Michał Chylak
Uniwersytet Warszawski

Katalog przesłanek powodujących wyłączenie sędziego w sprawie sądowoadministracyjnej rozszerzył się o dodatkową przesłankę.

Nowelizacja ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.) wprowadzając do art. 18 przepis § 4 ma na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 października 2008 r. (sygn. SK 6/07). Trybunał rozpatrując skargę kasacyjną stwierdził niezgodność art. 18 § 1 pkt 6 p.p.s.a. w zakresie, w jakim pomija jako podstawę wyłączenia sędziego od udziału w orzekaniu w postępowaniu sądowym toczącym się po wznowieniu postępowania administracyjnego, jego wcześniejszy udział w orzekaniu w sprawie dotyczącej decyzji wydanej we wznawianym postępowaniu administracyjnym, z art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Literalna wykładnia art. 18 § 1 pkt 6 p.p.s.a. oraz praktyka orzecznicza wykształcona na tle tego przepisu nie pozwalały na wyłączenie sędziego, który uprzednio orzekał w sprawie decyzji administracyjnej (w tzw. postępowaniu zwyczajnym), a następnie orzekał co do skargi na decyzję wydaną po wznowieniu postępowania (postępowanie nadzwyczajne), odmawiającej uchylenia tej pierwszej decyzji.
W wyroku Trybunał stwierdził, że w przypadku postępowania w sprawie ważności decyzji administracyjnej oraz w sprawie o wznowienie postępowania występuje tożsamość sprawy ze względu na źródło w tym samym stanie faktycznym i prawnym. Zdaniem TK w obu sprawach dokonywana jest ocena tych samych okoliczności i dowodów, nierzadko także tych samych zarzutów. Ponadto Trybunał argumentował, iż sędzia, orzekając drugi raz w tej samej sprawie, zazwyczaj będzie czuł się związany wydanym przez siebie rozstrzygnięciem w pierwszym postępowaniu.

Warto zwrócić uwagę, że wspomniany wyrok Trybunału, nie uchylając niekonstytucyjnego przepisu, wpisuje się w linię tzw. orzeczeń interpretacyjnych. Stąd też ustawodawca wykonując obowiązek dostosowania systemu prawa do wyroku nie derogował art. 18 § 1 pkt 6 p.p.s.a, a zmodyfikował jego interpretację dodając nowy przepis. Nowelizacja została podpisana przez Prezydenta w dniu 28 sierpnia br. i wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.]]>