K. M.

W taryfie niniejszej nie obowiązują terminy ogłoszeń o podwyższeniu taryf lub innych zmianach warunków przewozowych.

c) do art. 6 K. M.

(1) Zamiast międzynarodowego listu przewozowego używany będzie list przewozowy kolei wysyłającej.

Taki list przewozowy musi zawierać pod wyrazami "List przewozowy" powołanie się na niniejszą umowę.

(2) Nadawcy nie jest dozwolonem wskazywanie w liście, przewozowym drogi przewozu przez kraj tranzytowy, a szczególniej wskazywanie miejscowości, w której miałyby być dokonane formalności celne graniczne, ponieważ niniejsza taryfa ważna jest tylko dla uprzywilejowanego ruchu tranzytowego.

Wszelkie oświadczenia, sprzeczne z niniejszemi postanowieniami, uważane będą za nieważne.

d) do art. 7 K. M. Par. 3 Przepisów Wykonawczych.

Dodatkowe opłaty (karne) oblicza się wedle postanowień tej kolei, w której granicach stwierdzoną została konieczność pobrania takiej opłaty dodatkowej (karnej).

e) do art. 3 ustąp (5) K. M.

Wtórniki listów przewozowych, będą sporządzane I wydawane według przepisów kolei wysyłającej.

f) do art. 12 K. M. par. 5 ustąp (2) Przepisów Wykonawczych.

Zamiast tych przepisów stosowane będą przepisy kolei wysyłającej.

g) do art. 13 K. M.

Aż do odwołania nie są dozwolone wydatki w gotowiźnie i zaliczenia. Data wprowadzenia zaliczeń i wydatków w gotowiźnie poda się uprzednio kolei tranzytowej do wiadomości.

h) do art. 14 K. M. Par. 6 Przepisów Wykonawczych.

Zamiast tych przepisów stosowane będą przepisy i terminy dostawy, wraz z terminami dodatkowemi, podług ogólnej polskiej taryfy wewnętrznej (a nie polsko-górnośląskiej).

i) do art. 15 K. M.

Koleje kraju tranzytowego nie powinny wykonywać dodatkowych zleceń nadawcy.

Dla postępowania w razie korzystania z prawa wydawania przez nadawcę dodatkowych zleceń miarodajnemi są przepisy kolei wysyłającej.

k) do art. 38 K. M. par. 9 Przepisów Wykonawczych.

Opłaty, wymieniona w ustępie (2) i (3) obliczane będą według przepisów kolei wysyłającej.

§ 22. Dla komunikacji osobowej, bagażowej i przesyłek nadzwyczajnych, wymienionej w par. 18, wyda się taryfę.

Ceny biletów i opłaty przewozowe należy stworzyć w ten sposób, ażeby za linje Górnego Śląska wliczono każdoczesne stawki górnośląskiej taryfy sąsiedzkiej, zaś za linje pozostałe każdoczesne stawki ich taryf wewnętrznych.

§ 23. Tak samo wyda się taryfę na przewóz przesyłek towarowych, zwyczajnych, pośpiesznych i zwierząt dla komunikacji, wymienionej w § 18.

Stawki przewozowe tej taryfy należy w ten sposób stworzyć, ażeby za linje obszaru "Górnośląskiej komunikacji sąsiedzkiej" wliczono każdoczesne stawki odnośnej taryfy tej komunikacji, a za pozostałe linje każdoczesne stawki ich taryf wewnętrznych.

§ 24. Kunduktorzy wagonów sypialnych, służący wagonów restauracyjnych, posługaczki pociągów bezpośrednich, palacze wagonów ogrzewczych, jakoteż personę! pociągowy i parowozowy jadą w służbie bez biletów.

§ 25. Korespondencję służbową i pakiety służbowe (druki, bilety i t. d.) wysyła się na ryzyko kraju wysyłającego zupełnie bezpłatnie.

Inne przesyłki służbowe wszelkiego rodzaju należy traktować jak przesyłki prywatne i przewozić za zwykłemi listami przewozowemu

§ 26. Opłaty przewozowe za przewóz wagonów próżnych, o ile liczba ich przewyższa liczbą, wagonów ładownych, przewiezionych na tej samej linii-w kierunku odwrotnym, oblicza się według stawek taryfowych dla taboru kolejowego, biegnącego na własnych kołach.

Za przewóz próżnych wagonów towarowych, których liczba nie przekracza liczby ładownych wagonów towarowych, przewiezionych na tej samej linji w kierunku odwrotnym, nie opłaca się żadnych opłat przewozowych.

Przybory ładunkowe, jakoteż opony, będące własnością kolei należy przewozić w drodze prywatnej bezpłatnie.

Koleje kraju tranzytowego płaca, za używanie przez nie wagonów osobowych, bagażowych i towarowych w komunikacji tranzytowej. Rodzaj i wysokość odnośnych opłat należy ustalić w specjalnej umowie.

Strony umawiające się zastrzegają sobie prawo wyrównania w naturze.

Sposób wynagrodzenia kolei kraju tranzytowego za przewóz przywiezionych przez stronę drugą wagonów restauracyjnych i sypialnych ustali się w oddzielnej umowie.

§ 27. W komunikacji osobowej należy używać biletów kartonowych lub specjalnych biletów blankietowych, w komunikacji bagażowej specjalnych zeszytów z kwitami bagażowemi.

Bilety, dokumenty dla przesyłek nadzwyczajnych i listy przewozowe należy sporządzać i wypełniać w jednym języku, t. j. w języku kraju wysłania.

