Podczas wtorkowego egzaminu gimnazjalnego sprawdzana była wiedza humanistyczna uczniów III klas gimnazjów: z języka polskiego oraz z historii i wiedzy o społeczeństwie.

Arkusz z języka polskiego zawierał 22 zadania. Wśród nich były zarówno zamknięte - uczeń sam musiał wybrać prawidłową odpowiedź z zaproponowanych, jak zadania otwarte - w których należy samodzielnie napisać odpowiedź. Odnosiły się one m.in. do zamieszczonych tekstów: fragmentu "Dziadów Części II" Adama Mickiewicza, wiersza Roberta Frosta "Droga nie wybrana", wykładu "O sławie" Leszka Kołakowskiego oraz fragmentu artykułu "Bohaterowie z gorszej strony" Mirosława Pęczaka.

Jedno z nich brzmiało: "Cytat +Myśl moja, nazbyt skrzydlata/ Nigdy na ziemskiej nie spoczęła błoni+ wskazuje, że Zosia: A. igrała z ogniem, B. bujała w obłokach, C. szukała wiatru w polu, D. była w siódmym niebie", inne zaś: "Dokończ zdanie. Z +Dziadów Cz. II+ dowiadujemy się, że Dziewczyna odkupi swoje winy, gdy: A. poprosi o dwa ziarnka gorczycy, B. odwzajemni uczucia ziemskich zalotników, C. miną dwa lata jej tułaczki między niebem a ziemią, D. odbędzie się uczta przygotowana przez młodzieńców".

Zadanie otwarte brzmiało: "Czy każdego celebrytę można nazwać człowiekiem sławnym? Uzasadnij swoją odpowiedź. W argumentacji odwołaj się do tekstów Leszka Kołakowskiego i Mirosława Pęczaka". Uczniowie musieli też napisać opowiadanie o podróży, podczas której wydarzyło się coś, co sprawiło, że ktoś stał się sławny.

Akusz egzaminacyjny do sprawdzenia wiedzy z historii i WOS zawierał 25 zadań; 20 z nich to zadania z historii. Odnosiły się m.in. do takich tematów jak państwo Bolesława Chrobrego, genealogia Jagiellonów, artykuły henrykowskie, rozbiory Polski, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela.

Wszystkie zadania w tym arkuszu były zadaniami zamkniętymi. Zawierały fragmenty tekstów, ilustracje, mapy i schematy. Ilustracje przedstawiały m.in. fragmenty naczyń greckich, budowli starożytnych. Teksty dotyczyły zaś m.in. szlaku handlu przyprawami pomiędzy Azją i Europą, Komitetu Centralnego Narodowego. W teście cytowano też fragmenty Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, Kodeksu Napoleona.

Jedno z zadań zilustrowane zostało drzewem genealogicznym Jagiellonów (przy imionach królów umieszczone były daty ich panowania). Zamieszczono w nim także krótki tekst zawierający najważniejsze informacje na temat życia Mikołaja Kopernika. Uczniowie posługując się drzewem i informacjami zawartymi w tekście musieli zdecydować m.in. czy zdanie: "Za życia Kopernika w Polsce panowało czterech kolejnych królów" jest fałszywe czy prawdziwe.

W innym zadaniu zilustrowanym mapą przedstawiającą rozbiory Polski oraz tabelą zawierającą dane dotyczące obszarów zagarniętych przez zaborców w poszczególnych rozbiorach (podane w tys. km kw.) mieli odpowiedzieć m.in. czy podane dane pozwalają potwierdzić prawdziwość zdania: "Największa część ziem Rzeczypospolitej znalazła się pod zaborem rosyjskim".

Wśród zadań z wiedzy o społeczeństwie dwa odnosiły się do zacytowanych fragmentów konstytucji i ustawy o samorządzie terytorialnym. Jedno z nich brzmiało: „Art. 10. +Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały+. (...) Z przytoczonego zapisu wynika, że ustawy w Polsce uchwala: A. rząd, B. trybunał, C. prezydent, D. parlament".

W innym zadaniu posługując się schematem przedstawiającym podział mandatów poselskich gimnazjaliści musieli zdecydować, czy ilustruje on obecny skład: A. Rady Europejskiej, B. Komisji Europejskiej, C. Rady Unii Europejskiej, D. Parlamentu Europejskiego.

