Oddanie pisma procesowego w placówce pocztowej operatora świadczącego usługę powszechną w innym państwie członkowskim UE będzie równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu – to główna zmiana wynikająca z ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 13 czerwca 2013 r.
W przyjętej nowelizacji wprowadzono również przepis, zgodnie z którym w postępowaniu cywilnym zwolnione z obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń w kraju będą strony mające miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę w państwie członkowskim UE.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z art. 165 § 2 k.p.c., równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu, a zatem i skutkujące zachowaniem terminu do złożenia pisma, jest nadanie pisma jedynie w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529). Operatorem wyznaczonym jest operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych.
Natomiast zgodnie z przyjętą zmianą złożenie pisma u operatora świadczącego usługę powszechną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie również równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
Stosownie do obecnie obowiązującego art. 1135(5) k.p.c. obowiązek wskazania pełnomocnika do doręczeń dotyczy każdej strony postępowania cywilnego, która nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy i która ma miejsce zamieszkania, pobytu lub siedzibę poza granicami Polski. Skutkiem niewskazania pełnomocnika do doręczeń jest pozostawianie pism przeznaczonych dla danej strony w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
W uchwalonej ustawie zmieniającej zakres zastosowania instytucji pełnomocnika do doręczeń został ograniczony jedynie do sytuacji, w której strona ma miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedzibę w państwie, które nie jest członkiem Unii Europejskiej. W rezultacie, w stosunkach między sądem polskim, a stroną mającą miejsce zamieszkania, zwykłego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej konieczne będą tzw. efektywne doręczenia zarówno wówczas, gdy będzie to pierwsze doręczenie (doręczenie pozwu lub wniosku w postępowaniu nieprocesowym), jak też kolejne doręczenia w toku postępowania. Do doręczeń tych znajdą zastosowanie przepisy rozporządzenia nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r., dotyczącego doręczania w państwach członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych ("doręczanie dokumentów") oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1348/2000 (Dz. U. UE L 324 z 13.11.2007, s. 79).
Przyjęte zmiany zmierzają do usunięcia sprzeczności między treścią art. 165 § 2 i 1135(5) k.p.c. a przepisem art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ustanawiającym zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową.
Uchwalona nowelizacja trafi teraz pod obrady Senatu.
Krzysztof Paczoska