Formularze ceduł przewozowych, kwitów bagażowych, wykazów zdawczych oraz innych dokumentów, które mają wystawiać stacje przejściowe, należy sporządzać w dwóch językach w polskim i niemieckim. Odręczne oświadczenia w tych dokumentach uskutecznia się w języku nadania. Stacje kolejowe kraju tranzytowego należy oznaczać ich nazwami, ustalonemi urzędowo w taryfie. Interesowane Zarządy kolejowe ustalają wspólnie wzory formularzy i liczbę w jakiej ma się ja wystawiać.

Dotychczas używane formularze można zużytkowywać w przeciągu roku licząc od dnia ważności tej taryfy.

Bilety osobowe nie będą zawierały żadnej wskazówki co do rodzaju pociągu. Tylko bilety ważne na pociągi pośpieszne należy zaopatrzyć czerwoną pionową kreską.

Dla niemieckiej przestrzeni tranzytowej należy na bilecie podawać tylko jeden kierunek drogi.

§ 28. Odprawa przesyłek pośpiesznych i zwyczajnych oraz zwierząt żywych uskutecznia się za bezpośrednią cedułą pośpieszną, wzgl. zwyczajną. Odpis ceduły pośpiesznej i zwyczajnej, sporządzony przez kolej nadawczą sposobem kopjowania, pozostaje na pierwszej niemieckiej stacji granicznej.

§ 29. Konwojowanie przesyłek dopuszczalne jest tylko o tyle, o ile taryfy kolei nadawczej konwój przewidują.

Liczba konwojentów powinna się ograniczyć do minimum. Konwojenci, których dopuściła kolej nadawcza, nie powinni być wstrzymani przez kolej tranzytową. Konwojenci winni być zaopatrzeni w bilety III-ciej klasy.

§ 30. Bagaż, przesyłki nadzwyczajne, towary i zwierzęta żywe przewozi się przez kraj tranzytowy bez pobierania wszelkich opłat kolejowych za odprawę celną lub innych podobnych opłat, z wyjątkiem kwot, które kolej wydała w gotówce.

§ 31. Postanowienia dotyczące statystyki w komunikacji towarowej nie mają zastosowania do tej uprzywilejowanej komunikacji tranzytowej.

§ 32. O ile bagaż i przesyłki nadzwyczajne konwojowane są podczas przewozu linjami tranzytowemi przez polskiego konduktora, natenczas zostają one takie pod polską odpowiedzialnością.

Na wypadek, gdyby konwojowanie przez polskiego funkcjonarjusza nie miało się odbywać, interesone Zarządy kolejowe zawrą umowy co do zdawania bagażu i przesyłek nadzwyczajnych na niemieckie linje tranzytowe, o ile takie umowy nie istnieją dotychczas.

§ 33. Zdawanie towarów, przesyłek pośpiesznych i zwierząt żywych kolei kraju tranzytowego, jak również przez nią kolei sąsiedniej, odbywa się na podstawie list pociągowych, a przy przesyłkach drobnicowych ponadto na podstawie list ładunkowych. Ma dowód dokonanego zdania należy papiery, towarzyszące przesyłkom (także i przy przesyłkach nadzwyczajnych) zaopatrzyć w pieczęć z datą stacji przejściowej granicznej. (Ponadto porównaj rozdział 3 "Sprawy celne" Par. 57 i 60).

§ 34. Zdawanie wagonów zaplombowanych odbywa się symbolicznie bez stwierdzenia ładunku. Nałożone przez kolej wysyłającą plomby będą uznawane za ważne przez kolej sąsiednią lub kraju tranzytowego, które w ogólności nie będą nakładały nowych plomb.

Wszystkie inne przesyłki, które będą przewożone w wagonach nieplombowanych, zdaje się faktycznie, t. zn. z ich obejrzeniem. Tak samo dokonywa się zdawanie przesyłek w wagonach zaplombowanych, jeżeli są oznaki, wskazujące na prawdopodobieństwo częściowej utraty lub uszkodzenia zawartości.

O ile nie będzie dowodów przeciwnych we wszystkich wypadkach symbolicznego zdawania towarów przy nieuszkodzonych plombach kolei wysyłającej lub kolei zdającej, przyjmuje się, że w drodze, którą towar przebiegł z nienaruszonemi plombami, nie powstał ani całkowity, ani częściowy ubytek.

Jeżeli plomby kolei nadawczej lub kolas zdającej są uszkodzone, przypuszcza się, aż do dostarczeniu dowodów przeciwnych, że całkowity lub częściowy ubytek powstał podczas przewozu towaru pomiędzy stacją, która nałożyła plomby, albo przejściową stacją graniczna, która sprawdziła plomby, a stacją, która stwierdziła szkodę.

Jako plomby należy uważać plomby urzędowe, to znaczy plomby kolejowe lub celne.

Jeżeli z jakiegokolwiekbądź powodu kolej odbierająca uważa za wskazane sprawdzenie ładunków lub otwarcie wagonów, czynności te należy wykonać, ile możności, na stacji przejściowej granicznej, w obecności funkcjonariuszy obu interesowanych Zarządów.

