Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformowało, że zgodnie z interpretacją Ministerstwa Finansów Narodowe Centrum Nauki (NCN) może wykorzystać środki z obligacji skarbowych na działalność naukową. Co ważne, nie ma potrzeby wprowadzania zmian legislacyjnych, aby uruchomić te fundusze.

 

 

Dlaczego NCN dotąd nie mogło korzystać ze środków z obligacji?

Choć Centrum otrzymało obligacje skarbowe, dotychczas nie mogło ich wykorzystać z powodu wątpliwości prawnych. W kwietniu br. dyrektor NCN, prof. Krzysztof Jóźwiak, wskazywał, że obecne przepisy nie pozwalają na bezpośrednie wykorzystanie obligacji do finansowania projektów badawczych. Jego zdaniem konieczne były zmiany ustawowe.

- Planowaliśmy przeznaczyć te obligacje na finansowanie konkursów badawczych, które będą rozstrzygane na przełomie tego i następnego roku. Dlatego rozwiązanie tej sprawy jest dla nas krytycznie istotne – podkreślał szef NCN.

 

Minister nauki: sprawa środków dla NCN znalazła finał

W środę wieczorem minister nauki Marcin Kulasek ogłosił w mediach społecznościowych, że „sprawa dodatkowych środków dla NCN właśnie znajduje swój finał”. Zgodnie z interpretacją resortu finansów, przyznane przez premiera papiery wartościowe o wartości 500 mln zł mogą zostać rozdysponowane na działalność naukową, bez konieczności zmian legislacyjnych.

- Tym samym właśnie otwiera się droga do uruchomienia środków z obligacji – wskazał minister Kulasek.

Transparentny proces rozdysponowania funduszy

Minister zaznaczył, że proces rozdysponowywania pieniędzy publicznych musi być w pełni transparentny. Podkreślił także, że udało się uzyskać to rozwiązanie narzędziami pozalegislacyjnymi. – Tym samym polska nauka zyska kolejne źródło finansowania, co jest bardzo dobrą wiadomością – dodał.

Wiceministra: zmiany ustawowe nie są potrzebne

Wiceministra nauki Karolina Zioło-Pużuk przypomniała, że zmiany ustawowe są zazwyczaj czasochłonne, ale „w tym przypadku nie są potrzebne”. Zaznaczyła, że obligacje, których termin wykupu przypada od stycznia 2027 r., mogą zostać sprzedane wcześniej na rynku papierów wartościowych.

- Ulokowanie nowych źródeł finansowania w obligacjach świadczy o długofalowym zaangażowaniu rządu w rozwój polskiej nauki – podkreśliła Zioło-Pużuk.

 

Trudna sytuacja finansowa NCN

Sytuacja finansowa NCN od dłuższego czasu określana jest jako trudna. Wskaźnik sukcesu w konkursach pozostaje niski – wielu naukowców nie otrzymuje finansowania, mimo wysokiej jakości składanych projektów.

- Cały czas uważamy – my, nasi eksperci i środowisko – że środki przeznaczane na konkursy są zbyt małe. W wielu konkursach pojawiają się projekty wyśmienite, bardzo wartościowe, których nie możemy sfinansować. Nieustannie pracujemy nad tym, by w przyszłości ten problem rozwiązać – mówił w kwietniu prof. Jóźwiak.