Starosta wydający skierowanie dla nieletniego do młodzieżowego ośrodka wychowawczego o tym fakcie musi poinformować jego rodziców lub opiekunów, a także osobę odpowiedzialną za pieczę zastępczą, jeżeli nieletni został w niej umieszczony.
Od 31 grudnia 2011 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym (Dz. U. Nr 296, poz. 1755).
Zakres przedmiotowy nowego rozporządzenia jest węższy niż zakres aktu prawnego dotychczas regulującego tę materię (rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym oraz młodzieżowym ośrodku socjoterapii, Dz. U. Nr 178, poz. 1833). Nowe przepisy obejmują jedynie zasady umieszczania nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.
Ma to związek ze zmianą przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Od 1 stycznia 2012 r. sądy rodzinne mogą orzekać wobec nieletnich jedynie środek wychowawczy w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym. Dotychczas obowiązujące przepisy dawały im większy wybór w tym zakresie, dopuszczając orzekanie wobec nieletnich środka wychowawczego w postaci umieszczenia nieletniego w innej placówce systemu oświaty, tj. w młodzieżowym ośrodku socjoterapii. Ustawodawca wyszedł jednak z założenia, że takie rozwiązanie się nie sprawdza, ponieważ podstawą oddziaływań wobec wychowanków w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii jest dobrowolna terapia i ścisła współpraca z terapeutą. Dlatego też od 1 stycznia 2012 r. umieszczenie wychowanka w ośrodku socjoterapii możliwe jest wyłącznie na wniosek rodziców (opiekunów prawnych dziecka).
Według nowych przepisów, nieletni będzie kierowany do ośrodka wskazanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE) przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego. Nowe rozporządzenie dopuszcza, aby informacje o kompleksowej diagnozie osobowości nieletniego oraz właściwych kierunkach oddziaływania były zawarte zarówno opinii rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, innej specjalistycznej placówki, jak i opinii biegłego lub biegłych.
Starostę zobligowano do informowania rodziców (opiekunów prawnych) nieletniego, a także osoby odpowiedzialnej za pieczę zastępczą, jeżeli nieletni został w niej umieszczony, o wydaniu dla nieletniego skierowania do wskazanego ośrodka. W dotychczasowym stanie prawnym powiadamianie opiekunów należało do zadań ORE i odbywało się na etapie wskazywania nieletniemu miejsca w ośrodku.
Doprecyzowano przepisy dotyczące zapoznawania nieletniego z jego prawami, obowiązkami oraz zasadami pobytu w ośrodku. Obowiązek ten spełni dyrektor ośrodka w obecności wychowawcy lub innego pracownika ośrodka. Przyjęto, że w sytuacji, gdy nieletni odmówi potwierdzenia podpisem faktu zapoznania się z prawami, obowiązkami i regulaminem ośrodka, dyrektor ośrodka uczyni w dokumentach nieletniego adnotację o odmowie potwierdzenia przez nieletniego zapoznania się z ww. informacjami.
Rozporządzenie przewiduje także konieczność opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego, uwzględniającego działania o charakterze resocjalizacyjnym dla każdego wychowanka młodzieżowego ośrodka wychowawczego. Opracowanie programu należy do zadań zespołu nauczycieli, wychowawców i specjalistów prowadzących zajęcia z wychowankiem. Zmieniły się również zasady przenoszenia nieletnich do innych ośrodków. Przyjęto, że niezbędnej dla dokonania tego oceny zasadności dalszego pobytu nieletniego w ośrodku dokonywać będzie zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania w ośrodku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
Według omawianych przepisów, dotychczasowe indywidualne programy resocjalizacyjne i terapeutyczne stają się z mocy prawa indywidualnymi programami edukacyjno-terapeutycznemu. Przyjęto także, że do nieletnich, wobec których orzeczono przed dniem 1 stycznia 2012 r. o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku socjoterapii stosuje się przepisy dotychczasowe, opracowuje się jednak dla nich indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne.
