Takie rozwiązania przewiduje przedstawiony przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Celem jest wdrożenie w Unii Europejskiej globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (zasad GloBE) - głównej części tzw. Filaru II OECD.

Objęte nowym podatkiem mają być grupy kapitałowe, których skonsolidowane przychody przekroczą rocznie 750 mln euro.

Zgodnie z projektem, system globalnego podatku minimalnego ma zostać oparty o trzy rodzaje podatku wyrównawczego:

  1. globalny podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako zasada włączenia dochodu do opodatkowania (dalej jako: IIR),
  2. krajowy podatek wyrównawczy – w dyrektywie jako krajowy podatek wyrównawczy wynikający z art. 11 (dalej jako: QDMTT),
  3. podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – w dyrektywie jako zasada niedostatecznie opodatkowanych zysków (dalej jako: UTPR).

IIR nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. System ten w założeniach jest podobny do funkcjonującego w wielu państwach, w tym w Polsce, reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.

QDMTT działa w sposób podobny do IIR, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej, będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca). Względem standardu OECD, IIR i QDMTT zostało rozszerzone w dyrektywie na duże grupy krajowe, czyli grupy jednostek operujące na terenie wyłącznie jednego państwa członkowskiego.

UTPR nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma IIR.

- Efektem wprowadzenia zasad GloBE ma być stworzenie „level playing field”, to jest równego pola do gry. W sytuacji gdy we wszystkich jurysdykcjach, które ten system wprowadzą, obowiązywać będzie efektywna stawka 15 proc., atrakcyjność podatkowa danej jurysdykcji nie będzie już istotnym czynnikiem przy lokowaniu inwestycji – czytamy w uzasadnieniu.

Jednocześnie, ze względu na złożoność systemu globalnego podatku minimalnego i konieczność zachowania spójności z Ramami Implementacyjnymi projekt wprowadza nowe narzędzie interpretacyjne - opinię w sprawie opodatkowania wyrównawczego.

- Opinia ta w założeniu stanowić ma „kwalifikowany” rodzaj interpretacji indywidualnej, dopasowany pod względem zakresu podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku, zakresu przedmiotowego interpretacji czy procedury wydawania interpretacji, do odrębności ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Opinia będzie wydawana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek zainteresowanego i będzie stanowić dokument przyznający zainteresowanemu w przypadku zastosowania się do jego treści ochronę o charakterze analogicznym jak w przypadku interpretacji indywidualnej prawa podatkowego – wyjaśnia MF.

Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.

Czytaj również: MF: Obligatoryjny KSeF od lutego 2026 roku >>