O wszystkich stwierdzonych nieprawidłowościach spisywany będzie protokół. W wypadku takiego skonstatowania nieprawidłowości na. granicznych stacjach przejściowych, protokóły winny być podpisane przez obie strony,

§ 35. Interesowane koleje wydadzą przepisy, ustalające kierunki przewozu przesyłek nadzwyczajnych, jak również przesyłek zwyczajnych i pośpiesznych, oraz zwierząt żywych. Przepisy te należy tak ułożyć, by odpowiadały kierunkom biegu pociągów uprzywilejowanych. Droga, uśpiona dla przewozu, ma być również stosowaną przy tworzeniu taryfy.

§ 36. Reklamacje o zwrot zapłaty za bilety przewoźnego za bagaż i za przesyłki nadzwyczajne załatwia kolej, która pobrała te należności.

§ 37. a) Sprawy odszkodowań za zaginięcie, ubytek, uszkodzenie, jakoteż ta przekroczenie terminu dostawy bagażu i przesyłek nadzwyczajnych kolej nadawcza lub odbiorcza, stosownie do tego, do której z tych kolei wniesiono reklamacją.

b) Dla odpowiedzialności za zaginiecie, ubytek, uszkodzenie lub za przekroczenia terminu dostawy bagażu i przesyłek nadzwyczajnych, miarodajne są, w stosunku do osoby uprawnionej do rozporządzania, przepisy kolei nadawczej.

c) Co do regresu kolei między sobą stosują się przy bagażu i przesyłkach nadzwyczajny następujące postanowienia:

Odpowiada kolej, z której winy szkoda powstała.

Jeżeli nie można ustalić z winy której kolei szkoda nastąpiła, należy rozdzielić wypłacone odszkodowanie w stosunku do długości linji, którą każda kolej uczestniczyła lub powinna była uczestniczyć w przewozie, pomiędzy uczestniczące w przewozie koleje, albo pomiędzy te koleje, które powinny były uczestniczyć w przewozie.

§ 38. Z bezpośrednich należności za bilety (wliczając w to bilety miesięczne, tygodniowe, powrotne i t. p.) i z. należności za przewóz bagażu i psów, każdy Zarząd kolejowy otrzymywać będzie stawkę, podaną dla obliczenia odnośnej taryfy.

Przy przesyłkach nadzwyczajnych, zwyczajnych, pośpiesznych i zwierzętach żywych otrzymuje niemiecka kolej tranzytowa i polska kolej G.. Śląska z należności przewozowych, przypadających w obrabia działania G. Śląskiej komunikacji sąsiedzkiej, połowę opłat stacyjnych, a pozatem polska kolej G. Śląska-także należność za przetaczanie w razie jej zarachowania.

Za przesyłki służbowe otrzymuje kolej tranzytowa za swoje przestrzenie nie więcej, niż należność przewozową według każdoczesnych stawek górnośląskiej komunikacji sąsiedzkiej, bez doliczania opłat stacyjnych.

§ 39. Opłaty czysto miejscowego charakteru (włączając w to również ewentualne opłaty za przetaczanie) otrzymuje ten Zarząd kolejowy, na którego sieci kolejowej powstały.

§  40.

(1) W razie, gdy wskutek wypadku lub też siły wyższej dana linia musiała być w całości lub w części zamkniętą dla przewozu towarów i zwierząt żywych i jeżeli przesyłki zostały dowiezione do stacji przeznaczenia drogą okólną, należy rozróżniać następujące wypadki:

aa) Jeżeli ruch wstrzymany został na linji tranzytowej i kolej nadawcza zawiadomioną o tem została dopiero po przyjęciu towaru do przewozu, natenczas koleje kraju tranzytowego będą miały prawo do udziału, należnego im tylko za linję tranzytową, z której faktycznie skorzystano, o ile linja ta jest krótszą od linji, przeznaczonej dla tranzytu.

bb) Jeżeli ruch został wstrzymany na linji tranzytowej i o tem powiadomiono kolej nadawczą zawczasu, t. j. przed przyjęciem przesyłki do przewozu, koleje kraju tranzytowego będą miały prawo do udziału, należnego im za rzeczywistą długość przewozu. Zarzut niepowiadomienia zawczasu nie będzie mógł być zrobiony, jeżeli od czasu nadania telegraficznego zawiadomienia odnośnych Dyrekcji kolejowych o zamknięciu linji upłynęło 48 godzin, licząc od południa do południa i od północy do północy.

cc) Jeżeli ruch został wstrzymany na kolei nadawczej lub odbiorczej i kolej tranzytowa wskutek tego musi kierować przesyłki drogą okólną, natenczas koleje kraju tranzytowego mają prawo do udziałów za rzeczywisty długość przewozu.

(2) Jeżeli 2 jakiegokolwiek innego powodu towary mają być skierowywane na lin je. okólną, należy rozróżniać następujące wypadki:

aa) Jeżeli ruch napotkał na przeszkodę na linji tranzytowej, to koleje kraju tranzytowego otrzymają udziały przyznane drodze, mającej prawo do przewozu. Jeżeli jednakże towar przewieziony został linją tranzytową krótszą od linji, mającej prawo do przewozu, to koleje kraju tranzytowego otrzymają udziały według długości linji, z której faktycznie skorzystano.

bb) Jeżeli ruch napotkał na przeszkody na kolei nadawczej lub na kolei odbiorczej, to koleje kraju tranzytowego otrzymują udziały za rzeczywistą długość przewozu, niemniej jednak za linję, po której miały prawo do przewozu,

§ 41. Sprawy obrachunkowe 5 rozrachunkowe powierzą się Dyrekcji kolejowej, którą strona polska poda dodatkowo do wiadomości.

