Norwegia-Polska. Traktat Handlowy i Nawigacyjny. Warszawa.1926.12.22.

TRAKTAT HANDLOWY I NAWIGACYJNY ^*

pomiędzy Polską a Norwegją,

podpisany w Warszawie dnia 22 grudnia 1926 r.

(Ratyfikowany zgodnie z ustawą z dnia 24 czerwca 1927 r.- Dz. U. R. P. Nr 63, poz. 549).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

MY, IGNACY MOŚCICKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,

wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia dwudziestego drugiego grudnia tysiąc dziewięćset dwudziestego szóstego roku podpisany został w Warszawie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Norweskiego Traktat Handlowy i Nawigacyjny o następującem brzmieniu dosłownem:

Traktat Handlowy i Nawigacyjny pomiędzy Polską i Norwegją.

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z jednej strony,

JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL NORWEGJI

z drugiej strony,

ożywieni jednakiem pragnieniem popierania i rozwijania stosunków handlowych pomiędzy obu krajami, postanowili zawrzeć Traktat Handlowy i Nawigacyjny i mianowali w tym celu swymi pełnomocnikami: (pominięto),

którzy, po zakomunikowaniu sobie wzajemnie pełnomocnictw, uznanych za dobre i należyte co do formy, zgodzili się na następujące artykuły:

Artykuł  I.

1. Obywatele jednej z Układających się Stron będą korzystali na terytorjum drugiej Strony, pod względem wykonywania handlu i przemysłu, z tych samych praw, przywilejów, wolności, korzyści i ulg, co obywatele państwa najbardziej uprzywilejowanego.

2. Nie będą oni uiszczali żadnych podatków, opłat, poborów lub należności pod jakąkolwiek nazwą, innych lub wyższych od tych, które są lub będą pobierane od obywateli państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Postanowienie to nie przeszkodzi, w danym wypadku, poborowi bądź opłat tak zwanych pobytowych, bądź opłat związanych z dopełnieniem formalności policyjnych.

Artykuł  II.

1. Obywatele każdej z Układających się Stron będą traktowani na terytorjum drugiej Strony, pod względem ich stanowiska prawnego, ich dóbr ruchomych i nieruchomych, praw i udziałów, związanych z wykonywaniem handlu i przemysłu, tak samo jak są lub będą traktowani obywatele państwa najbardziej uprzywilejowanego.

2. Będą oni mieli swobodę załatwiania swych spraw na terytorjum drugiej strony, bądź osobiście, bądź przez przedstawiciela według ich własnego wyboru, tudzież będą mieli prawo, stosując się do ustaw krajowych, występować w sądach i będą mieli wolny dostęp do władz. Co do innych spraw odnoszących się do administracji sądowej będą oni również korzystali ze wszystkich praw i przywilejów, z których korzystają krajowcy i narówni z nimi będą mogli, dla obrony swych interesów, korzystać z usług adwokatów lub pełnomocników, przez siebie wybranych.

3. Będą oni zwolnieni od płacenia pożyczek oraz przymusowych danin państwowych, a także od wszelkich innych świadczeń jakiegokolwiek rodzaju, któreby były nałożone na potrzeby wojny lub wskutek okoliczności wyjątkowych wywołanych wojną.

4. Obywatele każdej z Układających się Stron będą w czasie pokoju i w czasie wojny podlegali tylko tym świadczeniom i rekwizycjom wojskowym, co krajowcy, w tej samej mierze i na tych samych zasadach co ci ostatni.

Artykuł  III.

1. Spółki cywilne i handlowe, założone prawnie na mocy ustawy jednej z Układających się Stron i mające swą siedzibę na jej terytorjum, uznane będą przez drugą Stronę za legalnie istniejące, byleby tylko nie miały celu niedozwolonego lub przeciwnego dobrym obyczajom i będą miały, stosując się do ustaw i przepisów, wolny i łatwy dostęp do sądów, bądź jako powód, bądź jako pozwany.

