Przy wyborze nauczycieli do zwolnienia z pracy na podstawie art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, należy przyjąć określone kryteria. W tym zakresie można posłużyć się orzecznictwem Sądu Najwyższego.
W myśl art. 20 ust. 1 KN z nauczycielem można rozwiązać stosunek pracy w sytuacji:
a) częściowej likwidacji szkoły;
b) zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole;
c) zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnienie nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy.
W pierwszej kolejności należy najpierw ustalić, czy w szkole doszło do jednej z tych sytuacji.
Przepisy nie przewidują uchwalania regulaminu zwalniania nauczycieli. Kryteria typowania podlegają kontroli sądowej. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 listopada 1997 r. (wyrok SN z dnia 27 listopada 1997 r. I PKN 399/97, OSNP 1998, nr 18, poz. 541).
Zgodnie z orzecznictwem SN przesłankami, którymi należy kierować się przy wyborze nauczyciela do zwolnienia z przyczyn określonych w art. 20 KN są:
1. Ocena pracy nauczyciela - można rozwiązać stosunek pracy z nauczycielem, który posiada wprawdzie kwalifikacje zawodowe takie jak inni nauczyciele, ale jego praca jest najniżej oceniana przez pracodawcę, uczniów i rodziców (wyrok SN z dnia 11 września 2001 r. I PKN 610/00, OSNP 2003, nr 15, poz. 356) oraz (wyrok SN z dnia 5 listopada 1998 r. I PKN 420/98, OSNP 1999, nr 24, poz. 784);
2. Kwalifikacje zawodowe nauczyciela - porównując kwalifikacje zawodowe nauczycieli, jako kryterium wyboru nauczyciela do zwolnienia z pracy należy uwzględnić nie tylko formalny poziom wykształcenia, ale także jego praktykę w nauczaniu danego przedmiotu (wyrok SN z dnia 10 stycznia 2002 r. I PKN 771/00, OSNP - wkł. 2002, nr 10, poz. 4);
3. Nieobecności nauczyciela w pracy - długotrwałe nieobecności nauczyciela, które dezorganizują prace szkoły, mogą uzasadniać wybór nauczyciela do zwolnienia z pracy (wyrok SN z dnia 22 września 2000 r. I PKN 29/00, OSNP 2002, nr 8, poz. 183);
4. Podstawa nawiązania stosunku pracy z nauczycielem - podstawa nawiązania stosunku pracy z nauczycielem może stanowić kryterium wyboru nauczyciela do zwolnienia, jeśli inne kryteria nie pozwalają na jednoznaczną ocenę przydatności nauczyciela do dalszej pracy. Nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę należy wybrać w pierwszej kolejności do zwolnienia niż nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania (wyrok SN z dnia 11 stycznia 2005 r. I PK 159/04, Pr. Pracy 2005, nr 4, poz. 32).
Agnieszka Kosiarz
Pytanie pochodzi z Publikacji Prawo Oświatowe