Kontrola dochodów 1 (dla komunikacji osobowej, bagażowej i przesyłek nadzwyczajnych) i kontrola dochodów II (dla komunikacji towarowej, przesyłek pośpiesznych i zwierząt żywych) we Wrocławiu otrzymywać będą odpisy rachunków. Na specjalne życzenie udziela się tym kontrolom I-ej, względnie II-giej, prawa wglądu do materjałów rachunkowych.

§ 42. Rachunki winny być wystawiane miesięcznie ze każdy miesiąc osobno.

Wszelkie przesyłki, uskutecznione w ciągu jednego miesiąca, mają być objęte rachunkiem, odnoszącym się do tego miesiąca (miesiąc sprawozdawczy).

§ 43. Interesowane Zarządy kolejowe mogą się umówić, że za przewóz osób, bagażu i przesyłek nadzwyczajnych będą prowadziły rozrachunki, kwartalne. W tym wypadku należy kolejom kraju tranzytowego wypłacać zaliczki w odpowiedniej wysokości za oba pierwsze miesiące kwartału. Wypłaty te mają nastąpić najpóźniej w terminach, ustalonych dla rozrachunków miesięcznych.

§ 44. Debet i kredyt należy podawać wzajemnie najpóźniej w dwa miesiące po miesiącu sprawozdawczym.

Wyrównanie powinno nastąpić do dnia 15-go trzeciego miesiąca, który nastąpi po miesiącu sprawozdawczym.

§ 45. Każde saldo oprocentowuje się w stosunku 5% rocznie, licząc od 20-go dnia tego miesiąca, który następuje po miesiącu sprawozdawczym. Ponadto należy płacić odszkodowanie za zwłokę w stosunku 5% rocznie od sum nieuiszczonych od 1 dnia czwartego miesiąca, który nastąpi po miesiącu sprawozdawczym; odsetki te liczone będą od wyżej wspomnianego dnia do dnia uskutecznienia wypłaty.

Wypłata niemieckich udziałów przewozowych i t. p. uskutecznia się, w walucie niemieckiej.

§ 46. Do wspólnego wyrównania można zgłaszać wszystkie sumy, wynikające z tych komunikacji, albo i innych komunikacji kolejowych, w których Polska ł Niemcy uczestniczą, które, to sumy, albo odnoszą się do samych umów przewozowych, albo powstały z powodu wykonania tych umów, jako to: za najem wagonów, za przebieg i czas używalności wagonów, za opóźnienia, za wypożyczenie lokomotyw, za dostarczone części zapasowe, za naprawę taboru, za utrzymanie kolejowych linji telegraficznych i telefonicznych i t. p.

Wyrównaniu podlegają tylko te pretensje, które pochodzą z wykonania przewozów przez koleje, położone na niemieckiem lub polskiem terytorjum. Wszelkie inne pretensje wyłącza się z wyrównania.

§ 47. Prowadzenie spraw, dotyczących taryf niniejszej komunikacji, powierza się Dyrekcji Kolei Państwowych w Katowicach.

Rozdział  III.

Poczta i telegraf.

§ 48. Aż do odwołania może być dołączony do każdego pociągu pasażerskiego polski wagon pocztowy. Wagon ten winien być konwojowany także przez urzędnika niemieckiego. Polscy urzędnicy pocztowi mocą w liczbie, potrzebnej dla polskiej służby pocztowej, jechać w tym wagonie i wykonywać swoje czynności urzędowe. Celem przewiezienia niemieckiej poczty należy, na żądanie, wydzielić w wagonie odpowiednie miejsce.

Niemiecki zarząd pocztowy zastrzega sobie prawo wstawiania na niemieckiej linji do pociągów, których część służy do tranzyta, własnego wagonu pocztowego.

§ 49. Przewóz polskiej poczty ogranicza się cło przesyłek listowych łącznie z listami wartościowemi i gazetami. Przewóz polskich paczek jest na razie wykluczony.

§ 50. Skrzynki do listów przy polskich wagonach pocztowych winny być zamknięte na niemieckim obszarze, również nie jest dozwolone polskim urzędnikom pocztowym wchodzić na niemieckim obszarze w służbową styczność ani z niemieckiemi urzędami pocztowemi, ani z publicznością.

Konwojujący niemiecki urzędnik p cci to wy ma prawo czuwać nad przestrzeganie:)) tego postanowienia. Urzędnikowi temu wolno również wykonywać swoją służbę według wewnętrznych niemieckich przepisów. Pozatem pośredniczy on między polskimi urzędnikami pocztowymi a władzami niemieckiem.

§ 51. Przewóz urzędników pocztowych, potrzebnych do konwojowania poczty polskiej i niemieckiej odbywa się bezpłatnie.

§ 52. Niemieccy urzędnicy pocztowi mogą wsiadać i wysiadać w Lublińcu (Lublinltz), Hanulinie (Birkenfslde) i Chorzowie (Chorzów). Na stacjach tych da im się sposobność do przebywania, a w danym razie i do przenocowania.

Mogą oni również jechać na przestrzeni kraju wysyłającego bez pełnienia służby.

