Pracownikowi przebywającemu na zasiłku macierzyńskim została naliczona podstawa w zawyżonej wysokości. Tym samym zasiłek był wypłacany w wyższej wysokości niż powinien. Czy w takiej sytuacji pracownik powinien zwrócić nadpłacone wynagrodzenie?

Odpowiedź
Jeżeli nadpłata zasiłku macierzyńskiego wynika z błędu pracodawcy, pracownik nie ma obowiązku zwrotu zawyżonego świadczenia. Pracownik zwraca nadpłacony zasiłek tylko, gdy błędne wyliczenie jest skutkiem jego zachowania.
Zasiłek macierzyński nie jest wynagrodzeniem, a świadczeniem z ubezpieczenia społecznego - art. 184 ustawy - kodeks pracy z 26.06.1974 r. w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z 25.06.1999 r.. W związku z powyższym zwrot nadpłaconego zasiłku macierzyńskiego następuje na zasadach dotyczących świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie zaś wynagrodzenia.
Na podstawie art. 84 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 13.10.1998 r. - dalej u.s.u.s. jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem (do ZUS) przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot, nie zaś osobę ubezpieczoną. Czyli nieprawidłowe wyliczenie podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego, obciążające pracodawcę, nie upoważnia do dochodzenia zwrotu nadpłaty świadczenia od pracownika.
Natomiast zgodnie z art. 84 ust. 1 i ust. 2 u.s.u.s. osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, jeżeli:
1) świadczenie zostało wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
2) świadczenie zostało przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.
Jeśli więc pracownik celowo wprowadził pracodawcę w błąd co do okoliczności mających wpływ na wysokość podstawy zasiłku, wówczas pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za nadpłatę.