Wiesława Moczydłowska: Czy wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w celu uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu doradcy podatkowego, warunkujących wykonywanie tej działalności w formie kancelarii doradcy podatkowego, takie jak opłata za egzamin i opłata za wpis na listę doradców podatkowych, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów tej działalności gospodarczej?
Tomasz Kaczyński: Niestety nie. Kosztami uzyskania przychodów, krótko mówiąc, są wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zawód doradcy podatkowego mogą wykonywać osoby, które uzyskały wpis na listę prowadzoną przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych. To natomiast wiąże się z koniecznością poniesienia określonych wydatków, o których wspomniała Pani w pytaniu. Na przeszkodzie zaliczeniu ich w poczet kosztów uzyskania przychodów, w mojej ocenie, stoją dwie zasadnicze kwestie. Pierwsza, choć wydatki te mają obiektywny związek z przyszłymi przychodami, to należy zauważyć, że w momencie ich poniesienia nie ma mowy o źródle przychodu. Ono zwyczajnie nie istnieje. Po drugie i co bardziej istotne. Wydatki te mają charakter osobisty. Kwestia braku możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków o charakterze osobistym była przedmiotem niezliczonych wyroków sądów administracyjnych i interpretacji indywidualnych, i jak na razie wydaje się ona kwestią zamkniętą.
Czytaj również: Zawód doradcy podatkowego to ciągłe wyzwanie >>
Jaka data ma znaczenie w przypadku doradcy podatkowego – wpisu na listę doradców, złożenia ślubowania czy faktycznego rozpoczęcia działalności jeśli chodzi o możliwość zaliczania wydatków kancelarii podatkowej do kosztów podatkowych?
Pytanie w swojej istocie dotyczy zagadnienia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przed rozpoczęciem działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Doradcy podatkowi bowiem wykonując ten zawód zaufania publicznego bardzo często występują jednocześnie w roli przedsiębiorców. W praktyce przyszli przedsiębiorcy często ponoszą wydatki przed faktycznym jej rozpoczęciem. Najbardziej popularne to wydatki na wizytówki, strony internetowe, remont pomieszczeń, urządzeń biurowych, środków trwałych, zakup mebli biurowych czy też narzędzi informatycznych. Wszystkie wydatki poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów, o ile przedsiębiorca jest w stanie wykazać, że zostały one poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów z działalności gospodarczej. Ponadto wydatki te nie są wymienione w katalogu zawartym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pamiętać należy również o tym, że te wydatki powinny być prawidłowo udokumentowane dokumentem księgowym w postaci np. faktury, potwierdzeniem przelewu, rachunkiem.
Czy wykonywanie zawodu doradcy bez opłaconych składek członkowskich grozi karą grzywny?
Doradcy podatkowi podlegają obowiązkowej przynależności do samorządu zawodowego z chwilą wpisania na listę doradców podatkowych.
Z momentem wpisu na listę doradcy podatkowy stają się członkami Krajowej Izby Doradców Podatkowych, do której przynależność jest obowiązkowa. Dokładnie tak samo jak ma to miejsce w przypadku innych zawodów zaufania publicznego. W art. 36 ustawy o doradztwie podatkowym zawarto otwarty katalog obowiązków ciążących na doradcy podatkowym. Wśród nich wymieniono regularne opłacanie składki członkowskiej. Kompetencje do określenia jej wysokości została przypisane Krajowemu Zjazdowi Doradców Podatkowych. Obecnie jej wysokości wynosi 120 zł miesięcznie.
Doradca podatkowy, który nie wywiązuje się z obowiązku regularnego opłacania składek, może być pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej. Kara grzywny, o którą Pani pyta nie znajduje się w katalogu kar dyscyplinarnych przewidzianych w art. 64 ustawy o doradztwie podatkowym. Karami dyscyplinarnymi są bowiem: upomnienie, nagana, zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 6 miesięcy do lat 3 oraz pozbawienie prawa wykonywania zawodu. Ustawa o doradztwie podatkowym nie przewiduje jakichkolwiek kar dyscyplinarnych o charakterze pieniężnym.
Czy składka doradcy podatkowego na przynależność do samorządu zawodowego czyli na Krajową Izbę Doradców Podatkowych może zostać zaliczona do kosztów podatkowych?
Tak. Ma ona niewątpliwie związek z uzyskiwanymi przez doradcę podatkowego przychodami. Ponadto, co do zasady, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek poniesionych na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa. Jak już wskazałem, doradcy podatkowi podlegają obowiązkowi przynależności do samorządu zawodowego, a w konsekwencji nie mieszczą się w dyspozycji powyższej normy prawnej.
Wykonywanie zawodu doradcy podatkowego wiąże się z odpowiedzialnością i ryzykiem. Wymagane jest np. ubezpieczenie OC. Czy zatem ten koszt też można uznać za podatkowy?
