Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach dotyczące rządowego projektu nowelizacji w kodeksie karnym trafiło pod obrady Sejmu. Projekt zakłada wpisanie do ustawy karnej z 1997 r. m.in. definicji niewolnictwa i handlu ludźmi. Ponadto, ma zostać szczegółowo uregulowana kwestia odpowiedzialności dowódców oddziałów wojskowych za zbrodnie dokonywane przez podwładnych. Poza tym, „Polska ustawa będzie stosowana do Polaków, których nie wydano innemu państwu”.

Do polskiego prawa karnego, zgodnie ze Statutem Międzynarodowego Trybunału Karnego, „ma zostać wprowadzona odpowiedzialność karna osób biorących udział w masowym zamachu skierowanym przeciwko ludności cywilnej, podjętym w celu wykonania lub wsparcia polityki państwa lub organizacji”. To przestępstwo będzie zagrożone karą pozbawienia wolności od lat trzech. Co więcej, za atakowanie strefy zdemilitaryzowanej (miejscowości, niebronionego obiektu lub strefy sanitarnej) będzie groziło od 5 do 25 lat pozbawienia wolności. Sprecyzowanie odpowiedzialności żołnierzy jest niezwykle pożądane, ponieważ reguły panujące na polu walki zmieniły się i nie jest do końca jasne, jakie zasady tam w obecnej chwili obowiązują.

Ponadto, w ustawie karnej z 1997 r. nie znajduje się definicja przestępstwa handlu ludźmi, a pojęcie niewolnictwa zawarte jest w przepisach wprowadzających kodeks karny. „Tymczasem fundacja przeciwko handlowi kobietami La Strada udziela wsparcia kilkuset ofiarom takich przestępstw rocznie (w 2008 roku pomogła 306 osobom). Niestety, są rzadko wykrywane przez policję, która w 2008 roku zanotowała tylko 62 ofiary, a w I półroczu 2009 r. tylko 19 ofiar handlu ludźmi”.
W związku z tym, projekt Ministerstwa Sprawiedliwości zakłada, iż za handel ludźmi będzie uznawane m.in. „werbowanie, transport czy przekazywanie osoby, w celu jej wykorzystania, z zastosowaniem różnych form przymusu lub przy wykorzystaniu słabości takiej osoby. Zdefiniowano także niewolnictwo jako stan zależności, w którym człowiek jest traktowany jak przedmiot własności”. 

Postulowana nowelizacja ma również za zadanie ochronę polskich obywateli, którzy popełnili przestępstwa poza terytorium RP, lecz „ze względu na niespełniony warunek podwójnej karalności Polska nie jest obowiązana (na podstawie umowy międzynarodowej) do ścigania przestępstwa. Po zmianach niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia przestępstwa polską ustawę karną będzie się stosowało do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, jeżeli nie postanowiono o jego wydaniu, w razie popełnienia przez niego za granicą przestępstwa, do którego ścigania Polska jest zobowiązana na mocy umowy międzynarodowej lub przestępstwa określonego w Rzymskim Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Źródło: Gazeta Prawna

Dokonanie ww. zmian w kodeksie karnym jest konieczne. Z pewnością, postulowane nowelizacje zostaną wprowadzone do ustawy karnej z 1997 r. bardzo szybko. Ponadto, należy mieć na względzie również i to, iż cel projektowanej reformy to ochrona prawna osób, których zdolność do obrony własnych wolności oraz praw jest znikoma.

Marcin Faliszewski
Uniwersytet Warszawski
 

 

]]>