2. Spółki cywilne i handlowe, uznane w ten sposób przez każdą z Układających się Stron, będą mogły, stosując się do ustaw drugiej strony, osiedlać się na terytorjum tej ostatniej, zakładać tam swe filje i odziały i wykonywać tam swój przemysł. Postanowienie poprzednie nie będzie miało żadnego wpływu na to, czy ta spółka osiedlona w jednem z dwóch państw będzie miała lub nie będzie miała prawa prowadzenia handlu lub wykonywania przemysłu na terytorjum drugiej Strony, rozumie się bowiem, że prawo takie musi być zawsze w zgodzie z prawami i rozporządzeniami obowiązującemi w odnośnych państwach.

3. Wyłączone wszelako są od dopuszczenia gałęzie handlu i przemysłu, które ze względu na ich charakter użyteczności ogólnej, podlegałyby specjalnym ograniczeniom, stosowanym do wszystkich krajów, przyczem tak samo będą traktowane spółki ubezpieczeniowe i spółki finansowe.

4. Spółki te, raz dopuszczone zgodnie z ustawami i przepisami, które obowiązują, lub będą obowiązywały na terytorjum odnośnego Państwa, nie będą podlegały podatkom, opłatom, daninom i wogóle żadnym należnościom skarbowym innym lub wyższym od tych, które są nałożone na spółki państwa najbardziej uprzywilejowanego.

5. Będą one zwolnione od płacenia pożyczek oraz przymusowych danin państwowych, a także od wszelkich innych danin jakiegokolwiek rodzaju, któreby były nałożone na potrzeby wojny lub wskutek okoliczności wyjątkowych wywołanych wojną.

Artykuł  IV.

Obywatele drugiej Układającej się Strony lub spółki prywatno-prawne i handlowe, mające swą siedzibę na jej terytorjum, mogą podlegać podatkom, opłatom i daninom, wymienionym w artykułach I i III, tylko w tej części majątku, która znajduje się tam, gdzie te podatki, opłaty i daniny zostały ustalone, lub też z tytułu handlu lub przemysłu; który tam wykonywają, lub z tytułu jakiegoś dochodu, który tam posiadają.

Artykuł  V.

Pobory i opłaty wewnętrzne, pobierane na rzecz Państwa, kantonów, gmin i korporacyj, które będą obciążały produkcję, wyrób towarów lub konsumpcję pewnego artykułu na terytorjum jednej z Układających się Stron, nie będą mogły obciążać produktów, towarów, lub artykułów drugiej Strony więcej lub uciążliwiej, niż obciążają one produkty, towary lub artykuły tego samego rodzaju państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  VI.

1. Wszystkie produkty gleby lub przemysłu, pochodzące i przychodzące z terytorjum celnego jednej z Układających się Stron, które przywożone będą do terytorjum celnego drugiej Strony, przeznaczone bądź na spożycie bądź do złożenia na skład, bądź do powrotnego wywozu, bądź do tranzytu, będą podlegały, przez czas trwania niniejszego Traktatu, traktowaniu, które jest lub będzie przyznane państwu najbardziej uprzywilejowanemu, a mianowicie, nie będą mogły podlegać w żadnym wypadku cłom, mnożnikom celnym, opłatom dodatkowym lub innym opłatom wyższym, ani też innym ograniczeniom, niż te, którym podlegają lub będą podlegały produkty lub towary państwa najbardziej uprzywilejowanego.

2. Wywóz, przeznaczony do terytorjum jednej z Układających się Stron, nie będzie obciążony przez drugą Stronę cłami lub opłatami innemi lub wyższemi od tych, jakie się stosuje do wywozu takich samych przedmiotów do państwa najbardziej uprzywilejowanego pod tym względem, jak również nie będzie podlegał innym ograniczeniom.

