Od momentu wprowadzenia przepisów o raportowaniu schematów podatkowych (tzw. MDR-ów) podatnicy spierają się z fiskusem o możliwość składania wniosków o wydawanie interpretacji podatkowych w tym zakresie. Skarbówka upiera się, że przepisy o MDR-ach nie należą do prawa materialnego, w związku czym interpretacje na ten temat nie powinny być wydawane. Takie podejście skutecznie utrudnia życie podatnikom – zwłaszcza, że regulacje rozdziału 11a działu III ordynacji podatkowej w kwestii obowiązków raportowych nie są zbyt precyzyjne. Firmy, obawiając się grożących kar, dmuchają na zimne i na wszelki wypadek raportują wszystko. Często także w sytuacji, gdy obowiązku złożenia raportu w ogóle nie mają.
Niejasne przepisy o raportowaniu schematów podatkowych
Konstrukcja przepisów MDR nastręcza problemów nie tylko przedsiębiorcom, ale także doradcom podatkowym, księgowym czy prawnikom. A wszystko za sprawą z jednej strony - wysokich kary przewidzianych ustawą, a z drugiej strony - poczucia niepewności co do tego, co powinno być zaraportowane.
- Trzeba przypomnieć, że celem przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych było przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego. Wprowadzenie obowiązku raportowania działań mających na celu osiągniecie korzyści podatkowych było próbą walki z agresywną optymalizacją podatkową wykorzystującą luki prawa podatkowego – podkreśla Robert Gniezdzia, radca prawny, partner w kancelarii Chmielniak Adwokaci. Sytuację utrudnia fakt, że przepisy o MDR nie mogą być przedmiotem indywidualnej interpretacji podatkowej.
Wyrok sądu nadzieją na zmianę podejścia
Najnowszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim (sygn. akt I SA/Go 61/20) potwierdza, że normy wynikające z przepisów określających obowiązki dotyczące raportowania o schematach podatkowych mają charakter materialnoprawny i tym samym mogą być przedmiotem indywidualnych interpretacji prawa podatkowego wydawanych przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Orzeczenie sądu było efektem skargi podatnika. Sprawa zaczęła się w lipcu 2019 r. Spółka złożyła wtedy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Miała nadzieję na uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy w związku z zaangażowaniem osób związanych ze spółką stosunkiem pracy (m.in. księgowego i dyrektora finansowego) w wykonywanie czynności związanych z wdrażaniem schematu podatkowego - spółka jest lub będzie zobowiązana do poinformowania ich pisemnie o numerze schematu podatkowego zgodnie z art. 86d par. 1 ordynacji podatkowej.
Zobacz również: Na wszelki wypadek firmy wolą raportować wszystko >>
Raportowanie wszystkich schematów podatkowych zawieszone >>
Doradcy podatkowi zaskarżyli do TK przepisy o schematach podatkowych >>
KIS: Interpretacja nie może dotyczyć raportowania schematów
Dyrektor KIS odmówił jednak wszczęcia postępowania w sprawie wniosku spółki. Uznał, że przepisy dotyczące informacji o schematach podatkowych nie mogą być objęte wnioskiem o udzielenie interpretacji na podstawie art. 14b par. 1 ordynacji.
Spółka nie zgodziła się ze stanowiskiem skarbówki.
WSA: Fiskus naruszył prawo
Sprawa finalnie trafiła do WSA w Gorzowie Wielkopolskim, który uwzględnił skargę spółki uznając, że postanowienia wydane przez organ w obu instancjach naruszały prawo. W ocenie sądu, dyrektor KIS błędnie uznał, że przepisy regulujące obowiązki w zakresie informacji o schematach podatkowych, nie stanowią przepisów prawa podatkowego podlegających urzędowej wykładni w drodze interpretacji indywidualnej. Sąd podkreślił, że ordynacja podatkowa wyraźne wskazuje, które przepisy prawa podatkowego nie mogą być przedmiotem indywidualnej interpretacji. Nie ma wśród tego ograniczenia przepisów dotyczących informacji o schematach podatkowych. Zdaniem WSA, kwestie dotyczące obowiązków raportowania o schematach podatkowych, w tym także co do obowiązku informowania wspomagającego o numerze schematu podatkowego, mają charakter materialnoprawny.
Uzasadniając swoje orzeczenie, sąd wskazał na kilka argumentów. Po pierwsze, powołał się na wykładnię systemową wskazując, że rozdział 11a pt. Informacje o schematach podatkowych - został umieszczony w Dziale III ordynacji podatkowej Zobowiązania podatkowe, czyli zawierającym przepisy formułujące normy o charakterze materialnoprawnym, a nie wśród przepisów postępowania podatkowego. Po drugie, zwrócił uwagę na to, że sama treść obowiązków dotyczących informacji o schematach podatkowych posiada cechy materialnoprawne. Po trzecie, sąd przypomniał, że niewywiązywanie się z obowiązku nałożonego przez ordynację podatkowego jest objęcie sankcją karną na podstawie art. 80f par. 3 kodeksu karnego skarbowego, nie zaś rygorem procesowym, bądź karą porządkową, co ma miejsce w przypadku naruszenia obowiązków procesowych.
Raportowanie schematów podatkowych źródłem sporów z fiskusem
Argumenty sądu i rozstrzygnięcie podziela Paweł Rosiński, doradca podatkowy z Instytutu Cen Transferowych. Zwraca on uwagę, że wyrok gorzowskiego WSA to kolejne orzeczenie, w którym sąd podzielił stanowisko podatników i uznał, że przepisy z zakresu raportowania schematów podatkowych mogą być przedmiotem wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Wcześniej w marcu (sygn. III SA/Wa 2423/19) takie stanowisko zajął WSA w Warszawie, który pod koniec kwietnia w kolejnym wyroku (sygn. III SA/Wa 2395/19) podtrzymał ten pogląd. Jednakże w obu tych przypadkach, musimy poczekać na opublikowanie uzasadnienia pisemnego.
- Liczba argumentów oraz ich jakość pozwalają mieć nadzieję, że stanowisko gorzowskiego sądu administracyjnego podzielą inne sądy administracyjne, co w niedalekiej przyszłości pozwoli na ukształtowanie się linii orzeczniczej. Z drugiej strony, należy pamiętać, że praktyka ostatnich lat pokazuje na słabnącą funkcję ochronną interpretacji indywidualnych. Podatnik w czasie postępowań kontrolnych nierzadko zostaje pozbawiony waloru ochronnego interpretacji, poprzez niezgodność zaprezentowanego w interpretacji stanu faktycznego z rzeczywistości – konkluduje Paweł Rosiński.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