Monika Sewastianowicz
Od 31 grudnia 2011 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym (Dz. U. Nr 296, poz. 1755).
Zakres przedmiotowy nowego rozporządzenia jest węższy niż zakres aktu prawnego dotychczas regulującego tę materię (rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania, przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym oraz młodzieżowym ośrodku socjoterapii, Dz. U. Nr 178, poz. 1833). Nowe przepisy obejmują jedynie zasady umieszczania nieletnich w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.
Ma to związek ze zmianą przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Od 1 stycznia 2012 r. sądy rodzinne mogą orzekać wobec nieletnich jedynie środek wychowawczy w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku wychowawczym. Dotychczas obowiązujące przepisy dawały im większy wybór w tym zakresie, dopuszczając orzekanie wobec nieletnich środka wychowawczego w postaci umieszczenia nieletniego w innej placówce systemu oświaty, tj. w młodzieżowym ośrodku socjoterapii. Ustawodawca wyszedł jednak z założenia, że takie rozwiązanie się nie sprawdza, ponieważ podstawą oddziaływań wobec wychowanków w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii jest dobrowolna terapia i ścisła współpraca z terapeutą. Dlatego też od 1 stycznia 2012 r. umieszczenie wychowanka w ośrodku socjoterapii możliwe jest wyłącznie na wniosek rodziców (opiekunów prawnych dziecka).
Według nowych przepisów, nieletni będzie kierowany do ośrodka wskazanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE) przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego. Nowe rozporządzenie dopuszcza, aby informacje o kompleksowej diagnozie osobowości nieletniego oraz właściwych kierunkach oddziaływania były zawarte zarówno opinii rodzinnego ośrodka diagnostyczno-konsultacyjnego, innej specjalistycznej placówki, jak i opinii biegłego lub biegłych.
Starostę zobligowano do informowania rodziców (opiekunów prawnych) nieletniego, a także osoby odpowiedzialnej za pieczę zastępczą, jeżeli nieletni został w niej umieszczony, o wydaniu dla nieletniego skierowania do wskazanego ośrodka. W dotychczasowym stanie prawnym powiadamianie opiekunów należało do zadań ORE i odbywało się na etapie wskazywania nieletniemu miejsca w ośrodku.
Doprecyzowano przepisy dotyczące zapoznawania nieletniego z jego prawami, obowiązkami oraz zasadami pobytu w ośrodku. Obowiązek ten spełni dyrektor ośrodka w obecności wychowawcy lub innego pracownika ośrodka. Przyjęto, że w sytuacji, gdy nieletni odmówi potwierdzenia podpisem faktu zapoznania się z prawami, obowiązkami i regulaminem ośrodka, dyrektor ośrodka uczyni w dokumentach nieletniego adnotację o odmowie potwierdzenia przez nieletniego zapoznania się z ww. informacjami.
Rozporządzenie przewiduje także konieczność opracowania indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego, uwzględniającego działania o charakterze resocjalizacyjnym dla każdego wychowanka młodzieżowego ośrodka wychowawczego. Opracowanie programu należy do zadań zespołu nauczycieli, wychowawców i specjalistów prowadzących zajęcia z wychowankiem. Zmieniły się również zasady przenoszenia nieletnich do innych ośrodków. Przyjęto, że niezbędnej dla dokonania tego oceny zasadności dalszego pobytu nieletniego w ośrodku dokonywać będzie zespół, którego zadaniem jest planowanie i koordynowanie udzielania w ośrodku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).
Według omawianych przepisów, dotychczasowe indywidualne programy resocjalizacyjne i terapeutyczne stają się z mocy prawa indywidualnymi programami edukacyjno-terapeutycznemu. Przyjęto także, że do nieletnich, wobec których orzeczono przed dniem 1 stycznia 2012 r. o umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku socjoterapii stosuje się przepisy dotychczasowe, opracowuje się jednak dla nich indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne.
Monika Sewastianowicz