3. Każda Strona zobowiązuje się zatem udzielić drugiej bezzwłocznie i bezwarunkowo wszelkiej ulgi, wszelkich przywilejów lub wszelkiej zniżki ceł lub opłat, których udzieliła już lub których udzielićby mogła w przyszłości, pod wyżej wymienionemi względami, na stałe lub czasowo, trzeciemu państwu.

4. Układające się Strony zgadzają się, iż ograniczenia lub zakazy, dotyczące przywozu i wywozu pewnych towarów, utrzymane będą tylko przez czas i w zakresie koniecznym ze względu na obecne warunki ekonomiczne.

Artykuł  VII.

Postanowień ustalonych w artykule VI-ym nie stosuje się:

a) do przywilejów, już przyznanych lub któreby mogły być przyznane w przyszłości przez jedną z Układających się Stron w obrocie pogranicznym z państwami sąsiedniemi,

b) do ulg specjalnych, wynikających z unji celnej,

c) do przejściowego systemu celnego pomiędzy częściami polską i niemiecką Górnego Śląska.

Artykuł  VIII.

Pod warunkiem powrotnego wywozu lub powrotnego przywozu w ciągu jednego roku oraz okazania świadectwa tożsamości, zwolnienie z wszelkiego cła przywozowego i wywozowego przewidziane jest wzajemnie:

a) dla próbek, podlegających ocleniu, rozumiejąc też w tem próbki komiwojażerów,

b) dla przedmiotów, przeznaczonych do doświadczeń, prób, na wystawy i na konkursy.

Artykuł  IX.

1. Kupcy, przemysłowcy i inni wytwórcy jednego z dwóch krajów, zarówno jak i ich komiwojażerowie, obywatele jednego z dwóch państw, którzy dowiodą przez przedstawienie karty legitymacyjnej przemysłowej, zgodnej z załączonym aneksem, wydanej przez właściwe władze ich kraju, iż są oni uprawnieni do wykonywania tam handlu lub przemysłu i że uiszczają tam opłaty i podatki ustawami przewidziane, będą mieli prawo, bez uiszczania żadnej opłaty patentowej, innej lub wyższej od tej, którą opłacają obywatele państwa najbardziej uprzywilejowanego, czynić zakupy w drugiem państwie dla swego handlu lub dla swej fabrykacji i poszukiwać zamówień u osób lub firm uskuteczniających odprzedaż swych artykułów lub używających artykułów tych dla swych potrzeb zawodowych. Będą oni mogli mieć ze sobą próbki lub wzory, lecz zabronione im jest przewożenie towarów, o ile nie otrzymali na to pozwolenia, udzielonego zgodnie z ustawodawstwem kraju, w którym podróżują.

2. Próbki lub wzory przywożone przez powyższych przemysłowców i komiwojażerów będą zwolnione przez obydwie Strony od cła przywozowego i wywozowego. Wywóz powrotny próbek i wzorów w przeciągu jednego roku winien być zagwarantowany na komorze celnej wejściowej bądź przez złożenie (w gotówce) sumy w wysokości należnego cła, bądź też przez odpowiednią kaucję.

3. Powyższych postanowień nie stosuje się do domokrążców, ani też do kolportażu i do poszukiwania zamówień u osób nietrudniących się ani handlem ani przemysłem; przyczem każda Układająca się Strona zastrzega sobie w tym względzie zupełną swobodę swego ustawodawstwa.

Artykuł  X.

Co się tyczy warunków tranzytu, obie Strony Układające się zobowiązują się stosować we wzajemnych stosunkach postanowienia Konwencji i Statutu o wolności tranzytu, podpisanych w Barcelonie dnia 21 kwietnia 1921 r., zapewniając sobie w tej dziedzinie traktowanie na stopie państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  XI.