§ 53. a) W razie wypadku kolejowego Zarząd kolejowy, prowadzący eksploatację, ponosi odpowiedzialność za urzędników pocztowych, ładunek pocztowy i wagony pocztowe w tym samym stopniu, co za podróżnych, za towary kolejowe i ?:a wagony kolejowe.

b) Odpowiedzialność za przesyłki pocztowe, przewożone w polskich wagonach pocztowych, konwojowanych przez polski personel, ciąży na polskim zarządzie pocztowym, o ile nie zachodzi wina zarządu kolejowego, prowadzącego eksploatacje.,

c) Zarząd kolejowy niemiecki ponosi w stosunku do polskiego zarządu pocztowego za przesyłki pocztowe, przewożone w zamkniętych w skonach tako samą odpowiedzialność, jaką według swoich przepisów kolejowych ponosi ten zarząd w stosunku do zarządu pocztowego niemieckiego.

Niemcy nie płacą odszkodowania za worki listowe, przyjęte do przewozu przez personel kolejowy niemiecki.

d) W razie przeładunku polskich przesyłek pocztowych wskutek odczepienia, konwojowanego polskiego wagonu pocztowego odpowiedzialność za polskie przesyłki pocztowe przechodzi na niemiecki zarząd pocztowy, jeśli po zdaniu przesyłek pocztowych przewozić je będzie w dalszym ciągu niemiecki personę! pocztowy. W wypadku takim niemiecki zarząd pocztowy wypłaca odszkodowanie w tych samych granicach i według tych samych przepisów, według których polski zarząd pocztowy ponosi odpowiedzialność w stosunku do wysyłających.

§ 54. Ustalenie należności za przewóz wagonów pocztowych, kolejowych wagonów jako pocztowych (wagony dodatkowe) i za przedziały pocztowe, następnie ustalenie wynagrodzenia za konwojowanie przez niemieckich urzędników i premji za ryzyko, pozostawia się późniejszemu porozumieniu. To samo odnosi się do rozrachunków z tych należności i wynagrodzeń.

§ 55. Z uwagi na to, że strona niemiecka obstaje przy swem zasadniczem prawie żądania pocztowych należności tranzytowych w myśl art. 4 światowej Konwencji pocztowej, zawartej w Madrycie, a polska strona prawa tego nie uznaje, płacenie należności za tranzyt pozostaje na razie w zawieszeniu.

Oba zarządy pocztowe winny omówić w najbliższym czasie, czy odnośnie do słuszności tego żądania chcą osiągnąć porozumienie w drodze nowych pertraktacji, czy też zamierzają spowodować rozstrzygnięcie w drodze sądu polubownego w myśl art. 25 światowej Konwencji pocztowej.

O ile nie przyjdzie do porozumienia w drodze pertraktacji w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej umowy, albo też wypadnie rozstrzygniecie na niekorzyść Niemiec, natenczas przysługuje niemieckiemu zarządowi pocztowemu prawo odwołania zezwolenia nadal na przewóz polskich wagonów pocztowych z zachowaniem jednomiesięcznego terminu wypowiedzenia. Prawo to przysługuje polskiemu zarządowi pocztowemu każdego czasu z zachowaniem jednomiesięcznego terminu wypowiedzenia.

Celem uzyskania potrzebnych danych dla ewentualnego późniejszego rozrachunku polski zarząd pocztowy zarządzi na wniosek niemieckiego zarządu pocztowego, wskazane przezeń jako potrzebne obliczenia statystyczne.

§ 56. Dla ruchu telegraficznego między polskim Góra. Śląskiem i Poznaniem przez niemiecki G. Śląsk tworzy się z linji 1640 na przestrzeni Katowice (Kattowitz)-Beuthen z linji 1645 na przestrzeni Beuthen-Lubliniec (Lublinitz) i z linji 652 na przestrzeni od Lublińca (Lubiinitz) do granicy w kierunku Poznania bezpośrednią linję telegraficzną przy równoczesnem wyłączeniu niemieckich stacji telegraficznych i oddaje się ją do użytku polskiego zarządu pocztowego. Za używanie tej linji łącznie z jej utrzymaniem na obszarze niemieckim Polska płaci Niemcom ryczałtową sumą, ustalonej w ten sposób, że za podstawą do obliczenia przyjmuje się dziennie 5,000 (pięć tysięcy) słów, oraz za każde słowo jedną piątą cześć opłaty od słowa według taryfy telegraficznej, obowiązującej wewnątrz Polski. Przypadającą do wypłaty kwotą w niemieckiej walucie potraci się. z kwoty, jaką Niemcy mają uiścić za używanie linji telegraficznych na podstawie art. 64 Konwencji Paryskiej z dnia 21 kwietnia 1921 r.

Rozdział  IV.

Sprawy celne.

§ 57. Uprzywilejowany ruch tranzytowy poddany będzie w kraju tranzytowym nadzorowi celnemu.. Będzie on wykonywany na niemieckim Górnym Śląsku na wymienionych w paragrafie pierwszym linjach 1, 2, 3 i 4 według następujących postanowień, o ile pociąg zwarty bez zmiany w swym składzie (wyjąwszy techniczno - ruchowe przyczyny, jak wyłączenie wagonów wskutek zagrzania się osi i t. p.) przebiega całą przestrzeń. Gdyby pociąg miał doznać zmiany w swym składzie między Szariejem (Scharley), względnie Nowym Radzionkowem (Neu Radzionkau) a Lublińcem (Lublinitz), wówczas na przestrzeni Chorzów - Szarlaj (Scharley) i Chebzia (Morgenroth) - Nowy Radzionków (Neu Radzionkau) obowiązują postanowienia niemiecko-polskiej Konwencji Górnośląskiej, zawartej dnia 15 maja 1922 r., zaś na dalszej przestrzeni następujące postanowienia:

§ 58. Wagony i towary mają być, zależnie od uznania wejściowych urzędów celnych kraju tranzytowego, wzięte pod zamknięcie celne. Żadne innej czynności celne nie mogą być dokonywane.