Z uwagi na zakres usług świadczonych przez doradców podatkowych temat ryzyka związanego z wykonywaniem tego zawodu jest bardzo szeroki. Jego źródła oraz poziom uzależnione są od rodzaju usług świadczonych przez doradcę podatkowego. Pamiętać bowiem należy, że doradcy podatkowi udzielają porad prawnych, sporządzają opinie, prowadzą usługowo księgi podatkowe na rzecz swoich klientów, reprezentują ich w toku postępowań podatkowych czy też przed sądami administracyjnymi. Ponadto trzeba mieć też na uwadze różny poziom trudności i skomplikowania zadań, jakie pojawiają się w toku świadczenia tych wszystkich rodzajów usług świadczonych przez doradców podatkowych, o który wspomniałem. Wszystkie te elementy mają wpływ na jego charakter.
Już na etapie tworzenia ustawy o doradztwie podatkowym zdawano sobie sprawę z jego istnienia, dlatego od samego początku istnienia zawodu doradcy podatkowego, a to już prawie 28 lat, wszyscy doradcy podatkowi podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności.
Wydatki na opłacenie składni na obowiązkowe ubezpieczenie w tym przypadku stanowią koszt uzyskania przychodu z uwagi na ich ewidentny związek z osiąganymi przez doradców podatkowych przychodami.
Radca prawny pozazdrościł adwokatowi...zegarka w kosztach podatkowych i wystąpił o interpretację do fiskusa, otrzymując odpowiedź twierdzącą w interpretacji z 15 stycznia 2024 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.751.2023.3. Czy może to dotyczyć także doradcy podatkowego i może on zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki na zakup zegarka?
No i wracamy tutaj do możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wydatków o charakterze osobistym. Ten typ wydatków, o którym mowa w pytaniu jest na cenzurowanym i co do zasady organy podatkowe odmawiają zaliczenia ich w poczet kosztów uzyskania przychodów. Z opisanego w interpretacji, o której pani redaktor wspomniała, stanu faktycznego wynika, iż ów zegarek pozbawiony został niejako charakteru osobistego. Służyć miał on bowiem wyłącznie do kontrolowania czasu poświęconego na świadczenie usług, których rozliczenie następowało w formie wynagrodzenia godzinnego.
W mojej ocenie, jeżeli doradca podatkowy nabędzie zegarek wyłącznie w celu wykorzystania go w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czyli w innym celu niż cele osobiste może zaliczyć go w koszty uzyskania przychodów. Oczywiste pamiętać należy, że to na podatniku ciąży wykazanie związku poniesionego wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Atrybutem wiążącym się z wykonywaniem tego zawodu są w pewnych okolicznościach okulary korekcyjne. Czy organy podatkowe zezwalają na zaliczenie wydatku na takie okulary do kosztów podatkowych? Jakie jeszcze wydatki doradca podatkowy może zaliczyć do KUP?
Znów musi paść odpowiedź nie. Okularów korekcyjnych, nawet takich bez których z uwagi na dużą wadę wzroku nie można wykonywać czynności zawodowych, żaden przedsiębiorca, w tym również doradca podatkowy zaliczyć nie może. Jest to kolejny przykład świadczenia o charakterze osobistym, które z identycznych powodów, o których już wspominałem wyżej nie mogą stanowić koszt uzyskania przychodu.
Krajowa Izba Doradców Podatkowych ułatwia dostęp do zawodu doradcy podatkowego organizując kursy na doradcę podatkowego, których jest Pan wykładowcą. Proszę o nich opowiedzieć.
Celem kursu jest pomoc jego uczestnikom w zdobyciu wiedzy koniecznej do zdania egzaminu na doradcę podatkowego. Na zajęciach poruszane są nie tylko tematy związane stricte z zakresem egzaminu, ale również przedstawiane są jego praktyczne aspekty, czyli jak przygotować sobie zbiory przepisów na egzamin, co one mogą zawierać, jakie są zasady jego zdawania. Słowem, co, kto i kiedy zrobić powinien przed i w trakcie egzaminu.
Zajęcia odbywają w formie zdalnej, nie ogranicza to jednak interakcji pomiędzy prowadzącymi zajęcia, a ich uczestnikami, ponieważ uczestnicy mają możliwość zadawania pytań.
Program kursu organizowanego przez Krajową Izbę Doradców Podatkowych uwzględnia również fakt zróżnicowanego poziomu wiedzy jego uczestników.
Ponadto, na przestrzeni kolejnych edycji kursu zauważono, iż istnieje pewien podział uczestników na tych, którzy doskonale poruszają się w zakresie przepisów prawa materialnego i tych, którym zdecydowanie od części materialnej mniej kłopotów nastręcza ta część dotycząca przepisów o charakterze procesowym, ze szczególnym uwzględnieniem drugiej części egzaminu pisemnego, czy tzw. części kazusowej, co również ma swoje odbicie w sposobie organizacji zajęć.
Tomasz Kaczyński, doradca podatkowy, Kancelaria Doradztwa Podatkowego TKTax
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