1. Okręty i statki żeglujące pod flagą jednej z Układających się Stron i ich ładunki będą korzystały na wodach terytorjalnych drugiej Strony pod każdym względem z takiego samego traktowania, co statki krajowe i ich ładunki, bez względu na miejsce odjazdu lub przeznaczenia wymienionych okrętów i statków, bez względu również na miejsce pochodzenia lub przeznaczenia ich ładunków. W następstwie tego okręty i statki jednej ze Stron i ich ładunki nie będą podlegały na terytorjum Strony drugiej żadnym opłatom lub należnościom jakiegokolwiek rodzaju lub jakiejkolwiek nazwy, które są lub będą pobierane, bądź na rzecz państwa, bądź na rzecz prowincyj, gmin lub jakichkolwiek instytucyj, upoważnionych przez Rząd, innym lub wyższym od tych, które będą stosowane do statków krajowych i ich ładunków. Pasażerowie i ich bagaże, znajdujący się na okrętach i statkach jednej z Układających się Stron, będą korzystali na wodach terytorjalnych drugiej Strony z traktowania stosowanego do pasażerów i ich bagaży podróżujących pod flagą tej ostatniej.

2. Co do miejsca postoju okrętów i statków, ich ładowania i wyładowywania w portach, na redach i w basenach, i wogóle co do wszystkich jakichkolwiek formalności i postanowień, jakim podlegać mogą statki handlowe, ich załogi i ich ładunki, statkom krajowym nie będzie przyznany żaden przywilej ani żadna ulga, któreby nie zostały jednakowo przyznane statkom drugiego państwa, gdyż życzeniem Stron jest, aby również pod tym względem ich statki traktowane były na stopie zupełnej równości.

3. Wszelki przywilej i wszelkie zwolnienie, które jedna ze Stron będzie mogła przyznać pod jednym z wyżej wymienionych względów mocarstwu trzeciemu, będą również stosowane jednocześnie i bez zastrzeżeń do drugiej Strony. Jednakże czyni się wyjątek od postanowień niniejszego artykułu:

a) odnośnie do ulg, które w jednem lub drugiem Państwie zostały przyznane lub mogłyby być przyznane w przyszłości rybołówstwu krajowemu i jego produktom,

b) w stosunku do kabotażu.

4. Nie naruszając innych postanowień niniejszego traktatu i nie zmieniając postanowień alinea 1-go, o ile dotyczą one taryf za pilotaż, rozumie się, że ustawy i przepisy obowiązujące w każdem państwie co do obowiązku używania pilotów, stosowane będą do okrętów i statków drugiej Układającej się Strony w tej samej mierze, co do innych statków obcych.

Artykuł  XII.

1. Narodowość okrętów i statków będzie przez jedną i drugą Stronę uznawana na podstawie dokumentów i świadectw, wydawanych w tym celu przez właściwe władze odnośnych państw, zgodnie z ustawami i przepisami każdego państwa.

2. Świadectwa pomiarowe i inne dokumenty, dotyczące pomiaru, wydane przez jedną z Układających się Stron, będą uznawane przez drugą Stronę zgodnie z układami specjalnemi, które będą zawarte przez obie Układające się Strony.

Artykuł  XIII.

Okręty i statki każdej z Układających się Stron, które zawiną do jednego z portów drugiej Strony i któreby tam chciały wyładować tylko część swego ładunku, będą mogły, stosując się do ustaw i przepisów odnośnego państwa, zatrzymać na statku część ładunku, któraby była przeznaczona do innego portu, bądź tego samego bądź innego kraju i wywieźć ją zpowrotem, nie będą zobowiązane do uiszczania żadnych opłat innych lub wyższych od tych, które będą pobierane od statków krajowych lub statków innego państwa w takim samym wypadku. Te same okręty i statki będą mogły również ładować swój ładunek w jednym porcie oraz kontynuować ładowanie lub uzupełniać ładunek w innym, lub w kilku innych portach tego samego kraju, nie będąc zmuszonemi do uiszczania innych ani wyższych opłat od tych, którym podlegają okręty i statki krajowe lub państwa najbardziej uprzywilejowanego.

Artykuł  XIV.