Tymczasowe zdjęcie zamknięcia celnego w kraju tranzytowym może być dokonane tylko w razie nieszczęśliwych wypadków, przeszkód w ruchu albo z powodu Innych ważnych przyczyn, związanych ze służbą kolejową.

W wypadkach czasowego zdjęcia zamknięcia celnego w kraju tranzytowym, postępowanie celne będzie się opierało na przepisach kraju tranzytowego. O przeładowaniu towarów, zdjęciu plomb celnych, oraz powodach tych czynności, jak również o nałożeniu nowych plomb celnych należy zrobić wzmiankę w liście pociągowej i ładunkowej, jakoteż i w dokumentach celnych, oraz w dokumentach, dotyczących podatku spożywczego.

W tensam sposób należy postępować w wypadkach, gdy zamknięcie celne zostanie uszkodzone

W drodze, rozmyślnie lub przypadkowo lub jeżeli towary zostaną z wagonu wykradzione, jednak winien być sporządzony protokół, stwierdzający wypadek, spisany o ile możności w obecności urzędników celnych. Wydane zarządzenia, jak również okoliczności, które je spowodowały, winny być podane w liście pociągowej i ładunkowej oraz w dokumentach celnych i dokumentach dla podatku spożywczego przy dołączeniu protokółu. Dalsza wysłanie wagonów, wstrzymanych z powodów wyżej podanych, winno nastąpić przy najbliższej sposobności.

§ 59. Pociągi, lub części pociągów, wymienione w par. 8, mogą być konwojowane przez urzędników celnych kraju tranzytowego. Urzędnicy ci mogą jechać na przestrzeni kraju wysyłającego bez pełnienia służby. Każdy uprzywilejowany pociąg tranzytowy może być konwojowany przez jednego lub dwóch konwojentów, którzy ponadto w razie potrzeby, mają pośredniczyć między podróżnymi i władzami. Jeżeli liczba, ta okaże się niewystarczającą, zastrzega sobie niemiecka władza celna przydzielenie konwojentów dodatkowych. Jednakowoż ilość konwojentów nie może być większą, jak jeden konwojent na cztery wagony. Rząd polski obowiązuje się zwrócić Rządowi niemieckiemu koszty konwoju pociągów lub części pociągów pasażerskich. Przez to nie narusza się postanowień artykułu 489 polsko-niemieckiej Konwencji Górnośląskiej, zawartej 15 maja 1922 r. Koszty konwoju będą obliczone na podstawie skali poborów, postanowień o kosztach podróży i innych przepisów, stosowanych w kraju tranzytowym do najniższej grupy urzędników lub funkcjonarjuszy, którzy zgodnie z przepisami swego kraju, powołani są do pełnienia tej służby. Dla ułatwienia tego obrachunku ustalona będzie kwota ryczałtowa w ten sposób, że dla każdej grupy urzędników lub funkcjonarjuszy obliczona będzie przeciętna między najwyższemi i najniższemi poborami oraz przeciętna kosztów podróży; wymienione koszty konwoju będą zwracane za każdy ubiegły kwartał na podstawie rachunku, który kraj tanzytowy prześle polskiej Dyrekcji Ceł na G. Śląsku. Zapłata ma nastąpić w ciągu 14 dni od dnia otrzymania rachunku w wyższej Kasie Skarbowej Krajowego Urzędu finansowego na G. Śląsku. Jeśli zapłata nie zostanie uskuteczniona w tym terminie, będą wówczas od należnej kwoty odliczane odsetki w wysokości 5%. Zapłata ma być uskuteczniana w walucie niemieckiej.

§ 60. Podróżni i ich bagaż zwolnieni są w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym od wszelkich opłat celnych i innych im podobnych, z wyjątkiem zwrotu wydatków w gotówce; to samo dotyczy towarów. w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym łącznie z towarami przewożonemi w wagonach pocztowych.

Bagaż nadany będzie przewożony podczas tranzytu w przedziale zamkniętym. Oplombowanie przez urząd celny przedziału bagażowego może być dokonane przy nadejściu pociągu na dworzec graniczny przez celnego konwojenta kraju tranzytowego bez konieczności formalnego odbioru bagażu. W tym wypadku konwojent celny kraju tranzytowego winien stwierdzić, ii przy wyjściu pociągu z kraju tranzytowego plomby te były nienaruszone. W razie, gdyby podróżni z przyczyn, związanych ze służbą kolejową lub też wskutek nieszczęśliwego wypadku zmuszeni byli pociąg opuścić, pozostaną wówczas wraz ze swym bagażem pod nadzorem celnym aż do chwili odjazdu.

Zamknięcia celne,, nałożone przez zarząd celny kraju wysyłającego, będą uznane jako wystarczające zabezpieczenie celne dla kraju tranzytowego.