Jak powiedziała PAP polonistka z Publicznego Gimnazjum nr 2 im. 42 Pułku Piechoty w Białymstoku Katarzyna Kisielewska-Martyniuk, była zaskoczona, że na egzaminie pojawiło się opowiadanie. "To pierwszy raz od początku egzaminów gimnazjalnych, do tej pory były charakterystyki, charakterystyki z elementami rozprawki i list. Uczniowie pod tym kątem byli przygotowywani. Obawiam się, że opowiadanie, które było ćwiczone przede wszystkim w szkole podstawowej, mogło im sprawić wiele trudności z zachowaniem struktury tekstu" - dodała.

Zaskoczenia takim tematem tekstu własnego nie kryli też uczniowie, inaczej było z zadaniami z historii i WOS. „Według nauczycieli na egzaminie, w tym z historii i wiedzy o społeczeństwie, nie było zagadnień, które wykraczałyby poza zakres programu nauczania” – powiedział PAP Mirosław Piątek, dyrektor płockiego Zespołu Szkół nr 6, w ramach którego działa Gimnazjum nr 14 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Władysława Jagiełły.

W ocenie uczniów płockiego Gimnazjum nr 14, wtorkowy egzamin z historii, wiedzy o społeczeństwie oraz języka polskiego nie sprawiał większych trudności. Cześć zdających przyznała, że pewnym zaskoczeniem było wypracowanie z języka polskiego, zamiast np. rozprawki lub charakterystyki, której spodziewali się uczniowie. „W pierwszej części najtrudniejsza była historia. Ta część wymagała wiedzy ogólnej i pamiętania dat, chronologii. W WOS były odpowiedzi na pytania do tekstu, rysunków, tabel, co zawsze jest łatwiejsze. Zaskoczył nas trochę język polski, bo spodziewaliśmy się rozprawki albo charakterystyki, a okazało się, że jest opowiadanie” – powiedział PAP Bartosz z klasy III GA. „Generalnie wszystko było w miarę łatwe. Z wiedzy o społeczeństwie było dużo o Unii Europejskiej. Myślałam, że więcej będzie o Polsce. Raczej nie było niczego, co mogłoby zaskoczyć, no może poza językiem polskim. Nikt nie spodziewał się opowiadania” – dodała jego koleżanka z klasy Joanna.

Gimnazjaliści z Publicznego Gimnazjum nr 2 im. 42 Pułku Piechoty w Białymstoku, z którymi rozmawiała PAP, ocenili, że egzamin zarówno z historii i WOS oraz z języka polskiego był "średnio trudny". Bartek z klasy III A powiedział, że pytania z historii i WOS dotyczyły całego materiału, który przerobili w gimnazjum. Basia z tej samej klasy powiedziała, że większość zadań dało się wykonać bez "większej, szczegółowej wiedzy, wystarczyła wiedza ogólna". Basia uważa, że egzamin z polskiego poszedł jej "całkiem dobrze". Praca z tekstami - fragmentem "Dziadów" Adama Mickiewicza, a także tekstami o sławie i celebrytach - nie sprawiły jej większych trudności. Mówiła, że bez problemu napisała też opowiadanie o ludziach, którzy stają się sławni. "Na początku wyliczyłam, ile miejsca ma zająć, przemyślałam i napisałam opowiadanie o dwóch doktorach, którzy jadą do Afryki, by pobrać próbki choroby, które następnie zbadali i to przyniosło im sławę" - powiedziała.

Egzamin gimnazjalny z wiedzy humanistycznej nie sprawił także problemów uczniom z Gimnazjum nr 14 we Wrocławiu, z którymi rozmawiała PAP. „Jedynym zaskoczeniem było to, że na egzaminie z języka polskiego trzeba było napisać opowiadanie, gdy przez dwa miesiące przygotowując się do egzaminu pisaliśmy rozprawki. Temat opowiadania był jednak bardzo łatwy” - powiedział Kacper. Uczniowie uznali, że pytania z historii oraz wiedzy o społeczeństwie były również bardzo łatwe.

Arkusze egzaminacyjne z historii i wiedzy o społeczeństwie oraz z języka polskiego opublikowały na swoich stronach internetowych Centralna Komisja Egzaminacyjna i okręgowe komisje egzaminacyjne. (PAP)

dsr/ mb/ pdo/ swi/ mhr/ jbr/