1. O ile okręt lub statek jednej z Układających się Stron osiadł na mieliźnie lub rozbił się w obrębie wód drugiego państwa, okręt lub statek i jego ładunek będą korzystały z tych samych ulg i przywilejów, jakie ustawy i przepisy odnośnego państwa przyznają w analogicznych okolicznościach okrętom i statkom państwa najbardziej uprzywilejowanego. Udzielona będzie pomoc kapitanowi i załodze w tej samej mierze, co krajowcom, zarówno dla nich samych, jak i dla okrętu lub statku i jego ładunku.

2. Odnośnie do prawa ratownictwa stosowane będzie ustawodawstwo państwa, w którym wyratowanie miało miejsce.

3. Towary uratowane z okrętu lub statku, który osiadł na mieliźnie lub rozbił się, nie będą podlegały żadnemu cłu, o ile nie będą dopuszczone do konsumpcji wewnętrznej.

Artykuł  XV.

1. Obie Układające się Strony zapewniają sobie wzajemnie na swych terytorjach, we wszystkiem, co dotyczy różnych formalności administracyjnych lub innych niezbędnych przy stosowaniu postanowień, zawartych w niniejszym Traktacie, traktowanie na stopie państwa najbardziej uprzywilejowanego.

2. Rozumie się wszelako, iż postanowienia, zawarte w artykułach poprzednich, o ile zapewniają one traktowanie na stopie państwa najbardziej uprzywilejowanego, nie naruszają w niczem ustaw, rozporządzeń i przepisów specjalnych dotyczących handlu, przemysłu, policyjnych oraz bezpieczeństwa ogólnego i wykonywania pewnych rzemiosł i zawodów, które to obowiązują lub będą obowiązywały w każdym kraju i które stosowane będą do wszystkich cudzoziemców.

Artykuł  XVI.

Polska nie będzie powoływać się na postanowienia niniejszego Traktatu dla domagania się korzyści, jakie Norwegia przyznała lub mogłaby przyznać w przyszłości Szwecji, Danji, Islandii lub tym trzem państwom, o ile powyższe korzyści nie będą przyznane innym państwom niż wyżej wymienionym.

Artykuł  XVII.

Rząd Polski, któremu powierzone zostało prowadzenie spraw zagranicznych W. M. Gdańska, zgodnie z art. 104 Traktatu Wersalskiego i artykułami 2 i 6 Konwencji Paryskiej z 9 listopada 1920 r. pomiędzy Polską i W. M. Gdańskiem, zastrzega sobie prawo oświadczyć, że Wolne Miasto jest Stroną Układającą się w tym Traktacie i bierze na siebie obowiązki oraz nabywa prawa, w nim ustalone.

Zastrzeżenie to nie dotyczy tych postanowień niniejszego Traktatu, które Rzeczpospolita Polska odnośnie do W. M. Gdańska już zawarła na zasadzie praw, przysługujących Polsce traktatowo.

Artykuł  XVIII.

1. Traktat niniejszy będzie ratyfikowany i ratyfikacje będą wymienione w Oslo możliwie jaknajprędzej.

2. Wejdzie on w życie trzydziestego dnia po wymianie ratyfikacyj.

3. Traktat zawarty jest na przeciąg jednego roku, który to termin rozpoczyna się od dnia jego uprawomocnienia się; będzie on przedłużany milcząco na czas nieograniczony, jeżeli nie zostanie wypowiedziany przez jedną z Układających się Stron na trzy miesiące przed upływem tego rocznego terminu. W wypadku przedłużenia w drodze milczącej zgody każda z Układających się Stron zastrzega sobie prawo wypowiedzenia w każdym czasie niniejszego Traktatu, który przestanie obowiązywać po 2-ch miesiącach.

Na dowód czego Pełnomocnicy podpisali niniejszy Traktat i opatrzyli go swojemi pieczątkami.

Sporządzono w Warszawie, w dwóch egzemplarzach, dnia 22 grudnia 1926 roku.

Załącznik.