Zabezpieczenie celne towarów odbywa się:

a) o ile chodzi o wagony kryte, przez nałożenie plomby, jeżeli zaś towary znajdują się w wagonie otwartym lub jeżeli zaplombowanie wagonu krytego nie może być dokonane ze względu na personel konwojujący (np. przy transporcie zwierząt i t. d.) zamkniecie celne dokonane zostanie w sposób, który władza celna uzna za właściwy.

b) dla każdego pociągi: mają być przez kolej wysyłającą sporządzone na wagony tranzytujące listy pociągowe, zaś przy drobnicy ponadto listy ładunkowe i oddane kolei kraju tranzytowego. Listy pociągowe i listy ładunkowe należy wystawiać w 10 egzemplarzach. Ma dwóch egzemplarzach zażąda oddający urzędnik na stacji wejścia potwierdzenia ze strony niemieckiego urzędnika kolejowego należytego zdania towarów i dokumentów przewozowych i zwróci po jednym egzemplarzu urzędowi kolejowemu, który go wystawił i celnemu urzędowi wyjściowemu kraju wysyłającego. Osiem, egzemplarzy oddaje się kolei tranzytowej. Z tego pozostaje na stacji wejściowej po jednym egzemplarzu do użytku niemieckiego urzędu celnego i niemieckiej kolei. Sześć egzemplarzy towarzysze, towarowi. Z tych dwa egzemplarze zatrzymuje niemiecki urząd celny przy wyjściu towaru. Jeden egzemplarz pozostaje na stacji wyjściowej, po poprzedniem Stwierdzeniu odbioru przez przejmującego polskiego urzędnika kolejowego, jeden egzemplarz wręcza się stacji ponownego wejścia, zaś dwa egzemplarze urzędowi celnemu, przez który towar wchodzi ponownie do kraju, po potwierdzeniu przez niemieckiego urzędnika kolejowego odręcznym podpisem faktu zdania. Na żądanie zarządu kolei niemieckich zarządzi zarząd kolei polskich, by wszystkie sześć egzemplarzy, które towarzyszyły przesyłce, poświadczył polski urzędnik kolejowy, odbierający pociąg. Przy przewozie pociągów w niezmienionym składzie z południowej części polskiego G. Śląska nie jest potrzebne ponowne sporządzanie list pociągowych i ładunkowych.

c) urząd celny wyjściowy kraju wysyłającego winien uwidocznić w liście pociągowej i w liście ładunkowej termin dostawy wagonów tranzytowych do wejściowego urzędu celnego kraju wysyłającego. Termin ten ustalają w obopólnem porozumieniu kolejowe i celne urzędy stacji wejścia kraju wysyłającego.

d) O ileby do pociągów pasażerskich włączono wagony towarowe, będą te wagony traktowane pod wzglądem celnym tak, jak przy pociągach towarowych.

e) Dokumenty, dotyczące przesyłek w komunikacji podlegającej kontroli celnej, lub też kontroli opłat wewnętrznych, winny być dołączone do listy pociągowej.

§ 61. Do konwojujących urzędników Państwa wysyłającego (kolej, poczta, cło), konwojentów przewidzianych w taryfie kolejowej albo dopuszczonych przez zarząd kolejowy kraju wysyłającego, jak niemniej do personelu wagonów sypialnych i restauracyjnych stosują się postanowienia celne tej umowy, obowiązujące podróżnych.

Wymieniony w par. 72 zespól ratowniczy pociągów ratunkowych nie podlega żadnym przepisom celnym.

§ 62. Władze celne układających się stron będą udzielały sobie wzajemnie na życzenie jednej ze stron poparcia we wszystkich sprawach, dotyczących uprzywilejowanego ruchu tranzytowego, udzielając wyjaśnień i przeprowadzając dochodzenia. Korespondencja w tych sprawach będzie załatwiana bezpośrednio pomiędzy władzami kierującemi, o ile te ostatnie nie omówią innego sposobu postępowania.

§ 63. Niemieccy funkcjonariusze celni mogą wsiadać i wysiadać w Chorzowie, Szarleju (Scharley), Chebziu (Morgenroth), Nowym Radzionkowie (Neu Radzionkau), Lublińcu, (Lublinitz), albo Hanulinie (Birken-felde). Na wymienionych powyżej stacjach należy im z polskiej strony umożliwić przebywania, a w razie potrzeby takie i nocleg.

Rozdział  V.

Paszporty

§ 64. W uprzywilejowanym ruchu tranzytowym wymagane są:

a) od obywateli polskich, gdańskich i niemieckich dowody tożsamości ze wskazaniem w nich nazwiska, imienia, miejsca zamieszkania i obywatelstwa posiadacza dowodu.

Dowody te mają zawierać również:

aa) podpis posiadacza lub, jeżeli on jest nie piśmienny, jego znak własnoręczny, poświadczony urzędowo przez władzę wystawiającą.

bb) fotografią posiadacza, ostemplowaną przez władzą, wystawiająca, w ten sposób, oby przynajmniej połowa pieczęci była odbita no fotografji, a druga połowa na dowodzie.

cc) podpis i pieczęć służbową urzędu wystawiającego.

b) od obywateli innych Państw ich właściwe paszporty.

Na wskazanych w punktach a) i b) dowodach nie są wymagane jakichkolwiek wizy.

Dzieci do lat 10 nie potrzebują żadnych dowodów tożsamości. Przy przejeździe grup dzieci w wieku lat 10 - 15, z przewodnikami, wystarcza policyjnie zaświadczony spis jadących.

§ 65. Rząd niemiecki, o ile na to pozwolą okoliczności, rozważy możność udzielenia udogodnień większych, niż wskazane w par. 64-ym.

§ 66. Urzędnicy i pracownicy, zatrudnieni służbowo w uprzywilejowanym ruchu tranzytowym, otrzymują karty tożsamości według wzoru, ustalonego w postanowieniach wykonawczych do artykułu 495-go polsko-niemieckiej Konwencji Górnośląskiej, zawarte] 15-go maja 1922 r. z tą zmianą, że słowa "w Górnośląskim uprzywilejowanym ruchu tranzytowym" mają być zasępione przez słowa "w ruchu tranzytowym Polska - Niemcy - Polska".

