Spotkanie w Katowicach to czwarta z serii konferencji poprzedzających Narodowy Kongres Nauki. Jej tematem wiodącym jest ścieżka kariery akademickiej i rozwój młodej kadry naukowej. Jak przyznał Gowin, to zagadnienie budzi spore kontrowersje w przygotowaniach do reformy nauki.

Podczas inauguracyjnego wystąpienia szef resortu nauki za konieczną uznał dyskusję nad momentem otrzymania stopnia profesora. Wiek ten podwyższa się - ostatnio to średnio 57 lat. Zdaniem Gowina tematami rozmów powinny być też jego m.in. utrzymanie tytułu profesora nadawanego przez prezydenta RP, czy potrzeba wiązania tego tytułu z przywilejami formalnymi.

„Czy może pozostawiając ten tytuł profesora belwederskiego odejść od związanych z tym przywilejów. Czy – i to może najtrudniejszy dylemat - zwieńczeniem wybitnej kariery naukowej nie powinno być po prostu zatrudnianie naukowca na etacie profesora w wyniku otwartego konkursu na uczelni” - pytał minister nauki.

Przypomniał, że w obecnym systemie habilitacja i profesura są bezpośrednio powiązane z Centralną Komisją ds. Stopni i Tytułów. Rola tej komisji również ma być przedmiotem namysłu w przygotowaniu reformy – także wobec coraz liczniejszych w środowisku głosów o potrzebie jej zmiany.

„Warto odpowiedzieć, na czym właściwie polega wyjątkowość polskiej nauki w skali Europy, że tylko u nas dystrybucję akademickiego prestiżu ma nadzorować centralny organ. Czy taki organ jest faktycznie potrzebny, a jeśli tak, to czy ta funkcja powinna być realizowana przez centralną komisję czy też przez inną poważaną w środowisku naukowym instytucję?” - pytał Gowin.

„Czy nie powinniśmy w tym kontekście kierować się wybitnością dorobku naukowego zasiadających w takim ciele członków - mierzonego np. cytowalnością publikacji naukowych” - zastanawiał się minister nauki.

"Takie rozwiązania jak habilitacja, profesura belwederska mają stać na straży wysokiej jakości polskiej nauki. Czy odgrywają tę rolę w sposób skuteczny? O tym świadczy pozycja Polski i polskich uczelni w rankingach światowych. Widać, że ta pozycja z roku na rok jest coraz niższa. Musimy zatem wypracować nowe rozwiązania, które z jednej strony otworzą szybką ścieżkę kariery dla wybitnych, młodych naukowców. (…) Z drugiej strony nie możemy zamykać oczu na przeciwstawne niebezpieczeństwa, tym niebezpieczeństwem jest drastyczne obniżenie poziomu doktorantów, także habilitacji w ostatnich latach" – postulował Gowin podczas briefingu prasowego.

Dotychczasowe konferencje programowe Narodowego Kongresu Nauki poświęcone były: umiędzynarodowieniu, specyficznym problemom nauk społecznych i humanistycznych oraz współpracy nauki z gospodarką w kontekście innowacyjności. Kolejne mają dotyczyć kwestii: doskonałości naukowej, jakości kształcenia, zróżnicowania uczelni, finansowania nauki, a także ustroju uczelni.

Konkurencyjne koncepcje szczegółowych założeń do ustawy kończą obecnie przygotowywać trzy niezależne zespoły, wyłonione wcześniej w konkursie Ministerstwa Nauki Szkolnictwa Wyższego. Zapowiedziany przez ministra nauki projekt nowej ustawy o szkolnictwie wyższym ma zostać zaprezentowany we wrześniu br. w Krakowie.(PAP)