Karta legitymacyjna dla komiwojażerów.

(pominięty)

PROTOKÓŁ KOŃCOWY.

Przed przystąpieniem do podpisania Traktatu Handlowego i Nawigacyjnego pomiędzy Polską i Norwegją, niżej podpisani Pełnomocnicy zgodzili się na to co następuje:

I. Co do artykułów II i III.

Rozumie się, iż postanowienia artykułu II, stosownie do których obywatele obydwóch Układających się Stron będą mieli prawo występować w sądach przed trybunałami na stopie równości z krajowcami, jak również postanowienia artykułu III-go, dotyczącego wolnego dostępu spółek do sądów, nie stosują się do bezpłatnej pomocy sądowej, do zwolnienia od "cautio judicatum solvi", które to sprawy będą uregulowane w drodze specjalnych umów.

II. Co do artykułu VI.

a) Nie naruszając postanowień artykułu VI, saletra pochodzenia norweskiego ("Norgessalpeter", poz. 103, p. 3 polskiej taryfy celnej) będzie korzystała z takiego samego traktowania celnego i innych ułatwień przywozowych, co saletra chilijska (poz. 103 p. 1 polskiej taryfy celnej).

b) Aby zapewnić produktom pochodzącym z ich odnośnych krajów korzystanie z postanowień artykułu VI i wyżej wspomnianego alinea a), oraz w celu uniknięcia, aby produkty pochodzące z krajów nie korzystających ze wspomnianego przywileju nie posługiwały się przejazdem przez ich terytorjum, Układające się Strony będą mogły żądać, aby produkty i towary przywożone na ich terytorjum były zaopatrzone w świadectwa pochodzenia.

III. Co do artykułu X.

a) Rozumie się, że postanowienia artykułu X dotyczące tranzytu nie naruszają w niczem prawa Rządu Polskiego do zakazywania lub ograniczania tranzytu broni i ekwipunku wojskowego, które wynika z par. 4, art. 22 traktatu podpisanego dnia 18 marca 1921 r. w Rydze pomiędzy Rzecząpospolitą Polską z jednej strony, a Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich Rosji, Związkiem Socjalistycznych Sowieckich Republik Białej Rusi i Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich Ukrainy z drugiej strony.

b) Dopóki granica pomiędzy Polską a jednem z państw sąsiednich dla jakiegokolwiek bądź powodu będzie pozostawała zamkniętą dla podróżnych, lub towarów polskich lub danego kraju ościennego, Rząd Polski nie będzie uważany za zobowiązanego do przyznawania Norwegji na granicy wyżej wymienionego kraju ułatwień, przewidzianych w artykule X.

IV. Zakup produktów będących przedmiotem monopolu Państwa.

Rozumie się, że każda z Układających się Stron, czyniąc zakupy produktów stanowiących na jej terytorjum przedmiot monopolu Państwa, będzie traktowała oferty drugiej Strony z jaknajwiększą przychylnością.

Na dowód czego, Pełnomocnicy podpisali niniejszy protokół.

Sporządzono w Warszawie, w dwóch egzemplarzach, dnia 22 grudnia 1926 r.

Zaznajomiwszy się z powyższym Traktatem, uznaliśmy go i uznajemy za słuszny zarówno w całości, jak każde z zawartych w nim postanowień; oświadczamy, że jest przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.

W Warszawie, dnia 8 sierpnia 1927 r.

*W zakresie dotyczącym ceł traktat został zmieniony przez Protokół Dodatkowy z dnia 26 kwietnia 1928 r. (Dz.U.29.31.296) z dniem 17 maja 1929 r.

• Identyfikator: Dz.U.1927.84.747
• Rodzaj: Umowa międzynarodowa
• Tytuł: Norwegia-Polska. Traktat Handlowy i Nawigacyjny. Warszawa.1926.12.22.
• Data aktu: 22/12/1926
• Data ogłoszenia: 29/09/1927
• Data wejścia w życie: 30/09/1927