Użycie broni przez wartowników cywilnych, będących pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wojskowych.

USTAWA
z dnia 9 kwietnia 1936 r.
o użyciu broni przez wartowników cywilnych, będących pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Art.  1.
1.
Osobom cywilnym - pełniącym na podstawie stosunku służbowego lub umownego czynności wartownicze w poszczególnych działach administracji wojskowej i w państwowych przedsiębiorstwach skomercjalizowanych, będących pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wojskowych, oraz w tych przedsiębiorstwach prywatnych, które, wykonywując materjały na potrzeby obrony Państwa, zarządzeniem Ministerstwa Spraw Wojskowych są chronione przez wartowników cywilnych - tudzież ich przełożonym cywilnym w służbie wartowniczej służy w czasie wykonywania tych czynności prawo użycia broni w przypadkach, określonych w ustawie niniejszej.
(2)
Minister Spraw Wojskowych określa, jakie czynności osób wymienionych w ust. (1) uważa się za czynności wartownicze w rozumieniu ustawy niniejszej.
Art.  2.
(1)
Wartownicy cywilni uprawnieni są do użycia broni w następujących przypadkach:
1)
w celu odparcia niebezpiecznego napadu lub zamachu, zagrażającego życiu, zdrowiu lub wolności wartownika, jego przełożonych w służbie wartowniczej, albo chronionemu przez niego mieniu, albo też w celu przeciwdziałania przedsięwzięciu czynności, zmierzających bezpośrednio do takiego napadu lub zamachu;,
2)
w razie nieusłuchania wezwania do natychmiastowego odłożenia broni, lub innych przedmiotów, których użycie może zagrażać zdrowiu lub życiu wartownika, jego przełożonych w służbie wartowniczej, albo chronionemu przez niego mieniu, albo też, gdy wezwany po odłożeniu broni lub wymienionych przedmiotów samowolnie je podejmuje;
3)
przeciwko osobie, która nie usłucha rozkazu wartownika, albo jego przełożonych w służbie wartowniczej, wydanego w granicach pełnionej służby, a dotyczącego bezpośrednio bezpieczeństwa chronionego mienia lub osoby wartownika i jego przełożonych w służbie wartowniczej.
(2)
Powyższe uprawnienia służą również przełożonym cywilnym.
Art.  3.

Użycie broni jest dopuszczalne tylko w razie oczywistej niezbędności, szczególnie bardzo oględnie w wypadkach zagrożenia bezpośrednio życiu osób postronnych.

Art.  4.
(1)
Użycie broni może nastąpić po jednorazowem wezwaniu do spełnienia lub zaniechania danej czynności oraz po jednorazowym wystrzale ostrzegawczym w powietrze, jeżeli ustne wezwanie nie odniosło skutku.
(2)
Przepisów ust. (1) nie stosuje się jedynie w przypadkach, w których wszelka zwłoka groziłaby bezpośredniem niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia lub wolności wartownika, jego przełożonych w służbie wartowniczej, albo też dla chronionego przez niego mienia.
Art.  5.
(1)
Wartownik, który użył broni, powinien zawiadomić o tem natychmiast po zejściu z posterunku swego przełożonego, który przeprowadza w każdym przypadku użycia broni dochodzenie w celu stwierdzenia, czy użycie broni było zgodne z przepisami ustawy niniejszej.
(2)
Jeżeli użycie broni pociągnęło za sobą śmierć lub uszkodzenie ciała, przełożony zawiadamia o tem bezzwłocznie właściwego prokuratora. Przełożony zawiadamia również właściwego prokuratora o tych przypadkach użycia broni, które nastąpiło wbrew przepisom ustawy niniejszej.
(3)
Przepisy ust. (1) i (2) stosuje się odpowiednio do przełożonych cywilnych w służbie wartowniczej.
Art.  6.

Minister Spraw Wojskowych wyda przepisy o umundurowaniu (oznakach zewnętrznych) i uzbrojeniu wartowników cywilnych i ich przełożonych cywilnych w służbie wartowniczej.

Art.  7.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Spraw Wojskowych w porozumieniu z. Ministrem Spraw Wewnętrznych.

Art.  8.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1936.28.221

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Użycie broni przez wartowników cywilnych, będących pod nadzorem Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Data aktu: 09/04/1936
Data ogłoszenia: 20/04/1936
Data wejścia w życie: 20/04/1936