Kto jest zwolniony z realizacji 19. godziny?
Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, tylko w dwóch przypadkach expressis verbis określa podmioty, które nie są zobowiązane do realizacji dodatkowej godziny, o której mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b KN.
Zgodnie z treścią art. 42 ust. 3a KN od obowiązku prowadzenia zajęć w wymiarze określonym w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b KN wyłączono dyrektora i wicedyrektora szkoły oraz nauczyciela, który obowiązki dyrektora lub wicedyrektora szkoły pełni w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono to stanowisko.
Spod stosowania obowiązku realizacji dodatkowych zajęć zostali także wyłączeni nauczyciele zatrudnieni w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej a także nauczyciele kolegiów nauczycielskich, kolegiów pracowników służb społecznych i nauczyciele szkół artystycznych (art. 42 ust. 3a in fine KN).
Jednakże wskazanie w ustawie w sposób wyraźny kategorii podmiotów zwolnionych z obowiązku realizacji dodatkowej godziny nie wyczerpuje problematyki wskazanej w pytaniu. Odpowiedź na wątpliwość wskazaną w pytaniu można znaleźć jedynie na zasadzie wnioskowania a contrario z treści art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b KN. Przepis ten wskazuje, że jego treść adresowana jest tylko do wyraźnie określonych szkół, stąd normę przepisu należy interpretować ściśle. Skoro tak, to należy dojść do wniosku, że nauczyciele niezatrudnieni w szkole podstawowej i gimnazjum (w tym specjalnych) lub w szkole ponadgimnazjalnej (w tym specjalnej), nie są zobowiązani do realizacji dodatkowej godziny.
Obowiązek realizacji dodatkowej godziny, nie może być więc adresowany do nauczycieli placówek wskazanych w treści art. 2 pkt 1 i pkt 3-11 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), o ile w placówkach tych nie funkcjonują szkoły wymienione w treści art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b KN. W szczególności zasada ta dotyczy nauczycieli oddziałów przedszkolnych funkcjonujących w organizacji pracy szkół podstawowych lub nauczycieli placówek oświatowo-wychowawczych, w organizacji których nie przewidziano szkół wymienionych w treści art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b KN.

Krzysztof Lisowski