Dla urzędników i pracowników niemieckich karty tożsamości będą wystawiane w języku niemieckim i polskim z paskiem o barwach Rzeszy niemieckiej, dla urzędników zaś i pracowników polskich - w języku polskim i niemieckim z paskiem o barwach Polski. Karty te będą sporządzane na białym kartonie.

§ 67. Wymienione w par. 66 karty tożsamości zastępują paszporty i inne dowody osobiste. Karty te podlegają wycofaniu, gdy posiadacz przestaje pełnić funkcję w ruchu tranzytowym.

§ 68. Urzędnicy i pracownicy, zatrudnieni w ruchu tranzytowym, mają pełnić służbą w mundurze lub z widoczną oznaką służbową.

§ 69. Od funkcjonarjuszy wagonów restauracyjny:!' i sypialnych wymaganą jest również karla tożsamości według par. 64 a). Zatrudnienie służbowe tych funkcjonarjuszy w ruchu tranzytowym ma być zaświadczone na karcie tożsamości przez właściwą władzę kolejową.

§ 70. Kontrola dowodów, osobistych podróżnych i personelu służbowego odbywa się w pociągach w czasie jazdy.

Niemieccy urzędnicy paszportowi mogą, w razie potrzeby, wsiadać do pociągów lub wysiadać z ruch w Lublińcu (Lublinitz), Hanulinie, (Birkenfelde) i Chorzowie. Na tych stacjach będzie im zapewniona możność przebywania a w razie potrzeby i przenocowania. Mogą oni również jechać w pociągu na szlakach kraju wysyłającego bez wykonywania jednak czynności służbowych.

§ 71. Przewidziani w taryfach kolejowych konwojenci transportów (bycia, środków lokomocji i t. p.) mają posiadać dowody tożsamości, wskazane w par. 64 a) i obowiązani s:>, zgłaszać się z temi dowodami w urodach pogranicznych wejściowych i wyjściowych dla stwierdzenia na dowodach tożsamości przekroczenia przez nich granicy.

W razach dopuszczenia przez Zarząd kolejowy kraju wysyłającego innych Konwojentów będą oni przepuszczani i w kraju tranzytowym, o ile będą posiadali właściwy paszport z niemiecką wizą. Tacy konwojenci podlegają ogólnym przepisom paszportowym.

§ 72. W razie wysłania przez jedno z państw pociągu ratunkowego na miejsce wypadku na terytorjum drugiego państwa, nie podlega zespół ratowniczy pociągu żadnym formalnościom paszportowym.

Powrót na terytorjum państwa wysyłającego ma nastąpić pociągiem ratunkowym niezwłocznie po ukończeniu robót ratunkowych.

Rozdział  VI.

Postanowienia końcowe.

§ 73. Pracownikom kolejowym, pocztowym, celnym i kontroli paszportów wolno pozostawać w mundurze na stacjach do pobytu przeznaczonych oraz w czasie jazdy do i ze służby.

Wszelką broń należy zostawić przed opuszczeniem terenu kolejowego.

§ 74. Niemcy zgadzają się, aby postanowienia mniejszego układu stosowały się tymczasowo do linji kolejowych, administrowanych przez Polską na obszarze w. m. Gdańska, przyczem w razie potrzeby, zawarta zostanie dodatkowa urnowa Rządowa miedzy Niemcami i Polską, działająca w imieniu w m. Gdańska.

§ 75. 1 Niniejszy układ spisany jest w języku polskim i niemieckim i ma być jaknajprędzej ratyfikowany. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych ma nastąpić w Warszawie.

Układ wchodzi w życie z dniem wymiany dokumentów ratyfikacyjnych, a wykonanie najpóźniej po upływie 4 tygodni. Traci moc prawną z dniem 31 października 1923 roku, o ile przedłużony nie zostanie".

Układ niniejszy, spisany w jeżyku polskim i niemieckim, winien być w najkrótszym czasie ratyfikowany. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie.

Układ wchodzi w życie z dniem wymiany dokumentów ratyfikacyjnych i wprowadzony będzie w wykonanie jednocześnie z wymienionym wyżej Układem, zawartym we Wrocławiu dnia 24 czerwca 1922 roku.

Podpisano w dwu egzemplarzach w Berlinie, dnia dziesiątego lipca tysiąc dziewięćset dwudziestego trzeciego roku.

(-) Kazimierz Olszowski

Zaznajomiwszy się z powyższym Układem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości, jak i każde z zawartych w nim postanowień, oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i zatwierdzony i przyrzekamy, że będzie ściśle stosowany.

Na dowód czego, wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie, dnia 26 października 1923 roku.

1 § 75 zmieniony przez umowę międzynarodową z dnia 10 lipca 1923 r. (Dz.U.24.72.706) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 30 kwietnia 1924 r.

• Identyfikator: Dz.U.1924.72.704
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Rzesza Niemiecka-Polska. Układ w sprawie uprzywilejowanego tranzytu między polskim Górnym Śląskiem a resztą Polski przez niemiecki Górny Śląsk. Wrocław.1922.06.24.
• Data aktu: 24/06/1922
• Data ogłoszenia: 22/08/1924
• Data wejścia w życie: 30/04/1924